6. Ngoài ra tôi còn có một lý do đặc biệt để áp dụng sự tượng trưng tronggiấc mơ. Ngay từ buổi đầu gặp gỡ tôi đã cho các bạn biết trong việc giảngdạy môn phân tâm học thực khó có thể đưa ra được những bằng chứng vềnhững điều mình nói để gây cho sinh viên niềm tin tưởng. Hẳn đã nhiềulần các bạn thấy tôi nói đúng. Nhưng giữa những đề luận và những điềukhẳng định trong môn này có những dây liên lạc chặt chẽ đến nỗi mộtđiều đúng ở một phần nào đó cũng có thể đúng với một phần khác hayđúng với toàn thể vấn đề. Nói về môn này người ta thường cho rằng chỉcần giơ một ngón tay ra là đủ cho môn đó nắm lấy cả bàn tay. Bạn nào đãhiểu và chấp nhận những điều giải thích về những hành vi sai lạc, muốnhợp lý với chính mình phải chấp nhận tất cả những điều giải thích khác.Vậy mà tính cách tượng trưng cho giấc mơ khiến cho chúng ta một điểmkhác cũng dễ lĩnh hội như thế. Tôi kể cho các bạn nghe một giấc mơ củamột người đàn bà, vợ một cảnh sát viên, chắc chắn chưa bao giờ đượcnghe nói đến môn phân tâm học và tính chất tượng trưng trong giấc mơ.Các bạn sẽ có dịp tự mình phán đoán xem cách giải thích bằng những kýhiệu tượng trưng cho tình dục có võ đoán hay gượng ép hay không. 

"... Có người lọt vào trong nhà, bà nằm mơ lo sợ liền gọi cảnh sát.Những cảnh sát viên này, hội ý cùng hai tên trộm khác, vào trong một nhàthờ có một quả núi bên trên có rừng rậm bao phủ. Cảnh sát viên đội cáimũ, đeo một cái cổ cồn và mặc một cái áo tơi. Bộ râu đen ngòm. Haithằng trộm đi cùng với cảnh sát viên quấn cái tạp dề theo hình cái bao.Giữa nhà thờ và quả núi có một con đường. Hai bên đường có nhiều cỏ vàbụi rậm càng lên cao càng dày và đến đỉnh núi thì thành cả một khurừng".

Các bạn hẳn nhận thấy dễ dàng những ký hiệu tưởng tượng đem dùng. Bangười cùng đi tượng trưng cho cơ quan sinh dục đàn ông. Còn phongcảnh, nhà thờ quả núi tượng trưng cho cơ quan sinh dục đàn bà. Nhữngbậc thang tượng trưng cho sự giao cấu. Quả núi trong giấc mơ cùng mộttên với tên trong môn phẫu cơ thể học: núi Vénus.

7. Thêm một giấc mơ nữa cần được giải thích bằng tượng trưng nhưnglần này do chính người nằm mơ giải thích bằng mọi ký hiệu tuy khôngbiết gì về công việc giải thích giấc mơ hết, đây là một trường hợp đặc biệtkhông biết đã xảy ra trong những điều kiện nào.

"Anh ta đi chơi với cha trong một nơi chắc chắn là công viên thì có trôngthấy nhà thủy tạ với một trái bóng đã hết hơi đằng trước cửa. Cha anh hỏitrái bóng dùng làm gì: anh hơi ngạc nhiên về câu hỏi đó nhưng cũng trảlời. Hai người đi tới một cái sân to bên trên có trải một tấm tôn lớn.Người cha muốn lấy một miếng tôn nhưng còn nhìn xung quanh xem cóai thấy không. Anh bảo cha là chỉ cần cho người gác biết là muốn lấy baonhiêu tôn đi cũng được. Từ sân đến một cái hố có bọc da như một ghếbành, gần đó có một cái cầu thang. Đầu hố có một nền đất rộng rồi lại đếnmột cái hố nữa". 

Chính người nằm mơ giải thích: "Nhà thủy tạ chính là cơ quan sinh dụccủa tôi. Trái bóng bị buộc chặt trước cửa là dương vật của tôi, dương vậtnày ít lâu nay không cương cứng lên nhanh như trước nữa. Nói cho rõràng hơn: nhà Thủy tạ chính là cái mông đít mà chú bé cho là thuộc bộphận sinh dục. Chỗ phồng ra trước nhà Thủy tạ chính là hai bìu dái".

