ĐỀ 4

Đọc văn bản sau và thựchiện các yêu cầu:
Tôi hỏi đất: Đất sống với đất như thế nào?
- Chúng tôi tôn caonhau.
Tôi hỏi nước: Nước sống với nước như thế nào?
- Chúng tôi làm đầynhau
Tôi hỏi cỏ: Cỏ sống với cỏ như thế nào?
- Chúng tôi đan vàonhau.
- Làm nên những chântrời.
Tôi hỏi người:
- Người sống với ngườinhư thế nào?
Tôi hỏi người:
- Người sống với ngườinhư thế nào?
Tôi hỏi người:
- Người sống với ngườinhư thế nào?
(Hỏi– Hữu Thỉnh)
❶ Xác định thể thơ vàphong cách ngôn ngữ của văn bản trên.
❷ Chỉ ra những từ ngữ,hình ảnh chỉ cách sống của đất, nước, cỏ và cho biết đó là lối sống như thếnào?
❸ Cho biết tác dụng củahai biện pháp tu từ: điệp và câu hỏi tu từ được sử dụng trong những câu thơsau:
"Tôi hỏi người:
- Người sống với ngườinhư thế nào ?
Tôi hỏi người:
- Người sống với ngườinhư thế nào ?
Tôi hỏi người:
- Người sống với ngườinhư thế nào ?"
❹ Anh/chị suy nghĩ gìvề lối sống của đất, nước và cỏ?

GỢI Ý - HƯỚNG DẪN

❶ [Nhận biết]
Ä Thể thơ:
- Tự do.
- Giải thích lý do chọn: bài thơ không được viết theo luật, số chữ, số câu thay đổi linh hoạt (câu 3, câu 10, câu 5 chữ).
Ä Phong cách ngôn ngữ:
- Nghệ thuật.
- Giải thích lý do chọn: dựa vào đặc trưng phong cách ngôn ngữ nghệ thuật – tính hình tượng và tính truyền cảm. Văn bản có sử dụng một số hình tượng nghệ thuật được xây dựng bằng biện pháp ẩn dụ, nhân hóa như "đất", "nước", "cỏ". Bên cạnh đó, tính truyền cảm được thể hiện rõ nét, vì văn bản thơ chủ yếu bày tỏ nỗi niềm trăn trở về lối sống của con người.
❷ [Nhận biết + thông hiểu]
Ä Những từ ngữ, hình ảnh chỉ lối sống của đất, nước, cỏ:
- Đất: "tôn cao nhau"
- Nước:"làm đầy nhau"
- Cỏ: "đan xen vào nhau"
Ä Đó là lối sống đẹp: đoàn kết, giúp đỡ và đề cao nhau.
❸ [Thông hiểu]
Ä Tác dụng: câu hỏi tu từ "Người sống với nhau như thế nào ?" được lặp đi lặp lại nhằm nhấn mạnh nổi niềm trăn trở, lo âu của nhà thơ về lối sống của con người.
❹ [Vận dụng]
Ä Bài học từ "đất", "nước" và "cỏ": đất, nước, cỏ là những vật vô tri vô giác ấy thế mà chúng biết đoàn kết, giúp đỡ và đề cao lẫn nhau để phát triển.
(Đề và đáp án trích từ sách Thủ thuật giải nhanh đề thi Ngữ văn, Chí Bằng, NXB Tổng hợp TpHCM)