Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine

Posted by: mai1tyeu

Ai dại ai khôn

Giống Sói thường uống ăn hấp tấp, 

Cũng dễ hiểu: vì gấp lánh thân, 

Mải bị ruồng bắt xa gần, 

Nên phải mau nuốt, lanh chân thoát nàn. 

Một con Sói tâm hơ tâm hất, 

Bị mắc xương, thật rất nguy nan. 

Không thể trò chuyện, hỏi han, 

Báo động cầu cứu xóm làng giải nguy 

Rất may có con Cò nhìn thấy 

Liền tự nguyện giúp lấy xương ra. 

Bảo Sói há miệng đừng la, 

Cò dùng mỏ nhọn để mà rút xương. 

Việc cấp cứu trăm phần hữu hiệu, 

Dù thần y cũng chịu thua luôn! 

Cò mừng, Sói cũng hết buồn, 

Nhớ tai nạn cũ như tuồng chiêm bao 

Cò rụt rè thở than với Sói: 

"Tôi cứu anh thoát khỏi Tử Thần, 

Xin anh một ít đồng ngân 

Giúp tôi trang trả nợ nần sống vui". 

Sói trợn mắt, nhìn Cò khinh bỉ: 

"Im anh đi, chớ nghĩ xa xôi. 

Chính anh phải cám ơn tôi, 

Tha cho sống sót còn ngồi nơi đây. 

"Thật buồn cười cho anh khờ dại, 

Dám đút đầu vô đại miệng tôi. 

Nhân từ tôi chẳng khép môi, 

Gìờ đây anh lại lôi thôi đòi tiền!" 

"Hãy lập tức lánh xa nơi khác, 

Bằng không ta xé nát thây thi. 

Lý luận tình nghĩa ích gì? 

Khôn thì sống mãi, trường kỳ thiên thu " 

Trong câu chuyện có hai nhân vật, 

Sói với Cò bản chất khác nhau. 

Dại, không, khó định biết bao! 

Trong khôn có dại, làm sao lọc lừa? 

Người chậm tiến thường khôn như Sói, 

Thích lợi mình, ghét nói nghĩa nhân, 

Mấy khi phải quấy cân phân, 

Miễn ta được việc, trọn phần ta thôi. 

Kẻ tiến hoá chỉ lo phục vụ, 

Giúp đỡ người, ấp ủ tình thương. 

Chẳng màng tính toán đo lường, 

Không đặt điều kiện, xem thường lợi riêng. 

Hãy kiểm thảo: mình Cò hay Sói, 

Ráng lắng nghe tiếng nói lương tâm. 

Ðắn đo tránh khỏi sai lầm, 

Trên thang tiến hoá âm thầm ruổi giong.

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

An phận

Một con lừa chủ nghề bán cỏ, 

Hừng sáng, đến tận ngõ giao hàng, 

Mối mang đông đảo rộn ràng, 

Ðường xa, dậy sớm, mọi đàng mới xong. 

Lúc ra đi gà chưa gáy sáng, 

Bận công việc đến mãn xế chiều, 

Cỏ nhẹ, nhưng lượng quá nhiều, 

Lắm khi mỏi mệt, muốn liều quyên sinh. 

Nó tủi thân, thở than số phận, 

Cớ sao quá lận đận, lao đao, 

Cầu xin các Ðấng Tối Cao, 

Hộ trì cứu giúp thoát bao nhọc nhằn. 

Lừa cầu xin Vị Thần Ðịnh Mạng 

Nhân từ xét tình trạng hiện nay, 

Cho phép vận số đổi thay, 

Gặp một chủ khác, mong ngày đẹp tươi. 

Thần Ðịnh Mạng động lòng trắc ẩn, 

Muốn giúp Lừa thay vận đổi thời 

Cho phép giúp việc một nơi, 

Chủ: người bán cá, thảnh thơi ít nhiều. 

Lừa tri ân Vị Thần rối rít, 

Ơn tái tạo cảm kích vô ngần, 

Từ đây mạng số định phân, 

Siêng năng làm việc, ân cần chăm lo. 

Chẳng bao lâu bắt đầu than thở, 

Cá tanh hôi, chuyên chở nặng nề, 

Lại thêm bụng đói ủ ê, 

Xưa còn lượm lặt mọi bề cỏ rơi. 

