Lý vâng lời lui ra ngoài.

Lý dẫn khoảng 5, 6 gia đinh trong nhà tủa lên đồi tìm ông Cả và cái Tình- đứa làm mất trâu. Ông Cả đang ở mạn cuối sông Dạ đi ngược lên, vẫn chưa thấy trâu đâu. Tình cũng thế, các ruộng nhà nào cũng phụ tìm nó, báo không có trâu đi qua. Lúc Tình bị trói tay đưa về nhà ông Điền, mắt nó cụp xuống, từ đầu đến cuối không phản kháng, chỉ một mực giữ im lặng.

Dù tối mịt nhưng bên ruộng hàng xóm vẫn chạy lên bờ tụ tập đứng xem.

"Đã tìm thấy chưa?"

Ông Cả lắc đầu với hàng xóm, đi theo sau cái Tình, cũng đành thở dài. Lý hơn Tình chừng 4-5 tuổi, là người ở cho nhà ông Điền, được mua đứt từ năm 4 tuổi, từ bé đến lớn đều ở trong nhà ông Điền, rất ít khi ra ngoài ruộng. Lý chạy việc nhanh nhảu, quán xuyến trong nhà đâu ra đấy, tính tình cẩn thận, khôn khéo, ông Điền có ý giữ lại bồi dưỡng.

Lý đưa mắt nhìn ông Cả dò hỏi:

"Con bé này, chuyện là như thế nào đây ông?"

Ông Cả lắc đầu, cũng không biết nên trả lời như thế nào. Lý sờ mũi, những lúc suy nghĩ, Lý có tật hay đưa tay lên xoa cánh mũi:

"Ông bảo bố mẹ nó chưa, qua nhà ông Điền xin chuộc đi. Người bé như này chịu được mấy gậy?"

"Nó là cháu bà Vạn."

Tình nghe thấy ông Cả nhắc tới bà mình, nó nhỏ giọng ngắt ngang:

"Không liên quan tới bà cháu ạ."

Lý đăm chiêu, lục trong kí ức, cuối cùng nhớ ra, thì ra là con bé này, nghe đồn mẹ nó chết lúc cấy mạ cho vườn ông Điền, hồi mẹ nó mất, trong nhà ông Điền người làm đều kể nhau nghe, Lý cũng biết sơ sơ.

Năm ấy, ông Điền buôn đợt vải dưới Nam, lúc về nhà, mẹ nó đã chôn cất xong xuôi rồi. Ông Điền sai người mang tiền sang cho nhà bà Vạn, kịp lúc cứu được cháu gái bà Vạn đang thoi thóp, thầy thuốc bên nhà ông Điền phải sắc cho nó mấy thang, nếu không chắc cũng theo mẹ. Mấy năm liền sau đó, ông Điền đều sai người cho gạo nhà nó. Không ngờ đứa bé trong câu chuyện khi ấy đã lớn bằng ngần này. Nay nó lại làm mất trâu nhà ông Điền, cũng không biết phải nói là duyên hay nghiệt thì hợp lý.

Sân nhà ông Điền treo đèn sáng trưng, người làm đi ra đi vào, ông Điền ngồi trong nhà, chén trà đã nguội từ lâu.

"Đình, lại ông bảo."

Cái Đình bỏ dở chổi, chạy lên.

"Dạ ông cho gọi con?"

"Gọi bếp làm đồ ăn bưng vào phòng cậu đi."

"Bảo cậu ăn xong thì nghỉ ngơi sớm. Không phải qua chỗ ông làm gì."

Cái Đình "Dạ." một tiếng, lui xuống chạy xuống.

Bấy giờ, nghe tiếng chó sủa vọng lại từ xa, ông Điền đoán thằng Lý đã về, sai người kéo mở sẵn cửa cổng.

Tình được gia đinh đẩy dẫn vào giữa sân, mắt Tình nhìn xung quanh. Không ai ép nó phải quỳ, nó cứ đứng giữa sân như trời trồng thế, nhìn lên cơ ngơi lộng lẫy trước mặt. Giữa nhà có người đang ngồi, khoảng cách xa, nó nhìn không quá rõ ràng gương mặt. Xung quanh người làm đều đưa tầm mắt nhìm chằm chặp về phía này, đứng cách xa, xì xầm nhỏ giọng bàn tán.

Tình thấy mình lạc lõng.

Nó không thuộc về nơi này.

Ông Điền tự rót cho mình thêm 1 chén trà, qua lúc lâu sau, uống hết chén mới từ trong nhà nhấc chân bước ra. Tình đợi đã đủ lâu, hai tay nắm chặt, lại thả ra, lặp đi lặp lại như thế, như chơi một trò chơi nhàm chán. Cuối cùng nó đợi được ông Điền.

