"Bếp ăn amma" của Thủ hiến bang Tamil Nadu, J Jayalalithaa, nơi phục vụ các bữa ăn giá rẻ cho hàng trăm ngàn người mỗi ngày, đã trở nên rất nổi tiếng trong giới nghèo và trung lưu.

Phóng viên BBC Geeta Pandey thử ăn tại một trong những bếp ăn như thế tại Chennai (Madras).

Đó là lúc vừa quá Ngọ một ngày Hè nóng nực, tôi xếp hàng cùng những người tới ăn tại bếp ăn amma ở thị trấn Pallavaram, ngay bên rìa thủ phủ bang, Chennai.

Thực đơn hôm đó có cơm sambhar nóng (cơm nấu với đậu lentils và gia vị), và cơm curd (cơm nấu với sữa chua và lá cà ri). Món đầu có giá 5 rupee (tương đương 7 cent tiền đô la Mỹ, hoặc 5 xu tiền bảng Anh) một đĩa, còn món sau chỉ 3 rupees - chỉ bằng một phần các món bán ở những nơi khác.

Tôi đang đói ngấu, cho nên mua mỗi thứ một đĩa và tới một trong những cái bàn giữa phòng, bắt đầu ăn.
Nếu như bạn muốn ăn một bữa ngon, thì đây không phải là chỗ thích hợp.

Bầu không khí nóng nực, ẩm ướt có thể sẽ khiến bạn thấy bức bối, còn món cơm sambhar thì quá cay đối với khẩu vị miền bắc Ấn Độ như tôi.

Nhưng những thực khách khác xung quanh, cả nam giới lẫn phụ nữ, những người lao động được trả mức lương bèo bọt mỗi ngày, những người giúp việc nhà, các sinh viên Đại học, và các nhân viên văn phòng trung lưu, thì không phàn nàn gì.

Các khẩu phần thật đầy đặn và hầu hết mọi người đều mô tả đồ ăn là "ngon".

Lakshmi, người làm nghề giúp việc trong vùng, là khách hàng thường xuyên của bếp ăn này.

"Trước đây, những chủ nhà tôi tới giúp việc thường cho tôi đồ ăn còn lại từ hôm trước, nhưng nay tôi hàng ngày tới đây ăn sáng, ăn trưa và cả ăn tối nữa. Với chưa đến 20 rupee, tôi có thể ăn được ba bữa ở đây", bà nói với tôi.

"Đồ ăn rất là ngon, tôi thích tất cả các món. Tôi được ăn no và thấy hài lòng", bà nói, tay vỗ vỗ vào bụng.

Raju, một thợ xây dựng từ Punjab, được hai bạn thợ chỉ cho chỗ ăn này.

"Tôi kiếm được 400 rupee mỗi ngày. Trước khi có những canteen thế này, tôi từng phải chi ít nhất 150 rupee cho việc ăn uống mỗi ngày. Nay tôi chỉ mất 20 rupee", anh nói.

Các bếp ăn được bà Jayalalithaa mở ra lần đầu tiên hồi 2013 tại Chenna. Bà được nhiều người gọi là amma (tức là 'mẹ') - do đó các bếp ăn của bà được gọi là 'amma canteen', nơi nhằm cung cấp các bữa ăn có trợ giá cho công chúng.

Ngày nay, có hơn 300 địa điểm phục vụ bữa ăn như thế ở bang Tammil Nadu, trong đó chừng phân nửa đặt tại Chennai.

"Thức ăn được làm rất vệ sinh, ngon miệng", CR Saraswathi, nữ phát ngôn viên đảng All India Anna Dravida Munnetra Kazhagam (AIADMK) của bà Jayalalithaa.

"Thủ hiến của chúng tôi đã mở ra những bếp ăn này để đem đến đồ ăn ngon, rẻ cho người dân. Nó cũng tạo ra công ăn việc làm cho hàng ngàn lao động nữ. Các bếp ăn này do phụ nữ điều hành, họ nấu ăn, dọn dẹp và phục vụ thực khách".

Chương trình cũng phục vụ cả bà Jayalalithaa một cách tích cực.

Các bếp ăn đã giúp người nghèo và các gia đình trung lưu ở bậc dưới giảm được đáng kể tiền mua thực phẩm, giải phóng phụ nữ khỏi các công việc nấu nướng, dọn dẹp hàng ngày. Và sự biết ơn của người dân được đền đáp bằng những lá phiếu cho 'Amma'.

Một năm sau khi chương trình được đưa ra, đảng của bà Jayalalithaa đã giành được 37 trên tổng số 39 ghế trong kỳ bầu cử Quốc hội 2014.

Hồi tháng Tư, đảng của bà đã được tái bầu trong kỳ bầu cử Quốc hội và các nhà phân tích nói rằng các bếp ăn giá rẻ chính là một trong những lý do chính đem lại chiến thắng.

ST.