THÔNG CÁO BÁO CHÍ

1.Thế nào là Thông Cáo Báo Chí? Mục đích của nó là gì?

TCBC là một bài viết của bộ phận đối ngoại thông tin của một tổ chức, hiệp hội, cơ quan hoặc doanh nghiệp… gửi đến cho các nhà báo hay cơ quan t báo chí nhằm thông tin chính sách, sáng kiến hay hoạt động của ngành đến với công chúng.

TCBC thường gắn với các sự kiện (khai trương, động thổ, tiệc mừng, giải thưởng, cuộc thi v.v…) hoặc vấn đề xảy ra (khủng hoảng doanh nghiệp, thay đổi chính sách, hoạt động doanh nghiệp v.v…).

Mục đích của Thông Cáo Báo Chí là thu hút sự quan tâm của truyền thông (truyền thông in ấn và cả truyền thông điện tử).

2.Một Thông Cáo Báo Chí thường bao gồm những thông tin gì?

Cũng giống như tin tức báo chí, một TCBC hiệu quả phải trả lời được năm câu hỏi về Ai?Cái gì?Ở đâu?Khi nào?Và tại sao? (mô hình thông tin 5W + 1H: Who, what, where, when, why, how?)

•Ai?: Để xác định rõ ai là chủ thể của bản tin? Một người, một nhóm người, một tổ chức, một sự kiện hoặc hoạt động nào đó

•Cái gì?: Cái gì xảy ra mà phương tiện truyền thông và công chúng nên biết. Thông tin này có thu hút họ không?

•Ở đâu?: Sự kiện này diễn ra ở đâu? Nêu cụ thể địa chỉ của nơi diễn ra sự kiện (nên kèm theo một bản đồ chỉ dẫn nếu cần thiết). Tạo mọi thông tin để thuận tiện cho phóng viên tiếp cận nơi diễn ra sự kiện một cách nhanh chóng và thoải mái.

•Khi nào?: Sự kiện diễn ra khi nào? Thời gian và thời điểm phải thật cụ thể và rõ ràng.

•Tại sao?: Tại sao sự kiện này quan trọng? Lý do gì mà cơ quan truyền thông hay công chúng phải quan tâm?

Tips: Một TCBC có giá trị tin tức và tiềm năng thu hút sự quan tâm của cơ quan truyền thông là phải được viết rõ ràng, mạch lạc, chuẩn xác với văn phong của báo chí với mô hình tháp ngược.

Vì sao phải cần TCBC?

TCBC là một trong những công cụ thiết yếu để thu hút báo chí, truyền thông đưa tin cho bạn đến với công chúng. Để thông báo thông tin về một tổ chức, sản phẩm hay sự kiện v.v… không có cách nào hiệu quả rõ ràng bằng TCBC.

Một TCBC cho sách thường bao gồm những thông tin theo mô hình 5H + 1W.

Về cơ bản, nó không khác các loại TCBC thường dùng.Riêng phần mô tả “WHO” thì lại cần nhiều thông tin hơn. Bởi vì khi cho ra đời một quyển sách, thông tin mô tả lúc này lại là sự kết hợp của nhiều chủ thể khác nhau.

Điển hình như: Tên quyển sách, quyển sách nói về cái gì?, do ai viết, người đó đã là ai (địa vị xã hội) mà viết, kế tiếp đó là Nhà Xuất Bản, đơn vị phát hành sách, đơn vị phân phối sách (nếu đơn vị phân phối độc quyền), một số quyển sách còn nhấn mạnh sự vai trò của Dịch giả, giá cả.

Những thông tin phụ có thể có là nhà in, người chịu trách nhiệm xuất bản (nếu người viết TCBC cảm thấy quan trọng) và một số thông tin ngoài lề khác về nhận xét của độc giả (nếu có), hoặc những người nổi tiếng được tác giả gửi cho bản thảo và viết làm cảm nhận ngắn gọn về sách.

Cách trình bày Thông Cáo Báo Chí:

Thông Cáo Báo Chi Thường dài từ 1 trang đến 2 trang A4, không nên cố gắng “nhét” thêm thông tin vào để mong đạt được những mục đích khác. TCBC chỉ cần vừa đủ, nên nhớ, bạn còn tài liệu gửi kèm TCBC (trong bộ Press Kit). Cho nên, cần phải tuân thủ theo một số quy tắc viết Thông Cáo Báo Chí như sau:

•Xuất bản, in ấn trên giấy 1 mặt

•Cách dòng rõ ràng, canh lề chuẩn (canh như một trang sách có lề rộng)

•Nếu cần chèn header và footer về thông tin doanh nghiệp (logo, tên DN) thì cần phải thật đơn giản, ngắn gọn. Nên nhớ đây là TCBC chứ không phải trang quảng cáo, logo và hình ảnh liên quan vừa phải, TCBC nội dung chính là ở phía dưới chứ không phải là ở Logo hay tên DN.

•Thông thường, một TCBC phải có chữ “Thông Cáo Báo Chí” đầu bài viết. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp có những thông tin quan trọng và cần thiết hơn, thì tiêu đề sẽ được cân nhắc cho phù hợp với nội dung.

•Dưới tiêu đề, cần phải ghi rõ về vùng miền (HCM, Hà Nội) và ngày tháng ra TCBC. Ví dụ: TP.HCM, ngày 12/03/2010

•Nếu TCBC qua trang, nên ghi cuối trang dòng chữ “còn tiếp”, “xem trang sau”, khi nào hết bài, nên ghi là “hết”. Ví dụ: (còn tiếp), (hết).

•Cuối TCBC, bắt buộc phải có thông tin liên lạc, và nhất là người đại diện đưa ra TCBC này.

Những lưu ý để có bộ Press Kit tốt:

Bộ Press Kit cơ bản bao gồm:

•Thông Cáo Báo Chí và hình ảnh kèm theo.

•Thông tin doanh nghiệp và sản phẩm kèm theo (đầy đủ)

•Các sản phẩm và dịch vụ liên quan khác (nếu cần thiết, tuy nhiên, nhiều nhà báo rất nhạy cảm với thông tin quảng cáo mà chèn vào cùng với bộ Press Kit, tốt nhất là cẩn thận khi gửi thông tin cho báo, nếu cần phải hỏi trước, không thì chỉ gửi thông tin vừa đủ).

•File hình gốc (nếu có file gốc đồ họa càng tốt).

•Một CD/DVD ghi những thông tin cần thiết.