Đứng ở trái hiên nhà, ánh mắt ông Điền sắc bén nhìn xuống phía dưới. Ông quan sát đứa trẻ con được dẫn vào sân nhà mình, không thấy cha mẹ nó đâu. Hết một chén trà, cũng không thấy người nhà tới. Giỏi thật.

Con nhóc con bên dưới, trong ánh đèn rực rỡ nhà ông, đen nhẻm, gầy gò, trông có vẻ ốm yếu, nhưng thắng ở điểm, nó đứng thẳng người, không có vẻ gì là sợ sệt, ánh mắt nó chạm ông cũng không né tránh, co rụt sợ hãi như bao người khác.

Lý từ sau lưng cái Tình đã nhanh chân chạy lên từ lúc nào, Lý chờ ngoài hiên được một lúc, đứng đợi tới khi ông uống xong đi ra, Lý mới lại gần nói nhỏ vào tai ông Điền:

"Bẩm ông, con dắt người về ạ."

"Nó là cháu gái bà Vạn."

Như sợ ông Điền không nhớ, Lý nói bồi thêm, mắt nhìn qua cái Tình một cái:

"Mẹ nó mất trên ruộng làm thuê cho nhà mình ngày xưa ạ."

Mắt ông Điền loé qua như có điều suy nghĩ.

Ông vẫy tay ý bảo thôi. Lý liền đứng ngay ngắn bên cạnh, không nói thêm gì nữa.

Bấy giờ, ông Cả dợm bước lên, muốn nói đỡ đôi lời, nhưng lại ngần ngừ không chắc chắn.

Ông Điền mắt vẫn nhìn cái Tình, nhưng giọng nói đanh lại, rành rọt:

"Hình như ông Cả chưa trình sổ sách cho tôi đâu."

Ông Cả vội cúi người:

"Bẩm ông, thưa, để con qua trại lấy sổ sách về."

"Không cần, ông biết tội mình chưa?"

Ông Cả quỳ sụp:

"Dạ, con biết tội rồi ạ. Bẩm ông, xin ông trách phạt."

Ông Điền không trả lời, ông Cả vẫn quỳ sụp như thế, cái Tình mắt mở to nhìn ông Điền.

"Mất trâu? Mất mấy con?"

Giọng Tình trong, vang vọng giữa sân, âm thanh không nặng không nhẹ mà trả lời, như chẳng phải chuyện mình:

"Một ạ."

Lần đầu có đứa trẻ con không biết sợ dám trước mặt ông Điền trả lời như vậy. Ông chắp hai tay sau lưng.

"Biết mất trâu phải đền bao nhiêu không?"

Ánh mắt Tình hơi co lại, nhưng nét mặt chẳng có gì quá thay đổi. Ông Điền vẫn chờ nó nói, một lúc sau Tình nghĩ xong xuôi, trả lời:

"Không ạ. Con không có tiền."

Ông Điền nhận được đáp án nằm ngoài ý muốn, bật cười ha hả. Lý toát mồ hôi hột, nhìn cái Tình bằng ánh mắt không thể ngờ. Lý nhắm mắt đợi chờ cơn thịnh nộ.

Dường như tràng cười vừa nãy chỉ là tưởng tượng, ông Điền nghiêm mặt, mắt ông đanh lại, quát lớn, giọng mang lực đè ép, chấn động:

"Bay đâu, trói nó lại!"

"Lôi ra đánh 10 gậy!"

"Có nhận không?"

Cái Tình vẫn đứng đó không lung lay, mái tóc cắt nham nhở của nó bị gió thổi rối, đêm đông lạnh càng lạnh thêm. Mắt Tình lần thứ hai chạm ánh mắt ông Điền. Đây là lỗi của nó, nó không thể cãi láo hay chối phăng đi, không giống như thằng Kiến, thằng Kiến đánh nó nó sẽ đánh trả lại.

"Nhận ạ."

Mấy gia đinh nhà ông Điền xúm lại, lôi cái Tình ra xa, một người lấy gậy, một người mang ghế ra. Cái Tình bị ấn nằm úp sõng soài trên ghế. Mấy gia đinh nhìn nhau, phạt người lớn, phạt qua rồi, phạt đứa nhỏ như này, lại là lần đầu tiên, có chút do dự, không biết bắt đầu từ đâu. Người làm đứng hai bên cũng đưa mắt nhìn nhau, con bé chọc ông Điền giận quá.