Nó bạo dạn khấn thần Ðịnh Mạng, 

Cúi xin Ngài gia hạn ơn xưa: 

Thay thời, đổi vận, đẩy đưa, 

Ban chỗ làm mới cho vừa khả năng. 

Thần Ðịnh Mạng hiện ra bất mãn 

Trước đòi hỏi quá đáng, ngông cuồng, 

Vì lỡ nên Ngài giúp luôn: 

Chọn Lừa chủ khác: người buôn than hầm 

Sau thời gian sống theo chủ mới 

Lừa than thầm thấu tới tai Thần: 

"Công việc nặng nhọc muôn phần, 

Chở than, kéo gỗ, tảo tần nát thây! 

"Tương đối sánh trong ba nghề ấy, 

Chở cỏ là phe phẩy nhất đời, 

Lại thêm có cỏ để xơi, 

Thời gian chở cỏ là thời vàng son." 

Thần Ðịnh Mạng hiện ra nổi giận, 

Tặng cho Lừa một trận tơi bời: " 

Kiếp sống nào phải trò chơi 

Ðể người hưởng thụ, nghỉ ngơi , đua đòi? 

Ngươi tưởng chừng thế gian nầy chỉ 

Có ngươi thôi, để quỷ thần lo? 

Quả đất nào phải cái kho 

Chứa sẵn của cải để cho người dùng? 

Muốn sống phải gian lao, khổ nhọc, 

Siêng làm việc, ráng học và hành, 

Chấp nhận hoàn cảnh Trời dành, 

Với những cay đắng, đấu tranh không ngừng. 

Mọi người đều tỏ ra chán nản, 

Ước sống lại dĩ vãng đã qua, 

Không vui hoàn cảnh tạo ra, 

Mải dệt ảo ảnh thiết tha, điên cuồng. 

Nên nhớ: hiện tại là sự thật, 

Ngoài nó ra, đều trật, đều sai! 

Quá khứ lẫn cả tương lai 

Toàn là mộng ảo canh dài đêm đông! 

Ta không thể nuông chìu ngươi mãi, 

Hãy bằng lòng hiện tại của ngươi, 

Dù đau khổ, ráng gượng cười 

Kiếp sống nào phải để ngươi nô đùa ?"

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Bí quyết của tình thương

Một ông lão đầu râu tóc bạc, 

Tuổi tám mưoi, vững chạc bước đi, 

Sắc tướng diện mạo phương phi, 

Tất cả đều mến, kẻ vì người thương. 

Một hôm, ông ra công đào đất, 

Ðể trồng cây, trông thật xinh tươi, 

Dọc theo bờ lộ đông người, 

Bộ hành qua lại, nói cười vui tai. 

Bỗng có ba thiếu niên lân cận, 

Nhìn lão ông đang bận với cây, 

Phát cười với giọng thơ ngây, 

"Tội thay! Quả đất đang xoay lộn vòng. 

"Cụ nay đã già nua như thế, 

Những ngày tàn không để nghỉ ngơi, 

Dành giây phút chót cuộc đời 

Suy gẫm quá khứ, tùy thời dưỡng thân. 

"Ở tuổi ông, khởi công xây cất, 

Hữu lý hơn đào đất trồng cây : 

Xây cất kết quả phút giây, 

Còn trồng, dù hết kiếp nầy chưa xong ! 

"Tại sao tự đọa đày quá đáng, 

Ðừng tranh đấu, chớ rán uổng công. 

Chớ lo những việc viển vông, 

Nên tìm hưởng thụ, gieo trồng ích chi ? 

"Những chương trình bao la rộng rãi, 

Các tư tưởng khoáng đạt cao siêu, 

Nhường cho giới trẻ chắt chiu, 

Ông nên trù tính việc siêu linh hồn. 

Thực tế hơn: chung trà, bầu rượu 

Cạnh bạn bè tề tựu đủ đầy, 

Cờ tiên, đàn khảy giải khuây, 

Mai kia cất xác, tâm nầy thảnh thơi !" 

Cụ già đáp :" Các con lầm lẫn, 

Việc tử sinh không bận lòng ta. 

