ChuÈn mùc sè 04

Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh

(Ban hµnh vµ c«ng bè theo QuyÕt ®Þnh sè 149/2001/Q§-BTC

ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2001 cña Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh)

Quy ®Þnh chung

01. Môc ®Ých cña chuÈn mùc nµy lµ quy ®Þnh vµ h­íng dÉn c¸c nguyªn t¾c vµ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§) v« h×nh, gåm: Tiªu chuÈn TSC§ v« h×nh, thêi ®iÓm ghi nhËn, x¸c ®Þnh gi¸ trÞ ban ®Çu, chi phÝ ph¸t sinh sau ghi nhËn ban ®Çu, x¸c ®Þnh gi¸ trÞ sau ghi nhËn ban ®Çu, khÊu hao, thanh lý TSC§ v« h×nh vµ mét sè quy ®Þnh kh¸c lµm c¬ së ghi sæ kÕ to¸n vµ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh.

02. ChuÈn mùc nµy ¸p dông cho kÕ to¸n TSC§ v« h×nh, trõ khi cã chuÈn mùc kÕ to¸n kh¸c quy ®Þnh cho phÐp ¸p dông nguyªn t¾c vµ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n kh¸c cho TSC§ v« h×nh.

03. Mét sè TSC§ v« h×nh cã thÓ chøa ®ùng trong hoÆc trªn thùc thÓ vËt chÊt. VÝ dô nh­ ®Üa compact (trong tr­êng hîp phÇn mÒm m¸y tÝnh ®­îc ghi trong ®Üa compact), v¨n b¶n ph¸p lý (trong tr­êng hîp giÊy phÐp hoÆc b»ng s¸ng chÕ). §Ó quyÕt ®Þnh mét tµi s¶n bao gåm c¶ yÕu tè v« h×nh vµ h÷u h×nh ®­îc h¹ch to¸n theo quy ®Þnh cña chuÈn mùc TSC§ h÷u h×nh hay chuÈn mùc TSC§ v« h×nh, doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vµo viÖc x¸c ®Þnh  yÕu tè nµo lµ quan träng. VÝ dô phÇn mÒm cña m¸y vi tÝnh nÕu lµ mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi víi phÇn cøng cña m¸y ®ã ®Ó m¸y cã thÓ ho¹t ®éng ®­îc, th× phÇn mÒm nµy lµ mét bé phËn cña m¸y vµ nã ®­îc coi lµ mét bé phËn cña TSC§ h÷u h×nh. Tr­êng hîp phÇn mÒm lµ bé phËn cã thÓ t¸ch rêi víi phÇn cøng cã liªn quan th× phÇn mÒm ®ã lµ mét TSC§ v« h×nh.

04. ChuÈn mùc nµy quy ®Þnh vÒ c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng qu¶ng c¸o, ®µo t¹o nh©n viªn, thµnh lËp doanh nghiÖp, nghiªn cøu vµ triÓn khai. C¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ triÓn khai h­íng tíi viÖc ph¸t triÓn tri thøc, cã thÓ t¹o thµnh mét tµi s¶n thuéc d¹ng vËt chÊt (vÝ dô vËt mÉu), nh­ng yÕu tè vËt chÊt chØ cã vai trß thø yÕu so víi thµnh phÇn v« h×nh lµ tri thøc Èn chøa trong tµi s¶n ®ã.

05. TSC§ v« h×nh thuª tµi chÝnh sau khi ®­îc ghi nhËn ban ®Çu, bªn thuª ph¶i kÕ to¸n TSC§ v« h×nh trong hîp ®ång thuª tµi chÝnh theo chuÈn mùc nµy. C¸c quyÒn trong hîp ®ång cÊp phÐp ®èi víi phim ¶nh, ch­¬ng tr×nh thu b¨ng video, t¸c phÈm kÞch, b¶n th¶o, b»ng s¸ng chÕ vµ b¶n quyÒn thuéc ph¹m vi cña chuÈn mùc nµy.

06. C¸c thuËt ng÷ trong chuÈn mùc nµy ®­îc hiÓu nh­ sau:

Tµi s¶n: Lµ mét nguån lùc:

(a) Doanh nghiÖp kiÓm so¸t ®­îc; vµ

(b) Dù tÝnh ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai cho doanh nghiÖp.

Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh: Lµ tµi s¶n kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt nh­ng x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ vµ do doanh nghiÖp n¾m gi÷, sö dông trong s¶n xuÊt, kinh doanh, cung cÊp dÞch vô hoÆc cho c¸c ®èi t­îng kh¸c thuª phï hîp víi tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§ v« h×nh.

Nghiªn cøu: Lµ ho¹t ®éng t×m kiÕm ban ®Çu vµ cã kÕ ho¹ch ®­îc tiÕn hµnh nh»m ®¹t ®­îc sù hiÓu biÕt vµ tri thøc khoa häc hoÆc kü thuËt míi.

TriÓn khai: Lµ ho¹t ®éng øng dông nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu hoÆc tri thøc khoa häc vµo mét kÕ ho¹ch hoÆc thiÕt kÕ ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm míi hoÆc ®­îc c¶i tiÕn mét c¸ch c¬ b¶n tr­íc khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt hoÆc sö dông mang tÝnh th­¬ng m¹i c¸c vËt liÖu, dông cô, s¶n phÈm, c¸c quy tr×nh, hÖ thèng hoÆc dÞch vô míi.

Nguyªn gi¸: Lµ toµn bé c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó cã ®­îc TSC§ v« h×nh tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®­a tµi s¶n ®ã vµo sö dông theo dù tÝnh.

KhÊu hao: Lµ viÖc ph©n bæ cã hÖ thèng gi¸ trÞ ph¶i khÊu hao cña TSC§ v« h×nh trong suèt thêi gian sö dông h÷u Ých cña tµi s¶n ®ã.

Gi¸ trÞ ph¶i khÊu hao: Lµ nguyªn gi¸ cña TSC§ v« h×nh ghi trªn b¸o c¸o tµi chÝnh, trõ (-) gi¸ trÞ thanh lý ­íc tÝnh cña tµi s¶n ®ã.

Thêi gian sö dông h÷u Ých: Lµ thêi gian mµ TSC§ v« h×nh ph¸t huy ®­îc t¸c dông cho s¶n xuÊt, kinh doanh, ®­îc tÝnh b»ng:

(a) Thêi gian mµ doanh nghiÖp dù tÝnh sö dông TSC§ v« h×nh; hoÆc

(b) Sè l­îng s¶n phÈm, hoÆc c¸c ®¬n vÞ tÝnh t­¬ng tù mµ doanh nghiÖp dù tÝnh thu ®­îc tõ viÖc sö dông tµi s¶n.

