🌿Lưu ý: Chỉ đăng tại Wattpad của Alph16; mọi website Việt Nam đăng tải bản Wattpad này đều là ăn cắp và reup trái phép.

-----------------------------------

Rồi khách Mường Lay tới,

Khách Mường So, Mường Là đã lại,

Vịt đầy đồng mai đợi người bắt, không bắt,

Gà chặt lồng nứa rằng ai biết giết con nào?

Còn mỗi nái gà họ hàng em tiễn,

Em đành nắm gạo trắng xuống vãi,

Vốc gạo vương xuống rơi,

Gà xoè cánh chạy lại,

Cắm cổ rung mào tươi,

Em se lòng chộp vội,

Con gà kêu cục te, nước mắt hờn em ứa,

Con gà kêu cục tắc, nước mắt buồn chảy ròng,

Giơ gậy đập gà thương,

Gậy trúng đầu, gà chết,

Nhúng gà vào nồi gang,

Dầm gà trong chảo vạc,

Vặt lông gà chỗ nào?

Cạnh thang sợ người mắng,

Mép sàn sợ người rầy,

Em lẻn lên vặt ngoài xó cửa,

Ngón trỏ vặt lông măng,

Ngón giữa vặt lông nõn,

Lông măng bay đầy vườn,

Lông nõn bay khắp bản,

Bỏ gà vào giỏ mai đứt cạp,

Treo đầu đòn em ra bến trong,

Rồi mổ, rồi pha, rắc muối,

Canh gà sôi rào rào,

Canh cá sôi lục sục,

Bỗng nghe vịt đang phá ruộng dưới,

Nhà đầy người, không giúp với!

Ai dâu mới, nấy đuổi,

Em là dâu mới, em đi!

Đuổi ruộng dưới nháo nhác,

Lùa ruộng trên hớt hải

Ruộng tiếp ruộng liền bờ,

Bờ tiếp bờ quanh co,

Biết mấy chục trăm cao thấp ruộng bờ!

"Về nhà mau, ba đàn vịt cáo tha,

Cho đi xa, cáo bắt!

Vịt nhà bác, chẳng giúp cùng,

Vịt bà thím, sao không đỡ với!"

Mặt trời giữa đầu, em chưa ăn cơm,

Mặt trời đứng trưa, em chưa ăn sáng,

Dồn vịt khắp gần xa về bản,

Chuồng vịt che bốn bề,

Em dồn về đóng lại,

Nhón gót trèo lên nhà,

Aó ướt không chỗ phơi,

Sàn trên sàn bà bác,

Sàn dưới, sàn ông anh

Sàn cao, sàn bố chồng;

Em đành mặc áo ướt rỏ ròng,

Em đi cơm chưa dọn,

Canh cá ngon đầy nồi,

Em về cơm xong rồi,

Miếng nhai thừa bỏ lại,

May chồng thương để phần,

Phần cơm, phần cả canh,

Canh lỏng tỏng dính bát,

Canh tôm còn lại đuôi,

Canh cá, phần đầu, vẩy,

Canh gà, phần cánh, chân,

Phần cánh, chỗ cánh dầm xương,

Phần chân, chỗ chân bới rác,

Chấm ư?... đừng nên chan!

Chấm thì sợ.... nhà quan,

Chan lại ngượng với khách,

Ôi, khác xa nơi nhà cũ mẹ hiền!

Thuở xa kia em ở nhà em,

Cá mương cuối dòng còn chê tanh,

Mà bây giờ em phải mớm con em bằng nhện,

Khi chưa lấy được, người vồ vập,

Khi chưa đón về, người xun xoe;

Lấy được rồi, người nhử

-Dâu ơi, xuống sàn ăn cám!

