Tài phán hành chính là một chế định dựa trên học thuyết về trách nhiệm của Nhà nước trước công dân, nó bác bỏ học thuyết đặc miễn (tức là miễn trừ) trách nhiệm của Nhà nước trong các quyết định của mình. Học thuyết trách nhiệm của Nhà nước gắn liền với học thuyết Nhà nước của dân, do dân và vì dân được hình thành cách đây vài thế kỷ.

Đó là hoạt động của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, phán xét những khiếu kiện của công dân đối với cơ quan hành chính đã đưa ra quyết định mà công dân cho là trái pháp luật hoặc xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của họ.

Ở nước ta, tài phán hành chính là một vấn đề mới nên trước hết cần làm rõ một vài vấn đề về khái niệm, đồng thời xuất phát từ thực tiễn tình hình này ở nước ta để giải quyết những vấn đề về tổ chức cơ quan tài phán hành chính, xác định quyền hạn, trách nhiệm của cơ quan tài phán hành chính và nhất là xác định được phạm vi thẩm quyền của các cơ quan này.

Trong công cuộc cải cách BMNN ở nước ta hiện nay, Đảng CSVN đã xác định phương hướng cải các một bước nền hành chính, tổ chức BMHC và quy chế hoạt động của nền hành chính, xây dựng và kiện toàn đội ngũ cán bộ công chức Nhà nước.

Trong cải cách nên HCNN, Đảng và Nhà nước ta khẳng định phải thiết lập các cơ quan tài phán hành chính. Điều này đã được thực hiện trên thực tế. Địa vị của tài phán hành chính được xác định bởi địa vị chính trị - pháp lý của hệ thống Toà Hành chính trong hệ thống toàn án nhân dân.

Để làm rõ những vấn đề trên, chúng ta cần đi sâu vào phân tích những vấn đề chính sau đây:

-Quan niệm về tài phán và xét xử án hành chính và bản chất của nó.

-Tổ chức và thẩm quyền tài phán hành chính ở nước ta hiện nay.

-Đánh giá thực trạng về tổ chức và hoạt động của tài phán hành chính ở nước ta hiện nay (ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân).

-Quan điểm xây dựng và hoàn thiện hệ thống cơ quan tài phán hành chính nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của nó.

1.Tài phán hành chính:

Theo nghĩa rộng: là tổng thể quyền hạn của tòa án hoặc cơ quan hành chính về việc đánh giá khía cạnh pháp lý của những sự kịên cụ thể, trong đó việc giải quyết tranh chấp và áp dụng chế tài theo lụât định.

Theo nghĩa hẹp: là phán quyền, tức là quyền lực của chính phủ (bên cạnh quyền hành chính) trong việc phán xét tính đúng, sai của các họat động hành chính diễn ra trên một lãnh thổ nhất định. Nó còn là thẩm quyền đặc thù của cơ quan tòa án trong việc lắng nghe, xem xét, đánh giá, phán quyết được thể hiện trong các bản án hay quyết định của tòan án đối với một vụ việc cụ thể, đối tượng được xác định.

Tuy nhiên không được đồng nhất giữa tài phán với xét xử; không coi tài phán chỉ là hoạt động xét xử của tòa án; không đồng nhất tài phán với cơ quan toà án hành chính mà chỉ có thể coi hành chính quản lý và HCTP là 2 mặt hoạt động QLNN.

Xét xử là việc tòa án thông qua phiên tòa để thẩm tra các chứng cứ thu thập được một cách công khai, trực tiếp làm cơ sở cho việc ra bản án hoặc quyết định của mình về những vấn đề có liên quan.

Xét xử hành chính: là hoạt động xét xử các vụ án hành chính theo Luật tố tụng hành chính do toà án thực hiện nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức và cơ quan nhà nước.

Tài phán hành chính là một lọai họat động nhà nước do tòa hành chính thuộc tòa án nhân dân (hoặc tòa án hành chính) thực hiện, xét xử các vụ việc có yếu tố hành chính theo thủ tục tố tụng hành chính-xét xử khiếu kiện của nhân dân đối với hành chính.