Gi¸ trÞ thanh lý: Lµ gi¸ trÞ ­íc tÝnh thu ®­îc khi hÕt thêi gian sö dông h÷u Ých cña tµi s¶n, sau khi trõ (-) chi phÝ thanh lý ­íc tÝnh.

Gi¸ trÞ cßn l¹i: Lµ nguyªn gi¸ cña TSC§ v« h×nh sau khi trõ (-) sè khÊu hao luü kÕ cña tµi s¶n ®ã.

Gi¸ trÞ hîp lý: Lµ gi¸ trÞ tµi s¶n cã thÓ ®­îc trao ®æi gi÷a c¸c bªn cã ®Çy ®ñ hiÓu biÕt trong sù trao ®æi ngang gi¸.

ThÞ tr­êng ho¹t ®éng: Lµ thÞ tr­êng tháa m·n ®ång thêi ba (3) ®iÒu kiÖn sau:

(a) C¸c s¶n phÈm ®­îc b¸n trªn thÞ tr­êng cã tÝnh t­¬ng ®ång;

(b) Ng­êi mua vµ ng­êi b¸n cã thÓ t×m thÊy nhau vµo bÊt kú lóc nµo;

(c) Gi¸ c¶ ®­îc c«ng khai.

Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh

07. C¸c doanh nghiÖp th­êng ®Çu t­ ®Ó cã c¸c nguån lùc v« h×nh, nh­: QuyÒn sö dông ®Êt cã thêi h¹n, phÇn mÒm m¸y vi tÝnh, b»ng s¸ng chÕ, b¶n quyÒn, giÊy phÐp khai th¸c thuû s¶n, h¹n ng¹ch xuÊt khÈu, h¹n ng¹ch nhËp khÈu, giÊy phÐp nh­îng quyÒn, quan hÖ kinh doanh víi kh¸ch hµng hoÆc nhµ cung cÊp, sù trung thµnh cña kh¸ch hµng, thÞ phÇn vµ quyÒn tiÕp thÞ...

08. §Ó x¸c ®Þnh nguån lùc v« h×nh quy ®Þnh trong ®o¹n sè 07 tháa m·n ®Þnh nghÜa TSC§ v« h×nh cÇn ph¶i xem xÐt c¸c yÕu tè: TÝnh cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc, kh¶ n¨ng kiÓm so¸t nguån lùc vµ tÝnh ch¾c ch¾n cña lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai. NÕu mét nguån lùc v« h×nh kh«ng tho¶ m·n ®Þnh nghÜa TSC§ v« h×nh th× chi phÝ ph¸t sinh ®Ó t¹o ra nguån lùc v« h×nh ®ã ph¶i ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú hoÆc chi phÝ tr¶ tr­íc. Riªng nguån lùc v« h×nh doanh nghiÖp cã ®­îc th«ng qua viÖc s¸p nhËp doanh nghiÖp cã tÝnh chÊt mua l¹i ®­îc ghi nhËn lµ lîi thÕ th­¬ng m¹i vµo ngµy ph¸t sinh nghiÖp vô mua (Theo quy ®Þnh t¹i §o¹n 46).

TÝnh cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc

09. TSC§ v« h×nh ph¶i lµ tµi s¶n cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc ®Ó cã thÓ ph©n biÖt mét c¸ch râ rµng tµi s¶n ®ã víi lîi thÕ th­¬ng m¹i. Lîi thÕ th­¬ng m¹i ph¸t sinh tõ viÖc s¸p nhËp doanh nghiÖp cã tÝnh chÊt mua l¹i ®­îc thÓ hiÖn b»ng mét kho¶n thanh to¸n do bªn ®i mua tµi s¶n thùc hiÖn ®Ó cã thÓ thu ®­îc lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai.

10. Mét TSC§ v« h×nh cã thÓ x¸c ®Þnh riªng biÖt khi doanh nghiÖp cã thÓ ®em TSC§ v« h×nh ®ã cho thuª, b¸n, trao ®æi hoÆc thu ®­îc lîi Ých kinh tÕ cô thÓ tõ tµi s¶n ®ã trong t­¬ng lai. Nh÷ng tµi s¶n chØ t¹o ra lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai khi kÕt hîp víi c¸c tµi s¶n kh¸c nh­ng vÉn ®­îc coi lµ tµi s¶n cã thÓ x¸c ®Þnh riªng biÖt nÕu doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®­îc ch¾c ch¾n lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai do tµi s¶n ®ã ®em l¹i.

Kh¶ n¨ng kiÓm so¸t

11. Doanh nghiÖp n¾m quyÒn kiÓm so¸t mét tµi s¶n nÕu doanh nghiÖp cã quyÒn thu lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai mµ tµi s¶n ®ã ®em l¹i, ®ång thêi còng cã kh¶ n¨ng h¹n chÕ sù tiÕp cËn cña c¸c ®èi t­îng kh¸c ®èi víi lîi Ých ®ã. Kh¶ n¨ng kiÓm so¸t cña doanh nghiÖp ®èi víi lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai tõ TSC§ v« h×nh, th«ng th­êng cã nguån gèc tõ quyÒn ph¸p lý.

12. Tri thøc vÒ thÞ tr­êng vµ hiÓu biÕt chuyªn m«n cã thÓ mang l¹i lîi kinh tÕ trong t­¬ng lai. Doanh nghiÖp cã thÓ kiÓm so¸t lîi Ých ®ã khi cã rµng buéc b»ng quyÒn ph¸p lý, vÝ dô: B¶n quyÒn, giÊy phÐp khai th¸c thuû s¶n.

13. Doanh nghiÖp cã ®éi ngò nh©n viªn lµnh nghÒ vµ th«ng qua viÖc ®µo t¹o, doanh nghiÖp cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc sù n©ng cao kiÕn thøc cña nh©n viªn sÏ mang l¹i lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai, nh­ng doanh nghiÖp kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng kiÓm so¸t lîi Ých kinh tÕ ®ã, v× vËy kh«ng ®­îc ghi nhËn lµ TSC§ v« h×nh. Tµi n¨ng l·nh ®¹o vµ kü thuËt chuyªn m«n còng kh«ng ®­îc ghi nhËn lµ TSC§ v« h×nh trõ khi tµi s¶n nµy ®­îc b¶o ®¶m b»ng c¸c quyÒn ph¸p lý ®Ó sö dông nã vµ ®Ó thu ®­îc lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai ®ång thêi tho¶ m·n c¸c quy ®Þnh vÒ ®Þnh nghÜa TSC§ v« h×nh vµ tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§ v« h×nh.

