Słowem wstępu

Wiele osób uważa, że po dinozaurach od razu pojawił się człowiek stojący na dwóch nogach i uprawiający rolę. Prawda jest jednak inna. Na przestrzeni lat ludzie musieli szukać pożywienia na różnych terenach – od Afryki po Europę. Są dowody, które mogą potwierdzić tezę, iż pierwsi ludzie dotarli nawet na tereny dzisiejszej Polski!

Przykładowo, badacze odnaleźli w Laetolii w Tanzanii ślady kroków ciągnące się przez dwadzieścia sześć metrów po obrzeżu krateru wulkanu, pozostawione przez trzy australopiteki... 3,6 milionów lat temu. Natomiast w 1991 r. niemieccy turyści odkryli w austriackich Alpach ciało człowieka sprzed 3 tysięcy lat. Nazwano go „Ötzi", od doliny, w której został odnaleziony. Obecnie jego szczątki możemy zobaczyć w Muzeum Archeologicznych Górnej Adygi, które znajduje się we włoskim mieście Bolzano.

Strażnicy ognia

Dlaczego i jakim cudem w ogóle doszło do odkrycia ognia?

Badacze sądzą, że był to strach przed naturalnymi wrogami i człowiek po prostu kombinował, jakby tu odstraszyć drapieżniki w bezpieczny dla siebie sposób. Jakim cudem udało im się okiełznać ogień? Możliwe, że metodą prób i błędów, np. odrywając kawałek pnia od palącego się drzewa lub wyciągając rozżarzony węgiel z lawy wypływającej z wulkanu. I tak do czasu, aż nie nauczono się podtrzymywać płomienia.

Najważniejsze było jednak to, co niosło za sobą to odkrycie: szybko zdano sobie sprawę, że ugotowane mięso jest nie tylko smaczniejsze, co i zdrowsze od surowego. Ponadto można było je lepiej pogryźć i strawić. Od tego momentu czas mógł być przeznaczany na inne zajęcia.

Zapalniczka została wynaleziona już wiele tysięcy lat temu. Nie była jednak ani trochę podobna do tych współczesnych. Została stworzona z hubki – substancji palnej, pochodzącej z grzyba rosnącego na drzewie – włożonej pomiędzy blaszkę z krzemienia i kawałek pirytu.

Neandertalczycy i ich pierwsze groby

Minęły już tysiące lat od momentu wynalezienia ognia i narzędzi. Myśliwi nie musieli martwić się o zwierzynę, bo wszędzie było jej pełno. Nastały jednak duże mrozy, przez które australopitek musiał dostosować się do nowego klimatu; powiększył mu się nos, zmalały oczy i głowa, rozszerzyły się natomiast nogi i barki. Ciało zaś pokryło owłosienie. Pierwszego takiego osobnika znaleziono w 1856 roku w Niemczech. Początkowo myślano, że był to po prostu grób człowieka zdeformowanego genetycznie, ponieważ wielu uczonych tamtego czasu nie wierzyło w ewolucję istot żywych.

Neandertalczyk jest pierwszym hominidem, którego szkielet został odnaleziony w całości.

Na zębach neandertalczyków nie znaleziono żadnych śladów próchnicy. Wielu osobników, nawet młodych, chorowało za to na reumatyzm.

Przez wzgląd na to, że neandertalczycy bardzo lubili mięso bizona, a także mieli duże zapotrzebowanie na futra (przeważnie groźnych zwierząt, bo były cieplejsze) dużo osobników zostawało rannych lub umierało. Postanowiono więc wykopywać doły i tam wsadzać ciała; zmarłego kładło się na boku lub plecach z nogami podciągniętymi ku klatce piersiowej i zasypywano. Z czasem, oczywiście, dołączono do tego różne obrzędy.

Człowiek rozumny i mowa

Ludzie najpierw posługiwali się niezrozumiałymi dźwiękami i gestami. Zdali sobie sprawę z tego, że jest przy tym sporo roboty i ciężko polować w taki sposób, dlatego zaczęli kształtować mowę. Nie mamy wystarczająco dobrze zachowanej czaszki Homo Habilis, żeby określić, jak mówił człowiek prehistoryczny, ale datuje się, że mowa została wykształcona 150 tysięcy lat temu i była ona podobna do języka neandertalczyków, który był po prostu modulowanym dźwiękiem, później „skopiowanym" i doskonalonym przez Homo Sapiens.

Byle ciepło, czyli mieszkanie i ubranie

Czy wiecie, że zwyczaj przepuszczania kobiet w drzwiach narodził się już w prehistorii? Chodziło o to, aby wpuszczać kobietę jako pierwszą do jaskini... i w ten sposób sprawdzić, czy nie ma tam niedźwiedzi. Oczywiście żartuję, ale kto wie...

Tak więc pierwsze mieszkania były dołem przykrywanym pniami i liśćmi lub skórą. Ściany natomiast tworzono z ułożonego stosu szczęk i czaszek mamucich, przytrzymywanych przez długie kości ustawione pionowo, jak paliki namiotu. Nie były one zbyt wytrzymałe i wymagały ciągłych renowacji, przez co ludzie powiedzieli „basta" i zaczęli budować, wiele lat później, domy z cegieł.
× Prehistorycy obliczyli, że do przykrycia jednego namiotu myśliwych potrzebne było 35 skór reniferów.

