Điều đàn bà thật sự muốn là gì?

Trong một buổi học nói tiếng Anh, thầy giáo người Mỹ của chúng tôi ra một bài tập cho học sinh về nhà làm. Học tập một bài văn và suy nghĩ vấn đề của bài văn, buổi học tới sẽ thảo luận bằng tiếng Anh. Đó chỉ là một bài thầy giáo đưa ra để chúng tôi tập nói tiếng Anh. Nhưng nó đã đưa đến những suy nghĩ thú vị. Đại ý như sau:

Quốc vương Anh trẻ tuổi bị binh lính của nước láng giềng phục bắt. Được tính lạc quan và trẻ trung của Ase cảm hoá, nhà vua nước láng giềng không nỡ giết Ase và cam kết chỉ cần Ase trả lời được một câu hỏi vô cùng khó, Ase sẽ được trả tự do. Ase có một năm suy nghĩ vấn đề này. Trong vòng một năm vẫn không trả lời được, Ase sẽ bị xử bắn.

Câu hỏi đó là: Điều đàn bà thật sự muốn là gì?

Ngay đến người giàu có kiến thức nhất cũng khó trả lời được câu hỏi này, huống hồ chàng trai trẻ tuổi Ase. Đối với Ase, đây là một câu hỏi không trả lời nổi. Nhưng dù sao cũng tốt hơn nhiều cái chết, Ase đã nhận lời nhà vua - ngày cuối cùng trong năm sẽ trả lời.

Ase trở về nước xin ý kiến từng người, công chúa, kỹ nữ, mục sư, trí giả... Ase hỏi mọi người, nhưng không ai cho anh câu trả lời vừa ý. Người ta mách anh đi hỏi mụ phù thuỷ, chỉ có phù thuỷ mới trả lời được. Nhưng họ bảo anh, mụ phù thuỷ đòi chi với giá cắt cổ, bởi vì cả nước ai cũng biết mụ "chém" khiếp lắm.

Ngày cuối cùng trong năm đã đến, Ase không còn lựa chọn nào khác đành phải đi tìm mụ phù thuỷ. "Tôi đồng ý trả lời anh, nhưng trước hết anh phải chấp nhận điều kiện trao đổi kết hôn với Jia Wen - người bạn thân cận nhất của Ase và là một trong những võ sỹ bàn tròn cao quý nhất của Vương quốc Ase. Quốc vương Ase sợ kết hôn, nhìn mụ phù thuỷ gù lưng, xấu kinh khủng, chỉ có một chiếc răng, trên người toả ra mùi thăm thẳm như nước thối cống rãnh, hơn nữa còn thỉnh thoảng giở giọng bỉ ổi, dâm loạn. Ase chưa bao giờ trông thấy một quái vật gớm ghiếc như thế. Ase đã từ chối. Anh không thể ép bạn mình lấy một người đàn bà như vậy, để mình phải ôm gánh nặng suốt đời.

Sau khi biết chuyện này, Jia Wen đã nói với Ase:

-   Tôi đồng ý lấy mụ phù thuỷ. Không có gì quan trọng hơn là cứu tính mạng Ase và bảo tồn Hội đồng bàn tròn.

Thế là hôn lễ được tuyên bố. Mụ phù thuỷ đã trả lời câu hỏi của Ase: Điều đàn bà muốn là làm chúa tể, chi phối vận mệnh của mình.

Mọi người đều biết ngay mụ phù thuỷ đã nghĩ ra một chân lý vĩ đại. Sinh mệnh của Ase được giải thoát.

Hãy xem xem lễ cưới của Jia Wen và mụ phù thuỷ ra sao? Quốc vương Ase khóc lóc trong nối đau khổ cùng cực không sao giải thoát nổi. Trong khi đó Jia Wen vẫn tỏ ra khiêm tốn hoà nhã như thường ngày. Khi trong lễ cưới, mụ phù thuỷ lại có những hành vi xấu xa nhất khiến mọi người cảm thấy buồn nôn khó chịu.

Đêm tân hôn đã đến, vẫn kiên quyết đối mặt với đêm tối đáng sợ, Jia Wen đi vào buồng cưới. Cảnh tượng như thế nào đang chờ đợi anh? Một thiếu nữ xinh đẹp tuyệt vời chưa từng thấy bao giờ, đang nằm nửa kín nửa hở trên giường cưới. Jia Wen sững sờ, hỏi người đẹp rốt cuộc là chuyện gì. Người đẹp trả lời: bởi bì em là mụ phù thuỷ xấu xí, anh Jia Wen đối xử với em hết sức tử tế, thế là ban ngày em thể hiện mặt đáng sợ của mình, ban đêm em thể hiện mặt thiếu nữ xinh đẹp của mình.

