Đang mùa hội hè, ngó sang nhà cô cậu thấy tiệc, qua bên ngoại bị kéo vào ăn tiệc, bên nội cũng lại tiệc, về nhà mà chiên xào nữa thì chỉ có chết. Bạn bè tôi ai nấy cũng ngán, tới nhà chơi toàn đòi ăn xa-lát, nhưng phần lớn sốt cho xa-lát đều có dầu, có người kỵ dầu lại không thích. Thế là tôi thở dài: ăn xa-lát làm từ yogurt không?

Xa-lát ya-ua chính hiệu, nhìn cứ như một hỗn hợp đắp mặt. (Ảnh trong toàn bài là từ nhiều nguồn trên internet)

Nghe thấy ghê nhưng Hy Lạp có loại xa-lát yogurt rất nổi tiếng, tên là xa-lát Tzatziki. Thổ Nhĩ Kỳ và các nước Trung Đông cũng có món tương tự vì nguyên liệu của nó đơn giản "có từ hồi xưa"; gồm: yogurt, dưa leo, tỏi, dầu ô-liu, muối, và lá bạc hà. Món này đậm chất Địa Trung Hải, bạn nào đang thắc mắc không biết ẩm thực Địa Trung Hải ra làm sao thì hãy làm thử xa-lát này, nó... ngon hơn mình tưởng rất nhiều.

Xa-lát từ yogurt thì tất nhiên thành phần chính là yogurt. Nhưng hổng phải yogurt lỏng lét hay đặc như bột, mà là yogurt Hy Lạp (Greek yogurt).

Đây là yogurt Hy Lạp, nó đặc như kem đánh, không có đường.

Loại yogurt này làm từ sữa tươi nguyên kem, trông đặc quánh như thế là do sau khi sữa thành yogurt, người ta không dùng yogurt này ngay mà đem vắt hết nước của nó ra, nên nó còn có tên là yogurt vắt (strained yogurt). Cách làm tại nhà không có gì phức tạp, chỉ cần đổ yogurt vào miếng vải sạch rồi vắt, sau đó để phần yogurt còn bọc vải đó lên cái rây, rồi đặt cái rây trên tô/chén cơm và cho vào tủ lạnh, yogurt sẽ tiếp tục chảy nước từ từ.

Vắt nước yogurt.

Để yogurt nhễu nước từ từ trong tủ lạnh như vầy.

Hai tiếng sau, lôi yogurt ra, lấy tay vắt thêm chút nữa, yogurt kiểu Hy Lạp hoàn thành.

Cách "cây nhà lá vườn" này hiệu nghiệm lắm nhé.

Phần nước lỏng vắt ra này tiếng Anh gọi là whey, cũng giống cái whey trong bài về phó mát của bạn Hieniemic, như vậy có thể coi yogurt Hy Lạp là một dạng phó-mát mềm nhưng ít béo và ít dậy mùi hơn (nghe đồn nuôi heo bằng yogurt sẽ rất tốt cho heo và cho... người xơi heo, chẳng biết phải không).

Yogurt Hy Lạp đắt gấp đôi gấp ba yogurt thường; lý do cũng dễ hiểu, một kilo yogurt thường đem vắt sạch nước như bóp cổ thế kia thì sản phẩm cuối cùng chỉ sót lại chừng nửa kilo là may. Mà yogurt thường cũng phải là yogurt xịn từ sữa tươi ấy (loại không có hạn sử dụng, để trên hai ngày là hư), chứ từ sữa hộp hay sữa bột là bạn sẽ chẳng vắt ra được vài gờ-ram. Tôi thấy đa số các hộp yogurt rẻ trong siêu thị nghe quảng cáo rất ghê nhưng bên trong lõng bà lõng bõng, mấy của này mà đem vắt thì chỉ còn lại cặn.

Có yogurt rồi, làm xa-lát thế nào đây?

Dễ ợt à, cắt phần ruột và hột dưa leo, bào dưa leo thành sợi nhỏ và mỏng, bóp cho dưa leo ra nước nhựa. Tỏi thì bào nhuyễn, nêm muối, sau đó bỏ vào thau và từ từ trộn cho tỏi quện vào yogurt, thêm muối cùng tiêu xay vô yogurt, rồi cho dưa leo bào và bạc hà xắt nhỏ vô. Trước khi ăn bạn rưới dầu ô-liu cũng như để vài quả ô-liu lên (nhưng ngán dầu thì bỏ ra, cho ô-liu thôi).

Xa-lát Tzatziki, cứ tới Hy Lạp hoặc các nước Địa Trung Hải là bạn sẽ thấy những món giống vậy.

Không thích món toàn dưa leo thì bạn có thể trộn thêm cà chua, khoai tây, chút thịt nguội...

Xa-lát Hy Lạp có thêm cà chua.

Nhìn chung món này hợp với những ai bị lôi đi ăn tiệc nhiều, lết về nhà thì ngán mâm cơm đầy đủ lễ độ với thịt canh rau xào, muốn nuốt cái gì đó nhẹ bụng, chua chua cho dễ tiêu đặng hôm sau ăn... tiệc tiếp.

"Phiên bản" Tzatziki với khoai tây, nhìn chung ít béo hơn dùng sốt mayonnaise.

Xa-lát này lấy làm sốt chấm bánh mì cũng ngon, thậm chí nếu trộn nhiều ra thì bạn có thể lấy nó làm nhân bánh mì nữa.

Món bánh mì pita với gà trộn tzatziki, beo béo nhưng chua chua, rất dễ nuốt, không cần pate hay mayonnaise mà vẫn ngậy, lại nhiều rau, không sợ mập.

Nếu muốn ăn thịt mà ngán các kiểu sốt béo, nhiều dầu nhiều trứng, thì lấy xà lát tzatziki làm sốt để món ăn nó thanh đạm hơn. Thịt nướng với tzatziki là một món rất cổ của vùng Địa Trung Hải đấy, thời xưa mà, làm gì có ba cái sốt rượu sốt thịt hầm bà lằng (rượu thời đấy quý chết, ai dám đem nấu ăn thường xuyên).

Món thịt bò băm xiên que và nướng như nem nướng, chấm xa-lát tzatziki (hợp với những ai sợ các loại nước chấm đo đỏ sặc mùi phẩm màu).

Món bò nướng với tzatziki và cơm trộn bơ. Địa Trung Hải có lai Tây và châu Á nên món ăn phải nói là không quá xa với khẩu vị Á Đông đâu.

Món bò bít tết, bánh mì pita, bông cải xanh và sốt xa-lát tzatziki, trông mát mẻ hơn bò bít tết khoai tây chiên nhỉ?

Ai đang ngán tiệc tùng mùa Tết thì thử làm món tzatziki ăn nhé. Tôi vừa viết bài này vừa làm nè, nên giờ vẫn còn hơi... lâng lâng.

-Soi-