Đề: Nhân vật nào trong truyện ngắn Lặng lẽ Sapa gây được ấn tượng và sự thích thú của em? Cảm nhận của em về vẻ đẹp tâm hồn, trong suy nghĩ và cách sống của nhân vật đó
I. Mở bài
Phải chăng niềm vui của nhà văn chân chính là niềm vui của người dẫn đường đến xứ sở cái đẹp? Tôi nghĩ điều đó đã là chân lí nghệ thuật trong sáng tạo của các nhà văn. Và Nguyễn Thành Long với truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa đã đưa ta đến với một Sa Pa lạnh vắng nhưng lại rất đổi trữ tình nhưng đẹp hơn cả vẫn là những con người đang âm thầm đem tài năng và công sức để xây dựng quê hương. Ta có thể kể đến bác hoạ sĩ già, cô kĩ sư trẻ, bác lái xe, anh cán bộ khí tượng... và nhân vật để lại trong tôi ấn tượng sâu đậm hơn cả vẫn là anh thanh niên.
II. Thân bài
*Tác giả, tác phẩm
Nguyễn Thành Long là nhà văn nổi tiếng trong văn xuôi hiện đại VN. Các tác phẩm của ông phản ánh những thay đổi diễn ra hằng ngày trong cuộc sống. Truyện ngắn Lặng lẽ Sapa được sáng tác sau đợt nhà văn đi thực tế vùng cao, in trong tập Giữa trong xanh, xuất bản năm 1972. Qua hình ảnh người thanh niên một mình trông coi trạm khí tượng trên đỉnh Yên Sơn, tác giả ca ngợi phẩm chất tốt đẹp của những con người lao động mới đang âm thầm cống hiến cho Tổ quốc
Tác phẩm kể về cuộc gặp gỡ tình cờ giữa ông họa sĩ già, cô kĩ sư nông nghiệp người Hà Nội với anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trên đỉnh núi Yên Sơn tại Sa Pa. Câu chuyện về công việc và cuộc sống một mình trên đỉnh núi bốn bề chỉ có cây cỏ và mây mù lạnh lẽo của người thanh niên đã khiến người họa sĩ và cô gái vô cùng xúc động, cảm phục. Ông họa sĩ vừa nghe anh nói vừa phác họa chân dung của anh. Cô gái khi chia tay đã cố tình bỏ quên chiếc khăn mùi soa như một kỉ vật ghi nhớ buổi gặp đầy ý nghĩa.
Quả thật, thế giới nhân vật trong truyện thật sự ít ỏi vậy mà nhà văn không gọi ai theo một cái tên cụ thể mà chỉ gọi theo công việc họ đang làm. Điều đó phải chăng mang đến ý nghĩa khái quát của các nhân vật trong tác phẩm, không chỉ một cá nhân nào mà trên khắp mảnh đất Sapa nói riêng và cả nước nói chung có rất nhiều những con người bình dị như vậy đang lặng thầm lao động cống hiến cho đất nước. Mỗi người đều tìm thấy ý nghĩa trong công việc của mình, cho nên không ai thấy công việc ấy là nhỏ bé hay cuộc sống của mình là vô vị, nhạt nhẽo…Và tôi lại muốn nói đến anh thanh niên.
* Nhân vật anh thanh niên
Anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu. Anh là người cô độc nhất thế gian vì anh sống một mình trên đỉnh núi Yên Sơn, bốn bề chỉ có cây cỏ và mây mù lạnh lẽo. Bạn bè của anh toàn là những vật vô tri: máy đo gió, đo nắng, đo mây, đo nhiệt độ… Điều kiện sống và làm việc khắc nghiệt và thiếu thốn cả vật chất lẫn tinh thần nhưng chưa bao giờ làm bào mòn đi tâm hồn và lí tưởng của người trai trẻ. Anh vẫn luôn yêu đời. Anh biết sắp xếp, lo toan cuộc sống riêng ngăn nắp, ổn định.  Anh dọn dẹp nơi ở của mình gọn gàng sạch sẽ. Anh trồng hoa trong “vườn nhà”. Anh nuôi gà để “tăng gia”,... Tất cả những điều đó khẳng định rằng anh muốn tạo lập cho mình một cuộc sống bình thường như mọi người dưới xuôi, không điều gì khiến anh buồn chán hay có cảm giác cô độc. Một tâm hồn đẹp và một cách sống cũng thật đẹp. Hẳn điều này đã đem đến sự ngạc nhiên, ngưỡng mộ của ông họa sĩ, cô kĩ sư khi lần đầu đến tham quan nơi anh sống và làm việc
Phải thấy rằng, người thanh niên có thể yêu đời như thế vi anh nghĩ: “khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình được? Huống chi công việc của cháu gắn liền với việc của bao anh em, đồng chí dưới kia. Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết mất.” Anh tâm sự với cô kĩ sư trẻ “Lúc nào tôi cũng có người trò chuyện. Nghĩa là có sách ấy mà”. Với anh, công việc và sách là bạn, với công việc anh tìm thấy ý nghĩa cho sự tồn tại của mình, và sách đã mở ra trước anh bao điều kì thú với thế giới xung quanh. Với anh, đinh Yên Sơn bốn mùa quạnh vắng thật đẹp và đáng sống biết bao! Rõ ràng anh thanh niên là  người biết tìm niềm vui, cảm giác hạnh phúc từ công việc, từ những điều đơn giản nhất, đặc biệt từ cách sống và cách nghĩ cho người và vì người. Quả thật, người thanh niên ấy không những đáng yêu ở cách sống mà con đáng yêu vì những điều anh suy nghĩ và cảm nhận.