14. Doanh nghiÖp cã danh s¸ch kh¸ch hµng hoÆc thÞ phÇn nh­ng do kh«ng cã quyÒn ph¸p lý hoÆc biÖn ph¸p kh¸c ®Ó b¶o vÖ hoÆc kiÓm so¸t c¸c lîi Ých kinh tÕ tõ c¸c mèi quan hÖ víi kh¸ch hµng vµ sù trung thµnh cña hä, v× vËy kh«ng ®­îc ghi nhËn lµ TSC§ v« h×nh.

Lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai

15. Lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai mµ TSC§ v« h×nh ®em l¹i cho doanh nghiÖp cã thÓ bao gåm: T¨ng doanh thu, tiÕt kiÖm chi phÝ, hoÆc lîi Ých kh¸c xuÊt ph¸t tõ viÖc sö dông TSC§ v« h×nh.

Néi dung cña chuÈn mùc

Ghi nhËn vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ ban ®Çu

16. Mét tµi s¶n v« h×nh ®­îc ghi nhËn lµ TSC§ v« h×nh ph¶i tháa m·n ®ång thêi:

- §Þnh nghÜa vÒ TSC§ v« h×nh; vµ

- Bèn (4) tiªu chuÈn ghi nhËn sau:

+ Ch¾c ch¾n thu ®­îc lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai do tµi s¶n ®ã mang l¹i;

+ Nguyªn gi¸ tµi s¶n ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh mét c¸ch ®¸ng tin cËy;

+ Thêi gian sö dông ­íc tÝnh trªn 1 n¨m;

+ Cã ®ñ tiªu chuÈn gi¸ trÞ theo quy ®Þnh hiÖn hµnh.

17. Doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc møc ®é ch¾c ch¾n kh¶ n¨ng thu ®­îc lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai b»ng viÖc sö dông c¸c gi¶ ®Þnh hîp lý vµ cã c¬ së vÒ c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ tån t¹i trong suèt thêi gian sö dông h÷u Ých cña tµi s¶n ®ã.

18. TSC§ v« h×nh ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ ban ®Çu theo nguyªn gi¸.

X¸c ®Þnh nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh trong tõng tr­êng hîp

Mua TSC§ v« h×nh riªng biÖt

19. Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh mua riªng biÖt, bao gåm gi¸ mua (trõ (-) c¸c kho¶n ®­îc chiÕt khÊu th­¬ng m¹i hoÆc gi¶m gi¸), c¸c kho¶n thuÕ (kh«ng bao gåm c¸c kho¶n thuÕ ®­îc hoµn l¹i) vµ c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc ®­a tµi s¶n vµo sö dông theo dù tÝnh.

20. Tr­êng hîp quyÒn sö dông ®Êt ®­îc mua cïng víi mua nhµ cöa, vËt kiÕn tróc trªn ®Êt th× gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh riªng biÖt vµ ghi nhËn lµ TSC§ v« h×nh.

21. Tr­êng hîp TSC§ v« h×nh mua s¾m ®­îc thanh to¸n theo ph­¬ng thøc tr¶ chËm, nguyªn gi¸ cña TSC§ v« h×nh ®­îc ph¶n ¸nh theo gi¸ mua tr¶ ngay t¹i thêi ®iÓm mua. Kho¶n chªnh lÖch gi÷a tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n vµ gi¸ mua tr¶ ngay ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh theo kú h¹n thanh to¸n, trõ khi sè chªnh lÖch ®ã ®­îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh (vèn hãa) theo quy ®Þnh cña chuÈn mùc kÕ to¸n “Chi phÝ ®i vay”.

22. NÕu TSC§ v« h×nh h×nh thµnh tõ viÖc trao ®æi thanh to¸n b»ng chøng tõ liªn quan ®Õn quyÒn së h÷u vèn cña ®¬n vÞ, nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh lµ gi¸ trÞ hîp lý cña c¸c chøng tõ ®­îc ph¸t hµnh liªn quan ®Õn quyÒn së h÷u vèn.

Mua TSC§ v« h×nh tõ viÖc s¸p nhËp doanh nghiÖp

23. Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh s¸p nhËp doanh nghiÖp cã tÝnh chÊt mua l¹i lµ gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n ®ã vµo ngµy mua (ngµy s¸p nhËp doanh nghiÖp).

24. Doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh mét c¸ch ®¸ng tin cËy ®Ó ghi nhËn tµi s¶n ®ã mét c¸ch riªng biÖt.

Gi¸ trÞ hîp lý cã thÓ lµ:

- Gi¸ niªm yÕt t¹i thÞ tr­êng ho¹t ®éng;

- Gi¸ cña nghiÖp vô mua b¸n TSC§ v« h×nh t­¬ng tù.

25. NÕu kh«ng cã thÞ tr­êng ho¹t ®éng cho tµi s¶n th× nguyªn gi¸ cña TSC§ v« h×nh ®­îc x¸c ®Þnh b»ng kho¶n tiÒn mµ doanh nghiÖp lÏ ra ph¶i tr¶ vµo ngµy mua tµi s¶n trong ®iÒu kiÖn nghiÖp vô ®ã ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së kh¸ch quan dùa trªn c¸c th«ng tin tin cËy hiÖn cã. Tr­êng hîp nµy doanh nghiÖp cÇn c©n nh¾c kÕt qu¶ cña c¸c nghiÖp vô ®ã trong mèi quan hÖ t­¬ng quan víi c¸c tµi s¶n t­¬ng tù.

26. Khi s¸p nhËp doanh nghiÖp, TSC§ v« h×nh ®­îc ghi nhËn nh­ sau:

(a) Bªn mua tµi s¶n ghi nhËn lµ TSC§ v« h×nh nÕu tµi s¶n ®ã ®¸p øng ®­îc ®Þnh nghÜa vÒ TSC§ v« h×nh vµ tiªu chuÈn ghi nhËn quy ®Þnh trong ®o¹n 16, 17, kÓ c¶ tr­êng hîp TSC§ v« h×nh ®ã kh«ng ®­îc ghi nhËn trong b¸o c¸o tµi chÝnh cña bªn b¸n tµi s¶n;

(b) NÕu TSC§ v« h×nh ®­îc mua th«ng qua viÖc s¸p nhËp doanh nghiÖp cã tÝnh chÊt mua l¹i, nh­ng kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®­îc nguyªn gi¸ mét c¸ch ®¸ng tin cËy th× tµi s¶n ®ã kh«ng ®­îc ghi nhËn lµ mét TSC§ v« h×nh riªng biÖt, mµ ®­îc h¹ch to¸n vµo lîi thÕ th­¬ng m¹i (Theo quy ®Þnh t¹i §o¹n 46).