Vậy thì anh Jia Wen muốn mặt nào của em, ban ngày hay ban đêm?

Câu hỏi thật hóc búa và tàn khốc biết chừng nào. Jia Wen bắt đầu suy nghĩ hoàn cảnh khó khăn của mình: Ban ngày là người vợ xinh đẹp xuất hiện trước mặt bạn bè, còn ban đêm đối mặt với mụ phù thuỷ vừa già vừa xấu xí như một bóng ma, hay là chọn ban ngày chọn người vợ là một mụ phù thuỷ xấu xí, nhưng ban đêm chung sống với một người đàn bà đẹp trong nhà mình.

Nếu là Jia Wen, bạn chọn thế nào?

Giờ học tiếng Anh hôm sau, có nhiều câu trả lời, quy nạp lại cũng chỉ có hai loại: Một loại chọn ban ngày là phù thuỷ, ban đêm là người đẹp với lý do là vợ của mình, không cần biết người ngoài nghĩ gì, mình thấy đẹp là được. Một loại khác chọn ban ngày là người đẹp vì được mọi người khen ngợi, còn ban đêm là phù thuỷ cũng không sao, một mình mình biết, trời tối đen nên đẹp xấu không thành vấn đề.

Nghe trả lời của học sinh, thầy giáo không nói gì., chỉ hỏi các em có muốn biết Jia Wen đã trả lời thế nào không? Mọi người đương nhiên muốn biết. Thầy giáo nói:

-  Jia Wen không có bất cứ lựa chọn nào. Anh chỉ nói với vợ: Đàn bà muốn nhất là làm được chúa tể, chi phối vận mệnh của mình, vậy thì do chính em quyết định.

Thế là mụ phù thuỷ chọn cả ban ngày lẫn ban đêm đều là người đàn bà xinh đẹp.

Cả lớp học đều im lặng - không có ai chọn câu trả lời như Jia Wen. Có lúc có phải chúng ta rất tư tự, sắp xếp cuộc sống của người khác bằng yêu thích của mình, lại không từng nghĩ xem người ta có bằng lòng hay không? Còn khi bạn tôn trọng người khác, thông hiểu người khác, thường là được nhiều hơn. Nếu chúng ta có thêm lòng yêu thương, quan tâm đến người khác nhiều hơn, có phải chúng ta sẽ được báo đáp nhiều hơn?

Dật Danh

"Family" có nghĩa là gì

Tôi va phải một người lạ trên phố khi người này đi qua. "Ồ xin lỗi", tôi nói. Người kia trả lời: "Cũng xin thứ lỗi cho tôi, tôi đã không nhìn cô". Chúng tôi rất lịch sự với nhau. Nhưng ở nhà thì mọi chuyện lại khác. Tối nọ, lúc tôi đang nấu bếp thì cậu con trai đến đứng sau lưng. Tôi quay người và đụng vào thằng bé làm nó ngã chúi xuống sàn nhà."Tránh ra chỗ khác"- tôi cau mày nói. Con trai tôi bước đi, trái tim bé nhỏ của nó vỡ tan. Tôi đã không nhận ra là mình đã quá nóng nảy.

Khi đã lên giường, tôi nghe một giọng nói thì thầm: "Khi đối xử với người lạ con rất lịch sự, nhưng với con mình con đã không làm như vậy. Hãy đến tìm trên sàn nhà bếp, có những bông hoa đang nằm ở cửa. Đó là những bông hoa mà con trai con đã mang đến cho con. Tự nó hái lấy những bông hoa này: nào hoa hồng, màu vàng và cả màu xanh. Nó đã yên lặng đứng đó để mang lại cho con điều ngạc nhiên, còn con thì không bao giờ thấy những giọt nước mắt đã chảy đẫm lên trái tim bé nhỏ của nó".

Lúc này thì tôi bật khóc. Tôi lặng lẽ đến bên giường con trai và quì xuống: "Dậy đi, con trai bé nhỏ, dậy đi. Có phải những bông hoa này con hái cho mẹ không?". Thằng bé mỉm cười: "Con tìm thấy chúng ở trên cây kia. Con hái cho mẹ vì chúng đẹp như mẹ. Con biết là mẹ thích lắm, đặc biệt là bông hoa màu xanh".

Thế bạn có biết từ family có nghĩa là gì không?

FAMILY = Father And Mother, I Love You!

Hạnh phúc ở đâu?