•Folder chuẩn, chỉ để đựng các tài liệu báo chí (không nên in kèm quảng cáo, Folders là Folders, Brochures là Brochures)

Một số lưu ý khác:

•Thông cáo báo chí là “xương sống” của press kit, vì thế cần phải chuẩn bị thật tốt, và cho dù bạn viết tốt đến đâu, cũng nên nhờ 1 vài phóng viên bạn quen để xem qua trước khi xuất bản.

•Hình ảnh (trong CD/DVD Press Kit) (nếu có) phải không những phải phù hợp với TCBC mà còn phải đạt chuẩn về mặt đồ họa, phù hợp với cả 2 dạng (xuất bản in ấn và xuất bản trên internet, có nghĩa là vừa đủ chất lượng in, mà dung lượng file ảnh không quá lớn để xuất bản trên website dễ dàng).

•Thông tin sắp xếp trong CD/DVD phải rõ ràng, có hệ thống và dễ tìm.

•Nếu có trích dẫn trong TCBC, không nên lấy trích dẫn chủ quan người của Doanh Nghiệp về các số liệu khoa học. Và nếu có trích dẫn, cũng chỉ nên trích dẫn lời của một người.

•Nếu có ảnh rời (in hoặc rửa), không được chú thích trực tiếp lên ảnh, mà phải chủ thích giấy ngoài và dán lên.

Bố cục

·         Đề tựa :Phải gây chú ý, ngắn nhưng nêu lên nội dung chính của câu chuyện. Có thể thêm tiêu đề phụ cho các đoạn (nếu cần) để bài viết rõ ràng hơn.

·         Đoạn văn đầu tiên:Cần khái quát và ngắn gọn, nêu được 5 mục chính: ai, việc gì, ở đâu, khi nào, tại sao. Nó có thể đứng độc lập như một mẩu thông tin đầy đủ và súc tích.

·         Đoạn văn thứ hai: Có chức năng cung cấp thêm chi tiết, thông tin mới sau khi đã nêu khái quát ở đoạn đầu.

·         Đoạn văn thứ ba: Có thể trích dẫn lời nói của một người liên quan nổi tiếng bên ngoài hoặc lời phát ngôn viên của công ty. Lời trích phải mở ra hướng mới, như một khía cạnh cá nhân của câu chuyện.

·         Chi tiết liên lạc:

1.      Tên, chức danh, số điện thoại được ghi rõ ràng và in đậm ở cuối bài viết

2.      Đôi khi phần này rất quan trọng, để phóng viên có thể liên lạc ngay chúng ta khi cần

·         Thông tin bổ sung:

1.      Số lượng từ của bài viết;

2.      Mô tả ngắn gọn về tổ chức;

3.      Thông tin và số liệu cơ bản;

4.      Nêu trang web, nếu có

Các bản thông cáo báo chí đều được viết theo kiểu cấu trúc kim tự tháp ngược và chứa trong nó đầy đủ các yếu tố sau:

1.      Who: Ai

2.      What: Cái gì

3.      Where: Ở đâu

4.      Why: Vì Sao

5.      When: Khi nào

6.      How: Như thế nào

(Gọi chung là công thức 5W+1H)

Với cấu trúc kim tự tháp ngược, thì mức độ quan trọng của thông tin trong một bản TCBC giảm dần từ đáy xuống đỉnh kim tự tháp ngược. Phần đầu TCBC là thông tin có mức độ quan trọng nhất và chưa đựng đầy đủ 5W+1H. Phần tiếp theo kém quan trọng hơn, đó có thể là sự chi tiết hóa phần đầu, hoặc những lời chích dẫn... Cuối cùng là thông tin doanh nghiệp, tổ chức phát thông cáo báo chí và thông tin liên hệ. Một bản TCBC nói chung luôn trình bày ngắn gọn, nêu bật ý quan trọng và tập trung vào chủ đề. Và một yếu tố không kém quan trọng của một TCBC đó là kích thích sự tò mò nhằm thu hút sự quan tâm của báo giới.

Hàng ngày, các phóng viên, biên tập viên nhận rất nhiều TCBC từ nhiều nơi gửi đến, nếu đọc chi tiết và hết toàn bộ những TCBC đó thì cần một lượng thời gian rất lớn. Vì vậy các biên tập viên thường đọc lướt qua, đọc phần đầu của TCBC. Chính vì vậy mà các TCBC muốn thu hút sự quan tâm của người biên tập viên cần được viết theo cấu trúc kim tự tháp ngược với mức độ quan trọng của thông tin đặt lên đầu và kích thích tính tò mò.

Và hơn hết, một bản TCBC hiệu quả thì cần thiết phải có nội dung đủ quan trọng và thuyết phục giới truyền thông chấp nhận nó làm thông tin cơ sở của một bài viết được đăng tải. Chính vì vậy, để viết tốt một bản TCBC cần am hiểu các phương tiện truyền thông nói chung, nhận biết rõ dàng những đặc điểm cụ thể, khác biệt giữa các phương tiện đó, đồng thời phải nhìn nhận nội dung TCBC dưới con mắt của một biên tập viên.

Ở Mỹ, các thông cáo báo chí khi đưa ra cho báo giới thường tuân theo một chuẩn, trong đó bao gồm:

   * Dòng cách đôi;

   * Giấy trắng, tốt nhất là in tên và địa chỉ cơ quan ở đầu trang;

   * Lề rộng xung quanh, ít nhất là 2,54cm (1 inch) giúp đọc dễ và để người biên tập hoặc phóng viên ghi chú vào đó;

   * In một mặt;

   * Nội dung của thông cáo báo chí thường được viết như một bản tin phóng sự, không chứa nhiều động, danh, tính... từ mạnh để dễ được báo giới chấp nhận. 

Nội dung chính của một thông cáo báo chí

Thông cáo báo chí là phương tiện cơ bản nhất để tiếp cận giới truyền thông. Thông tin trong thông cáo này được trình bày theo cách cho phép các nhà báo chỉ cần đọc lướt mà vẫn nắm được thông tin quan trọng mang giá trị tin tức nhất.