Người xui con trai xuống đòn,

Chồng lòng rộng không nỡ,

Dạ bao dong còn thương,

Con không đánh, bố bỏ cơm, không dạy,

Chồng em liền trợn mắt ra tay,

Mình, lưng em vụt tới tấp,

Em ngã lăn chiêng cạnh miệng cối lợn dũi,

Em ngã lăn đùng liền bên máng lợn vầy,

Ngã không kịp chống kịp ngượng,

"Cơ khổ thân em bụi lẫm chôn vùi!"

Anh ngỡ tưởng em mảng vui quên dạy!

"Dậy đi em, dạy đi em ơi!

Dậy rũ áo kẻo bọ,

Dậy phủi áo kẻo lấm!

Đầu bù anh chải cho,

Tóc rối đưa anh búi hộ!"

Anh chặt tre về đốt gióng đầu,

Chặt tre dày, anh hun giõng giữa,

Lam ống thuốc này em uống khỏi đau,

Tơ rối đôi ta cùng gỡ,

Tơ vò ta vuốt lại quay guồng;

Quay lại nguồng gỗ tốt cán thuôn,

Về với người ta thương thuở cũ,

Chết ba năm hình còn treo đó;

Chết thành sông, vực nước uống mát lòng,

Chết thành đất, mọc dây trầu xanh thắm,

Chết thành bèo, ta trôi nổi ao chung,

Chết thành muôi, ta múc xuống cùng bát,

Chết thành hồn, chung một mái, song song,

Hỡi gốc dưa yêu mọc ngoài cồn cát,

Nước ngập gốc đáng lụi, đừng lụi,

Nước ngập rễ đánh bềnh, đừng bềnh,

Đôi ta yêu nhau, tình Lù Ủa mặn mồng,

Lời đã trao thương không lạc mất,

Như bán trâu ngoài chợ,

Như thu lúa muôn bông,

Lòng ta thương nhau trăm lớp nghìn trùng,

Bền chắc như vàng, như đá,

Yêu nhau, yêu trọn đời gỗ cứng,

Yêu nhau, yêu trọn kiếp đến già,

Ta yêu nhau tàn đời gió, không rung không chuyển,

Người xiểm xui không ngoảnh, không nghe,

Yêu em anh dặn em hết lời,

Nhủ lòng thương nhủ cho hết nhẽ,

Ngày em sinh em đừng đi rừng,

Ngày kỵ giỗ em đừng đi cá,

Cứ nhặt rác giữa sàn mà đun,

Cứ bẻ ngọn chàm mà đốt;

Nước chấm chua em cứ bỏ gừng già,

Giồng dưa leo cột nhà um tùm,

Giồng khoai leo cột gian thờ xanh um,

Rửa ốc rửa từng con,

Rửa bát sóc cả rổ

Rửa muôi gõ miệng nồi,

Em khôn ngoan nhớ lời anh dặn,

Làm ra ương bướng cho chồng em giận

Làm ngơ ngẩn để chồng em chê,

Chồng giận, chồng sẽ bỏ,

Chồng bỏ, may đẹp duyên đôi ta,

Đôi ta lấy nhau không nề chi phần lỡ,

Không quản chi tình ế duyên ôi,

Em của anh đây vẫn mãi đẹp tươi!