Cũng có câu chuyện về một chàng trai đi tìm hạnh phúc. Chàng đã trèo đèo lội suối, băng qua rừng rậm biển sâu đi tìm những bậc hiền triết, những người đã sống qua hàng mấy thế kỷ để xin những chỉ dẫn về hạnh phúc.

Một ngày nọ, mọi người báo cho chàng biết có một nhà thông thái sống giữa lòng sa mạc, người này có thể cho chàng lời chỉ dẫn để tìm hạnh phúc. Chàng lập tức lên đường băng qua sa mạc, đi tìm lời chỉ dẫn về hạnh phúc. Trải qua nhiều gian khổ, chàng cũng tìm được đến nơi nhà thông thái ở, nhưng thay vì là một gian nhà tranh, một hang động... như chàng hình dung lại là một lâu đài tráng lệ.

Người ta đưa chàng lên gặp nhà thông thái, chàng thấy ông đang vui đùa uống rượu, ca hát bên những người bạn. Sau khi trình bày ước muốn của chàng, nhà hiền triết bảo, một câu hỏi quan trọng như vậy không thể trả lời hời hợt được. Hãy để khi ông tỉnh rượu sẽ trả lời. Còn bây giờ, chàng trai có thể đi tham quan tòa lâu đài của ông. Trước khi đi, ông bảo chàng trai hãy cầm cái muỗng với hai giọt dầu bên trong và dặn rằng đừng để đổ, đó là tập tục lâu đài của ông.

Chàng trai bắt đầu đi qua những phòng ốc, những bức tranh, những tác phẩm nghệ thuật đầy ắp trong lâu đài... rồi chàng quay về với nhà hiền triết. Ông hỏi chàng có thấy những bức tranh tuyệt đẹp không, có thấy khu vườn cầu kỳ do những người làm vườn bậc thầy tạo nên không, có thấy những bức tượng sống động đặt khắp nơi trong lâu đài không ? Nhưng chàng trai ngơ ngác, vì trên đường đi, chàng chỉ để ý làm sao cho hai giọt dầu không rơi ra ngoài thôi, chàng chẳng có giờ quan tâm đến những cái khác. Nhà thông thái bật cười và bảo chàng trai, tôi cũng không thể cho một người biết bí mật của tôi - của cuộc sống khi mà người đó băng qua đời tôi mà chẳng biết tôi là ai, tôi sống thế nào ? Chàng trai khẩn nài cho mình đi thăm lại lần nữa, cũng với hai giọt dầu trên tay.

Lần này chàng đi thật chậm rãi, ngắm nhìn tất cả vẻ xa hoa tráng lệ của lâu đài. Những bức tranh về mùa xuân, thiếu nữ tuyệt đẹp. Những căn phòng với cách bài trí tỉ mỉ. Những khu vườn với hoa cỏ xanh tươi. Những bức tượng như người thật... Cuối cùng chàng quay về gặp nhà hiền triết, chàng kể tỉ mỉ những nơi chàng đã đi qua, những con người mà chàng đã gặp, những mẫu chuyện ca ngợi cuộc sống mà chàng đã nghe... Nhà hiền triết mỉm cười hài lòng, nhìn chàng và hỏi "Thế còn hai giọt dầu của ta đâu ?" Chàng trai giật mình, vì mải nghe, nhìn, ngắm,... chàng quên mất hai giọt dầu mà nhà hiền triết đã giao, nó đổ ra ngoài từ lúc nào không biết.

Lúc này nhà hiền triết mới nói, hạnh phúc của con người là sự quân bình đó, mọi người hãy thưởng thức những gì cuộc sống mang lại, nhưng đừng bao giờ quên hai giọt dầu của mình. Không biết mọi người có nghĩ như vậy ?

Bí quyết

Giảng xong bài kinh về lòng vị tha, sư thầy hỏi, ai trong số các phật tử sẵn sàng tha thứ cho kẻ thù.

Tất cả mọi người đều đưa tay lên trừ một ông lão ngồi bên dưới.

- Chẳng lẽ cụ không thể tha thứ cho kẻ thù của mình ư?

- Tôi không có kẻ thù.

- Thật là đức độ. Thế cụ bao nhiêu tuổi rồi?

- 90 tuổi.

- Cụ hãy cho mọi người biết bí quyết sống đến 90 tuổi, mà không có một kẻ thù nào.

Ông lão cao giọng nói:

- Chỉ có một cách là phải tiêu diệt hết lũ chúng nó mà thôi!