Thông cáo báo chí của bạn nên được viết theo giọng tin tức báo chí. Nếu như thông cáo báo chí chỉ là một bản thông báo đơn giản hay chỉ là một phần thông tin để gợi mởi ra một bài báo trong tương lai thì tốt nhất bạn nên viết theo một mẫu cơ bản gọi là hình tháp ngược. Mô hình này đơn giản có nghĩa là những thông tin quan trọng nhất và có khả năng tác động rộng rãi nhất được đặt vào phần mở đầu, và trong phần dẫn dắt câu chuyện, những thông tin ít tập trung, ít quan trọng hơn sẽ được đưa ra theo mức độ giảm dần.

Các phóng viên cũng viết bài theo cách này để cho người đọc có thể nắm được những thông tin quan trọng nhất ở ngay phần đầu và tiếp tục đọc nếu họ muốn biết nhiều thông tin hơn. Cũng như vậy, lối viết này cũng cho phép những người biên tập dễ dàng hơn trong việc cắt ngắn những bài quá nhiều chữ. Họ đơn giản chỉ cần cắt bớt phần cuối của bài báo cho vừa với diện tích trang báo. Nếu bạn viết thông cáo theo cách này, bạn sẽ giúp cho các phóng viên quyết định thông tin nào là cần thiết để đưa vào bài báo.

Nguyên tắc của năm chữ “W”. Bởi vì theo phương pháp hình tháp ngược này, đoạn đầu tiên, được gọi là đoạn dẫn, là phần quan trọng nhất của bài báo. Mọi sinh viên báo chí đều được học bài vỡ lòng là đoạn mở đầu cần phải bao gồm 5 “W” (who, what, where, when và why (hoặc how). Những yếu tố thông tin cần thiết này phải được viết ở đoạn mở đầu một cách càng ngắn gọn càng tốt. Một đoạn mở đầu tốt không nên vượt quá 35 từ, ví dụ:

Công ty Xây dựng A. bắt đầu xây dựng toà nhà đa chức năng gồm khách sạn và khu văn phòng phục vụ nhu cầu đang gia tăng của sân bay C. tại Hà Nội.

Với 35 từ, ví dụ trên đã chỉ ra được:

Who: Công ty Xây dựng A.

What: Xây dựng toà nhà đa chức năng

Where: Tại Hà Nội

When: bắt đầu

Why: phục vụ nhu cầu đang gia tăng của sân bay C.

Đoạn thứ hai trong thông cáo của bạn nên được trình bày kỹ lưỡng hơn, thường cung cấp thêm những thông tin như sau:

Khu nhà, sẽ được gọi là Airport Plaza, gồm 115 phòng khách sạn ở những tầng trên và 120.000 m2diện tích văn phòng và tầng hầm có diện tích gần 30.000 m2. Quá trình xây dựng đã được khởi công từ tháng Ba và sẽ kết thúc trong vòng 24 tháng, theo lời của Giám đốc điều hành Dự án, ông Richard Kline, thuộc công ty Xây dựng A.

Đoạn thứ ba nên cung cấp những thông tin ít quan trọng hơn và có thể bắt đầu trích dẫn những thông tin có thể gây được sự chú ý:

“Tỷ lệ phòng không sử dụng của sân bay A. dao động ở khoảng 4%,” ông Phyllis Brock, Giám đốc dự án, chủ xây dựng nói. “Airport Plaza sẽ cung cấp cho khách hàng khả năng cao nhất với không gian lớn nhất, cơ sở vật chất tiện lợi nhất cho khách bay,” kỹ sư thiết kế dự án cho biết.

Đoạn cuối nên cung cấp thông tin về công ty bạn và nên hâm nóng lại:

Công ty Xây dựng A., có trụ sở tại phố S., là một công ty xây dựng thương mại phục vụ chủ yếu ở khu vực miền Bắc. Được thành lập vào năm 1962, doanh số từ các dự án xây dựng hàng năm của công ty đạt hơn 150 triệu USD.

Mặc dù đã xuất hiện trong đoạn dẫn nhưng cách tốt nhất là viết lại những thông tin chính của thông cáo báo chí vào phần cuối cùng. Những thông tin tóm tắt này sẽ có thể thu hút được sự chú ý của người đọc với những thông tin quan trọng nhất. Điều này đôi khi được xem là mấu chốt. Đoạn đầu tiên nên được viết một cách cẩn thận với những thông tin tóm tắt chính (headline):

Nhu cầu bức thiết phải xây dựng khu khách sạn – văn phòng gần sân bay đã được tiến hành.

Cô đọng, súc tích và đi thẳng vào vấn đề, headline chuyển tải thông tin quan trọng nhất, mà trong trường hợp này là tính bức thiết của việc xây khu văn phòng và khách sạn. Bạn có thể nhận thấy là tên của công ty nọ không xuất hiện trong phần này, bởi vì sự thực là họ đang xây một khu liên hợp nhưng điều quan trọng hơn là việc xây dựng này đáp ứng một nhu cầu bức thiết.

Khi bạn viết thông cáo báo chí, nên nhớ là các phóng viên chỉ muốn thông tin xoay quanh 5 chữ “W”. Họ nhận được hàng chục thông cáo báo chí mỗi ngày, và họ không có thời gian để đọc tất cả để tìm thông tin nổi bật nhất. Hãy giúp họ bớt vất vả hơn bằng cách trình bày thông tin đầy đủ nhất ở đoạn đầu tiên. Nếu họ cần thêm thông tin họ sẽ liên hệ với bạn.

Người viết: Đỗ Hoa

Một số lời khuyên nhỏ dưới đây mong có thể giúp ích cho một "thông cáo báo chí" thành công.

Sử dụng tiêu đề sinh động thu hút sự chú ý của phóng viên

Tiêu đề làm cho thông cáo báo chí của bạn nổi bật nên cần phải ngắn ngọn, xúc tích và sinh động; nói cách khác sử dụng các tiêu đề giống như "Doe - nhân vật nổi bật trong năm" thay vì "John Doe nhận giải thưởng".

Hãy đưa các thông tin quan trọng lên đầu

Đây là một nguyên tắc của ngành báo chí được công nhận là đúng sau khi đã được thử nghiệm . Phóng viên nên đề cập ngay cái anh ta muốn nói trong hai đoạn đầu. Trên thực tế đó là những điều mà họ có thể đọc. Vì thế đừng giấu thông tin hay. Và hãy nhớ đến 5 từ để hỏi - chắc chắn rằng ấn phẩm báo chí của bạn có thể trả lời được 5 câu hỏi ai, cái gì, khi nào, ở đâu, tại sao và như thế nào.