Không chết, không quên tình cũ,

Hồn không khuất mây vẫn nhó tình xưa,

Chín sắp quên và mười sắp quên,

Đừng quên põng pi hoa đỏ,

Đừng quên gừng quắt nương cao

Đừng quên người yêu thương say đắm thuở nào,

Ngăn dòng chớ quên mất đập,

Đắp nước đừng quên mương phai,

Còn sống đừng quên lời thiết tha anh dặn

Gà cỏ gáy rừng sặt chớ quên,

Cuốc gọi hè nương bông chớ quên,

Búi tóc ngược lấy chồng, chớ quên,

Gạo vào cối quên chày, chớ quên,

Cơm vào miệng quên nuốt, chớ quên,

Tóc trên đầu quên búi, chớ quên,

Đầu sào hoá ngọn dang, chớ quên,

Lá môn thành mặt trời, chớ quên,

Cầy hương thành ngựa lang, chớ quên,

Trồng khoai thành rừng bon, chớ quên,

Trồng dâu thành rừng rút, chớ quên,

Gieo kê biến thành bãi cát, chớ quên

Trâu chết thành đống mối, chớ quên,

Chào mào biết nhổ mạ xuống cấy, chớ quên,

Gạc nai thành sừng tê giác, chớ quên,

Chẫu chàng trèo đỉnh núi, chớ quên,

Quạ biết đeo túi phát nương, chớ quên

Gà rừng biết vuốt tóc chải đầu, chớ quên,

Thua láng biết nhuộm răng đen, chớ quên,

Dế biết vót que xâu tai, chớ quên,

Cua biết vờn nơm bắt cá, chớ quên,

Cá sấy biết ru con ngủ ngày, chớ quên,

Bói cá biềt đâm đó nuôi con, chớ quên,

Nhái trong nồi biết đá chân đẩy củi, chớ quên,

Rau trong chõ nẩy chồi, chớ quên,

Cột gỗ nhỏ biết mọc lá xum xuê, chớ quên,

Hoa chuối rừng biết mọc rủ xuống, chớ quên,

Quả ấng ca biết mọc dựng lên, chớ quên,

Ống nước lại mọc lá, chớ quên,

Mạng nhện dăng sừng trâu chằng chịt,

Chớ quên bạn tình, chớ quên anh yêu,

Chín sắp quên và mười sắp quên,

Đợi cỏ tóc tiên trổ cành, hãy quên,

Đợi gốc sả đâm hoa, hãy quên,

Đợi cào cào biết trẩy kinh chầu vua, hãy quên,

Tóc trên đầu quên búi ngược hãy quên bạn tình, hãy quên anh yêu,

Chín sắp quên và mười sắp quên,

Sông Mã cạn bằng đĩa, hãy quên

Sông Đà cạn bằng chiếc đũa, hãy quên,

Cá bỗng văng mình đớp sao, hãy quên

Cát trắng nhảy tung hớp sao, hãy quên,

Vàng anh ăn hết nửa vườn mía, hãy quên

Nay chim chích trên cao lượn vòng, gọi anh quay lại, anh quay lại

Chim nhạn dưới thấp bay quanh, nhủ anh quay đi, anh quay đi,

Xin chào gốc mía xanh anh hỡi!

Đẵn mía chi anh ơi!

Voi non ngà trắng hỡi!

Sống lẻ bên đàn chớ tủi

Vòng bảy kiếp chồng đừng quên mất tình xưa!

Hãy nhờn lên, hỡi mơ,

Hãy cao lên, hỡi muỗm,

Ba chục voi đừng để phá bao giờ,

Sáu chục voi đừng để chúng tung vòi cuốn ngọn!

Hãy trổ lá đâm cành,

Hãy xanh cây chặt gốc,

Hãy đời đời bền chắc,

Đừng vùi sâu bảy lớp lìa anh,

Vườn gừng héo đôi ta không lỗi,

Vườn riềng vàng đôi ta không lầm,

Anh thề chết cùng chép đỏ đuôi rách,

Thề chết cùng cá chát đuôi cong,

Thề chết cùng em yêu lận đận,

Tình thương dặn Thao, Đà xuôi dòng,

Cá lớn lìa đàn quẫy lượn,

Anh lìa em trở về nẻo cũ, em ơi!

Rồi em yêu mới nói:

"Í liễng anh ơi, đi cho đến nơi,

Ngọn quý trên trời xin đừng lạc lỗi,

Nhà em khó tầu dong xấu héo,

Phận em nghèo khói lạnh giàn treo,

Tiễn anh yêu, chẳng lấy đâu gà béo,

Chỉ nắm xôi không gửi nhớ theo."

/tên mỗi chương là số thứ thứ tự các câu thơ trong bài được đăng ở chương đó/