Những điều thú vị ít biết trong tiếng Anh và tiếng Việt

Tôi tình cờ quen một anh bạn Mỹ, người Mỹ chính cống, mắt xanh mũi lõ, tên Johnson William, quê ở bang Ohio của xứ Cờ Hoa nhưng Johnson đã hơn 16 năm sinh sống ở Việt Nam, nghiên cứu về dân tộc học Ðông Nam Á, nói tiếng Việt thông thạo, phát âm theo giọng Hà Nội khá rõ, hắn học tiếng ở Ðại học Ngoại ngữ Hà Nội rồi làm Master of Art về văn hóa xã hội Việt Nam ở học Khoa học Tự nhiên Sài gòn, rành lịch sử Việt Nam, thuộc nhiều câu thơ lục bát trong truyện Kiều của thi hào Nguyễn Du, Lục Vân Tiên của cụ Ðồ Chiểu. Johnson ăn mặc xuyền xoàng, cái đầu rối bù, chân mang một đôi giày bata cũ mèm, lưng quảy một ba lô lếch thếch, sẵn sàng ăn uống nhồm nhoàng ngoài vỉa hè. Johnson có thể quanh năm suốt tháng ăn cơm với chuối thay cho bánh mì và phomát, xịt nước tương vào chén rồi cứ thế mà khua đũa lùa cơm vào miệng. Ðối với Johnson, thịt rùa, rắn, ếch, nhái, chuột đồng, ... hắn xơi ngon lành. Bún riêu là món khoái khẩu của Johnson, hắn còn biết thèm hột vịt lộn ăn với rau răm chấm muối tiêu chanh. Ai có mời đi chén thịt cầy với mắm tôm, Johnson chẳng ngần ngại mà còn biết vỗ đùi đánh cái phét khen rượu đế mà nhắm với thịt chó ngon "thần sầu quỉ khốc" !!! Chẳng biết Johnson khéo tán tỉnh thế nào (hoặc bị tán) mà vớ được một cô bé Hà thành tóc "đờ-mi gác-xông", sinh viên ngành văn chương hẳn hoi. Ngày cưới, Johnson vận áo dài khăn đóng, dâng trầu cau và quì lạy bàn thờ tổ tiên nhà gái thành thạo làm đám thanh niên, thiếu nữ, cả lũ con nít và mấy ông cụ ông, cụ bà trong làng suýt xoa, kinh ngạc, xúm đen xúm đỏ coi muốn sập nhà.

Chúng tôi gặp nhau trên chuyến xe lửa từ Nha Trang ra Huế. Tôi về thăm quê, còn Johnson thì sau mấy tháng nghiên cứu phong tục Tây nguyên xuống Nha Trang rồi tiếp đi dự Festival Huế. Ðường dài, tàu chạy dằn xóc, chung quanh ồn ào, lao nhao chẳng ai ngủ được. Johnson rủ tôi xuống toa ăn uống, kêu mỗi người một ly cà phê đen, một bình trà nóng rồi trao đổi đủ thứ chuyện trên đời. Tôi cũng khá thán phục sự hiểu biết và thành thạo văn hóa Việt Nam của Johnson khi nghe hắn thỉnh thoảng chêm vô câu chuyện mấy câu ca dao, thành ngữ tiếng Việt. Thật thú vị khi nói chuyện với một người Mỹ bằng tiếng Việt về đề tài ngôn ngữ Việt Nam (dễ chịu hơn nhiều khi nói chuyện với một người Mỹ bằng... tiếng Anh). Vậy mà Johnson vẫn lắc đầu than:

- Tiếng Việt của mấy ông rắc rối quá! Tôi học đã lâu mà vẫn còn lúng túng, nhiều lúc viết sai, nói sai lung tung cả lên. Này nhé, từ xưng hô, ăn uống, giao tiếp... thật lắm từ khác nhau chẳng đơn giản như tiếng Mỹ của tớ, chỉ một từ you là để nói với tất cả người đối thoại, tiếng Việt thì phân biệt ông, bà, anh, chị, em, con, cháu, ngài, mày, thầy, thằng, ... rành mạch. Tiếng Mỹ thì dùng một chữ black để chỉ tất cả những vật gì, con gì có màu đen trong khi đó tiếng Việt thì khác, ngựa đen thì gọi là ngựa ô, chó đen thì kêu là chó mực, mèo đen thì gọi là mèo mun, gà đen thì là gà quạ, bò đen là bò hóng, mực đen là mực tàu, tóc đen thì hóa thành tóc nhung hoặc tóc huyền. Ðã là màu đen rồi mà người Việt còn nhấn mạnh thêm mức độ đen như đen thủi, đen thui, rồi đen tuyền, đen thắm, tím đen, đen ngắt, đen bóng, đen sì, đen đủi, đen thẳm, đen óng, đen thùi lùi, đen kịt, đen dòn... Còn để chỉ màu ít đen hơn thì người Việt dung chữ đen hai lần: đen đen. Tôi cười cười: - Thì tiếng Mỹ của ông nhiều lúc cũng rắc rối kia mà. Này nhé, người Việt nói: "Hôm qua, tôi đi tiệm" thì người Mỹ lại nói "Yesterday, I went to the shop". Tiếng Anh, đi là go, nhưng đã đi (quá khứ) thì phải viết là went. Bản thân chữ hôm qua (yesterday) đã là quá khứ rồi thì ai cũng biết mà gì cần phải đổi go thành went chi cho rối mấy người học Anh văn? Nội chuyện học thuộc lòng 154 động từ bất qui tắt của mấy ông cũng đủ làm nhiều người trên thế giới phải thi rớt lên rớt xuống. Người Việt nói hai con chó mà chẳng cần thêm s hoặc es thành hai con chó "sờ" (two dogs) như tiếng Mỹ. Một đứa con nít thì nói là one child là được rồi, vậy mà thêm một đứa nữa thì bắt đầu rối, chẳng phải là two childs mà thành two children. Một con ngỗng là one goose, hai con ngỗng thì thành two geese. Vậy mà viết một con cừu là one sheep nhưng hai con cừu thì cũng là two sheep, chẳng chịu đổi gì cả ?!. Johnson vẫn không chịu thua:

- Văn phạm của xứ ông cũng rắc rối bỏ xừ! Xem nè, thắng và thua là hai chữ phản nghĩa chứ gì? Thua và bại là hai chữ đồng nghĩa, đúng hông? Vậy mà, hai câu nói: "Ngô Quyền đánh thắng quân Nam Hán" đồng nghĩa với câu "Ngô Quyền đánh bại quân Nam Hán"? Không thể viết là "Ngô Quyền đánh thua quân Nam Hán"!!! Phải không nào? Rồi còn, "áo ấm" tương đương với "áo lạnh", "nín thinh" giống như "làm thinh" trong khi ấm và lạnh phản nghĩa nhau, nín và làm cũng là những động từ đối nhau. Rồi ba hồi mấy ông dùng tiếng Hán như Quốc gia rồi đổi thành tiếng Nôm ra Nhà nước, Trực thăng (có thể không cần chữ máy bay phía trước) thành Máy bay Lên thẳng (phải có chữ máy bay phía trước), Thủy quân lục chiến thì đổi là Lính thủy đánh bộ, sao không gọi luôn là lính nước đánh đất??? Lễ động thổ thì không thể sửa lại là Lễ động đất mặc dầu là thổ là đất? Tôi tiếp tục "ăn miếng trả miếng": - Tiếng Mỹ cũng đâu có tránh khỏi. See và look cũng đều là động từ để cùng chỉ hành động xem, nhìn, ngắm, dòm nhưng oversee (quan sát, trông nom) lại ngược nghĩa overlook (bỏ sót, không nhìn thấy). Wise man là người thông thái, uyên bác, vậy mà thay chữ man (đàn ông) thành woman (đàn bà) thì chữ wise woman thành bà phù thủy, bà đỡ bà lang, bà thầy bói, bà đồng bóng!!! Rồi chữ man và guy (anh chàng, gã) gần gần như nhau thì chữ wise guy thành một kẻ hợm hĩnh, khoác lác. Sao lại "park on driveways" (đậu xe trên đường nội bộ) nhưng "drive on parkways" (lái xe trên xa lộ)? Johnson ôm bụng cười: - Tên món ăn Việt Nam cũng lạ, miền Nam có bánh da lợn, tưởng làm bằng thịt lợn nhưng thực chất là bằng bột, có lẽ giống như các lớp da lợn, nhưng sao không gọi là bánh da heo theo từ miền Nam mà gọi theo chữ lợn miền Bắc? Bánh bò cũng chắng có miếng thịt bò nào. Bánh tiêu thì không rắc tiêu mà lại rắc mè. Gọi rau má mà chẳng liên quan đến má hay mẹ gì cả. Bánh tét mà gói thật chặt, chẳng thể nào tét được. Bánh dày thì lại mỏng hơn bánh chưng. Bánh chưng thì phải nấu thật lâu mới chín chứ không phải dùng cách chưng hơi hay chưng hấp. Nước lèo trong nồi hủ tiếu thì chẳng phải theo kiểu nước Lào (hay Lèo). Trái sầu riêng thì ăn vô chẳng thấy sầu riêng hay sầu chung chi cả. Bưởi Năm roi rất tuyệt nhưng sao đúng là năm roi? Trái vú sữa, Cây dái ngựa thì thật là tượng hình. Hi hi... Ngôn từ bây giờ cũng thế, cò đất, cò nhà... thì chẳng dính dáng gì đến "con cò, cò bay lả, lả bay la..." cả. Tôi cũng chẳng vừa: - Thế cái món hot dog của mấy ông có liên quan gì đến con chó không? Món bánh mì kẹp thịt bò băm Hamburger của Mc Donald thì đâu có thịt heo (ham). Trái thơm, trái khóm "pineapple"thì chẳng có gì liên quan đến pine (cây thông) và apple (trái táo) cả? Vào phòng thí nghiệm sinh học, ông Giáo sư bảo bắt một con "Guinea pig", nghe qua tưởng đâu là con heo xứ Guinea (ở Tây Phi Châu, giáp với Senegal, Mali, Liberia, Sierra Leone và biển Bắc Ðại Tây dương) nhưng ngờ đâu là một giống chuột tên là Guinea (ở Guinea không có giống chuột này!). Ðáng lý chữ football (bóng đá) thì phải viết là legball chứ, bởi vì người ta đá banh bằng cả cái chân (leg) chứ đâu chỉ cái ống chân foot từ dưới đầu gối đến trên bàn chân? Mới đây, khi dân Pháp không chịu ủng hộ Mỹ trong vụ chiến tranh Iraq thế là mấy dân biểu Mỹ giận đòi đổi tên món khoai tây chiên French fries bằng chữ American fries thì mấy ông Tây lại ôm bụng cười chế riễu rằng món French fries không phải xuất xứ từ Pháp mà từ ... Mỹ và là món ăn của dân Mỹ. Có lẽ mấy ông Mỹ tiền bối xưa, khi làm món này đặt tên là khoai tây Pháp cho nó có vẻ ... ngoại cho sang, giống như bây giờ một số quán ăn Việt Nam có thực đơn Lẫu Thái, Bún Singapore, Bánh bao Mã lai, Cá chiên viên Singapore, Hủ tiếu Nam Vang, ... mặc dầu nguyên liệu và cách nấu gần như 100% của Việt Nam??? Johnson gật gù: -Ừ, cũng đúng. Nhưng lúc đầu học tiếng Việt, tôi thấy khó quá, đã lấy 24 chữ cái A, B, C của vần La tinh rồi mà bày ra thêm a, â, ă, u, ư, ơ, d, đ, ... nữa. Lại thêm kèm 5 dấu sắc ('), huyền ('), hỏi (?), ngã (~), nặng (.) và không dấu ( ) nữa. Như le, lé, lè, lẹ, lẻ, lẽ, mỗi chữ mang một nghĩa khác nhau. Rồi phải học cách bỏ dấu ở đâu trong từ cho chính xác nữa chứ. Hòa hay là hoà. Li hay là ly? Có câu thơ về dấu này cũng hay: Chị Huyền mang nặng ngã đau, Sao không sắc thuốc, hỏi sao cho lành ?! Trong ngôn ngữ Việt Nam, tôi thấy nhiều chữ ghép với chữ ăn mặc dầu nó chẳng ăn nhập đến chuyện bỏ thực phẩm vào miệng, nhai và nuốt xuống gì cả. Nói ăn nhậu, ăn tiệc, ăn mùng, ăn cưới, ăn giỗ, ... thì có lý nhưng sao lại ăn nằm, ăn hút, ăn tiền, ăn lương, ăn cắp, ăn mày, ăn chặn, ăn quỵt, ăn diện, ăn đòn, ăn công, ăn năn, ăn hiếp, ăn khách, ăn ảnh, ...Tôi bật cười chận ngang khi Johnson tiếp tục ghép chữ với từ ăn: - Thì như tiếng Mỹ của ông vậy thôi. Chữ to get khó dịch gì ra hồn cả. Tôi cũng có nghĩ là khi mình chưa tìm ra động từ nào thích hợp thì dùng tạm luôn chữ to get! Khi quân đội Mỹ bắt sống được Saddam Hussen ở Iraq thì tuyên bố "We got him!", sao không dùng động từ to catch, to caught, to force, to find, to capture, to pick up, ...cho rõ nghĩa? Rồi động từ to get đi kèm các giới từ in, into, on, out, up, at-able... thành một loạt động từ mới. Các động từ to take, to put, to be... cũng vậy. Johnson chuyển qua phần khác: - Chuyện mạo từ tiếng Việt cũng làm rắc rối người nước ngoài. Người Việt nói cái bàn, cái nhà, cái gường, cái nón... nhưng không thể nói cái chó, cái mèo mà phải là con chó, con mèo, con người.... Ðồ vật là cái, động vật là con. Bây giờ nhiều cô cậu thanh niên Hà Nội thay vì nói cái xe Honda Dream thì lại dùng từ con Ðờ-rim, rồi tiếp là con Su (Suzuki), con a còng (@), con Tô (Toyota), con Mẹc (Mercedes)...Vợ chồng tôi có chuyện vui thế này: Tôi quen vợ tôi, một phần vì yêu các cô gái Việt Nam, một phần cũng để trau dồi thêm tiếng Việt. Hôm hôm chúng tôi ra Hồ Gươm dạo chơi, tôi khen: "Con hồ này đẹp quá!". Vợ tôi "chỉnh" liền: "Không, anh phải nói là cái hồ này đẹp quá!". Vậy mà đi ngang sông Tô Lịch thấy nước đen ngòm, tôi nói: "Cái sông này bẩn quá!" thì vợ tôi "sửa" ngay: "Ậy, anh phải nói là con sông này bẩn quá chứ không nói là cái sông!". Tôi la lên: "Ồ, sao lại thế, khi là cái, khi là con, làm sao phân biệt?". Vợ tôi ôn tồn giải thích: "Cái gì động dậy, nhúc nhích thì gọi là con, như con sông có nước chảy, còn cái gì nằm im như cái hồ nuớc tĩnh mịch thì phải là cái hồ. Con chó, con mèo nó chạy được nên phải là con. Cái nhà, cái bàn, cái cột đèn đâu có di chuyển được nên phải là cái. Rõ chửa?". Lúc đó, tôi phá lên cười vì phát hiện một điều vô cùng thú vị: "À, anh hiểu rồi! Tiếng Việt thật hay. Hèn gì cái... cái của anh nó nhúc nhích lên xuống nên phải gọi là con ..., còn của... em, nó nằm im một chỗ nên phải gọi là cái, cái... Ha ha...". Hôm ấy, tôi bị mấy cái nhéo đau điếng, nhưng bù lại, có được một đêm hạnh phúc. Tôi thấy tức cười vô cùng với anh bạn Mỹ này: - Tôi cũng có chuyện hiểu lầm trong phát âm tiếng Mỹ như thế này. Trong một bữa tiệc với các sinh viên quốc tế, tôi nhận phần phục vụ nước uống. Gặp bà giáo người Mỹ đã đứng tuổi, tôi đến chào lịch sự và nói theo kiểu cách theo kiểu của người Việt: "Good evening, Madam. May I have a honour to serve you? Do you like my Coke?" (Chào bà, Tôi có thể hân hạnh phục vụ quí bà. Bà có muốn món Coke (Coca Cola)?). Bà này trợn mắt nhìn tôi, ra vẻ ngạc nhiên, rồi lắc đầu bỏ đi. Tôi băn khoăn chẳng hiểu chuyện gì? Hôm sau, tôi đánh bạo đến hỏi bà: "I am sorry, yesterday I have found your strange look when hearing my invitation. Was there a wrong?" (Xin lỗi, hôm qua tôi thấy bà nhìn tôi kỳ lạ khi nghe lời mời của tôi. Có điều gì không ổn vậy?). Bà giáo mỉm cười độ lượng: "Yes, I had misunderstood yours. Today, I just find out that your pronunciation is not correct. You said "Coke" not sound like "Coke" but "Cock". Cock is a male chicken but it also has a dirty meaning else. You should be careful when saying this word to a lady". (Vâng, tôi đã hiểu lầm anh. Hôm nay, tôi mới hiểu ra là anh phát âm không đúng. Anh nói chữ "Coke" mà không giống "Coke" mà thành "Cock". Cock là con gà trống nhưng nó cũng có một nghĩa khác xấu. Anh phải cẩn thận khi nói từ này với một phụ nữ).