Tránh những lời công bố cường điệu và không có bằng chứng

Một phóng viên có thể cảm nhận được những lời rao hàng ngay lập tức. Thay vì đưa ra những lời phát biểu cường điệu, hãy đưa ra các thông tin thực và có thể sử dụng được. Tìm cách hợp lý để làm nổi bật công ty bạn và tập trung vào các tâm điểm. Để quảng bá việc kinh doanh của bạn, hãy viết một thông cáo báo chí trả lời các câu hỏi về công việc kinh doanh của bạn hơn là một ấn phẩm đưa ra các công bố chung chung về công việc kinh doanh của bạn là vĩ đại và thú vị như thế nào mà không đưa ra lí do thích đáng.

Hãy năng động và đi thẳng vào vấn đề

Sử dụng ngôn ngữ làm khách hàng phấn khích như khi bạn đọc thông tin của bạn. Nếu ấn phẩm của bạn tẻ nhạt hay vòng vo, họ có thể cho rằng bạn sẽ không thể có một bài phỏng vấn tốt.

Ấn phẩm chỉ dài hai trang hay ít hơn

Hiếm khi bạn nên viết đến trang thứ ba nếu thấy cần thiết để đưa ra thông tin phê phán. Ngược lại nếu bạn không thể hiện mẩu tin của mình trong hai trang, bạn không đạt được yêu cầu.

Có địa chỉ liên lạc

Thông cáo của bạn phải có tên người để nhà báo liên lạc lấy thêm thông tin. Người này phải biết tất cả các thông tin được đề cập trong ấn phẩm và sẵn sàng trả lời các câu hỏi. In thông cáo báo chí trên giấy có biểu tượng của công ty - nó trông có vẻ chuyên nghiệp và đó là một cách khác giúp nhà báo có thể liên lạc với công ty bạn.

Nên hạn chế sử dụng biệt ngữ

Nếu bạn làm việc trong một ngành kỹ thuật, cố gắng không dùng các thuật ngữ kỹ thuật. Nhiều phóng viên không biết nhiều về công ty hay ngành công nghiệp của bạn. Hãy sử dụng tiếng ngôn ngữ thông dụng thay cho biệt ngữ khi viết thông cáo báo chí.

Tập trung vào lợi ích

Nó có thể được hiểu là "đừng có nói, hãy chỉ cho thấy". Tránh nói điều gì đó là "duy nhất" hay "tốt nhất". Thay vào đó, chỉ cho họ thấy họ sẽ có được lợi ích như thế nào - ví dụ tiết kiệm thời gian, tiền bạc, giúp cuộc sống dễ dàng hơn, vv.

Rõ ràng và chi tiết

Marcia Yudkin, tác giả của cuốn " Sáu bước thực hiện quảng cáo tự do", gọi điều này là hội chứng "Vâng, nhưng nó là cái gì?". Cần phải chỉ cho người đọc thấy sản phẩm mới hay biết dịch vụ mới hoạt động như thế nào. Nếu còn do dự, hãy nhờ ai đó không quen thuộc với sản phẩm hay dịch vụ của bạn đọc thông cáo và yêu cầu họ nói lại những điều bạn muốn thông báo cho công chúng. Chi tiết quá vẫn tốt hơn là sơ sài. Chính vì vậy, theo Yudkin "Thay vì câu 'cuốn sách mới của Jackson đưa thông tin đem lại lợi ích cho các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán', bạn hãy viết 'Cuốn sách mới của Jackson giới thiệu 7 nguyên tắc phân tích thị trường để giúp các nhà đầu tư thậm chí là bình thường cũng có thể chọn được cổ phiếu đem lại lợi nhuận.". Thậm chí tốt hơn, miêu tả hai trong bảy nguyên tắc ngay trong ấn phẩm."

Rà soát lại

Khi bạn viết xong thông cáo báo chí, hãy nhớ đọc lại để sửa các lỗi chính tả. Nếu như bạn không giỏi về lỗi ngữ pháp và chính tả, hãy nhờ một người bạn hay đồng nghiệp làm việc đó giúp bạn. Nếu như ấn phẩm của bạn mà luộm thuộm và cẩu thả, thì đó là hình ảnh của bạn trước độc giả.

Viết thông cáo báo chí

Khi viết một bản thông cáo báo chí, bạn cần nhớ rằng điều bạn cho là quan trọng có thể lại không quan trọng đối với phương tiện truyền thông. Ví dụ, bạn có thể muốn đề cập tới các sản phẩm hoặc công nghệ mới của công ty còn phương tiện truyền thông lại quan tâm nhiều hơn tới các giá trị và lợi ích xã hội.

Để có được sự chú ý của độc giả, thông cáo báo chí phải:

Nóng hổi hoặc gây tranh luận được làm cho mọi người bàn luận về nó

Mới hoặc gây ngạc nhiên, nghĩa là khác với cách truyền thống hoặc thông thường

Thích hợp và quan trọng đối với độc giả, ví dụ như công nghệ mới của sản phẩm có thể mang lại cho họ lợi ích mà họ quan tâm.

Bí mật –không nên tiết lộ thông tin trước khi công bố

Kết hợp với những nhân vật (ngôi sao điện ảnh hoặc siêu mẫu) hoặc địa điểm nổi tiếng

Thông cáo báo chí: bước cuối cùng

Thông cáo báo chí sau khi viết xong cần được đăng trên phương tiện truyền thông mục tiêu – tạp chí kinh doanh hoặc báo địa phương.

Đầu tiên, bạn phải biết được thời hạn xuất bản của họ. Sau đó, gửi thông cáo báo chí cho ban biên tập và có thể là phóng viên hoặc nhà báo là những người có thể trực tiếp viết mẩu tin.

Bạn cần xác định được liệu họ có muốn một bản qua email. Hiện nay, phần lớn các tờ báo và tạp chí muốn có bản mềm của thông tin vì họ chỉ cần copy và dán hầu hết nội dung của bản thông cáo báo chí với một chút chỉnh sửa. Cần phải theo sát để bảo đảm rằng ban biên tập của báo hoặc tạp chí hoặc nhà báo nhận được bản thông cáo báo chí bạn gửi và cung cấp thêm cho họ những thông tin nào mà họ yêu cầu.

Ảnh kèm theo có thể giúp nâng cao cơ hội được đăng báo cho thông cáo của bạn. Ít nhất, cũng nên có ảnh của người mà bạn trích lời trong thông cáo. Nếu gửi thông cáo qua email, bạn nên gửi kèm ảnh kỹ thuật số.