Tài phán hành chính nhằm bảo vệ lợi ích hợp pháp của công dân, bảo vệ những hành vi công vụ đúng pháp luật trong quá trình giải quyết các tranh chấp giữa công dân với cơ quan hành chính nhà nước.

2. Nội dung hoạt động của TPHC: TPHC với tư cách là một hoạt động của Nhà nước, nội dung chủ yếu của nó là hoạt động xét xử các vụ án hành chính theo quy định của pháp luật tố tụng hành chính và chủ yếu do các Tòa hành chính, các Thẩm phán hành chính trong hệ thống Tòa án nhân dân thực hiện nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan và tổ chức, góp phần nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước.   

3. Vai trò của TPHC đối với nền hành chính:

TPHC có tác động phát huy hiệu quả hoạt động của nền hành chính nhà nước, bỏi vì với bản chất dân chủ, Nhà nước ta luôn quan tâm đến việc thu hút sự tham gia đông đảo của nhân dân lao động vào hoạt động quản lý nhà nước, quản lý xã hội, tiếp thu những kiến nghị, giải pháp, khiếu nại, tố cáo từ phía người dân nhằm tăng cường hoạt động hoạt động của bộ máy nhà nước có hiệu quả, phục vụ quyền và lợi ích của nhân dân. Nó còn làm cho  BMHC nhà nước nâng cao trách nhiệm khi ban hành văn bản quản lý hành chính và thực hiện các hành vi hành chính khác tránh sơ suất hay không tuân theo pháp luật dân đến xâm hại đến quyền, lợi ích chính đáng của cá nhân, cơ quan nhà nước, tổ chức, hạn chế được đơn thư khiếu nại tố cáo, quần chúng nhân dân tin vào đường lôi chủ trương của Đảng và nhà nước hơn. Mặt khác nó cò là biện pháp kiểm tra, giám sát hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước, đồng thời góp phần chống quan liêu, cửa quyền, tham nhũng trong bộ máy hành chính nhà nước.

4. Sự cần thiết thiết lập cơ quan tài phán hành chính:

Trước tình hình nước ta hiện nay khi các vụ khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực hành chính ngày càng tăng, trong khi cơ chế giải quyết tranh chấp, khiếu nại về hành chính còn nhiều bất cập, hạn chế thì việc cần phải thành lập cơ quan tài phán hành chính là rất cần thiết và cấp bách; Không những nhằm giải quyết được yêu cầu của công cuộc cải cách hành chính mà còn đảm bảo thực hiện và bảo vệ tốt quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức.

Việc thành lập cơ quan tài phán hành chính sẽ giải quyết tốt các vấn đề sau:

Thứ nhất, sẽ đảm bảo được tính khách quan và công bằng trong việc giải quyết các tranh chấp hành chính nhất là đối với các hành vi hành chính của cơ quan nhà chính và người có thẩm quyền. Theo đó, sẽ phân định rạch ròi, cụ thể giữa cơ quan quản lý hành chính và cơ quan giải quyết tranh chấp hành chính, tránh được tình trạng cơ quan hành chính, người có thẩm quyền lại giải quyết chính các quyết định hành chính, hành vi hành chính do chính họ thực hiện

Thứ hai, sẽ giải quyết kịp thời và hạn chế việc tồn đọng các tranh chấp hành chính ngày một tăng như hiện nay. Bởi vì, hiện tại trong hệ thống cơ quan hành chính, nhất là ở cấp huyện, cấp xã chưa có bộ phận chuyên trách giải quyết các tranh chấp, khiếu nại, tố cáo của công dân, tổ chức trong lĩnh vực hành chính. Mặt khác, việc giải quyết tranh chấp hành chính tại Toà án chưa đáp ứng được yêu cầu, thủ tục còn phức tạp, nhiều vụ việc không khách quan do hệ thống toà án được tổ chức theo cấp hành chính.