Johnson "gỡ gạt": - Hi hi... Anh bạn người Việt dẫn tôi đến thăm nhà, đến trước ngôi nhà của mình anh nói: "Ðây là nhà tôi, mời ông vào chơi", gặp vợ anh ta ra đón trước cửa, anh ta lại giới thiệu: "Ðây là nhà tôi, mời ông vào chơi". Tôi hơi ngạc nhiên nhưng cũng không hỏi và bước vào nhà, nhà anh ta thật đẹp (vợ anh ta cũng vậy!). Tôi ra lịch sự nên khen chủ nhà và nói: "Nhà anh và nhà anh thật đẹp". Hai vợ chồng nhìn nhau cười. Vì đi lâu ngoài đường, lại không có WC công cộng, nên tôi hỏi anh chủ nhà "Xin ông cho tôi vào cái chỗ đi toilet của nhà ông được không?" Hi hi... lúc đó tôi không nghĩ đến cái sự buồn cười của câu này, hôm sau nghĩ lại tôi mới thấy. Tôi cười to kể tiếp: - Lần đầu tiên sang Châu Âu cách đây 10 năm, tôi quen một cô sinh viên Hà Lan. Chúng tôi nói chuyện với nhau bằng tiếng Anh. Cô rủ tôi ra bãi biển nằm phơi nắng và nói chuyện. Hôm đó, tôi chẳng đem theo cái gì để trải xuống bãi cát để nằm cả. Nói với cô này, thì cô mỉm cười: "Oh, never mind. You can lie down at my top" (Ồ, không sao. Anh có thể nằm trên cái top của tôi). Tiếng Anh của tôi cũng chẳng giỏi gì nên chẳng hiểu là nằm trên top là nằm ở đâu? Tôi chỉ biết top có nghĩa là đỉnh, là ở trên. Vậy nằm ở trên là nằm đâu? Nằm trên đầu thì chắc là không đúng rồi, ai lại nằm trên đầu mà nói chuyện với phụ nữ. Chẳng lẽ nằm trên... mình cô này? Hồi lúc trước đi Tây, tôi nghe nhiều thằng bạn kháo nhau rằng, phụ nữ Tây nó... Tây lắm, thích thì sẵn sàng... chiều! "Tình cho không biếu không" mà. Vậy là... lẽ nào ??? Tới nơi, tôi mới bật cười và thấy mắc cỡ trong lòng khi thấy cô này cởi áo khoác ra, trải dưới bãi cát và chỉ tôi nằm trên đó. Tối đó, về đến nhà, tôi lặng lẽ lật từ điển Anh - Việt ra xem, mới biết thêm là top còn có nghĩa là cái áo khoác ngoài của phụ nữ. Trời ơi! Johnson vỗ vai tôi: - Chút xíu nữa bạn là... hố to rồi. Ha ha... Năm ngoái, tôi có đến thăm miệt vườn Nam bộ, tôi có nghe một câu thế này mà lúc đó chẳng thế nào hiểu được: "Hôm qua, qua nói qua qua mà qua hổng qua. Hôm nay, qua hổng nói qua mà qua lại qua"................. Câu chuyện của chúng tôi còn dài. Chia tay với Johnson ở ga Huế. Lững thửng dọc theo con đường về chợ Ðông Ba, trong đầu còn vương vấn câu chuyện rắc rối tiếng Việt với Johnson, ông già chạy xích lô lẽo đẽo theo sau: -"Ôn đi về mô khôn hè?"Tôi gật đầu, bước lên chiếc xe cũ rích, buộc miệng: - Có tiệm sách nào gần đây nhất, Bác? Tôi muốn mua một quyển Tự điển Tiếng Việt. Tôi bất chợt nhớ ra rằng, trong tủ sách gia đình của tôi, có đủ loại tự điển các nước, nhưng chưa hề có một quyển Tự điển Tiếng Việt nào.                                      