Jak pisałam już wcześniej, w owych czasach nadeszło zlodowacenie, a z nim mrozy. Homo Sapiens w wyniku ewolucji zrzucił większą część owłosienia, więc nic dziwnego, że pojawiło się zapotrzebowanie na odzież. Igły robiono z rybich ości albo bardzo szpiczastych krzemiennych narzędzi. Za nici służyły natomiast końskie włosia, trawy i splecione włókna roślin. Dla osób interesujących się modą: wówczas szykiem był kaftan z długimi rękawami i kapturem oraz spodnie przyszyte do przypominających mokasyny butów.

Teraz ważna kwestia – ludzie rozumni nie byli jakimiś tam brudnymi, śmierdzącymi mięsożercami. Myli się stosunkowo często i obsesyjnie dbali o włosy.

Narodziny roli

Jedną z najważniejszych zmian w neolicie były narodziny rolnictwa. Po epoce zbieractwa tego, co dała natura, człowiek postanowił sam zacząć uprawiać rolę. Główną przyczyną był wzrost populacji – ludzie zaczęli się lepiej odżywiać i prowadzić zdrowszy tryb życia, kobiety rzadziej roniły i zaczęto uprawiać seks dla zwyczajnej przyjemności. W ciągu tysiąca lat liczba mieszkańców wiosek wzrosła niemal dziesięciokrotnie, przez co zbieranie jęczmienia i soczewicy nie wystarczyło.

Wilk najlepszym przyjacielem człowieka?

Udomowienie zwierząt, tak jak rolnictwo, rozwijało się stopniowo i swoje korzenie ma na Bliskim Wschodzie, gdzie pierwszymi zwierzętami hodowlanymi były barany i kozły (pojawiły się między dziesięcioma a dziewięcioma tysiącami lat p.n.e.).
× Od czasu udomowienia wilka człowiek wyhodował ponad czterysta ras psów.

Człowiek przestał patrzeć już na świat w kolorach czarno-białych i szukał w każdym zwierzęciu jakiejś zalety i starał się je kształcić. Przykładowo, wilki pochodzące z Ameryki Północnej, oswojone jako młode, stały się świetnymi kompanami do polowań.

Wioski

Początkowo domy budowano z glinianych, suszonych na słońcu cegieł, które przez tysiące lat nie przetrwały z powodu erozji i innych czynników zewnętrznych.

Meble, takie jak łóżka czy szafy, były wytwarzane z gliny na Bliskim Wschodzie i z kamieni w regionach Morza Śródziemnego oraz Szkocji.

Pod koniec neolitu, gdy na Bliskim Wschodzie powstawały pierwsze miasta, w Europie wioski nie liczyły więcej niż sto domów.

Stare-nowe religie

Ludziom po wszystkich latach malowania obrazów na ścianach wydało się to już nudne, więc zaczęto wyobrażać sobie różne postacie, które kierują ich życiem. Tak oto powstało wyobrażenie o bogach. W każdym rejonie był on inny: przykładowo, w Jerychu oblepiano gliną czaszki zmarłych przodków, w Turcji czaszki byków, a w innych kobiety z mocno zaokrąglonymi biodrami i dużym dekoltem (możliwe, że był to ich ulubiony kanon urody kobiet).

Metal, konflikty i warstwy społeczne

Wynalezienie metalu było jednym z przełomowych odkryć w historii człowieka. Zaczęto wyrabiać z nich ozdoby do włosów, bransoletki i naszyjniki... ale także broń.

Jak wiadomo, wściekła kobieta jest już postrachem, a co dopiero wściekła kobieta z nożem i sztyletem pod ręką... bo i one posługiwały się ostrymi narzędziami... do obróbki skór.

Człowiek zaczął przez ten wynalazek zabijać z łatwością nie tylko zwierzęta, ale i innych ludzi. Wiadomo, że zawsze wygrywa silniejszy, więc wraz z wynalezieniem broni pojawiła się też walka o władzę. Ludzie podzielili się na grupy społeczne, a każda z nich odpowiadała za coś innego. Tak jest i do dziś.

Na cmentarzu sprzed 6500 lat, w Warnie, odnaleziono setki bransoletek, pierścieni i wisiorków ze złota, złożonych w grobach najważniejszych osób.

Wynalezienie pisma

Początkowo człowiek porozumiewał się za pomocą piktogramów, później upraszczał sobie robotę i kształtował pismo tak, aby było podobne do wydawanych dźwięków. No bo ile można przekazywać tę samą historię? Ludzie dzięki pismu mogli wreszcie kontaktować się z sąsiednimi osadami i zostawiać po sobie jakieś ślady!

Na wynalezieniu pisma zakończyła się prehistoria, będącą matką wszystkich epok. To w niej człowiek zaczął kształtować swe potrzeby życiowe i dlatego uważam, że każdy powinien zapoznać i zaprzyjaźnić się z tym okresem bez względu na wiek.

Queen__Rose_ // Zuzanna

Podsumowanie od redaktora

Pierwsze lody przełamane i oto przed oczami macie najnowszy numer naszej historycznej gazetki. Jestem pod szczerym wrażeniem, że wszystko poszło tak gładko i przyjemnie. Jest to oczywiście zasługa naszej załogi, która niesamowicie szybko i gruntowanie wykonała swoje zadania. Mogę powiedzieć z ręką na sercu, iż jestem dumna z tego wydania. Myślę, że przekazane tutaj informacje zostaną Wam w głowach, moi drodzy czytelnicy, a jeżeli nie wszystkie to przynajmniej ich garść. W końcu po to została stworzona ta gazetka, czyż nie?

Zostaję mi tylko życzyć Wam standardowo udanego nowego roku, spełnienia wszelkich marzeń, nawet tych nierealnych i mam nadzieję, że spotkamy się w kolejnych wydaniach.

wielokolorowa- // Nikola.