Cái chết đến với trẻ, già, 

Nào ai đoán được để mà âu lo !

"Ta trồng cây không mong thụ hưởng, 

Nhưng vì trọn tin tưởng tương lai, 

Mong kẻ qua lại hàng ngày 

Có được bóng mát, khoan thai, vui cười. 

"Những người ấy , dù quen hay lạ, 

Cháu chít ta, đến cả thú cầm, 

Vì thương, ta mở từ tâm, 

Làm quà bóng mát, gieo mầm an vui. 

"Ta sung sướng ngay khi đào đất, 

Hạnh phúc ấy mải cất trong lòng, 

Vì giúp đở mà chẳng mong, 

Ðược đền đáp lại, không mong bù trừ. 

Niềm vui đó, các người không thể 

Cản ngăn ta bồng bế, vun trồng. 

Hãy cố gắng sống sạch trong, 

Khi Tử Thần đến, thong dong ra về ! 

Tuổi thọ của mỗi người đều khác, 

Rủi ta đưa đám xác các người, 

Chừng đó nên khóc hay cười ? 

Vậy hãy cố gắng giúp người từ đây !" 

Quả thật vậy, lão ông đoán đúng : 

Một đứa chết về súng đạn bay, 

Ðứa kế gặp nạn thủy tai, 

Ðứa chót bỏ mạng ở ngoài rừng hoang. 

Ông lão dự đám tang ba trẻ, 

Tre khóc măng, lòng kẽ bàng hoàng, 

Nhưng tâm cụ vẫn bình an, 

Vì khăn gói đã sẵn sáng từ lâu. 

Ðời ông quả là gương sáng chói : 

Muốn khi chết lòng khỏi buồn phiền; 

Lúc sống hành thiện triền miên, 

Dù mai cất bước, tâm yên vững vàng. 

Tuổi tám mươi, ông còn cố gắng 

Trồng cây giúp che nắng che mưa, 

Tình thương ban rải chẳng chừa 

Thân, sơ, lớn, bé, không lừa lọc ai. 

Tình thương đúng là nguồn phép lạ, 

Giúp mọi người, lẫn cá nhân ta, 

Hạnh phúc sống cõi Ta-Bà, 

Khi qua Âm Cảnh đậm đà thêm lên.

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Bình an

Một hôm nọ, Chuột Nhà bày tiệc 

Thết Chuột Ðồng , bạn thiết tâm giao, 

Thực đơn hấp dẫn biết bao, 

Sơn trân hải vị, rượu vào lời ra.

Thêm môi trường thật là sang trọng, 

Bàn trải khăn, phòng rộng bình hoa, 

Mặc tình đôi bạn hát ca 

Vui vầy sum họp, thật là phong lưu.

Tiệc đang vui, bỗng đâu nghe ngóng, 

Có tiếng cười, xao động, ồn ào, 

Nhanh lên! Hãy trốn đi mau! 

Chủ nhà trông thấy, tài nào thoát thân!

Quá sợ hãi, Chuột Nhà chạy trốn, 

Chuột Ðồng cũng nhào lộn nối đuôi, 

Nhậm lẹ, tức khắc rút lui, 

Bảo toàn mạng sống, mau chui xuống hầm!

Nhưng, báo động tỏ ra lầm lẫn, 

Chẳng thấy ai lẩn quẩn ra vào, 

Chuột Nhà lên tiếng: "Thôi nào! 

Chúng ta tiếp tục, trở vào bữa ăn."

Cười mỉa mai, Chuột Ðồng đáp lại: 

"Cảm ơn anh, tôi phải về ngay. 

Ở lâu e gặp hoạ tai, 

Chủ nhà rượt bắt, uổng thay kiếp này.

Ngày mai, xin mời anh quá bộ 

Ðến tệ xá, xa phố, đồng quê. 

Trăng trong, gió mát tư bề 

Vui cảnh sàn dã, chẳng hề âu lo.

Chắc chắn thiếu cao lương mỹ vị, 

Nhưng thức ăn giản dị, hiền lành 

Thong thả bách bộ quẩn quanh, 

Ðói ăn, khát uống, ai dành với ta?