Con bọ chét và cái hộp

Một con bọ chét tự hào rằng mình nhảy cao nhất! Một hôm, nó bị bắt nhốt vào một cái hộp. Như thường lệ, nó co chân và phóng mạnh. Bốp, đầu nó đụng trần hộp 1 cái rõ đau. Nó thử lại, và lại bốp, bốp, bốp... Sau nhiều lần, không chịu nổi đòn đau, bọ chét ta thông minh hơn một chút: Nó điều chỉnh độ cao để chỉ nhảy vừa đủ cao, sát mép trần hộp để không bị đụng đầu.

Thời gian trôi qua. Ngày nọ, con bọ chét thoát khỏi cái hộp, và nó không bao giờ có thể nhảy cao hơn cái hộp, cho dù nó không còn bị nhốt trong hộp nữa.

Vậy đó, bọ chét sau khi bị nhốt trong hộp thì luôn luôn chỉ nhảy cao bằng độ cao cái hộp thôi. Con người cũng vậy: Nếu tự coi mình không thể vượt qua một mốc nào đó, tức là đã tự nhốt mình vào trong hộp! Bạn sẽ không bao giờ nhảy cao hơn chiều cao của cái hộp được một khi đã tự nhốt mình vào trong hộp! Hãy nhớ rằng: "Thử chưa chắc đã thành công, nhưng không thử thì cầm chắc thất bại!"