Thứ ba, cơ quan tài phán thành lập sẽ độc lập theo hệ thống riêng (theo dự thảo đề án thì hệ thống cơ quan tài phán hành chính có ba cấp: trung ương, cấp vùng và cấp khu vực - độc lập không phụ thuộc vào các cấp hành chính) do đó khi đi vào hoạt động, cơ quan này sẽ tiếp nhận khiếu kiện hành chính và có quyền đưa ra phán xử buộc các cơ quan hành chính phải chấp hành mà không chịu ràng buộc nào về quản lý hành chính của các cấp chính quyền.

5. Đặc điểm của tổ chức TPHC nước ta hiện nay:

Tài phán hành chính nước ta vừa có những đặc điểm của tài phán hành chínhnói chung vừa phản ánh những nét đặc thù phù hợp với bản chất và đặc tính củaNhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.Có thể khái quát những đặc điểm đó như sau:

Một là, cơ quan tài phán hành chính ở nước ta là các toà án có thẩm quyền xét xử hành chính thuộc hệ thống Toà án nhân dân.

Hai là, Tài phán hành chính là tổ chức và hoạt động xét xử các tranh chấp hành chính. Khi thực hiện hoạt động tài phán hành chính, cơ quan tài phán hành chính không xác định các quyền dân sự của công dân, không tội danh và hình phạt áp dụng đối với người vi phạm mà thực hiện việc phán quyết về tính hợp pháp của các quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính bị khiếu kiện. Nếu các quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính bị khiếu kiện là bất hợp pháp thì cơ quan tài phán hành chính sẽ sửa đổi, huỷ bỏ hoặc chấp dứt một phần hoặc toàn bộ, nếu các cơ quan, cán bộ, công chức, nhà nước gây thiệt hại thì cơ quan tài phán hành chính sẽ yêu cầu họ phải bồi thường.

Ba là, đối tượng của tài phán hành chính là các quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính khi bị công dân khởi kiện sau khi đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục hành chính những không thoả mãn yêu cầu của họ hoặc hết thời hạn giải quyết theo thủ tục hành chính mà chủ thể không ra quyết định giải quyết. Đối tượng xem xét của cơ quan tài phán hành chính chủ yếu là các quyết định hành chính – các quyết định thể hiện bằng văn bản nên tố tụng hành chính là tố tụng viết; các bên tranh luận và đưa ra các tài liệu hồ sơ chứng cứ của mình đều bằng văn bản.

Bốn là, hoạt động TPHC phải tuân theo trình tự, thủ tục do pháp luật tố tụng (tố tụng hành chính) quy định chứ không phải theo thủ tục hành chính.

Năm là, bên bị khởi kiện trong vụ án hành chính luôn luôn là cơ quan hành chính nhà nước và người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước (đại diện cho công quyền).

5. Cơ sở của TPHC: (tùy tình hình nêu hoặc không)

Công vụ và trách nhịêm công vụ là nền tảng của TPHC. Việc làm đầu tiên của TPHC là xác định trách nhiệm công vụ

Trách nhịêm công vụ là trách nhiệm của cơ quan hành chính, viên chức nhà nước khi thực hịên một hành vi hành chính trong quá trình thi hành công vụ mà hành vi đó trái pháp lụât hoặc quyết định của cơ quan cấp trên không đúng thẩm quyền hoặc không hợp với lẽ công bằng xã hội mà hành vi này hoặc gây thiệt hại hoặc làm thiệt thòi cho một hoặc một vài công dân cụ thể. Người công dân có quyền khiếu kiện vấn đề này ra các cơ quan tài phán hành chính đòi hỏi xác định trách nhiệm công vụ của cơ quan đó.

6. Đối tượng của TPHC: (tùy tình hình nêu hoặc không) Quyết định hành chính, hành vi hành chính bị coi là vi phạm pháp luật, gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của công dân của tổ chức.