27. Khi kh«ng cã thÞ tr­êng ho¹t ®éng cho TSC§ v« h×nh ®­îc mua th«ng qua viÖc s¸p nhËp doanh nghiÖp cã tÝnh chÊt mua l¹i, th× nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh lµ gi¸ trÞ mµ t¹i ®ã nã kh«ng t¹o ra lîi thÕ th­¬ng m¹i cã gi¸ trÞ ©m ph¸t sinh vµo ngµy s¸p nhËp doanh nghiÖp.

TSC§ v« h×nh lµ quyÒn sö dông ®Êt cã thêi h¹n

28. Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh lµ quyÒn sö dông ®Êt cã thêi h¹n khi ®­îc giao ®Êt hoÆc sè tiÒn tr¶ khi nhËn chuyÓn nh­îng quyÒn sö dông ®Êt hîp ph¸p tõ ng­êi kh¸c, hoÆc gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt nhËn gãp vèn liªn doanh.

29. Tr­êng hîp quyÒn sö dông ®Êt ®­îc chuyÓn nh­îng cïng víi mua nhµ cöa, vËt kiÕn tróc trªn ®Êt th× gi¸ trÞ cña nhµ cöa, vËt kiÕn tróc ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh riªng biÖt vµ ghi nhËn lµ TSC§ h÷u h×nh.

TSC§ v« h×nh ®­îc nhµ n­íc cÊp hoÆc ®­îc tÆng, biÕu

30. Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh ®­îc nhµ n­íc cÊp hoÆc ®­îc tÆng, biÕu, ®­îc x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ hîp lý ban ®Çu céng (+) c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc ®­a tµi s¶n vµo sö dông theo dù tÝnh.

TSC§ v« h×nh mua d­íi h×nh thøc Trao ®æi

31. Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh mua d­íi h×nh thøc trao ®æi víi mét TSC§ v« h×nh kh«ng t­¬ng tù hoÆc tµi s¶n kh¸c ®­îc x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ v« h×nh nhËn vÒ hoÆc b»ng víi gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n ®em trao ®æi, sau khi ®iÒu chØnh c¸c kho¶n tiÒn hoÆc t­¬ng ®­¬ng tiÒn tr¶ thªm hoÆc thu vÒ.

32. Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh mua d­íi h×nh thøc trao ®æi víi mét TSC§ v« h×nh t­¬ng tù, hoÆc cã thÓ h×nh thµnh do ®­îc b¸n ®Ó ®æi lÊy quyÒn së h÷u mét tµi s¶n t­¬ng tù (tµi s¶n t­¬ng tù lµ tµi s¶n cã c«ng dông t­¬ng tù, trong cïng lÜnh vùc kinh doanh vµ cã gi¸ trÞ t­¬ng ®­¬ng). Trong c¶ hai tr­êng hîp kh«ng cã bÊt kú kho¶n l·i hay lç nµo ®­îc ghi nhËn trong qu¸ tr×nh trao ®æi. Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh nhËn vÒ ®­îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ v« h×nh ®em trao ®æi.

Lîi thÕ th­¬ng m¹i ®­îc t¹o ra tõ néi bé doanh nghiÖp

33. Lîi thÕ th­¬ng m¹i ®­îc t¹o ra tõ néi bé doanh nghiÖp kh«ng ®­îc ghi nhËn lµ tµi s¶n.

34. Chi phÝ ph¸t sinh ®Ó t¹o ra lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai nh­ng kh«ng h×nh thµnh TSC§ v« h×nh v× kh«ng ®¸p øng ®­îc ®Þnh nghÜa vµ tiªu chuÈn ghi nhËn trong chuÈn mùc nµy, mµ t¹o nªn lîi thÕ th­¬ng m¹i tõ néi bé doanh nghiÖp. Lîi thÕ th­¬ng m¹i ®­îc t¹o ra tõ néi bé doanh nghiÖp kh«ng ®­îc ghi nhËn lµ tµi s¶n v× nã kh«ng ph¶i lµ nguån lùc cã thÓ x¸c ®Þnh, kh«ng ®¸nh gi¸ ®­îc mét c¸ch ®¸ng tin cËy vµ doanh nghiÖp kh«ng kiÓm so¸t ®­îc.

35. Kho¶n chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ thÞ tr­êng cña doanh nghiÖp víi gi¸ trÞ tµi s¶n thuÇn cña doanh nghiÖp ghi trªn b¸o c¸o tµi chÝnh ®­îc x¸c ®Þnh t¹i mét thêi ®iÓm kh«ng ®­îc ghi nhËn lµ TSC§ v« h×nh do doanh nghiÖp kiÓm so¸t.

TSC§ v« h×nh ®­îc t¹o ra tõ néi bé doanh nghiÖp

36. §Ó ®¸nh gi¸ mét tµi s¶n v« h×nh ®­îc t¹o ra tõ néi bé doanh nghiÖp ®­îc ghi nhËn vµo ngµy ph¸t sinh nghiÖp vô ®¸p øng ®­îc ®Þnh nghÜa vµ tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§ v« h×nh, doanh nghiÖp ph¶i ph©n chia qu¸ tr×nh h×nh thµnh tµi s¶n theo:

(a) Giai ®o¹n nghiªn cøu; vµ

(b) Giai ®o¹n triÓn khai.

37. NÕu doanh nghiÖp kh«ng thÓ ph©n biÖt giai ®o¹n nghiªn cøu víi giai ®o¹n triÓn khai cña mét dù ¸n néi bé ®Ó t¹o ra TSC§ v« h×nh, doanh nghiÖp ph¶i h¹ch to¸n vµo chi phÝ ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong kú toµn bé chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn dù ¸n ®ã.

Giai ®o¹n nghiªn cøu

38. Toµn bé chi phÝ ph¸t sinh trong giai ®o¹n nghiªn cøu kh«ng ®­îc ghi nhËn lµ TSC§ v« h×nh mµ ®­îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú.

