Điều trị tủy lại

Câu 1:

Nguyên nhân thất bại của điều trị nội nha lần đầu:

1.Chủ quan:

- Chẩn đoán ko chính xác, tiên lượng kém, kỹ thuật thực hiện ko tốt và thiếu thận trọng trg đt (Grossman)

-Theo ng/cứu của Ingle, có 3 nhóm nguyên nhân:

+sự ngấm qua chóp do hàn thiếu, chiếm 63%

+lỗi kỹ thuật (thủng OT, gãy d/cụ) chiếm 14,5%

+Chỉ định sai: t/thươg cuống quá nặng, tiêu CR kết hợp với bệnh nha chu, chiếm 22%

Theo PGS.TS Mai Đình Hưng, ng/n chủ yếu dẫn đến thất bại trong đ/trị nội nha là do lỗi kỹ thuật. ( mở tủy, tạo hình, trám bít, phục hình)

2.Khách quan:

-Thiếu các d/cụ tốt để t/hiện

-hệ thống OT phức tạp, có cấu trúc đặc biệt.

West và Shilder tổng kết các nghiên cứu về các yếu tố a/h và đưa ra c/thức: Khả năng t/công = 100%- X, trong đó X phụ thuộc vào kiến thức và kĩ năng LS của nha sĩ.

Câu 2:

Bệnh cảnh ls và hình ảnh X-Q của BN sau đ/trị nội nha thất bại

1.Bệnh cảnh LS:

-thể đau: + VQC cấp

+VQC bán cấp

-Thể bệnh ko đau:+Viêm mạn tính vùng QC R

+ Ko có p/ư vùng cuống

2.H/a X-Q:

Dùng kỹ thuật chụp cận chóp và chụp trượt bóng của frank để x/đ hướng, h/thể, số lượng OT và vùng cuống răng.Trên film x-q, các h/a dễ dàng nhận thấy khi đ/trị nội nha thất bại bao gồm:

- Hệ thống OT ko đc trám bít chặt theo 3 chiều

- " hoàn toàn

- H/a d/cụ gãy trong OT

- Chất trám bít đi quá cuống r

- H/a đi lệch lỗ cuống r

- H/a vỡ lớn thân r

Câu 3:Ng/tắc điều trị tủy lại:

-loại bỏ tất cả các vật liệu tạo cũ trên r như mão, chốt, chất trám, d/cụ gãy...sao cho có thể nhìn trực tiếp vào ống chân r, để có thể sửa soạn lại được hệ thống OT chân r phục vụ cho việc trám bít lại OT

Câu 4: PP,Thiết bị và d/cụ và kế hoạch điều trị

1.PP

Đánh giá kq đ/trịà x/đ đã thất bạià(có thể đi vào thân r)ko khả thi->PT; khả khi->cân nhắc: đ/trị, PT, Theo dõi

àcó khả năng thất bại( đánh giá chất lượng trám bít)àthỏa đáng->ko đ/trị; ko thỏa đáng( cần phục hình mới)->cần->cân nhắc ; ko-> theo dõi

2.D/cụ:

Bao gồm các thiết bị và d/cụ đ/trị tủy cổ điển, bộ trâm xoay protaper

(Assortment RER A1412; Retreatment Kit 1415), bổ xung them máy lấy cao r và bộ đầu siêu âm dùng trg nội nha ( Pro Ultra Endotips)

Kính hiển vi điện tử

3.Kế hoạch điều trị:

Tiếp cận hệ thống OTà PH thân ràđánh giá c/lượngàduy trì( khoan thủng or gắn lại) or tháo bỏ(làm lại)àchốt và cùi or tiếp cận ht OTàLoại kích cỡ của chốt, chụp của r 1 hay nhiều chânàLoại bỏ(chốt và lõi)Dừng lại(chốt đơn)Khoan thủng(qua lõi)àtiếp cận HT OTàPaste và Ciment or chất bán cứng or Chất rắnà(độ đặc) Khoan và nong rũa lấy ra (Tình trạng đông đặc, độ dài khối hàn) Làm tan và lấy ra( k/thước, vị trí k/năng tiếp cận)Lấy ra bằng PP đường vòng.

Câu 5:Kĩ thuật tiến hành

1.Lấy bỏ chụp, chốt, chất hàn ra khỏi thân r

Để có thể tiếp cận với OT, trc hết phải tiến hành lấy bỏ chụp, cùi or chất trám ra khỏi thân r.Bước tiếp theo là sửa soạn lối vào OT với m/đ:

+ lấy đi toàn bộ trần buồng tủy để rửa sạch hoàn toàn buống tủy

+Giúp định vị OT và sửa soạn OT thẳng đến 1/3 chóp r

+Giúp chất trám tạm chịu đc lực tác động trong miệng mà ko bị tróc ra, bảo tồn mô r nhiều nhất có thể đc.

