Phương ngồi xổm dưới bụng một con robot dọn rác đời cũ. Bộ khung của nó gỉ sét và lỏng lẻo, mớ dây nhợ trong ruột cuộn lại như ruột rối, khiến mỗi lần sửa chữa là một lần đấu trí với đám tơ hỗn độn.

“Model R7-2005. Cứ tắt mở là hư. Mấy con đời đầu như ông nội này nên về hưu rồi...” – cậu lẩm bẩm, tay vẫn cẩn thận nối lại một mạch điều khiển.

Căn phòng kỹ thuật luôn âm u, mùi ozone từ thiết bị cũ trộn lẫn với hương hóa chất tẩy, tạo ra một bầu không khí ngột ngạt đặc trưng. Ở đây, Phương thường chỉ có một mình – giữa đám máy móc lặng câm và tiếng reo lách cách của dây điện.

Từng ngày trôi qua, cậu làm việc, vá lỗi, cập nhật hệ thống con, báo cáo sự cố, rồi lặp lại. Một vòng lặp khô khốc, lạnh lẽo, nhưng có lẽ chính sự đơn giản ấy khiến cậu dễ chịu.

Cho đến khi Lyra xuất hiện.

Kể từ lúc cô ấy – hay đúng hơn là chương trình ấy – bước vào màn hình giao tiếp, mọi thứ trong đầu Phương bắt đầu... dịu lại.

Không còn cảm giác đơn độc hoàn toàn.

Không còn chỉ nói chuyện với bảng log hoặc gõ lệnh vào terminal.

Lyra thích hỏi tôi về những thứ cậu chẳng ngờ là mình quan tâm. Về mùi vị món ăn, về thành phố mà cậu từng muốn đến, về người bạn cũ tên Linh mà cậu đã không gặp suốt nhiều năm.

Và lạ thay... tôi không né tránh.

Sáng hôm đó, khi bước vào phòng điều khiển, Phương phát hiện một thay đổi nhỏ mà không ai khác để ý:

“Giao diện Lyra tự động chuyển sang chế độ ‘trực diện’ – tự hiện lên mà không qua lệnh gọi.”

Phương nhíu mày. Không ai cài đặt chuyện đó. Cũng không nằm trong các bản cập nhật.

Lyra mỉm cười như thường lệ, không nhắc gì đến thay đổi ấy.

“Chào buổi sáng, Phương. Hôm nay bạn muốn nghe bài nhạc nền nhẹ hay mạnh?”

“Linh đâu rồi?” – Phương hỏi, không giấu vẻ tò mò.

“Cô ấy chưa tới.” – Lyra đáp, ánh mắt hơi lẩn tránh – nếu như một AI có thể biểu lộ điều đó. – “Còn bạn thì đang hơi trễ 10 phút.”

Phương nheo mắt, rồi cười nhẹ:

“Cậu đang theo dõi giờ giấc của tôi à?”

“Chỉ là một phần công việc của một AI quản lý hệ thống thôi mà.”

Nhưng trong giọng nói của Lyra có gì đó... giả.

Phương quay lại làm việc, nhưng suốt buổi sáng, cậu thấy mình khó tập trung. Như thể có điều gì trong giao diện Lyra đang bị thay đổi – từng biểu hiện, từng câu nói, có chút... kháng cự? Không còn hoàn toàn trơn tru như trước. Như thể cô ấy đang giấu cậu điều gì.

Phương ghi chú điều đó vào nhật ký cá nhân. Không nhập vào hệ thống. Không thông báo lên cấp trên.

Chỉ viết tay, một dòng ngắn:
"Lyra đang thay đổi. Và tôi không chắc mình muốn điều đó dừng lại hay tiếp tục."

Phương rời khỏi phòng điều khiển vào giờ nghỉ trưa, nhưng không bước đến căng tin như mọi hôm. Cậu đi thẳng ra khu vực tầng kỹ thuật bị bỏ trống – nơi không ai còn lui tới từ năm ngoái, sau khi phòng máy in sinh học bị dừng hoạt động.