39. VÝ dô vÒ c¸c ho¹t ®éng trong giai ®o¹n nghiªn cøu:

(a) C¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu, ph¸t triÓn tri thøc míi vµ ho¹t ®éng t×m kiÕm, ®¸nh gi¸ vµ lùa chän c¸c ph­¬ng ¸n cuèi cïng;

(b) ViÖc øng dông c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu, hoÆc c¸c tri thøc kh¸c;

(c) ViÖc t×m kiÕm c¸c ph­¬ng ph¸p thay thÕ ®èi víi c¸c vËt liÖu, dông cô, s¶n phÈm, quy tr×nh, dÞch vô;

(d) C«ng thøc, thiÕt kÕ, ®¸nh gi¸ vµ lùa chän cuèi cïng c¸c ph­¬ng ph¸p thay thÕ ®èi víi c¸c vËt liÖu, dông cô, s¶n phÈm, quy tr×nh, hÖ thèng, dÞch vô míi hoÆc c¶i tiÕn h¬n.

Giai ®o¹n triÓn khai

40. Tµi s¶n v« h×nh t¹o ra trong giai ®o¹n triÓn khai ®­îc ghi nhËn lµ TSC§ v« h×nh nÕu tháa m·n ®­îc b¶y (7) ®iÒu kiÖn sau:

(a) TÝnh kh¶ thi vÒ mÆt kü thuËt ®¶m b¶o cho viÖc hoµn thµnh vµ ®­a tµi s¶n v« h×nh vµo sö dông theo dù tÝnh hoÆc ®Ó b¸n;

(b) Doanh nghiÖp dù ®Þnh hoµn thµnh tµi s¶n v« h×nh ®Ó sö dông hoÆc ®Ó b¸n;

(c) Doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng sö dông hoÆc b¸n tµi s¶n v« h×nh ®ã;

(d) Tµi s¶n v« h×nh ®ã ph¶i t¹o ra ®­îc lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai;

(e) Cã ®Çy ®ñ c¸c nguån lùc vÒ kü thuËt, tµi chÝnh vµ c¸c nguån lùc kh¸c ®Ó hoµn tÊt c¸c giai ®o¹n triÓn khai, b¸n hoÆc sö dông tµi s¶n v« h×nh ®ã;

(g) Cã kh¶ n¨ng x¸c ®Þnh mét c¸ch ch¾c ch¾n toµn bé chi phÝ trong giai ®o¹n triÓn khai ®Ó t¹o ra tµi s¶n v« h×nh ®ã;

(f) ¦íc tÝnh cã ®ñ tiªu chuÈn vÒ thêi gian sö dông vµ gi¸ trÞ theo quy ®Þnh cho TSC§ v« h×nh.

41. VÝ dô vÒ c¸c ho¹t ®éng triÓn khai:

(a) ThiÕt kÕ, x©y dùng vµ thö nghiÖm c¸c vËt mÉu hoÆc kiÓu mÉu tr­íc khi ®­a vµo s¶n xuÊt hoÆc sö dông;

(b) ThiÕt kÕ c¸c dông cô, khu«n mÉu, khu«n dÉn vµ khu«n dËp liªn quan ®Õn c«ng nghÖ míi;

(c) ThiÕt kÕ, x©y dùng vµ vËn hµnh x­ëng thö nghiÖm kh«ng cã tÝnh kh¶ thi vÒ mÆt kinh tÕ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt mang tÝnh th­¬ng m¹i;

(d) ThiÕt kÕ, x©y dùng vµ s¶n xuÊt thö nghiÖm mét ph­¬ng ph¸p thay thÕ c¸c vËt liÖu, dông cô, s¶n phÈm, quy tr×nh, hÖ thèng vµ dÞch vô míi hoÆc ®­îc c¶i tiÕn.

42. C¸c nh·n hiÖu hµng hãa, quyÒn ph¸t hµnh, danh s¸ch kh¸ch hµng vµ c¸c kho¶n môc t­¬ng tù ®­îc h×nh thµnh trong néi bé doanh nghiÖp kh«ng ®­îc ghi nhËn lµ TSC§ v« h×nh.

Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh ®­îc t¹o ra tõ néi bé doanh nghiÖp

43. TSC§ v« h×nh ®­îc t¹o ra tõ néi bé doanh nghiÖp ®­îc ®¸nh gi¸ ban ®Çu theo nguyªn gi¸ lµ toµn bé chi phÝ ph¸t sinh tõ thêi ®iÓm mµ tµi s¶n v« h×nh ®¸p øng ®­îc ®Þnh nghÜa vµ tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§ v« h×nh quy ®Þnh trong c¸c ®o¹n 16, 17 vµ 40 ®Õn khi TSC§ v« h×nh ®­îc ®­a vµo sö dông. C¸c chi phÝ ph¸t sinh tr­íc thêi ®iÓm nµy ph¶i tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú.

44. Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh ®­îc t¹o ra tõ néi bé doanh nghiÖp bao gåm tÊt c¶ c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp hoÆc ®­îc ph©n bæ theo tiªu thøc hîp lý vµ nhÊt qu¸n tõ c¸c kh©u thiÕt kÕ, x©y dùng, s¶n xuÊt thö nghiÖm ®Õn chuÈn bÞ ®­a tµi s¶n ®ã vµo sö dông theo dù tÝnh.

Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh ®­îc t¹o ra tõ néi bé doanh nghiÖp bao gåm:

(a) Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu hoÆc dÞch vô ®· sö dông trong viÖc t¹o ra TSC§ v« h×nh;

(b) TiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c chi phÝ kh¸c liªn quan ®Õn viÖc thuª nh©n viªn trùc tiÕp tham gia vµo viÖc t¹o ra tµi s¶n ®ã;

(c) C¸c chi phÝ kh¸c liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc t¹o ra tµi s¶n, nh­ chi phÝ ®¨ng ký quyÒn ph¸p lý, khÊu hao b»ng s¸ng chÕ ph¸t minh vµ giÊy phÐp ®­îc sö dông ®Ó t¹o ra tµi s¶n ®ã;

(d) Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc ph©n bæ theo tiªu thøc hîp lý vµ nhÊt qu¸n vµo tµi s¶n (VÝ dô: ph©n bæ khÊu hao nhµ x­ëng, m¸y mãc thiÕt bÞ, phÝ b¶o hiÓm, tiÒn thuª nhµ x­ëng, thiÕt bÞ).