Cả năm tháng, an nhiên, tự tại, 

Lòng nào biết sợ hãi, thất thanh, 

Kiếp sống xa lánh đấu tranh, 

Hướng thiện, hướng thượng, chẳng dành riêng ai..

Anh sống đây thật là sang trọng, 

Thức ăn ngon, nhà rộng, cửa cao, 

Nhưng khi đi, đứng, ra,vào 

Ðều nơm nớp sợ,dạ nào có yên"

Hưởng giàu sang, nhưng thường lo ngại, 

Thà sống nghèo, lòng mải thảnh thơi, 

Say ngắm no, nước, vòm trời, 

Mặc cho thế-sự, trò đời ngược xuôi! 

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Chọn bạn

Một hôm nọ, Nồi Ðồng thân mật 

Mời bạn là Nồi Ðất, đồng môn, 

"Ðể giúp bồi dưỡng trí khôn, 

Chúng ta du ngoạn sang thôn láng giềng. 

Trước là ngắm cỏ hoa xinh đẹp, 

Sau là nhìn suối hẹp, núi cao, 

Trời xanh, gió mát biết bao, 

Chị em đồng hưởng, dịp nào tốt hơn?" 

Nồi Ðất đáp: "Cảm ơn chị lắm, 

Nhiều thâm tình nên gẫm đến em. 

Nghe chị tả cảnh bắt thèm, 

Muốn ngay cất bước để xem tận tường. 

"Hiềm một nổi lý do sức khoẻ, 

Em chỉ hoạt động nhẹ nhàng thôi, 

Là một nồi đất, chị ơi, 

Nếu thiếu cẩn thận, bể rồi làm sao? 

Chị khoẻ mạnh, deo dai chẳng sợ, 

Dù khó khăn hiểm trở đến đâu, 

Chị có thừa sức đối đầu, 

Nhưng em phiền não, u sầu, khổ thay! 

Chẳng mong chi hơn là an tĩnh, 

Cạnh lò sưởi tập định, tham thiền, 

Học Ðạo, suy gẫm triền miên, 

Còn hơn du ngoạn những miền danh lam." 

Nồi Ðồng đáp: "Nầy em, đừng ngại, 

Có chị đây, gặp phải chông gai, 

Nếu cần, chị sẽ ra tay, 

Tận tâm bảo vệ, thoát ngay nguy nàn. 

Em chớ lo, chị đâu, em đó, 

Chị thừa sức dãi gió, dầm mưa, 

Chở che, nâng đỡ sớm trưa, 

Ngọt bùi chia xẻ, làm vừa lòng nhau."

Nồi Ðất nghe bùi tai, hoan hỉ, 

Quyết phen này phỉ chí, toại nguyện. 

Ngao du khắp chốn sơn xuyên, 

Ðẹp lòng vui mát, cảnh tiên non bồng." 

Cuộc hành-trình bắt đầu vui vẻ, 

Một đoàn nồi, lớn bé chen nhau, 

Múa hát, đùa giỡn xôn xao, 

Tỏ đầy nhựa sống, biết bao thâm tình. 

Riêng Nồi Ðất phập phồng lo ngại, 

"Môi trường này chẳng phải cho ta, 

Ðành rằng vui vẻ, hát ca, 

Nhưng phải trật tự, không là nát thân !" 

Nó yêu cầu Nồi Ðồng bảo vệ: 

"Kẻo nhóm trẻ chẳng kể tôn ti, 

Nô đùa, chen lấn bất kỳ, 

Vô tình chạm bể còn gì mạng em ?" 

Nồi Ðồng bèn dương oai diệu võ, 

Cốt ý cho trẻ nhỏ lánh xa, 

Bảo bọc Nồi Ðất an hoà, 

Giữa lúc nhộn nhịp la cà hiểm nguy. 

Bất ngờ thay: Trong cơn lúng túng, 

Nồi Ðồng rủi chạm trúng bạn mình, 

Ô hô ! Tan nát thân hình 

Thành trăm mảnh vụn, thâm tình mất luôn!

Một bài học cho người nhân thế: 

Việc chọn bạn chẳng thể xem thường, 

Phải cùng bản chất, lập trường, 

Cùng giai tầng, mới có đường sống chung.