II. THỰC TRẠNG VỀ TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA TCTP NƯỚC TA HIỆN NAY:

1. Hệ thống cơ quan tài phán hành chính ở VN: (tùy tình hình nêu hoặc không)

Theo Điều 2 Luật tổ chức TAND 2002, ở nước CHXHCNVN có các tòa án sau:

-TAND tối cao

-TAND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương

-TAND quận huỵên, thị xã, thành phố thuộc tỉnh

-Các tòa án quân sự

-Các tòa án khác do lụât định

2. Tổ chức TPHC được thiết lập ở các cấp TA để thực hiện chức năng xét xử các khiếu kiện quyết định hành chính. Hành vi hành chính. Tổ chức TPHC hịên nay bao gồm: (tùy tình hình nêu hoặc không)

a) Tòa án hành chính TAND tối cao:

+về tổ chức gồm có: Chánh tòa, phó chánh tòa, thẩm phán, thư ký tòa án.

+Thẩm quyền: Giám đốc thẩm, tái thẩm, những vụ án mà bản án, quyết định có hịêu lực pháp luật bị kháng nghị theo quy định của pháp luật tố tụng.

b) Tòa án hành chính TAND tỉnh:

+về tổ chức gồm có: Chánh tòa, phó chánh tòa, thẩn phán, thư ký TA

+Thẩm quyền: Sư thẩm những vụ án theo quy định của pháp luật tổ tụng. phúc thẩm những vụ án mà bản án, quyết định sơ thẩm mà chưa có hiệu lực pháp luật bị kháng nghị, kháng cáo theo quy định của pháp luật tố tụng

c) TAND huỵên:

+Về tổ chức: có chánh tòa, phó chánh tòa và thư ký

+ về thẩm quyền: xét xử hành chính.

3. Thẩm quyền xét xử, thủ tục xét xử của toà hành chính (thẩm quyền giữa tòa án hành chính và cơ quan hành chính trong giải quyết khiếu kiện)

* Đánh giá thực trạng: (phần cơ bản có thể tham khảo  nguồn tài liệu khác)

Ưu điểm:

Với hệ thống tổ chức và thẩm quyền của cơ quan TPHC thì tổ chức và hoạt động của cơ quan thực hiện quyền tài phán hành chính (TPHC) theo mô hình tòa án nhân dân thể hiện được tính ưu việt so với tổ chức, cơ quan đã ra quyết định, giải quyết các vụ việc có yếu tố hành chính trực tiếp giải quyết khiếu nại, khiếu kiện của nhân dân đối với chính cơ quan đó. Mặt khác, ưu điểm là đã quán triệt được tinh thần đổi mới, bảo đảm đúng đắn các quy định của Hiến pháp, bảo đảm một hệ thống tòa án thống nhất và TAND tối cao là cơ quan xét xử cao nhất. Đồng thời khắc phục được sự cồng kềnh trong bộ máy nhà nước, tiết kiệm được việc đầu tư mở rộng hoặc tăng cường bổ sung cơ sở vật chất cho các TAND. Hơn nữa, có sự trao đổi kinh nghiệm, giúp đỡ lẫn nhau giữa các thẩm phán trong giải quyết các khiếu kiện hành chính, phù hợp với xu thế hiện nay của các nước trên thế giới là tổ chức một hệ thống tòa án, trong đó thiết lập các bộ phận hoặc cá tòa án chuyên trách về từng lĩnh vực khác nhau.