· 

Mẫu thông cáo báo chí đăng báo

Công ty sản xuất giầy số 356

11A Phan Bội Châu, Thành phố Hồ Chí Minh

Điện thoại: (08) 888 8888

Di động: 090 888 8888

Thư điện tử: [email protected] 

Thông cáo báo chí ngày 25 tháng 2 năm 2005 

Công ty sản xuất giầy số 356 tặng 100 đôi giầy mới cho học sinh địa phương

Ngày 24 tháng 2, Công ty sản xuất giầy số 356 đã tặng 100 đôi giầy kiểu mẫu mới cho 50 học sinh nghèo ở địa phương. Các đôi giầy được thiết kế và sản xuất toàn bộ trong nước và đại diện cho loại giầy lần đầu tiên được sản xuất 100% trong nước. Công ty sản xuất giầy số 356 đã tặng giầy cho những trẻ em thiếu thốn tại một buổi lễ được tổ chức ngày hôm qua tại một trường tiểu học địa phương.

"Điều quan trọng là phải kết hợp sản phẩm mới với nỗ lực giúp đỡ những trẻ em kém may mắn", ông Nguyễn Đăng Khánh, chủ tịch công ty, phát biểu tại buổi lễ. Ông Khánh cũng đồng thời bày tỏ mong muốn trong tương lai được tặng thêm quà cho những trẻ em cần thiết.

Nhãn hiệu giầy mới, gọi là VN Fast, là sản phẩm mới nhất của Công ty sản xuất giầy số 356. Công ty đã từ lâu được biết đến là đang tìm cách để tăng những chi tiết về nội địa trong sản phẩm. VN Fast là sản phẩm giầy đầu tiên được thiết kế và sản xuất toàn bộ trong nước.

Công ty cũng đồng thời nổi tiếng trong việc đóng góp cho cộng đồng. Hai năm trước đây, Công ty sản xuất giầy số 356 đã tài trợ những khoản học bổng nhỏ cho 20 sinh viên không đủ khả năng học đại học. Việc làm từ thiện mới nhất là một phần truyền thống của công ty, giúp đỡ những người kém may mắn.

"Chúng tôi đã đạt được những thành công cho công ty, nhưng cũng cần thiết để chia sẻ sự thành công đó với những người khác và giúp nâng cao chất lượng sống của tất cả mọi người ở Việt Nam", ông Khánh nói. Sản phẩm giầy mới được hy vọng sẽ thành công trong thị trường xuất khẩu, và ông Khánh hy vọng rằng thành công này sẽ đem đến những cơ hội trong tương lai để hỗ trợ cộng đồng.

Kết thúc

Liên hệ:

Nguyễn Thị Hoa

Điện thoại: (08) 888 8888

Di động: 090 888 8888

Thư điện tử: [email protected]

mẫu một bản TCBC:

THÔNG CÁO BÁO CHÍ

PHÁT HÀNH NGÀY                                                                 [DATE], 200X

Để biết thêm thông tin chi tiết, liên hệ:              

[Tên người đại diện truyền thông của doanh nghiệp]

[Tên công ty]

[Số điện thoại] ( )

[Số fax] ( )

[Địa chỉ email]

[Tiêu đề thông cáo báo chí, Viết hoa, nghiêng, đậm]

[Thành Phố] - [Ngày…, Tháng…, Năm], -  [Bắt đầu nội dung thông cáo báo chí, cách bằng hai dấu cách].

Nếu nội dung thông cáo báo chí dài hơn một trang, sử dụng chữ:

--tiếp theo--

Chèn vào giữa trang ở dòng cuối cùng của trang, sau đó bắt đầu trang sau bằng một câu mô tả ngắn về tiêu đề, và đánh số trang như sau:

[Tiêu đề mô tả ngắn] - Trang 2

[Đoạn cuối cùng của thông cáo báo chí nên là đoạn giới thiệu về công ty, và bất cứ thông tin gì bạn muốn người đọc biết về công ty mình, như loại hình doanh nghiệp, doanh số hàng năm, trụ sở chính, các chi nhánh, số nhân viên… v.v…]

[Kết thúc thông cáo báo chí bằng ba ký hiệu dưới đây ở giữa trang. Đây là dấu hiệu cho người đọc biết họ đã đọc hết thông cáo báo chí.]

# # #

Cách xử lý thông cáo báo chí

Thứ năm, 19 Tháng 7 2007 08:21

Nhưng nếu xét từ địa vị của một độc giả thì có lẽ cơn đau đầu này của tôi khó có khả năng khỏi một sớm một chiều nếu sáng nào cũng thấy mấy cái thông cáo báo chí được chép trên mấy báo liền với nội dung y chang, chả cứ là báo to hay báo nhỏ. Đồng ý rằng thông cáo báo chí là cần thiết nhưng trong hầu hết mọi trường hợp, phóng viên chỉ nên coi đó là khởi điểm để viết bài.

Các cơ quan phổ biến thông cáo báo chí để đề cao chính họ, công việc, sự nghiệp hay sản phẩm của họ, vì thế các tin họ đưa ra thường không đầy đủ hoặc chỉ có một chiều. Hoặc các tin này viết không được chỉnh lắm, thiếu các chi tiết cần thiết cho một bản tin hay một bài viết về tin tức. Các phóng viên giỏi phải dùng tài sáng tạo và tài tường thuật khéo léo của chính họ để đưa ra các bài viết hay dựa trên các thông cáo báo chí xoàng. Họ cho độc giả thấy một hình ảnh toàn vẹn hơn thay vì chỉ viết lại một chiều.

Theo cuốn "Cẩm nang viết tin" của Peter Eng và Jeff Hodson, do Quỹ Tưởng niệm Báo chí Đông Dương phát hành, phóng viên nên gọi điện cho nguồn tin đưa ra thông cáo báo chí đó để yêu cầu cho biết rõ thêm về sự kiện hay thêm các chi tiết. Dùng kiến thức riêng hay các nghiên cứu của bạn, thêm bối cảnh và toàn cảnh vào chủ đề được nói đến trong thông cáo báo chí. Thu thập những nhận xét và bình phẩm của những người có thể không đồng ý với tin tức chứa đựng trong thông cáo báo chí đó, hoặc có thể cung cấp các quan điểm khác. Nếu đó là những người bị ảnh hưởng bởi những gì nói trong thông cáo báo chí, hãy yêu cầu họ cho biết ý kiến.