Lý biết ông Điền tuy nhẹ tay, nhưng 10 gậy với đứa trẻ con như cái Tình cũng đủ lấy mạng. Mắt Lý nôn nóng nhìn về phía con Tình, ra hiệu mày phải xin ông đi, nhưng có lẽ quá xa, hoặc Tình lờ đi, nó cứ mặc cho người ta lôi mình đánh phạt.

"Bộp."

Gậy đầu tiên, Tình đau váng mắt. Răng nó nghiến chặt. Cơn đau tức thời ập tới như sóng cuộn vượt quá sức chịu đựng của một đứa trẻ mới mười mấy tuổi hẵng còn đang trong độ lớn. Nhất là với Tình, đứa đã nhỏ con hơn nhiều so với đám trẻ khác bằng tuổi.

Dù gia đinh nhẹ tay hết cỡ, thì gậy phạt nhà ông Điền cũng là gỗ gụ chắc nịch, đánh 5 gậy chắc nhừ xương, 10 gậy thì bà Vạn phải mất cháu thôi.

"Bộp."

Tình có cảm giác lục phũ ngũ tạng mình đảo lộn, dồn ép vào nhau. Môi bị Tình cắn rách, bật máu tươi. Người nó rũ mềm như cọng bún thiu, tay chân run lẩy bẩy. Chỗ bị đánh nóng lên, rát đỏ.

Ông Cả nghe tiếng gậy đánh, phát run mà không biết phải làm gì, ông quỳ vái cầu xin cho cái Tình.

"Thưa ông, ông tha cho nó, người nó bé thế không chịu nổi 10 gậy của ông."

"Nó khổ lắm ông ơi."

Ông Điền không để lời van xin kia lọt tai, ông muốn thử xem, nó cứng đến mức nào. Muốn xin cũng phải là nó xin ông.

"Bộp."

Tình vẫn gan lỳ không rên một tiếng, nó vừa chịu cơn đau buốt thấu từ đằng sau dội lại, vừa nghĩ sẽ giấu bà như thế nào, sợ rằng không thể giấu nổi, móng tay nó cấu chặt lòng bàn tay.

Tình chịu đựng cảm giác đau chồng đau, thoáng có tia bất lực trong ánh mắt Tình. Nó nhìn gạch sân trước mặt, vì nằm sấp không thể thấy mọi người xung quanh, chỉ cần cố chịu thêm ít nữa thôi, một ít nữa là xong rồi.

"Bộp."

Gậy thứ 4, ông Điền vẫn không thấy Tình khóc lóc, kêu gào hay mở miệng van như những đứa khác. Mấy chục năm qua, người ông đánh phạt, chưa có ai như nó. Chịu đựng, bướng bỉnh đến thế này.

Gậy thứ 5 đập xuống, cái Tình nhũn người, "hự" một tiếng rên khẽ như muỗi kêu, máu tươi bắt đầu thấm qua quần áo chắp vá rách rưới của nó. Người làm đang đứng hai bên, có người không chịu nổi, nhắm mắt rời chỗ khác.

Tình cảm thấy rõ nhất, lưng nó gần như mất cảm giác, tê dại, nó biết, da mình nứt toạc, vì chính nó cũng ngửi thấy nồng rõ vị máu tanh tưởi đang hoà trong không khí. Hơi thở nó đứt quãng, mí mắt muốn khép lại, nó đau quá, mệt quá.

Lúc gia đinh đùn đẩy cho nhau, giơ gậy thứ 6, ông Điền đã có ý tha, đánh tiếp nó mất mạng như chơi. Một đứa ít tuổi tính cách cứng rắn như này, cũng là đứa có cốt cách. Quan trọng nhất, mạng người có thể trong mắt người nhà họ Điền bé như con sâu cái kiến, nhưng cũng không được quyền phép can dự, tước đoạt. Đó là gia huấn tổ tiên Điền gia để lại, khắc trên bức vách ở gian nhà Tổ.

Nhưng ông Điền chưa mở lời, bên phía ngoài cổng đã nhốn nháo.

"Tìm thấy trâu rồi!"

"Thấy trâu rồi!"

"Bẩm ông..."

"Lạy ông, trâu về..."

Mấy thanh niên chen vào gọi lớn, tiếng ồn ào mất kiểm soát, đám gia đinh gác cổng giơ gậy chặn lại, không cho người lấn vào sân.

Cơn mê man cuốn Tình đi, Tình choáng váng không cầm cự được thêm nữa, ảo giác hồn nó muốn đứt lìa ra, nó không nghe ra rành rọt từng câu từng chữ, không thấy tiếng ông Điền bảo "Thôi", nó chỉ kịp lồng ghép nhẩm "Trâu về".

"Mình có chết không nhỉ?"

Tình ngất lịm giữa khung cảnh ồn ào.