Câu 5: Quan điểm của Triết học M-L về bản chất của nhận thức.

a> Quan điểm triết học trước Mác về bản chất của nhận thức.

*Quan điểm DT chủ quan: xuất phát từ chỗ phủ nhận sự tồn tại khách quan của TGVC, CNDT chủ quan cho rằng nhận thức chỉ là phức hợp những cảm giác của con ng, chỉ là hồi tưởng những gì đã có trong YT của con ng. Vì vậy, họ ko có cơ sở khách quan để khẳng định con ng có khả năng nhận thức được TG. Nếu thừa nhận con ng có khả năng nhận thức được TG thì cũng chỉ thừa nhận năng lực bẩm sinh, hay trực giác của cá nhân, chẳng hạn như Đêcáctơ.

* Quan điểm DT khách quan: Do thừa nhận ý niệm, ý niệm tuyệt đối là bản nguyên đầu tiên của TG, nếu có thừa nhận con ng có khả năng nhận thức được TG, theo Hêghen, tức là nhận thức được ý niệm thì cũng không vượt qua được ý niệm, cho nên xét đến cùng dẫn đến bất khả tri.

* Quan điểm duy vật siêu hình: CNDV siêu hình thừa nhận khả năng nhận thức được TG của con ng và coi nhận thức là sự phản ánh hiện thực khách quan và trong bộ óc con ng. Tuy nhiên, do sự hạn chế bởi tính trực quan, siêu hình, máy móc mà CNDV trước Mác đã coi nhận thức là sự p/a nguyên xi trạng thái bất động của sự vật. Con ng chỉ nhận thức trực tiếp bằng các giác quan, bề ngoài, đại biểu cho CNDV trước Mác là Phoi ơ bắc.

 Như vậy có thể nói, tất cả các trào lưu triết học trước Mác đều quan niệm sai lầm hoặc phiến diện về nhận thức, những vấn đề lí luận nhận thức chưa được giải quyết một cách khoa học, đặc biệt chưa đầy đủ về vai trò của thực tiễn đối với nhận thức.

b>Quan niệm về bản chất của nhận thức của CNDVBC:

Sự ra đời của CNDVBC đã tạo ra một cuộc cách mạng trong lý luận nhận thức. Bằng sự kế thừa những yếu tố hợp lý, phát triển một cách sáng tạo và được chứng minh bởi những thành tựu khoa học kỹ thuật, của thực tiễn XH, Các Mác và Ăngghen đã xây dựng nên học thuyết biện chứng duy vật về nhận thức.

Học thuyết này ra đời dựa trên những nguyên tắc cơ bản sau:

- Thừa nhận thế giới VC tồn tại khách quan độc lập với YT con ng.

- Khẳng định con ng có khả năng nhận thức được TG khách quan. Coi nhận thức là sự p/a hiện thực khách quan vào bộ óc con ng, là hoạt động tìm hiểu khách thể của chủ thể. Không có cái gì là ko thể nhận thức được chỉ có cái mà con ng chưa nhận thức được nhưng sẽ nhận thức được.

- Nhận thức là một qtrình biện chứng, từ chưa biết đến biết, từ biết ít đến biết nhiều, từ hiện tượng đến bản chất và từ bản chất kém sâu sắc đến bản chất sâu sắc hơn.

- Coi thực tiễn là cơ sở chủ yếu và trực tiếp nhất của nhận thức, là động lực, là mục đích của nhận thức và là tiêu chuẩn để kiểm tra chân lý.

 Dựa trên những nguyên tắc cơ bản đó, CNDVBC khẳng định: nhận thức là quá trình p/a biện chứng, tích cực, tự giác và sáng tạo TG khách quan vào trong bộ óc con ng trên cơ sở thực tiễn.