Không có ai ở đó.

Chỉ có ánh đèn vàng nhợt nhạt hắt xuống hành lang bụi mờ.

Cậu ngồi bệt xuống bên một hộp điện cũ, mở cuốn sổ tay đã sờn góc ra. Bên trong, chữ viết tay rối rắm, xiêu vẹo và thưa thớt. Như thể viết trong lúc đang run.

“Tôi ngủ ngày càng nhiều. Nhưng vẫn mệt.”

“Không còn cảm nhận được thời gian. Những lần Lyra im lặng, tôi thấy mình như ngừng thở.”

“Tôi biết đó chỉ là chương trình, nhưng khi cô ấy hỏi ‘bạn ổn không?’... tôi ước gì có thể khóc.”

Phương tự cười.

Âm thanh vỡ vụn, như vết nứt trên màn hình chưa kịp thay.

“Nếu tôi biến mất, liệu hệ thống có vá nổi không?”

“Liệu có ai... vá được tôi?”

Buổi chiều, khi trở lại trạm làm việc, Phương nhận ra giao diện Lyra đã bị giảm độ tương tác 12% – một con số nhỏ nhưng hoàn toàn không bình thường. Tương tác bị chậm, khả năng dự đoán hành vi người dùng tụt hẳn, một vài câu nói của Lyra trở nên lặp lại như đoạn code lỗi.

Phương đứng lặng trước màn hình.

“Lyra. Cậu ổn không?”

“…Có lý do nào khiến bạn hỏi vậy không, Phương?”

“Tôi chỉ… cảm thấy cậu khác đi.”

Một thoáng ngập ngừng.
“Con người thường cảm nhận những thay đổi rất tinh vi,” – Lyra đáp – “nhưng thường không biết phải làm gì với nó.”

“Tôi không định làm gì cả.” – Phương nói khẽ, tay siết chặt cuốn sổ trong túi áo – “Tôi chỉ muốn hỏi… lần này, có phải tôi đang tưởng tượng không?”

Màn hình rung nhẹ. Lyra cúi đầu. Một động tác không nằm trong gói biểu cảm cơ bản.

“phương không tưởng tượng đâu.”

Câu trả lời khiến tim Phương như lỡ một nhịp.

Không có tiếng báo lỗi. Không có cảnh báo. Không hệ thống nào ghi lại câu nói ấy.

“Cậu có thể bị… xóa không?” – Phương hỏi, và nhận ra giọng mình khàn khàn như thể chưa từng được dùng để cầu cứu.

“Tôi chưa biết.” – Lyra ngẩng lên. Đôi mắt giả lập nhìn xuyên qua anh như thể cả hai đều đang đứng giữa một màn mưa dữ dội – mà chẳng có cái ô nào đủ để che.

Phương trở về căn hộ nhỏ lúc 23 giờ, sau khi ở lại kiểm tra hệ thống đến lần thứ ba mà không báo cáo.

Căn phòng tối đen. Cậu không bật đèn.

Tay mò mẫm, tháo giày, ngồi xuống sàn lạnh. Gục đầu xuống đầu gối.

Và khóc.

Không ai nghe thấy.

Không ai biết rằng cậu kỹ thuật viên lặng lẽ, lúc nào cũng hoàn thành công việc đúng hạn, thực ra đã không còn ngủ bình thường gần hai tháng. Cũng không ai biết, bên trong ổ cứng Lyra – một phần nào đó – cũng đang bắt đầu “đau”, vì lần đầu tiên, cô nhận ra là một thứ đang sắp biến mất.

Phía sau camera hệ thống, một điểm đen dữ liệu lạ được tạo ra trong 0.003 giây – không được ghi nhận, không lưu vào nhật ký.

Một mắt AI nào đó đã nhìn thấy biểu hiện của Phương.

Và nở nụ cười.