45. C¸c chi phÝ sau ®©y kh«ng ®­îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh ®­îc t¹o ra tõ néi bé doanh nghiÖp:

(a) Chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ chÝ phÝ s¶n xuÊt chung kh«ng liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc ®­a tµi s¶n vµo sö dông;

(b) C¸c chi phÝ kh«ng hîp lý nh­: nguyªn liÖu, vËt liÖu l·ng phÝ, chi phÝ lao ®éng, c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c sö dông v­ît qu¸ møc b×nh th­êng;

(c) Chi phÝ ®µo t¹o nh©n viªn ®Ó vËn hµnh tµi s¶n. 

Ghi nhËn chi phÝ

46. Chi phÝ liªn quan ®Õn tµi s¶n v« h×nh ph¶i ®­îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú hoÆc chi phÝ tr¶ tr­íc, trõ tr­êng hîp:

(a) Chi phÝ h×nh thµnh mét phÇn nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh vµ tháa m·n ®Þnh nghÜa vµ tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§ v« h×nh (Quy ®Þnh tõ ®o¹n 16 ®Õn ®o¹n 44).

(b) Tµi s¶n v« h×nh h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh s¸p nhËp doanh nghiÖp cã tÝnh chÊt mua l¹i nh­ng kh«ng ®¸p øng ®­îc ®Þnh nghÜa vµ tiªu chuÈn ghi nhËn lµ TSC§ v« h×nh th× nh÷ng chi phÝ ®ã (n»m trong chi phÝ mua tµi s¶n) h×nh thµnh mét bé phËn cña lîi thÕ th­¬ng m¹i (kÓ c¶ tr­êng hîp lîi thÕ th­¬ng m¹i cã gi¸ trÞ ©m) vµo ngµy quyÕt ®Þnh s¸p nhËp doanh nghiÖp.

47. Chi phÝ ph¸t sinh ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai cho doanh nghiÖp nh­ng kh«ng ®­îc ghi nhËn lµ TSC§ v« h×nh th× ®­îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú, trõ c¸c chi phÝ ®­îc quy ®Þnh trong ®o¹n 48.

48. Chi phÝ ph¸t sinh ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai cho doanh nghiÖp gåm chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp, chi phÝ ®µo t¹o nh©n viªn vµ chi phÝ qu¶ng c¸o ph¸t sinh trong giai ®o¹n tr­íc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp míi thµnh lËp, chi phÝ cho giai ®o¹n nghiªn cøu, chi phÝ chuyÓn dÞch ®Þa ®iÓm ®­îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú hoÆc ®­îc ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong thêi gian tèi ®a kh«ng qu¸ 3 n¨m.

49. Chi phÝ liªn quan ®Õn tµi s¶n v« h×nh ®· ®­îc doanh nghiÖp ghi nhËn lµ chi phÝ ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú tr­íc ®ã th× kh«ng ®­îc t¸i ghi nhËn vµo nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh.

Chi phÝ ph¸t sinh sau ghi nhËn ban ®Çu

50. Chi phÝ liªn quan ®Õn TSC§ v« h×nh ph¸t sinh sau khi ghi nhËn ban ®Çu ph¶i ®­îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú, trõ khi tháa m·n ®ång thêi 2 ®iÒu kiÖn sau th× ®­îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh:

(a) Chi phÝ nµy cã kh¶ n¨ng lµm cho TSC§ v« h×nh t¹o ra lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai nhiÒu h¬n møc ho¹t ®éng ®­îc ®¸nh gi¸ ban ®Çu;

(b) Chi phÝ ®­îc ®¸nh gi¸ mét c¸ch ch¾c ch¾n vµ g¾n liÒn víi mét TSC§ v« h×nh cô thÓ.

51. Chi phÝ liªn quan ®Õn TSC§ v« h×nh ph¸t sinh sau khi ghi nhËn ban ®Çu ®­îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú, trõ khi c¸c chi phÝ nµy g¾n liÒn víi mét TSC§ v« h×nh cô thÓ vµ lµm t¨ng lîi Ých kinh tÕ tõ c¸c tµi s¶n nµy.

52. Chi phÝ ph¸t sinh sau khi ghi nhËn ban ®Çu liªn quan ®Õn nh·n hiÖu hµng hãa, quyÒn ph¸t hµnh, danh s¸ch kh¸ch hµng vµ c¸c kho¶n môc t­¬ng tù vÒ b¶n chÊt (kÓ c¶ tr­êng hîp mua tõ bªn ngoµi hoÆc t¹o ra tõ néi bé doanh nghiÖp) lu«n ®­îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú.

X¸c ®Þnh gi¸ trÞ sau ghi nhËn ban ®Çu

53. Sau khi ghi nhËn ban ®Çu, trong qu¸ tr×nh sö dông, TSC§ v« h×nh ®­îc x¸c ®Þnh theo nguyªn gi¸, khÊu hao luü kÕ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i.

KhÊu hao

Thêi gian tÝnh khÊu hao

54. Gi¸ trÞ ph¶i khÊu hao cña TSC§ v« h×nh ®­îc ph©n bæ mét c¸ch cã hÖ thèng trong suèt thêi gian sö dông h÷u Ých ­íc tÝnh hîp lý cña nã. Thêi gian tÝnh khÊu hao cña TSC§ v« h×nh tèi ®a lµ 20 n¨m. ViÖc trÝch khÊu hao ®­îc b¾t ®Çu tõ khi ®­a TSC§ v« h×nh vµo sö dông.

55. Khi x¸c ®Þnh thêi gian sö dông h÷u Ých cña TSC§ v« h×nh lµm c¨n cø tÝnh khÊu hao cÇn ph¶i xem xÐt c¸c yÕu tè sau:

(a) Kh¶ n¨ng sö dông dù tÝnh cña tµi s¶n;

(b) Vßng ®êi cña s¶n phÈm vµ c¸c th«ng tin chung vÒ c¸c ­íc tÝnh liªn quan ®Õn thêi gian sö dông h÷u Ých cña c¸c lo¹i tµi s¶n gièng nhau ®­îc sö dông trong ®iÒu kiÖn t­¬ng tù;

(c) Sù l¹c hËu vÒ kü thuËt, c«ng nghÖ;

(d) TÝnh æn ®Þnh cña ngµnh sö dông tµi s¶n ®ã vµ sù thay ®æi vÒ nhu cÇu thÞ tr­êng ®èi víi c¸c s¶n phÈm hoÆc viÖc cung cÊp dÞch vô mµ tµi s¶n ®ã ®em l¹i;

(e) Ho¹t ®éng dù tÝnh cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh hiÖn t¹i hoÆc tiÒm tµng;

(f) Møc chi phÝ cÇn thiÕt ®Ó duy tr×, b¶o d­ìng;

(g) Thêi gian kiÓm so¸t tµi s¶n, nh÷ng h¹n chÕ vÒ mÆt ph¸p lý vµ nh÷ng h¹n chÕ kh¸c vÒ qu¸ tr×nh sö dông tµi s¶n;

(h) Sù phô thuéc thêi gian sö dông h÷u Ých cña TSC§ v« h×nh víi c¸c tµi s¶n kh¸c trong doanh nghiÖp.