Hạn chế:

Cơ quan tài phán hành chính (tòa hành chính) còn tồn tại sự bất hợp lý, không phù hợp trong việc thực hiện chức năng nhiệm vụ; hoạt động của toàn án hành chính còn bất cập, còn để án tồn đọng nhiều, giải quyết các vụ việc liên quan đến sai phạm của nền hành chính còn thiếu dứt điểm và chịu ảnh hưởng, tác động chi phối từ phía chính quyền. Đội ngũ thẩm phán hành chính còn bất cập, còn hạn chế về phẩm chất, trình độ chuyên môn ... . báo cáo tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2008 của ngành TAND đã chỉ ra những sai sót của việc giải quyết các vụ án hành chính ngày càng được nâng cao. Cụ thể:

Còn bất cập, án tồn đọng, giải quyết thiếu dứt điểm, trong quá trình giải quyết các vụ án HC, thẩm phán chủ tọa còn vướn mắc một số vấn đề như giải quyết yêu cầu bồi thường trong quy định vụ án HC; vướn mắc trong việc áp dụng về thời hạn kháng nghị theo thủ tục tái thẩm định tại mục 19 NQ số 4/2006-NQHĐTP ngày 4/8/2006 của Hội đồng  thẩm phán TAND tối cao; vướn mắc trong việc xác định thẩm quyền đối với QĐ cưỡng chế để thu hồi đất.

Chịu ảnh hưởng từ phía chính quyền: đã là người thẩm phán, tư pháp hay hành chính, phải có quyền trong xét xử, được độc lập, chỉ tuân theo pháp luật. Vậy thẩm phán HC và các cấp TA xét xử về HC (hoặc TA riêng biệt với TA tư pháp, hoặc TA chuyên ngành riêng biệt nằm trong TA tư pháp) có những quyền và thẩm quyền gì trong việc đòi các cơ quan hành chính (từ chính phủ, thủ tướng trở đi) gửi đến mình những văn bản quy phạm hành chính để xem xét có hợp pháp hay không hợp pháp, những QĐ hành chính có xâm phạm hay không quyền của người công dân, người viên chức.

Nguyên nhân:

Cơ sở vật chất, trang thiết bị của TAND còn nghèo nàn, thiếu thốn và đáng lo ngại là yếu tố con người, đội ngũ thẩm phán phục vụ công TPHC vừa thiếu về số lượng, vừa yếu về chất lượng, hơn nữa số lượng các vụ án hành chính ngày càng nhiều và là một loại việc rất phức tạp, trong quá trình giải quyết lại ngại va chạm với các cơ quan hành chính bị công dân khiếu kiện. Mặt khác, các thẩm phán với người bị xử kiện là cơ quan công quyền, có mối quan hệ ngang dọc, qua lại nên thẩm phán khó có thể thay đổi. Một nguyên nhân khác là quy định của pháp luật trong nhiều trường hợp chưa rõ ràng, còn nhiều chồng chéo, thậm chí mâu thuẫn nhau nên để giải quyết một vụ án không dễ, tốn nhiều thời gian, dẫn đến sự nghi ngờ của nhân dân về sự khách quan của tòa án.

Như vậy, hiệu lực và hiệu quả giải quyết khiếu nại còn rất hạn chế, nhiều đơn thư bị đùn đảy, dây dưa, tồn đọng lâu ngày, người khiếu nại bị oan ức kéo dài, cơ quan quản lý các cấp, các ngành tốn rất nhiều thời gian mà sự việc vẫn không được giải quyết, ảnh hưởng không nhỏ đến niền tin của công dân vào các cơ quan đảng, NN. Tình hình đó đặt ra một cách bức xúc đòi hỏi phải có cơ quan TPHC đủ mạnh về mọi mặt để giải quyết các khiếu kiện hành chính của công dân, bảo đảm quyền tự do dân chủ của nhân dân1. Sự

III. Quan điểm xây dựng và hoàn thiện hệ thống cơ quan TPHC nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của nó:

Quan điểm:

Nhằm xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, dân chủ nghiên minh, bảo vệ công lý trong từng bứơc hiện đại, phục vụ nhân dân, phụng sự tổ quốc VNXHCN, hoạt động tư pháp mà trọng tâm là hoạt động xét xử nói chung và TPHC nói riêng được tiến hành có hiệu quả và hiệu lực cao. Quan điểm xây dựng và hoàn thiện hệ thống cơ quan TPHC nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của nó là:

- Cải cách TPHC phải đặt dưới sự lãnh đạo chặt chẽ của Đảng, đảm bảo ổn định chính trị, bản chất mà nhà nước pháp quyền XHCNVN của dân do dân và vì dân, quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công phối hợp của các cơ quan NN trong việc thực  hịên các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp.