Trong giấc mơ người cha hỏi những thứ đó dùng làm gì, nghĩa là nhữngbộ phận sinh dục dùng làm gì. Chúng ta có thể đảo ngược lại tình thế màkhông sợ bị lầm lẫn, nghĩa là trong giấc mơ chính đứa bé đã hỏi cha, vìtrong đời thực ít khi người lớn hỏi như thế. Do đó chúng ta phải coi nhưcâu hỏi có ý nghĩa là: "Nếu tôi hỏi cha tôi về bộ phận sinh dục thì..."Trong nhưng dòng sau chúng ta sẽ nói tiếp về giấc mơ này.

Cái sân có trải tấm tôn phải có một ý nghĩa tượng trưng: sân đó ở trongnhà người cha, nơi ông dùng làm chỗ buôn bán. Muốn kín đáo hơn tôi đãthay hàng hoá trong công việc buôn bán bằng miếng tôn, ngoài ra khôngthay đổi gì những điều người nằm mơ đã nói. Người nằm mơ giúp chatrong việc buôn bán đã tỏ ra khó chịu về lối kiếm lời của cha. Vì thế nênchúng ta phải hiểu câu nói trên như sau: "Nếu tôi hỏi cha tôi về cơ quansinh dục thì ông sẽ lừa đối tôi như đã lừa dối khách hàng". Người chamuốn lấy đi một ít tôn, điều này biểu hiện một ý định bất lương, nhưngngười nằm mơ lại gán cho hành vi đó một ý nghĩa khác: đó là sự thủ dâm.Điều này cho biết rồi, nhưng cách giải thích này cũng phù hợp với sự kiệnlà sự thủ dâm thường được diễn tả bằng điều trái lại (con bảo cha là nếumuốn lấy một miếng tôn thì phải xin phép đàng hoàng người gác). Chonên chúng ta không ngạc nhiên khi người con gán cho cha những hành vithủ dâm cũng như đã gán cho cha những câu hỏi về cơ quan sinh dục lúcđầu. Còn cái hố thì chính là âm hộ. Còn xuống thang cũng như lên thangtượng trưng cho sự giao cấu.

Người nằm mơ kể lại là có một cái hố rồi đến một nền rộng, rồi đến mộtcái hố nữa: những chi tiết này thuộc riêng về người nằm mơ. Sau khi đãgiao cấu nhiều lần anh ta lúc này thấy khó chịu khi phải tiếp tục giao cấuvà hy vọng là có thể dùng thuốc chữa chạy lấy lại được sinh lực hồi xưa.

8. Hai giấc mơ sau đây của một người ngoại quốc rất muốn theo thuyết đathê. Tôi lại để chứng tỏ các bạn là luôn luôn cái "tôi" của người nằm mơxuất hiện trong giấc mơ dù có khi được ngụy trang. Những chiếc rươngtượng trưng cho đàn bà. 

a. Anh ta đi du lịch, hành lý đem theo trong một chiếc xe. Trong hành lýcó nhiều rương, có hai rương đỏ và đen vào loại rương biếu trong việcquảng cáo. Anh ta nói để tự an ủi: "Những chiếc rương này chỉ đi tới gathôi".

Thực tế anh ta đi du lịch với nhiều hành lý nhưng trong khi chữa bệnh, kểlại nhiều chuyện đàn bà. Hai chiếc rương đen chính là hình ảnh của haingười đàn bà tóc đen giữ một vai trò quan trọng trong đời anh. Một tronghai người muốn đi theo anh tới Viên, tôi khuyên anh không nên để cho bàta đi. 

b. Một quang cảnh khu Thuế quan: một người bạn đồng hành với anh tamở rương ra và vừa nói, vừa hút thuốc là: Bên trong không có gì hết.Nhân viên Thuế quan làm ra vẻ tin anh, nhưng vẫn khám và tìm thấy mộtthứ đồ cấm. Anh ta liền nói: "Chả còn làm gì được". Chính người nằmmơ là khách du lịch, tôi là nhân viên Thuế quan. Tuy thường thườngthành thực trong khi nói chuyện với tôi, lần này anh không muốn cho tôibiết là anh vừa giao du với một bà có lẽ vì cho rằng tôi biết bà này. Anhta gán cho người bạn tình trạng khó chịu của một người bị bắt chợt đã nóidối, và chính lý do đó anh không có mặt trong giấc mơ.

9. Đây là một ký hiệu tương trưng mà tôi chưa nói đến:

Anh ta gặp cô em gái đi cùng với hai người bạn là chị em ruột. Anh chìatay bắt tay hai cô bạn nhưng không bắt tay em gái.