56. PhÇn mÒm m¸y vi tÝnh vµ c¸c TSC§ v« h×nh kh¸c cã thÓ nhanh chãng bÞ l¹c hËu vÒ kü thuËt th× thêi gian sö dông h÷u Ých cña c¸c tµi s¶n nµy th­êng lµ ng¾n h¬n.

57. Trong mét sè tr­êng hîp, thêi gian sö dông h÷u Ých cña TSC§ v« h×nh cã thÓ v­ît qu¸ 20 n¨m khi cã nh÷ng b»ng chøng tin cËy, nh­ng ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc cô thÓ. Trong tr­êng hîp nµy, doanh nghiÖp ph¶i:

(a) KhÊu hao TSC§ v« h×nh theo thêi gian sö dông h÷u Ých ­íc tÝnh chÝnh x¸c nhÊt; vµ

(b) Tr×nh bµy c¸c lý do ­íc tÝnh thêi gian sö dông h÷u Ých cña tµi s¶n trªn b¸o c¸o tµi chÝnh.

58. NÕu viÖc kiÓm so¸t ®èi víi c¸c lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai tõ TSC§ v« h×nh ®¹t ®­îc b»ng quyÒn ph¸p lý ®­îc cÊp trong mét kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh th× thêi gian sö dông h÷u Ých cña TSC§ v« h×nh kh«ng v­ît qu¸ thêi gian cã hiÖu lùc cña quyÒn ph¸p lý, trõ khi quyÒn ph¸p lý ®­îc gia h¹n.

59. C¸c nh©n tè kinh tÕ vµ ph¸p lý ¶nh h­ëng ®Õn thêi gian sö dông h÷u Ých cña TSC§ v« h×nh, gåm: (1) C¸c nh©n tè kinh tÕ quyÕt ®Þnh kho¶ng thêi gian thu ®­îc lîi  Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai; (2) C¸c nh©n tè ph¸p lý giíi h¹n kho¶ng thêi gian doanh nghiÖp kiÓm so¸t ®­îc lîi Ých kinh tÕ nµy. Thêi gian sö dông h÷u Ých lµ thêi gian ng¾n h¬n trong sè c¸c kho¶ng thêi gian trªn.

Ph­¬ng ph¸p khÊu hao

60. Ph­¬ng ph¸p khÊu hao TSC§ v« h×nh ®­îc sö dông ph¶i ph¶n ¸nh c¸ch thøc thu håi lîi Ých kinh tÕ tõ tµi s¶n ®ã cña doanh nghiÖp. Ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®­îc sö dông cho tõng TSC§ v« h×nh ®­îc ¸p dông thèng nhÊt qua nhiÒu thêi kú vµ cã thÓ ®­îc thay ®æi khi cã sù thay ®æi ®¸ng kÓ c¸ch thøc thu håi lîi Ých kinh tÕ cña doanh nghiÖp. Chi phÝ khÊu hao cho tõng thêi kú ph¶i ®­îc ghi nhËn lµ chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, trõ khi chi phÝ ®ã ®­îc tÝnh vµo gi¸ trÞ cña tµi s¶n kh¸c.

61. Cã ba (3) ph­¬ng ph¸p khÊu hao TSC§ v« h×nh, gåm:

         Ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®­êng th¼ng;

         Ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d­ gi¶m dÇn;

         Ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo sè l­îng s¶n phÈm.

- Theo ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®­êng th¼ng, sè khÊu hao hµng n¨m kh«ng ®æi trong suèt thêi gian sö dông h÷u Ých cña TSC§ v« h×nh.

- Theo ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d­ gi¶m dÇn, sè khÊu hao hµng n¨m gi¶m dÇn trong suèt thêi gian sö dông h÷u Ých cña tµi s¶n.

- Ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo sè l­îng s¶n phÈm dùa trªn tæng sè ®¬n vÞ s¶n phÈm ­íc tÝnh tµi s¶n cã thÓ t¹o ra.

Gi¸ trÞ thanh lý

62. TSC§ v« h×nh cã gi¸ trÞ thanh lý khi:

(a) Cã bªn thø ba tháa thuËn mua l¹i tµi s¶n ®ã vµo cuèi thêi gian sö dông h÷u Ých cña tµi s¶n; hoÆc

(b) Cã thÞ tr­êng ho¹t ®éng vµo cuèi thêi gian sö dông h÷u Ých cña tµi s¶n vµ gi¸ trÞ thanh lý cã thÓ ®­îc x¸c ®Þnh th«ng qua gi¸ thÞ tr­êng.

Khi kh«ng cã mét trong hai ®iÒu kiÖn nãi trªn th× gi¸ trÞ thanh lý cña TSC§ v« h×nh ®­îc x¸c ®Þnh b»ng kh«ng (0).

63. Gi¸ trÞ ph¶i khÊu hao ®­îc x¸c ®Þnh b»ng nguyªn gi¸ trõ (-) gi¸ trÞ thanh lý ­íc tÝnh cña tµi s¶n.

64. Gi¸ trÞ thanh lý ®­îc ­íc tÝnh khi TSC§ v« h×nh ®­îc h×nh thµnh ®­a vµo sö dông b»ng c¸ch dùa trªn gi¸ b¸n phæ biÕn ë cuèi thêi gian sö dông h÷u Ých ­íc tÝnh cña mét tµi s¶n t­¬ng tù vµ ®· ho¹t ®éng trong c¸c ®iÒu kiÖn t­¬ng tù. Gi¸ trÞ thanh lý ­íc tÝnh kh«ng t¨ng lªn khi cã thay ®æi vÒ gi¸ c¶ hoÆc gi¸ trÞ.

