**Trong khi Pháp và Áo mải mê "đào hố" cho nhau, quân nổi dậy Ý bất ngờ gặt hái "chiến công" rực rỡ: hôm nay tập kích quân Pháp, mai mai phục quân Áo, khiến danh tiếng Hồng Sam Quân vang dội toàn cầu.**

Thực tế lại phũ phàng: Hồng Sam Quân chỉ là đám tàn quân chạy trốn. Những kẻ mộ binh tạp nham, thiếu vũ khí, làm sao địch nổi quân chính quy?

Thua trận không có nghĩa không có "thành tích". Dù không thắng, vẫn có kẻ sẵn sàng "tặng công"!

Chỉ một tuần sau khi quân Pháp-Áo tới tiền tuyến, Napoli đã được "giải phóng". Trong vòng nửa tháng, mọi thành phố của quân nổi dậy trên bán đảo Ý thất thủ, chủ lực Hồng Sam Quân gần như bị xóa sổ.

Đúng lúc này, "chiến công" của Hồng Sam Quân bỗng tăng vọt, thương vong quân Pháp-Áo đồng loạt vượt mốc bốn con số.

Garibaldi – kẻ đang chạy trốn – không ngờ mình thành "anh hùng Ý", giờ chỉ muốn trốn ra nước ngoài. Không phải họ không cố gắng, mà kẻ thù quá mạnh. Dù Ý có thống nhất, việc đối đầu cùng lúc Pháp-Áo là nhiệm vụ bất khả thi.

**Francesco II** – vị vua nhu nhược, nhận ra Pháp-Áo từ "đào hố" đã chuyển sang ẩu đả quy mô lớn. Dù "nể tình hữu nghị", hai nước không trực tiếp khai chiến.

Giải pháp được tìm ra: cởi bỏ quân phục, đổ hết thương vong lên đầu quân nổi dậy. "Chiến công" lẫy lừng của Hồng Sam Quân ra đời từ đó.

Có lẽ đây là "sự sửa sai của lịch sử". Trước kia Hồng Sam Quân nổi danh nhờ dẫm lên xác quân Tây Ban Nha, nay lại được Pháp-Áo "dâng tặng". Thực tế, dù ở thời điểm nào, đội quân này vẫn đầy "nước". Trong Chiến tranh Phổ-Áo, họ đã bại trận thảm hại dù quân số đông hơn Áo. Giờ đây, khi không có thời gian rèn quân, Hồng Sam Quân càng thảm hơn.

**Francesco II** – người thừa kế đáng thương. Mẹ mất khi mới chào đời, cha là Ferdinando II tái hôn với Nữ đại công Áo Maria Theresa Isabella. Trong cảnh "con đông không quý", Francesco II lớn lên như đứa trẻ bị lãng quên. May mà mẹ kế không âm mưu hãm hại, chỉ cần "đạo đức tốt" là đủ.

Vị vua hiền lành này từng phản kháng: không muốn Áo độc quyền tại Vương quốc Hai Sicilia. Bị dụ dỗ, ông gửi điện cầu cứu Pháp – hành động "phản bội" dòng dõi Bourbon.

Hối hận đã muộn, Francesco II buộc phải nuốt cay đắng. Giờ đây, khi quân nổi dậy gần như bị dẹp yên, bi kịch mới bắt đầu: Hai Sicilia – nạn nhân lớn nhất của cuộc chơi Pháp-Áo. Chiến tranh trên lãnh thổ họ, thương vong đổ lên đầu họ, chi phí chiến tranh cũng do họ gánh.

Tại cung điện Napoli, Thủ tướng **Carlo Ferrieri** nghiêm giọng: **"Bệ hạ, xung đột Pháp-Áo có thể leo thang. Chúng ta phải ngăn chặn, nếu không hậu quả khôn lường."**

Ông từng phản đối việc nhờ Pháp can thiệp. Giờ đây, thực tế phơi bày: chi phí quân sự tăng gấp ba, kinh tế Hai Sicilia suy sụp, quân nổi dậy Sicilia vẫn hoành hành.

Francesco II – dù non kém chính trị – cũng hiểu: nếu Pháp-Áo khai chiến, việc chọn phe sẽ quyết định vận mệnh ngai vàng. Cách tốt nhất là ngăn xung đột, tránh can thiệp nước ngoài.

Nhưng làm sao? **"Tôi đã gặp công sứ hai nước. Họ phủ nhận mọi xung đột. Chúng ta không đủ tư cách hòa giải."**

Carlo Ferrieri đề xuất: **"Hãy tấn công vào danh dự của họ. Lâu thế rồi chưa dẹp được loạn quân, thương vong ngày càng tăng. Nếu tiếp tục, uy tín quân đội Pháp-Áo sẽ sụp đổ.**

**Hãy dựng chứng cứ 'kẻ thứ ba' kích động xung đột. Tôi nhớ người Mỹ từng ủng hộ loạn quân – hãy để họ gánh tội."**

Đây là nước cờ hiểm: Pháp-Áo nếu còn sĩ diện, không thể để thương vong tăng mãi. Chẳng mấy chốc, tin đồn "quân Pháp-Áo bất tài" sẽ lan khắp Âu châu – họ không thể giải thích với dân chúng.

Carlo Ferrieri không dám đụng Anh, nên chọn Mỹ làm "bị cáo". Dù sao, lúc này nước Mỹ chỉ là "hổ giấy" ở châu Âu. Chính quyền Lincoln từng ủng hộ cách mạng Ý, các nước Âu vẫn chưa tính sổ.

Francesco II chấp thuận: **"Làm kín đáo, đừng để lộ dấu vết."**

Bài học từ cuộc nổi dậy 1860 khiến ông thay đổi. Khi mới lên ngôi, Francesco II cải cách: trao quyền tự chủ địa phương, ân xá tù chính trị, giảm thuế... Nhưng chính sách này vô tình tạo mồi lửa. Những kẻ được ân xá – thề trung thành – quay ra phản bội, phát động cách mạng 1860.

Dù được Áo hỗ trợ dập tắt, Francesco II lại mềm lòng không xử tử hết loạn quân. Hậu quả: tàn dư tiếp tục kích động, tạo nên cuộc nổi dậy hiện tại.

Thực tế phũ phàng dạy cho Francesco II bài học: đạo đức phải lùi bước trước chính trị. Ông không còn là "hoàng tử bé" ngày nào, mà dần trở thành kẻ biết "chơi trò bẩn" để tồn tại.