Giấc mơ này không liên can gì đến một biến cố nào cả. Anh ta nhớ lạimột thời xa xưa khi hai người bạn của cô em gái chưa có bộ ngực đồ sộ.Vậy hai người bạn của cô em chính là hai cái vú mà anh muốn bóp quýhồ không phải là vú của em anh

10. Đây là một ví dụ về cái chết trong giấc mơ.

Anh ta đi trên một chiếc cầu ao, dốc, cùng với hai người quen, nhưng khithức dậy không còn nhớ tên nữa. Đột nhiên hai người này biến mấtnhường chỗ cho một người gầy như một bộ xương, đội một cái mũ, mặcbộ quần áo bằng vải. Anh hỏi người đó có phải là điện tín viên không?Không! Có phải là người đánh xe không? Cũng không. Anh tiếp tục đi,trong lòng lo sợ phập phồng, và ngay khi thức dậy rồi anh vẫn có cảmgiác là chiếc cầu sẽ sụp đổ và anh bị lao xuống vực.

Những người mà ta cho là không biết hay quên tên thường là nhữngngười rất thân. Người nằm mơ có một em trai và một em gái; nếu anhmong cho họ chết tất nhiên anh lo sợ phập phồng. Về người mang điệntín anh cho rằng những người đó luôn luôn mang đến những tin tức xấu.Theo đồng phục thì người đó cũng có thể là người đi thắp đèn ngoài phố,nhưng những người này vừa đi thắp đèn vừa đi tắt đèn y như tử thần tắtngọn lửa của cuộc sống. Về người đánh xe, anh nghĩ đến môt bài thơ củaUhland về cuộc du hành trên mặt biển của vua Charles anh nhớ lại cuộcdu hành nguy hiểm trên mặt biển với hai người bạn trong đó anh đóng vaivua Charles trong bài thơ. Về cây cầu, anh nhớ lại một tai nạn quan trọngxảy ra trước đó, nhớ lại luôn câu ngạn ngữ tối nghĩa: đời sống là một câycầu treo.

11. Một thí dụ khác về hình dung tượng trưng của cái chết, có một ngườiđến thăm anh và để lại một tấm danh thiếp có viền đen.

12. Giấc mơ sau đây có dính dáng đến bệnh thần kinh, sẽ được các bạnchú ý đến theo nhiều phương diện. 

Anh ta du lịch bằng xe lửa. Xe dừng lại giữa đồng. Anh tưởng là một tainạn, phải tìm cách tự cứu, đi khắp mọi toa tàu và giết hết những ngườimình gặp: người lái xe, người đốt than, v.v.

Giấc mơ này liên quan đến câu chuyện của một người bạn. Trên một toaxe lửa bên Ý có một người điên được chở đi trong một toa riêng, nhưngngười ta vô ý đã để cho một người khách vào trong toa đó. Người điêngiết người hành khách. Người nằm mơ tưởng mình là người điên vàchứng minh hành vi chính đáng của mình bằng ý nghĩ anh ta phải giết tấtcả những nhân chứng. Nhưng sau đó anh ta tìm được một lý do khác đểcắt nghĩa đoạn đầu giấc mơ. Hôm trước, trong rạp hát, anh có gặp lạingười yêu rồi bỏ vì ghen. Vì lòng ghen lên quá cao nên anh cho là nếu lấynàng có lẽ anh sẽ trở thành điên mất. Điều đó có nghĩa: anh cho rằng nàng sẽ lẳng lơ đến nỗi anh phải giết hết những người nào mình gặp trênđường mình đi vì ghen với hết mọi người. Chúng ta đã biết là việc đi hếtphòng này qua phòng khác trong giấc mơ tượng trưng cho đám cưới.

Về việc toa tàu ngừng lại giữa đồng, và về ý nghĩ sợ rằng có một tai nạnxảy ra, anh ta kể lại là một hôm đi xe lửa, xe này quả có dừng lại ở giữahai ga thực. Một bà ngồi bên cạnh bảo anh là ngừng lại như thế, thế nàocũng xảy ra chuyện hai xe đâm nhau và trong trường hợp đó, muốn chochắc chỉ có một việc giơ hai chân lên trời. Những cái chân giơ lên trờinày cũng giữ một vai trò trong nhiều cuộc đi chơi về đồng quê với bạngái trong lúc đầu yêu nhau. Đó là một bằng chứng khác để tỏ rằng anhphải điên lắm mới làm lễ thành hôn với nàng. Vậy mà theo những điều tôibiết về tình trạng anh ta thì tôi có thể quả quyết rằng ngay trong lúc này ýđịnh làm điều điên rồ là thành hôn với người con gái đó vẫn còn lởn vởntrong đầu anh.