- Cải cách TPHC phải xuất phát từ yêu cầu phát triển KT-XH xây dựng công bằng dân chủ văn minh, góp phần thúc đẩy sự phát triển KT, bảo vệ vững chắc Tổ quốc, gắn bó với đổi mới công tác cải cách TPHC.

- Phát huy sức mạnh tổng hợp của tòan xã hội trong quá trình cải cách TPHC. Cơ quan tư pháp, bổ trợ tư pháp phải đặt dưới sự giám sát của cơ quan dân cử và nhân dân.

- Cải cách TPHC phải kết thừa truyền thống pháp lý dân tộc, những thành tựu đã đạt đựơc của nền tư pháp XHCNVN, tiếp thu có chọn lọc và yêu cầu chủ động hội nhập KT quốc tế đáp ứng xu thế phát triển của xã hội trong tương lai.

- Cải cách TPHC phải được tiến hành khẩn trương, đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm với những bước đi vững chắc.

IV. Giải pháp hoàn thiện hệ thống cơ quan TPHC:

Trong công cuộc cải cách bộ máy nhà nước nói chung và cải cách hành chính nói riêng, xây dựng hệ thống TPHC là một việ crất quan trọng. Đó là một yêu cầu cơ bản và ấp thiết của công cuộc đổi mới hịên nay. Do đó, cần phải đổi mới về tổ chức và hoạt động của tòa án HC như sau:

1. Đổi mới về tổ chức: (có thể nói gọn hơn)

- Về cách xét xử: nên xây dựng hệ thống cơ quan xét xử theo khu vực mà không phụ thuộc vào địa giới hành chính.

-Về bộ máy nhân sự: Sự phân công rành mạch giữa quyền hành pháp và quyền tư pháp có nghĩa là cơ quan hành pháp không được can thiệp vào quyền độc lập xét xử của cơ quan tư pháp và ngược lại, cơ quan tư pháp không được can thiệp và hoạt động xét xử của cơ quan hành pháp…ở nhiều nhà nước dân chủ pháp quyền và hịên đại, quyền can thiệp và hành pháp (mang tính tài phán) là do những TA hay hội đồng đặc biệt như: TA hay hội đồng hiến pháp, hay một lọai TA tối cao về hành chính (song song với TA tối cao tư pháp). Ở nước ta, Việt kiểm sát nhân dân tối cao có quyền “Kiểm soát việc tuân theo pháp lụât của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc chính phủ, các cơ quan chính quyền địa phương, tổ chức kinh tế, tổ chức XH, đơn vị vũ trang nhân dânvà công dân…” và đương nhiên, viện kiểm sát nhân dân tối cao có quyền công tố. Nhưng thẩm quyền xét xử những hành vi vi phạm pháp luật hành chính của các cơ quan hành pháp lại không thuộc tòa án tư pháp. vậy để đảm bảo rằng những hành vi vi phạm pháp luật hành chính sẽ bị xem xét và trừng phạt bởi một cơ quan mang tính tài phán rõ ràng thì phải đặt ra một hệ thống TPHC, tách khỏi hệ thống hành chính quản lý và cũng tách khỏi hệ thống tài phán tư pháp. Nó có thẩm quyền hủy bỏ và sửa chữa những quyết địinh dựa trên việc thực thi những quyền hạn mang tính công quyền của cơ quan nàh nước nắm quyền hành pháp, các cơ quan công sở, các nhân viên, công chức của cơ quan đó.