Điều đáng quý hơn cả ở anh là sự chân thành, nồng hậu trong cách sống, cách ứng xử với mọi người. Ban đầu, lúc mới lên nhận việc, sống một mình trên đỉnh núi, bốn bề chỉ cây cỏ và mây mù lạnh lẽo, chưa quen, thèm người quá, anh đã nghĩ ra kế lăn khúc cây ra chặn đường đi để được gặp người, được nói chuyện trong giây lát. Hành động thật chất phác hồn nhiên ấy đã làm bác lái xe dù ban đầu thấy lạ nhưng khi hiểu thì không thể không cảm mến con người ấy. Anh giải thích về nổi nhớ người của mình bằng những lời nói mộc mạc, chân thành: Còn người thì ai mà chả thèm hở bác? Thật vậy, cái cảm giác thèm người nghe sao đáng yêu đáng mến đến lạ! Anh là người sống giữa non cao nhưng tâm hồn vẫn luôn ấm áp hơi thở cuộc đời, hoàn toàn khác xa với cái cảm giác của người trí thức những ngày trước cách mạng, giữa chốn đông người nhưng vẫn không tránh được nỗi cô đơn:
Ta là Một, là Riêng, là Thứ Nhất
Không có chi bè bạn nỗi cùng ta.
Ta có thể hiểu nỗi thèm người trong anh thanh niên chính là khát vọng được gặp gỡ, được giao cảm với con người chứ nào phải là nỗi nhớ về phồn hoa đô thị. Những câu hỏi Mình sinh ra là gì, mình đẻ ở đâu? Mình vì ai mà làm việc?...có thể xem là cội nguồn cho nỗi thèm người kì lạ trong anh. Đã là con người thì phải gắn bó với quê hương, phải vì những người thân yêu mà phấn đấu, phải ra sức góp phần xây dựng đất nước... Thế nên công việc dù vất vả, điều kiện làm việc dù khắc nghiệt nhưng anh vẫn xem đấy là điều bình thường, sống lạc quan và suy nghĩ tích cực. Thực ra anh thanh niên không phải là loại người đặc biệt, không biết nhớ người, nhớ nhà, mà là anh cố nén nỗi nhớ da diết ấy để hoàn thành nhiệm vụ, đóng góp một phần sức lực nhỏ bé với quê hương, đất nước và để xứng đáng với người cha đang đối đầu với giặc Mĩ xâm lược trong chiến trường miền Nam.
Thái độ nồng nhiệt, hiếu khách của anh đã gây được thiện cảm đối với mọi người ngay từ lúc đầu. Anh biếu bác lái xe gói củ tam thất để mang về cho người vợ mới ốm dậy. Anh mừng rỡ đón quyển sách bác mua hộ. Niềm vui được gặp gỡ dào dạt trong lòng anh, bộc lộ qua nét mặt và từng cử chỉ. Bác lái xe giới thiệu với anh những người khách mới “Đây tôi giới thiệu với anh một họa sĩ lão thành nhé. Và cô đây là kĩ sư nông nghiệp”. Anh vui vẻ mời hai người lên nhà anh chơi. Anh chạy ra vườn cắt một bó hoa, rất tự nhiên trao cho cô gái mới quen. Trò chuyện với khách, anh đã nói lên những suy nghĩ chân thành của mình.