Nhiều thông cáo báo chí viết với giọng văn rườm rà quan liêu hay có tính cách kỹ thuật chuyên môn. Đừng quên tự hỏi, và cho độc giả biết: điều này nghĩa là gì đối với người dân thường?

Sau đây là những điều cần quan tâm mỗi khi phóng viên nhận được một thông cáo báo chí:

Hãy tự hỏi: có gì mới hay đáng lưu ý ở đây?

Kiểm tra lại xem tin đó có đúng hay không;

Dùng 5 chữ W và chữ H để thử nghiệm. Có gì thiếu sót?

Tìm góc cạnh gợi sự chú ý của con người;

Gọi điện cho người liên lạc được ghi tên trên thông cáo báo chí để lấy thêm chi tiết;

Phỏng vấn các nguồn tin khác. Tìm hiểu quan điểm của "phía bên kia" trong câu chuyện.

Hãy xem một thông cáo báo chí dưới đây và nhận định xem chúng ta phải xử lý như thế nào. Thông cáo này, do một cơ quan Liên Hiệp Quốc đưa ra, chứa đựng một số các dữ kiện đáng lưu ý, và nếu chịu khó một chút, bạn có thể biến thông cáo này thành một bài viết hay.

Thông cáo báo chí

Mồng 7 tháng 9 năm 2001

FAO gửi lương thực cho 40.000 nạn nhân lũ lụt tại Campuchia

Phnom Penh - Trong khi mùa lụt đang đe dọa Campuchia, Chương trình Lương thực Thế Giới (FAO) gửi thực phẩm cứu trợ khẩn cấp đến cho khoảng 40.000 người đã bị nước lụt cuốn trôi mất nhà cửa và mùa màng, gia súc.

Để nhanh chóng đáp ứng bước đầu cho cuộc khủng hỏang, FAO đang chuyển tổng số 500 tấn gạo-đủ để mỗi nạn nhân dùng trong một tháng-tới những người Campuchia đã đựơc các giới chức chính phủ qủan lý thiên tai xác nhận là nạn nhân bị ảnh hửơng lụt nặng nhất. Cùng lúc, Cơ Quan này cũng đảm nhận việc điều tra về nhu cầu lương thực ở vùng bị lụt để có thể phát động một chiến dịch lớn hơn khi cần thiết.

"Chúng tôi cần phải chuẩn bị đối phó với tình trạng lũ lụt thường xảy ra vào thời gian này," Rebecca Hansen, Gíám đốc FAO tại Campuchia nói. Bà nói 500 tấn gạo đó đựơc trích ra từ một qũy dự trữ giúp cho FAO có thể phản ứng trong vòng 24 tiếng đồng hồ khi xẩy ra tai hoạ ảnh hưởng đến người dân. "Chúng tôi rất lo lắng bởi vì những người đang gặp hoạn nạn vừa mới hoàn tất việc xây dựng lại cộng đồng của họ sau trận lụt lớn trong vùng châu thổ sông Mekong hồi năm ngoái," bà Hansen cho biết thêm. "Đời sống của họ qúa bấp bênh để có thể chống đỡ lại với cú sốc mới này."

Hơn 300.000 người tại vùng đông và nam Campuchia đã đựơc di tản và đang bị thiếu hụt lương thực. Các viên chức chính phủ có trách nhiệm về phòng chống thiên tai ước tính có khoảng 1,2 triệu người bị ảnh hưởng lụt về phương diện này hay phương diện khác.

Năm ngoái, một trận lụt lớn trong vùng Châu Thổ sông Mekong đã phá hại hàng ngàn căn nhà và hơn 200.000 hecta ruộng lúa ở Campuchia. Trong trận thiên tai tệ hại nhất trong vùng từ 70 năm nay - 347 người đã bị thiệt mạng, 80 phần trăm là trẻ em.

Năm nay, Campuchia lại bị cả hạn hán lẫn lũ lụt tại nhiều vùng khác nhau, tàn phá nghiêm trọng an ninh lương thực của quốc gia này một trong những quốc gia nghèo nhất châu Á.

FAO sắp kết thúc một năm hoạt động cứu trợ khẩn cấp với trị giá 9 triệu USD tại Campuchia. Trong giai đoạn đầu của chiến dịch, thực phẩm cứu trợ đã đựơc gửi đến cho 500.000 người, trong giai đoạn thứ nhì, 250.000 người đựơc cấp thực phẩm cứu trợ để khắc phục thiệt hại lũ lụt ở cấp gia đình. Trong giai đoạn ba, dự tính sẽ kết thúc vào cuối tháng này, 115.000 người tiếp nhận thực phẩm vì đã tham gia chương trình sửa chữa hạ tầng cơ sở nông thôn dài hạn./.

Tôi cam đoan là rất nhiều phóng viên cứ cầm cái thông cáo báo chí này mà "bổ." Người thì nhấn mạnh đến nỗ lực của FAO, người thì nhắc đến tổng số người được viện trợ thật "hoành tráng" ngay trên lead. Có người sẽ làm tin vắn, có người làm tin dài hơn, nhưng các chi tiết trong tin thì cứ loanh quanh những gì được cung cấp trong cái thông cáo báo chí khá kỹ này.

Thực ra, phóng viên cần gọi điện cho văn phòng FAO để làm rõ thêm câu chuyện trước khi viết bài. Cần phải đặt ra các câu hỏi, chẳng hạn, liệu đã có ai trong tổng số 40.000 người nhận được gạo hay chưa? Nếu chưa, khi nào họ sẽ nhận được? Họ ở các tỉnh nào? Họ có phải phần đông là nông dân trồng lúa hay không? Thông cáo báo chí nói, hơn 300.000 người đã bỏ nhà đi và nay đang bị thiếu ăn. Như vậy, con số 40.000 người bị ảnh hưởng nặng là ảnh hưởng như thế nào? Trong câu cuối cùng, thông cáo muốn nói gì qua câu: "khắc phục hậu quả lũ lụt ở cấp gia đình?" và "đảm nhận việc sắp xếp, phục hồi dài hạn cho hạ tầng cơ sở vùng nông thôn?" Phóng viên cần phải biết để có thể giải thích cho độc giả.