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Của cải và hạnh phúc

Chàng thợ giày sáng ngày đến tối, 

Vẫn không ngừng vang dội tiếng ca, 

Trong khi làm việc tại nhà, 

Khiến người trông thấy đâm ra phát thèm. 

Láng giềng là một nhà triệu phú, 

Chuyên kinh doanh, hội đủ đức tài, 

Sang trọng, giàu có, thảo ngay, 

Nhưng rất khó ngủ, cả ngày lẫn đêm. 

Vị phú ông bận lo toan tính, 

Nên lòng không an tịnh, hồn nhiên, 

Ngày đêm suy luận triền miên, 

Khó bề chợp mắt định yên giấc nồng. 

Lắm khi, sáng tinh sương mờ đất, 

Phú ông vừa an giấc, mơ màng, 

Bỗng đâu tiếng hát nhịp nhàng 

Của chàng thợ trẻ bàng hoàng gọi ông. 

Mỏi mệt, ông trách thầm Trời Ðất, 

Sao chẳng bày loại giấc ngủ say, 

Chưng bán thong thả hàng ngày 

Như các thực phẩm ở ngoài tiệm buôn? 

Liền sau đó , cho mời chú thợ, 

Sang nhà ông, niềm nở đón chào, 

Cố mong tìm hiểu vì sao 

Chú mải reo hát, tiêu hao tháng ngày. 

"Chào chú thợ -con người sung sướng, 

Tôi muốn biết chú hưởng hàng năm 

Lợi tức tổng hợp mấy trăm 

Ðể luôn reo hát, quanh năm tươi cười?" 

Chú thợ giày ra tuồng bỡ ngỡ, 

Liền đáp rằng:"Tôi chớ nghĩ suy, 

Ghi chép, tính toán làm chi, 

Mỗi ngày no bụng, có gì quý hơn?" 

Vị phú ông miệng cười chúm chím, 

Hỏi:"Một ngày chú kiếm bao nhiêu? 

Gia đình đắp đổi chi tiêu, 

Ðể mải vui vẻ, đáng yêu thế này?" 

Chú thợ bèn gãi đầu, suy nghĩ, 

"Tôi ít khi để ý điều này, 

Có khi vơi, có khi đầy, 

Cơm ngày ba bữa, như vầy là vui!"

"Lạy Chúa đã ngày ngày ban phước, 

Nuôi chúng con sống được bình an, 

Không mong hưởng cảnh Thiên Ðàng, 

Hằng ngày no ấm, chẳng phàn nàn chi!" 

Trước con người ngây thơ giản dị, 

Phú ông bèn hoan hỉ, cười đùa, 

"Nay tôi phong chú làm vua, 

Biếu chú túi bạc để mua,sắm dùng." 

Anh thợ giày hồn phi phách tán, 

Tưởng chừng đang lảng vảng cảnh mê, 

Một trăm nén bạc phủ phê! 

Gia tài đồ sộ, chẳng hề dám mong. 

Liền nồng nhiệt tạ ơn tế độ, 

Ôm túi tiền chạy bộ về nhà, 

Ðào sâu dưới đất nơi xa, 

Chôn dấu túi bạc đâm ra phập phồng. 

Cùng túi bạc chôn luôn tiếng hát, 

Nay còn đâu khúc nhạc, lời ca? 

Giọng cười giòn giả vui nhà, 

Chỉ là kỷ niệm, toàn là dư âm! 

Giấc ngủ cũng mất theo tiếng hát, 

Khiến cho nay thân xác đảo điên, 

Ngày đêm lo sợ triền miên, 

Sợ e kẻ trộm đào tiền mang đi! 

Nghe tiếng động, nghi người lấy của 

Mải thì thầm nguyền rủa kẻ gian, 

Ðứng , đi , ăn , ngủ bàng hoàng, 

Thân hình tiều tụy, ruột gan rối bời. 

Không chịu nổi, anh liền bương bả, 

Ôm túi tiền đến trả phú ông, 

"Xin Ngài hoàn lại -rất mong 

Tiếng hát cùng vời giấc nồng của tôi" 

Giàu mà chi, khó ăn , khó ngủ ? 