2. Đổi mới về hoạt động: (có thể nói gọn hơn)

 Phải đảm bảo nguyên tắc xét xử: phải khẳng định rằng mô hình tổ chức TAHC quyết định các nguyên tắc của tố tụng hành chính. Tuy nhiên, dù được tổ chức theo mô hình nào thì hoạt động tố tụng hành chính cũng như các loại họat động tố tụng khác phải tuân theo các nguyên tắc đó là nguyên tắc pháp chế XHCN; nguyên tắc mọi công dân, tổ chức, cơ quan NN đều bình đẳng trước pháp luật; nguyên tắc khi xét xử, hội đồng nhân dân ngang quyền với thẩm phán; thẩm phán và Hội thẩm nhân dân độc lập và chỉ tuấn theo pháp luật. Trên thực tế, có thể có những vi phạm đối với nguyên tắc độc lập xét xử. tuy nhiên, đó chỉ là vi phạm từ phía cá nhân số người lợi dụng danh nghĩa cơ quan đảng, NN hoặc lợi dụng sự ảnh hưởng của mình nhằm tác động vào ácc cơ quan xét xử buột các cơ quan này xét xử theo yêu cầu cá nhân họ. Không một văn bản pháp luật nào cho phép bất kỳ cơ quan hoặc cá nhân được phép nhân danh các cơ quan để can thiệp vào hoạt động của các cơ quan xét xử.

Để nâng cao hơn nữa hịêu quả xét xử, NN cần quan tâm xây dựng những điều kiện cần thiết nhằm đảm bảo tính độc lập của thẩm phán và HTND trong xét xử đó là: Cử nhân hóa đội ngũ thẩm phán và tiến tới là đội ngũ HTND. Các thẩm phán phải được đào tạo về nghiệp vụ xét xử, pháp điển hóa những văn bản pháp luật về nội dung để tạo điều kịên cho các thẩm phán áp dụng dễ dàng; nên thừa nhận nguyên tắc án lệ, trên cơ sở đó xây dựng các tập hệ thống hóa án lệ để làm kim chỉ cho các thẩm phán; tăng cường hơn nữa tính độc lập trong xét xử bằng cách cụ thể hóa tránh nhịêm cá nhân của thẩm phán và HTND; sửa đổi một số lề lối làm việc tại TAND liên quan đến hoạt động duyệt án, thỉnh thị án xin ý kiến của TA cấp trên; từng bước nghiên cứu để sửa đổi một số thủ tục tố tụng nhằm tạo điều kiện nghị án không những trên cơ sở của những chứng cứ có trong hồ sơ mà còn căn cứ chủ yếu vào diễn biến phiên tòa

3. Ban hành luật thủ tục, quy định:

Tố tụng hành chính là tố tụng có nhiều đặt thù trong đó tồn tại giai đọan tiền tố tụng Đ2 pháp lệnh TTGTCVAHC quy định: Trước khi khiếu kịên để yêu cầu TA bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình, cá nhân, cơ quan NN phải khiếu nại với cơ quan NN, người ta đã ra quyết định hành chính hay hành vi hành chính mà họ cho là trái pháp luật: Trong trường hợp không đồng ý với QĐ giải quyết khiếu nại thì họ có quyền khiếu nại lên cấp trên trực tuyến của cơ quan NN, người ta đã ra hoạt động HC, HVHC đó hoặc họ có quyền khởi kiện vụ án HC tại TAHC có thẩm quyền. QĐ này nhằm giải quyết khiếu kiện của công dân được nhanh chóng tránh được nhiều tầng, nhiều cấp giải quyết, tránh được mọi việc chuyển đến tòa án khi mà tòa án hành chính mới thành lập, chưa tích lũy được kinh nghiệm trong lĩnh vực này.

Tóm lại: Trong công cuộc cải cách bộ máy nhà nước nói chung và cải cách hành chính nói riêng, xây dựng hệ thống tài phán hành chính ở nước ta là một việc rất quan trọng. Đó là một yêu cầu cơ bản và cấp thiết của công cuộc đổi mới hiện nay để xây dựng một xã hội dân chủ, một Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân,  một Nhà nước mà tất cả quyền lực thuộc về nhân dân.