Tìm thêm các chi tiết nữa sẽ làm cho bài viết được giá trị hơn. Khi nào thì trận lụt mới có thể xảy ra? Trời đã bắt đầu mưa hay chưa? Thông cáo báo chí chứa đựng những lời trích dẫn đầy sức thuyết phục của bà Hansen mà có thể dùng trong bài viết. Phóng viên có thể yêu cầu bà nói rõ thêm nữa và cho biết các chi tiết hấp dẫn độc giả. Chẳng hạn, bà đã đi thăm những nơi người dân vừa xây dựng xong nhà mới của họ hay chưa? Bà trông thấy những gì? Những người đó sẽ ra sao sau khi số lượng gạo cứu trợ đủ dùng cho một tháng của họ cạn hết? Có thể làm được gì để gíúp những người này phòng lụt trong tương lai? Hay là Liên Hiệp Quốc chỉ làm được mỗi một việc là cung cấp thực phẩm cứu trợ?

Phóng viên cũng có thể gọi điện cho các tổ chức phi chính phủ (NGO) hay các viên chức chính phủ (được nói đến trong bản thông cáo) đã từng cứu trợ các nạn nhân bị ảnh hưởng nặng nhất. Hỏi họ xem họ đã trông thấy những gì khi đi thăm nạn nhân? Họ nghĩ gì về giải pháp của FAO đối với cuộc khủng hoảng? Số viện trợ đó có đủ hay không? Có phải viện trợ đó là phù hợp không? Đáng lẽ có nên viện trợ sớm hơn không? Nên nhớ rằng bản thông cáo là một lời tuyên bố của FAO, một cơ quan cũng giống như mọi cơ quan khác, có quan điểm riêng và chỉ nói đến những điều hay về mình. Nhiệm vụ của phóng viên là phải cung cấp cho độc giả các quan điểm khác nữa.

Tất nhiên, bài viết sẽ còn hay hơn nữa nếu phóng viên nói chuyện được với vài người trong số 40.000 người đó và mô tả tâm trạng cũng như các điều kiện sống của họ. Họ sinh sống như thế nào? Họ nghĩ gì về khả năng xảy ra lụt nữa? Sau đó, có thể bắt đầu bài bằng cách mô tả về một nạn nhân lũ lụt thực sự, một người mà các độc giả của bạn có thể hiểu được và thông cảm. Viết như vậy mạnh mẽ hơn là mở đề với lời tuyên bố về một chiến dịch phân phối gạo cứu trợ.

Có thể bạn chưa đủ thì giờ để đi thăm những vùng bị ảnh hưởng. Hoặc bạn cảm thấy nên viết nhanh về chiến dịch cứu trợ của FAO vì các báo khác cũng sẽ viết. Trong trường hợp đó, nên nói chuyện với nguồn tin bằng điện thoại và viết về những gì bạn đã có sẵn trước. Sau đó, chuẩn bị đi thăm các vùng bị ảnh hưởng để viết phóng sự với những lời mô tả mạnh mẽ và những lời trích dẫn ngay tại chỗ.

Nếu phóng viên nào cũng làm theo cách này thì không riêng tôi mà các biên tập khác cũng đỡ bị... đau đầu vô lý./.

(Bài này dựa theo "Cẩm nang viết tin" của Peter Eng và Jeff Hodson)

Thông cáo báo chí: Đầy mà không đủ

Thứ hai, 06 Tháng 8 2007 10:19 minhlq

Thông cáo báo chí dưới đây của Tổng cục Du lịch Thái Lan có lẽ là "niềm mơ ước" của các phóng viên vì nó có rất nhiều thông tin. Bản thân tôi chưa bao giờ thấy một thông cáo báo chí cụ thể như thế này về hoạt động du lịch của Việt Nam, nhưng ngay cả những thông cáo báo chí sơ sài cũng vẫn được "bê" nguyên xi vào tin và "ngồi" đàng hoàng trên mặt báo của chúng ta

Suy nghĩ đầu tiên của nhiều phóng viên là những thông tin tích cực do các cơ quan chính phủ công bố là tốt và không có lý gì lại không nêu lên. Nhưng khi làm như thế, các phóng viên quên rằng ngoài việc tự nguyện làm cái việc P.R (quan hệ công chúng) thay cho các cơ quan này thì họ chẳng giúp gì được cho độc giả. Lý do là những người đọc báo không chỉ cần các con số, họ muốn phóng viên trả lời câu hỏi "tại sao lại như thế?" cho bất kỳ chủ đề nào mà phóng viên định khai thác từ cái thông cáo báo chí. Nếu chỉ loanh quanh nói chuyện tăng hay giảm thì phỏng ích gì

Trước hết chúng ta hãy đọc thông cáo báo chí được lấy làm ví dụ trong cuốn "Cẩm nang viết tin" của Peter Eng và Jeff Hodson, do Quỹ Tưởng niệm Báo chí Đông Dương phát hành (NXB Thông tấn xuất bản dưới tên gọi "Tường thuật và viết tin - Sổ tay hướng dẫn cơ bản), và xem các tác giả đề ra cách giải quyết như thế nào để có bài viết hấp dẫn. 

Thông cáo báo chí

5 TRIỆU DU KHÁCH ĐẾN THÁI LAN  TRONG 6 THÁNG ĐẦU NĂM

Bangkok, Thái Lan, 11/2001 – Con số khách nước ngoài đến Thái Lan lên tới 5.003.691 người trong khoảng từ tháng Giêng đến tháng 6/2001, tăng 7,86% so với cùng thời gian này năm 2000.

Khách đến từ những thị trường quan trọng nhất gồm có Đông Á (2.986.703), Châu Âu (1.175.436), châu Mỹ (326.787), Châu Đại Dương (200.407), Nam Á (172.247), Trung Đông (99.581) và Châu Phi (42.530). Khách đến từ tất cả các vùng kể trên đều cho thấy con số gia tăng mạnh. Số khách Đông Á tăng 6,09%, Châu Âu 8,58%, Châu Mỹ 12,96%, Châu Đại Dương 16,58%, Nam Á 6,38%, Trung Đông 22,52% và Châu Phi 15,02%.

Giám đốc Tổng cục Du lịch Thái Lan Pradech Phayakvichien nhận xét, "chúng tôi rất mừng khi thấy khuynh hướng đang gia tăng này tại các thị trường lớn của chúng tôi, đó là nhờ sự hỗ trợ của chính phủ và hợp tác của các doanh nghiệp nhà nước cũng như các doanh nghiệp tư nhân có liên quan."

