TẠI SAO BỆNH THẬN LẠI GÂY PHÙ?

Phù do thận là một trong những triệu chứng điển hình của bệnh thận mạn tính giai đoạn sớm. Do ảnh hưởng của trọng lực và một vài yếu tố khác, phù do bệnh thận chủ yếu phân bố ở phần thấp của các chi, mắt cá chân, mi mắt và ở mặt, và thậm chí có thể gây phù toàn thân.

---I. Vậy tại sao suy thận lại gây nên tình trạng phù?

1. Do giảm mức lọc cầu thận, giảm thể tích nước tiểu, giữ muối và nước trong cơ thể:

Tổn thương thận gây nên giảm mức lọc cầu thận (hoạt động vận chuyển các chất qua hàng rào lọc ở cầu thận) và chức năng siêu lọc của thận (đào thải nước). Chính tình trạng hoạt động bình thường của cầu thận đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình sản xuất nước tiểu và loại trừ chúng ra khỏi cơ thể. Do đó, khi giảm mức lọc cầu thận thì lượng nước tiểu giảm đi và lượng nước bị giữ lại trong cơ thể tăng lên. Lượng nước và muối natri bị dư thừa và tích tụ lại trong khoảng kẽ (nằm xen kẽ giữa các tế bào) tạo nên dịch khoảng kẽ. Trong điều kiện bình thường, dịch trong khoảng kẽ sẽ được tái tuần hoàn vào trong các mao mạch. Tuy nhiên, do dịch bị tích tụ quá nhiều nên nó không thể được tái tuần hoàn một cách hoàn toàn, sẽ ở lại trong khoảng kẽ và gây nên phù.

Khoảng trống mô, chúng ta có thể hiểu là “khoảng trống” giữa lớp da và cơ. Do đó, khi xảy ra phù thì dùng ngón tay ấn lên vùng da có phù sẽ để lại vết lõm, vết lõm này hồi phục rất chậm, do tình trạng ứ đọng muối và nước.

2. Do khả năng hấp thu dịch khoảng kẽ của các mạch máu bị giảm đi khi bị mất lượng lớn protein trong máu:

Protein niệu cũng là một triệu chứng điển hình của bệnh thận ở giai đoạn sớm. Trong đó, protein niệu cao, phù to và giảm protein huyết thanh là 3 triệu chứng điển hình của Hội chứng thận hư. Một lượng lớn protein bị mất qua nước tiểu gây giảm protein trong huyết thanh. Protein có chức năng giữ nước trong cơ thể. Khi cơ thể bị mất một lượng lớn protein và vượt quá khả năng tổng hợp bù trừ của gan sẽ dẫn đến tăng lượng nước trong các mạch máu. Để có thể duy trì cân bằng của dòng máu, tình trạng thừa nước trong mạch máu sẽ dẫn đến tăng thoát nước qua thành mạch, gây nên tình trạng phù ở mặt và các chi.

---II. Vậy làm thế nào để loại trừ hoàn toàn tình trạng phù?

Để điều trị phù do bệnh thận, cần:

1. Điều trị nguyên nhân: Điều trị bệnh lý thận gây phù, ví dụ suy thận cấp, suy thận mạn, viêm cầu thận, hội chứng thận hư.

2. Điều trị triệu chứng và điều trị hỗ trợ:
- Nhìn chung cần một chế độ nghỉ ngơi, vận động nhẹ nhàng, ăn giảm muối, hạn chế nước nhập vào (ăn, uống, truyền).
- Nâng protein và albumin trong máu nếu có giảm protein huyết thanh (hội chứng thận hư).
- Sử dụng thuốc lợi tiểu.
- Những trường hợp nặng cần có các biện pháp lọc máu hỗ trợ (thận nhân tạo, siêu lọc máu)

Theo :bs Nguyễn Thanh