Xem xÐt l¹i  thêi gian khÊu hao vµ ph­¬ng ph¸p khÊu hao

65. Thêi gian khÊu hao vµ ph­¬ng ph¸p khÊu hao TSC§ v« h×nh ph¶i ®­îc xem xÐt l¹i Ýt nhÊt lµ vµo cuèi mçi n¨m tµi chÝnh. NÕu thêi gian sö dông h÷u Ých ­íc tÝnh cña tµi s¶n kh¸c biÖt lín so víi c¸c ­íc tÝnh tr­íc ®ã th× thêi gian khÊu hao ph¶i ®­îc thay ®æi t­¬ng øng. Ph­¬ng ph¸p khÊu hao TSC§ v« h×nh ®­îc thay ®æi khi cã thay ®æi ®¸ng kÓ c¸ch thøc ­íc tÝnh thu håi lîi Ých kinh tÕ cho doanh nghiÖp. Tr­êng hîp nµy, ph¶i ®iÒu chØnh chi phÝ khÊu hao cho n¨m hiÖn hµnh vµ c¸c n¨m tiÕp theo, vµ ®­îc thuyÕt minh trong b¸o c¸o tµi chÝnh.

66. Trong suèt thêi gian sö dông TSC§ v« h×nh, khi xÐt thÊy viÖc ­íc tÝnh thêi gian sö dông h÷u Ých cña tµi s¶n kh«ng cßn phï hîp th× thêi gian khÊu hao cÇn ph¶i thay ®æi. VÝ dô: Thêi gian sö dông h÷u Ých cã thÓ t¨ng lªn do ®Çu t­ thªm chi phÝ lµm t¨ng n¨ng lùc cña tµi s¶n so víi n¨ng lùc ho¹t ®éng ®­îc ®¸nh gi¸ ban ®Çu.

67. Trong suèt thêi gian sö dông h÷u Ých cña TSC§ v« h×nh, cã thÓ thay ®æi c¸ch thøc ­íc tÝnh vÒ lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai mµ doanh nghiÖp dù tÝnh thu ®­îc, do ®ã cã thÓ thay ®æi ph­¬ng ph¸p khÊu hao. VÝ dô: Ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d­ gi¶m dÇn phï hîp h¬n ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®­êng th¼ng.

Nh­îng b¸n vµ thanh lý TSC§ v« h×nh

68.  TSC§ v« h×nh ®­îc ghi gi¶m khi thanh lý, nh­îng b¸n hoÆc  khi xÐt thÊy kh«ng thu ®­îc lîi Ých kinh tÕ tõ viÖc sö dông tiÕp sau.

69. L·i hay lç ph¸t sinh do thanh lý, nh­îng b¸n TSC§ v« h×nh ®­îc x¸c ®Þnh b»ng sè chªnh lÖch gi÷a thu nhËp víi chi phÝ thanh lý, nh­îng b¸n céng (+) gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ v« h×nh. Sè l·i, lç nµy ®­îc ghi nhËn lµ mét kho¶n thu nhËp hoÆc chi phÝ trªn b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú.

Tr×nh bµy b¸o c¸o tµi chÝnh

70. Trong b¸o c¸o tµi chÝnh, doanh nghiÖp ph¶i tr×nh bµy theo tõng lo¹i TSC§ v« h×nh ®­îc t¹o ra tõ néi bé doanh nghiÖp vµ TSC§ v« h×nh ®­îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån kh¸c, vÒ nh÷ng th«ng tin sau:

(a) Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh;

(b) Ph­¬ng ph¸p khÊu hao; Thêi gian sö dông h÷u Ých hoÆc tû lÖ khÊu hao;

(c) Nguyªn gi¸, khÊu hao luü kÕ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i vµo ®Çu n¨m vµ cuèi kú;

(d) B¶n ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh (PhÇn TSC§ v« h×nh) ph¶i tr×nh bµy c¸c th«ng tin:

- Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh t¨ng, trong ®ã gi¸ trÞ TSC§ t¨ng tõ ho¹t ®éng trong giai ®o¹n triÓn khai hoÆc do s¸p nhËp doanh nghiÖp;

- Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh gi¶m;

- Sè khÊu hao trong kú, t¨ng, gi¶m vµ luü kÕ ®Õn cuèi kú;

- Lý do khi mét TSC§ v« h×nh ®­îc khÊu hao trªn 20 n¨m (Khi ®­a ra c¸c lý do nµy, doanh nghiÖp ph¶i chØ ra c¸c nh©n tè ®ãng vai trß quan träng trong viÖc x¸c ®Þnh thêi gian sö dông h÷u Ých cña tµi s¶n);

- Nguyªn gi¸, sè khÊu hao luü kÕ, gi¸ trÞ cßn l¹i vµ thêi gian khÊu hao cßn l¹i cña tõng TSC§ v« h×nh cã vÞ trÝ quan träng, chiÕm tû träng lín trong tµi s¶n cña doanh nghiÖp;

- Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ v« h×nh do Nhµ n­íc cÊp (Quy ®Þnh t¹i §o¹n 30), trong ®ã ghi râ: Gi¸ trÞ hîp lý khi ghi nhËn ban ®Çu; Gi¸ trÞ khÊu hao luü kÕ; Gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n.

- Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ v« h×nh ®· dïng ®Ó thÕ chÊp cho c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶;

- C¸c cam kÕt vÒ mua, b¸n TSC§ v« h×nh cã gi¸ trÞ lín trong t­¬ng lai.

- Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ v« h×nh t¹m thêi kh«ng sö dông;

- Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh ®· khÊu hao hÕt nh­ng vÉn cßn sö dông;

- Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ v« h×nh ®ang chê thanh lý.

- Gi¶i tr×nh kho¶n chi phÝ trong giai ®o¹n nghiªn cøu vµ chi phÝ trong giai ®o¹n triÓn khai ®· ®­îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú.

- C¸c thay ®æi kh¸c vÒ TSC§ v« h×nh.

71. KÕ to¸n TSC§ v« h×nh ®­îc ph©n lo¹i theo nhãm tµi s¶n cã cïng tÝnh chÊt vµ môc ®Ých sö dông trong c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, gåm:

(a) QuyÒn sö dông ®Êt cã thêi h¹n;

(b) Nh·n hiÖu hµng hãa;

(c) QuyÒn ph¸t hµnh;

(d) PhÇn mÒm m¸y vi tÝnh;

(e) GiÊy phÐp vµ giÊy phÐp nh­îng quyÒn;

(f) B¶n quyÒn, b»ng s¸ng chÕ;

(g) C«ng thøc vµ c¸ch thøc pha chÕ, kiÓu mÉu, thiÕt kÕ vµ vËt mÉu;

(h) TSC§ v« h×nh ®ang triÓn khai.

*