Câu 57. Cấu tạo hệ tiêu hoá, thần kinh và sinh dục của giáp xác.

Hệ tiêu hoá: Có một ống thẳng hay hơi cong về phía bụng, có 3 phần là ruột trước, ruột giữa và ruột sau. Hậu môn ở mặt bụng của đốt cuối.Ruột trước có lát 1 lớp cuticun khá dày để nghiền thức ăn, pt thành cối xay vị như ở Tôm càng. Ruột giữa thường đơn giản và có tuyến gan - tuỵ, gan có hình dạng khác nhau: Hình ống (Copepod) hay hình khối (Decapoda). Chất tiết của gan giáp xác biến lipit thành nhũ tương (như mật) và biến protit thành pepton và biến tinh bột thành đường. Ở một số giáp xác thấp ruột giữa còn có màng lót cuticun bảo vệ ruột. Ruột sau là một ống thẳng, không có tuyến phụ, một số ở ranh giới giữa Ruột giữa và ruột sau có thêm đôi ống bịt đầu làm nhiệm vụ bài tiết (được gọi là ống malpighi). Ruột của giáp xác ks như Sacculina tiêu giảm.

Hệ thần kinh: Có một chuỗi hạch kép ở mặt bụng, tập trung hạch (ở cua). Não của giáp xác gồm: Não trước điều khiển mắt (đôi hạch thị giác), có tấm thần kinh nối 2 phần của não trước; não giữa điều khiển râu trong, não sau điều khiển râu ngoài. Có các trung khu phối hợp điều khiển như thể cuống, thể trung tâm, cầu não trước. Còn có TB thần kinh tiết, tiết các kích tố. Chuỗi thần kinh bụng thay đổi: Ở giáp xác thấp theo kiểu bậc thang, còn giáp xác cao tập trung theo chiều ngang: ở Tôm càng, cơ thể có 20 đốt nhưng chỉ có 13 hạch thần kinh (1 não, 1 dưới hầu, 5 ngực, 5 bụng, 1 đuôi). Ở giáp xác phát triển hệ thần kinh giao cảm.

Hệ SD: Phân tính, lưỡng tính. Tuyến sd thường chập lại. Hiện tượng dị hình chủng tính khá rõ ở giáp xác thấp. Tinh trùng có cấu tạo đặc biệt. Thụ tinh thay đổi: Phóng tinh trùng trực tiếp, qua bao tinh nhờ chân bụng. Con cái có tuyến tiết chất dịch hoà tan vỏ bao tinh và dùng chân ôm trứng. Số lượng trứng thay đổi tùy loài, từ vài trăm đến trăm ngàn trứng.