Khách Nhật Bản là nguồn du khách lớn nhất chiếm 12,23% (hay 611.902 người) tổng số khách đến Thái lan trong khoảng thời gian này. Tiếp đến là Malaysia (10,27% tổng số, hay 514.122 người), Đài Loan (7,44% hay 372.070 người), Trung Quốc (6,77% hay 338.578 người) và Singapore (6,53% hay 326.757 người) Cũng trong khoảng thời gian từ tháng Giêng đến tháng Sáu 2001, khách nữ tăng 8,6% (lên đến 2.005.957 người) tăng cao hơn là khách nam, ở mức 7,3% (2.997.734).

Số khách trở lại thăm Thái Lan chiếm 52,94% (hoặc 2.648.967 người) và cho thấy một sự tăng trưởng khả quan là 20,84% trong khi khách đến thăm lần đầu tiên giảm đôi chút, ở mức 3,77% (2.354.724). Các khách đi lẻ chiếm phần lớn trong tổng số khách, 58,72% (hoặc 2.937.971), và tăng 13,30% so với năm 2000, cao hơn nhiều so với sự gia tăng 0,96% của du khách đi theo đoàn du lịch (2.065.720)

Khách đi công vụ và tham gia các hội nghị tăng nhẹ, theo thứ tự là 3,69% tức 441.339 người và 0,99% tức 45.328 người. Về tuổi tác của du khách, số đông vào khoảng từ 25-34 tuổi (chiếm 26,73% hay 1.337.458 người trong tổng số du khách) và 35-44 tuổi (24,06% hay 1.203.957 người).

Trẻ em dưới 15 tuổi và người từ 65 tuổi trở lên cũng tăng thêm, lần lượt là 6,73% và 6,55%, cho thấy điểm mạnh của Thái Lan là một địa điểm thu hút gia đình và người đã về hưu. Con số sinh viên du lịch cũng gia tăng 11,08%, cho thấy hình ảnh của quốc gia đang thay đổi một cách tích cực.

Thời gian lưu lại Thái Lan trung bình tăng từ 8 ngày trong thời gian từ tháng Giêng đến tháng 6/2000 lên 8,11 ngày trong thời gian cùng kỳ năm 2001. Sự gia tăng này phù hợp với nỗ lực to lớn của Tổng cục Du lịch Thái Lan là nhằm khuyến khích du khách ở lại lâu hơn. 

Trong khi đó, số người Thái đi ra nước ngoài trong khoảng từ tháng Giêng-tháng 6/2001 là 1.072.479 người, tăng 9,03% so với cùng kỳ năm 2001.

Tổng cục Du lịch Thái Lan dự đoán là con số du khách đến Thái Lan trong cả năm 2001 sẽ lên đến khoảng 10,3 triệu, tăng khoảng 8,32% và đem lại lợi nhuận khoảng 320.124 tỷ Baht cho nền kinh tế quốc gia.

Liên lạc: Phòng thông tin đối ngoại

Vụ Quan hệ Công chúng

Tel: 662 694-1222 ext.1540-3

Fax: 662 694-1325

E-mail: [email protected]Địa chỉ email này đã được bảo vệ từ spam bots, bạn cần kích hoạt Javascript để xem nó.

Theo các tác giả cuốn "Cẩm nang viết tin", thông cáo báo chí này chỉ là một danh sách các con số thống kê không hơn không kém. Nhưng đọc thật kỹ và thực hiện vài cú điện thoại, phóng viên sẽ thấy có thể viết được một bài hay.

Trước tiên, bản thông cáo đã không trả lời câu hỏi cơ bản nêu lên ở ngay câu đầu: tại sao con số du khách nước ngoài gia tăng? Và tại sao đặc biệt từ Trung Đông, "Châu Đại Dương" và Châu Phi? Một viên chức tại Tổng cục Du lịch có thể trả lời các câu hỏi này.

Phóng viên cũng có thể so sánh giữa con số từ tháng Giêng đến tháng sáu năm 2001 với cùng thời gian của các năm khác, không nhất thiết chỉ riêng năm 2000. Đó có phải là con số cao nhất từ trước tới nay hay không? Hoặc thấp nhất so với năm 1996, năm trước khi xảy ra cuộc khủng hoảng tài chính Châu Á. Trong tổng số khách đến thăm Thái Lan, bao nhiêu phần trăm là khách đi du lịch? So với khách đến về công việc hay các mục đích khác? Các từ "Châu Mỹ" và "Châu Đại Dương" nghĩa là gì? Đây không phải là những từ được nhiều người biết đến.

Câu trích lời Giám đốc Tổng cục Du lịch không có gì là thú vị. Đó chỉ là lời chính phủ tự khen mình. Vì vậy cần tìm một lời trích khác hay hơn từ một trong các nguồn tin mà phóng viên gọi điện để bổ sung cho tin này.

Tại cuối thông cáo, có một điều đáng lưu ý. Thêm trẻ em, người cao tuổi và sinh viên đến thăm Thái Lan. Điều này cho thấy "hình ảnh quốc gia đang thay đổi một cách tích cực." Thái Lan vẫn bị tai tiếng là một nước có nạn mãi dâm và ma túy, hấp dẫn du khách nam độc thân. Phóng viên nên hỏi các viên chức của Tổng cục Du lịch xem có phải họ muốn đề cập đến điều này hay không. Nếu phải, tại sao và bằng cách nào hình ảnh đó thay đổi

Ngoài ra cũng nên hỏi các nhà phân tích bên ngoài chính phủ xem có đúng là hình ảnh này đang thay đổi hay không. Liệu có cách giải thích nào khác về lý do có thêm trẻ em, người già và sinh viên đến thăm Thái Lan không? Có thể hỏi những người làm việc trong các công ty du lịch tư nhân, các nhà phân tích về du lịch, các tổ chức tài chính và những nguồn khác.

Có lẽ họ sẽ nói rằng chiều hướng thị trường có thể không tích cực như trong bản thông cáo. Hoặc bản thông cáo đã không nói đến các dữ kiện quan trọng nào đó. Hoặc họ đồng ý với bản thông cáo và cho biết thêm một vài lời nhận xét có ý nghĩa nào đó. Những yếu tố này làm cho bài viết hay hơn và hoàn hảo hơn. Nếu phóng viên có thể tìm được một số các trẻ em, người già và sinh viên này để hỏi họ về hình ảnh của Thái Lan và tại sao họ đến thăm Thái Lan, bạn có thể bắt đầu bài viết bằng những nhân vật có thực thay vì các con số thống kê và phân tích./.