Thà sống nghèo biết đủ , quý hơn, 

Giọng cười hoà lẫn tiếng đờn, 

Tô điểm hạnh phúc còn hơn bạc tiền. 

Trên con đường đi tìm hạnh phúc, 

Hầu hết đều cầu chúc sang giàu, 

Vô tình mang lại khổ đau: 

Gương chàng thợ trẻ, khác nào thiêu thân!

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Của phi nghĩa

Một con lừa, hai tên lén bắt, 

Ðứa để cỡi, đứa dắt định buôn. 

Cải vã, đấm đá máu tuôn, 

Lừa đứng thong thả, ngoài chuồng, ngẩn ngơ. 

Ðứa thứ ba từ xa chạy tới, 

Thấy tự sự vội cỡi lừa đi, 

Về hướng rừng núi xanh rì, 

Ô hô ! Lừa mất, còn gì đấu tranh !?

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Đôi bạn

Tục truyền ở xứ xa, nơi nọ, 

Có đôi bạn thật khó so bì. 

Thương nhau một cách lạ kỳ, 

Khó bề diễn tả, tìm gì đẹp hơn ! 

Về tài sản, chung nhau cộng hưởng, 

Người nầy sắm, liên tưởng người kia. 

Mỗi vật đồng hưởng, đồng chia, 

Ðáng làm gương mẫu, tạc bia lưu truyền. 

Có một đêm, nồng say giấc điệp, 

Bỗng người em khủng khiếp chạy sang, 

Nhà bạn, đang ngủ lặng trang, 

Ðánh thức nô bộc, hỏi han sự tình. 

Vừa thức giấc, người anh nai nịt, 

Tay cầm gươm, lưng xích túi tiền, 

Mừng rỡ thấy bạn bình yên, 

Vội vàng thi lễ, tay liền nắm tay. 

Anh biết rõ: tánh em cẩn thận, 

Không vô cớ làm bận lòng anh. 

Ðiều chi khiến bạn thất thanh, 

Ðêm khuya vội vã tìm anh, thế nầy ? 

"Phải chăng đã lỡ thua hết sạch ? 

Ðây túi tiền, hãy xách về xài. 

Hoặc đã gây gổ với ai, 

Ðây gươm có sẵng, chẳng nài thân anh! 

Hay là giữa đêm khuya giá lạnh, 

Sống độc thân, em chạnh nghe buồn, 

Cần người giải muộn, qua truông, 

Ðây nàng hầu đẹp, nguôi buồn cho em. 

Người đang bận hầu bên anh đó, 

Nếu em thích, anh bỏ dễ dàng, 

Gọi sang phụng sự tân lang, 

Anh tìm nàng khác, muộn màng chi đâu?" 

Nghe anh nói, người em cảm động, 

Ôm lấy anh, lệ đọng nơi mi, 

"Không, không, em chẳng cần chi, 

Cảm ơn anh lắm, có gì thiếu đâu ? 

Em đang ngủ, bỗng nhiên mộng mị, 

Thấy anh buồn, rầu rĩ, bơ phờ, 

Em sợ anh bị bịnh bất ngờ, 

Hao mòn sức khoẻ bây giờ của anh. 

"Tỉnh giấc nồng, em còn sợ hãi, 

Nên bươn bả mau chạy sang đây, 

Ðánh thức cả tớ, lẫn thầy, 

Ðể nhìn tận mặt, dạ nầy mới an." 

Giữa hai người, ai thương nhiều nhứt ? 

Càng nghĩ suy, thổn thức từng cơn, 

Ðẹp thay! Ðôi bạn keo sơn, 

Khó mà định đoạt ai hơn nghĩa tình ! 

Tình bằng hữu thật tâm chân chính, 

Là kho báu khó sánh nhứt đời, 

Dễ gì tìm thấy ở nơi 

Trần thế ô nhiễm của thời nầy đây. 

Bạn tâm giao, thật là mầu nhiệm ! 

Ðoán nhu cầu đang chiếm lòng ta, 

Âm thầm thoả mãn, chan hoà, 

Không chờ ta thốt, để mà van xin. 

Chỉ cần một chiêm bao mộng mị, 

Khiến cho y rủn chí, ưu phiền, 

Bồi hồi, lo nghĩ triền miên, 

Sợ điều bất hạnh, bạn hiền cưu mang!