Kỹ thuật lấy bỏ chốt nhựa: cần bắt đầu với việc tháo bỏ tất cả các nguyên liệu phục hình, cement nội nha và GP dư thừa trong buồng tủy.Sau đó dùng tram H kết hợp với dung môi( chloroform or resinremover) ngập buồng tủy, sau 2 phút, côn nhựa trở nên mềm, khi đó tram H có thể dễ dàng xoắn lấy côn nhựa để kéo ra.Dung môi làm tan có thể đc đặt lại trong OT nếu như côn nhựa mới chỉ lấy ra đc 1 phần.Phần còn lại của côn sẽ đc lấy ra từ từ, từng ít một.Với các d/môi khác như Xytol, Eucalyptol, Halothane, khả năng làm mềm côn nhựa kém hơn 2 chất trên.

2.Kỹ thuật mở OT: Nguyên tắc

-Việc tiếp cận tới lỗ cuống r trg đ/trị tủy lại, ko PT, chỉ có thể đc thực hiện khi chất hàn đc tháo bỏ khỏi OT.

-Trong quá trình nong rũa OT thường xuyên có lực kháng của ngà r với d/cụ và cặp đôi với lực kháng của VL hàn.Sự tăng trưởng lực kháng này có thể gây ra kq làm thay đổi c/trúc OT trg q/trình đ/trị.

-Kế hoach tháo bỏ nguyên VL phải đc thiết kế để ngăn cản sự a/h tới c/trúc tự nhiên này.Các chất hàn gồm có: Paste &cement, chất bán cứng & chất rắn

3. Lấy bỏ các chất trám trong OT là paste dẻo, gutta percha, d/cụ gãy

*Paste dẻo: Theo p/tích hồi cứu của các T/hợp đ/trị nội nha lại, việc dùng paste để hàn OT là ko giảm, mặc dù paste có thể bị làm tan bởi các d/môi thông thường, khả năng lấy paste ra khỏi OT phụ thuộc vào độ cứng chắc của nguyên liệu.Cần ktra X-q và khám trên LS sau đó dùng d/cụ nội nha kết hợp với nước liên tục hoặc d/môi làm tan sẽ đáp ứng đc việc tháo bỏ paste.Tuy nhiên, với paste mềm vẫn có thể gặp kháng trở với d/cụ, đặc biệt trong OT nhỏ, cong.

*Gutta percha: Nhiệt sử dụng System B

-PP tram xoay Protaper đ/trị lại:+ bộ d/cụ gồm 3 cây:

D1: lấy đi VL trám bít ở 1/3 thân r

D2: " giữa

D3: " chóp

+Nguyên tắc:Đưa tram vào OT bằng áp lực rất nhẹ về phía chóp, thường xuyên rút trâm ra để ktra và làm sạch vụn ngà ở lưỡi cắt của trâm trc khi tiếp tục,dùng tram tay để đi qua vùng bị cản trở và xác nhận đường vào OT.Nếu VL trám có thể hoàn tan trg dung môi, nên làm mềm VL trc khi dùng trâm.

-PP dùng dung môi:

+do đặc tính hòa tan đc ~ d/môi thong thường GP có thể tháo ra bằng cách dùng Chloroform, Xytol...để làm mềm GP sau đó dùng cây nạo, trâm H hay côn giấy để lấy từng phần nhỏ ra.

+theo 1 nghiên cứu của Kazumi Onaga Nagayana OYMA và cộng sự (2002), trg đó số các d/môi: Xylytol, Halothan, Eucalyptol, Chloroform và tinh dầu cam thì Xytol và tinh dầu cam cho kq tốt hơn các d/môi còn lại.Hiện tại, có nhiều loại d/môi đc nhiều nha sĩ sd là Eugienat Desobturator và Resin Remover or DMS của Thụy Sỹ sản xuất.

Eugienat Desobturator:

Thành phần: gồm có tinh dầu cam, tá dược.

Công dụng: là chất đặc biệt làm nên chất hàn tạm Eugienat và GP trong OT.Sau khi làm mềm, chất hàn có thể dễ dàng loại bỏ bằng PP cơ học.

*d/cụ gãy:

-các t/hợp tháo d/cụ gãy trong OT cũng đc t/hiện phụ thuộc vào việc kẹp chắt đc chúng để rút ra or xoắn vặn chúng với 1d/cụ nội nha.Cả 2 PP này cần đc tăng cường bằng cách kết hợp với sóng siêu âm.Một vật rắn ở gần lỗ OT có thể đc rút ra khỏi OT bằng các loại d/cụ.

-PP tạo đường vòng bằng d/cụ cầm tay: reamer và tram K đc sd để tạo đường vòng x/quanh vật thể tắc nghẽn trong OT.kết hợp với d/môi làm tan hay ;àm mềm lớp cement quanh nó.Sau đó dùng tram H xoắn x/quanh vật thể kéo ra.Trong khi làm bơn rửa bằng NaOCl, H2O2