Trong hoàn cảnh hết sức gian khổ, một mình sống vắt vẻo trên đỉnh Yên Sơn,làm bạn với rừng xanh, mây trắng, bão tuyết, sương rơi để đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, tham gia vào việc báo trước thời tiết hàng ngày, phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu. Dù không ai đôn đốc, kiểm tra, nhưng anh vẫn tự nguyện tự giác với tinh thần trách nhiệm cao. Công việc đòi hỏi phải thực hiện vào những thời khắc khó khăn như nửa đêm giữa mùa đông giá rét, nhưng bất kỳ trong hoàn cảnh nào, đến đúng thời điểm ấy là anh thức giấc, xách đèn "đi ốp", xách máy đi đo, không bỏ sót một ngày nào, không quên một buổi nào, âm thâm bền bỉ suốt nhiều năm trời. Nhưng khó khăn hơn tất cả đối với anh chính là vượt qua sự cô đơn, vắng vẻ, quanh năm suốt tháng khóng một bóng người, và anh đã vượt qua được bằng sự miệt mài, say mê trong công việc. Anh đã dùng tất cả thời gian, nhiệt huyết, tâm trí, sức lực cho nhiệm vụ được giao, rảnh một chút là anh lại lấy sách ra để trò chuyện. Từ những công việc lặng lẽ âm thầm đó, anh đã góp phần trực tiếp vào chiến thắng chung của quân và dân miền Bắc
   Tuy công việc của anh khó khăn, vất vả và rất quan trọng nhưng anh vẫn cảm thấy nó nhỏ bé, bình thường so với công việc của người khác. Anh kể về lần phát hiện ra một đám mây khô mà anh đã góp phần cùng không quân ta hạ được máy bay phản lực Mĩ. Anh sung sướng nói với ông họa sĩ rằng: Từ hôm ấy cháu sống thật hạnh phúc. Dù vậy khi thấy ông họa sĩ già phác thảo chân dung của mình vào cuốn sổ tay anh lại không giấu được sự ngại ngùng. Anh giới thiệu với ông những người đáng để vẻ hơn mình: ông kĩ sư ở vườn rau dưới Sa Pa vượt qua bao khó khăn vất vả để tạo ra những củ su hào to hơn, ngon hơn cho nhân dân toàn miền Bắc. Anh cán bộ khí tượng ở dưới trung tâm suốt mười một năm chuyên tâm nghiên cứu và thiết lập một bản đồ sét: Nửa đêm mưa gió rét buốt, mặc, cứ nghe sét là đồng chí choáng choàng chạy ra. Như thế mười một năm… Có cái bản đồ ấy thì lắm của lắm bác ạ. Của chìm nông, của chìm sâu trong lòng đất đều có thể biết, quý giá lắm.
     Nhan đề của truyện là "Lặng lẽ Sa Pa" nhưng Sa Pa có thật sự lặng lẽ không? Tác giả đã giải thích một cách hết sức đơn giản cho người đọc: "Trong cái im lặng của Sa Pa, dưới những dinh thự cũ của Sa Pa, một Sa Pa mà chỉ nghe tên người ta đã nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi có những con người đang làm việc và lo nghĩ như vậy cho đất nước". Qua cách đặt nhan đề của truyện và xây dựng nhân vật anh thanh niên với những đặc điểm vô cùng đáng mến đáng trân trọng, tác giả muốn nêu bật chủ đề và cũng là ý nghĩa tư tưởng của tác phẩm: ca ngợi những con người sống đẹp, lao động một cách say mê và quên mình cho đất nước, nhắn nhủ đến mỗi người đọc: "Hãy yêu thương nhau và sống đẹp hơn".
Truyện thành công trong việc xây dựng tình huống hợp lí, cách kể chuyện tự nhiên, có sự kết hợp giữa tự sự, trữ tình và bình luận, xây dựng nhân vật bằng ngôn ngữ, hành động, đặc biệt là diễn biến tâm lí. Qua đó nhà văn đã khắc họa thành công hình ảnh anh thanh niên làm công tác khí tượng ở một mình trên đỉnh núi cao - Yêu con người, yêu cuộc sống, quê hương, đam mê công việc… tình cảm ấy đã trở thành sức mạnh, thành điểm tựa để anh thanh niên trông coi tạm trạm khí tượng hăng say làm việc và học tập
Kết luận
Cái quý nhất của con người ta là sự sống. Đời người chỉ sống có một lần. Phải sống sao cho khỏi xót xa, ân hận vì những năm tháng đã sống hoài, sống phí, cho khỏi hổ thẹn vì dĩ vãng ti tiện và hèn đớn của mình. Anh thanh niên và còn nhiều nữa những con người vô danh khác nhưng chưa bao giờ sống vô nghĩa đang ngày đêm lặng thầm làm việc dù phải đánh đổi thanh xuân và bao khát vọng hạnh phúc nhưng trong họ luôn có một điểm tựa vững chắc đó là quê hương. Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long là một câu chuyện thật đẹp về long yêu đời, sự hi sinh của thế hệ thanh niên trong thời kì đánh Mĩ