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Đua đòi

Một con Ếch nhìn con Bò đực, 

Tướng vặm vở, vai ngực nở nang, 

Ði đứng oai vệ gọn gàng, 

Thích chí, Ếch muốn sẵn sàng tranh đua. 

Thân hình nó to bằng quả trứng, 

Cố phình lên tương xứng với Bò. 

Nhờ một người bạn phụ lo 

Vai trò giám khảo, phê cho công bình. 

Nó la lớn: "Ớ, nầy hỡi bạn, 

Bụng tôi phình, hết hạn to rồi, 

Bằng chưa? " - "Còn nhỏ , bạn ôi!" 

"Lớn thêm chút nữa?" - "Chao ôi, chưa bằng!" 

Ếch cố gắng phình thêm, thêm nữa, 

Bạn cứ đáp: "Vẫn chửa thấy gì !" 

-"Hơn chưa, nói lẹ lên đi ?" 

Bỗng "đùng", tiếng nổ, bụng xì, vỡ tung! 

Ếch bỏ mạng thật là khờ dại: 

Ráng đến đâu cũng phải thua Bò. 

Ích gì chi tiết nhỏ , to, 

Mà cố tranh đấu, rõ trò u mê !  

Thế gian đầy kẻ khờ như Ếch,  

Mải đua đòi nên chết thảm thương.  

An phận: hạnh phúc trăm đường,  

Thong dong tự tại, là phương thuốc thần.

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Đừng bắt chước

Một con lừa đau đớn thắc mắc 

Sao chủ thường khe khắt với ta ? 

Tay đánh, chơn đá, miệng la, 

Trong khi Chó được cả nhà tưng tiu.  

Chó ấy loại thân hình thật nhỏ, 

Tuổi ấu thơ, nhưng tỏ vẻ khôn. 

Trọn ngày quấn quít , bôn chôn, 

Cạnh ông bà chủ, được hôn rất thường.

Nó hay ngồi trên đùi ông ấy, 

Dùng lưỡi liếm phe phẩy mặt ông. 

Nũng nịu để được bế bồng, 

Khẽ sủa nho nhỏ, tỏ lòng thiết tha.

Ông bà chủ có mòi đắc chí, 

Phát cười dòn, tỏ ý vui mừng. 

Xoa đầu, vuốt ngực, vuốt lưng, 

Xưng hô "Con" ngọt, như cưng cục vàng.

Lừa chứng kiến bao lần cảnh ấy, 

Sánh phận mình càng thấy thêm đau, 

Cố gắng tìm biện pháp nào 

Khiến ông bà chủ khởi màu đoái thương. 

Kế hay nhất là noi gương Chó, 

Tìm mọi dịp bày tỏ tình thương 

Mặn nồng tha thiết biểu dương, 

Chủ sẽ cảm động tìm phương đền bù. 

Lừa theo đó thi hành diệu kế, 

Trong khi chủ ngồi ghế trong phòng, 

Xô cửa, Lừa bước vào trong, 

Dừng chơn nựng mặt của ông bất ngờ! 

Ðể được giống hoàn toàn như Chó, 

Lừa rống lớn, chứng tỏ mến thương. 

Chác tai, ầm ỉ lạ thường, 

Kinh hoàng, ông chủ tìm đường thoát thân. 

Ông vội vã kêu la cầu cứu, 

Các gia nhân tề tựu đủ đầy, 

Kẻ roi, người gậy, người dây, 

Xúm trói Lừa lại, mềm thây phen nầy.  

Ðáng thương hại cho Lừa vô tội, 

Ðầy thiện chí, nông nỗi,dại khờ, 

Ðịnh mua lòng chủ nên mơ 

Dùng chân nựng nịu, không ngờ hại thân !

Kinh nghiệm Lừa, khuyên ta thận trọng, 

Ðừng bắt chước, hoài vọng noi gương, 

Mỗi người có một con đường, 

Riêng rẽ hoạt động, biểu dương biệt tài.

Thượng Ðế sinh mỗi người một khác, 

Chẳng có ai giống tạc như ai. 

Ngây thơ bắt chước có ngày 

Phải trả đắt giá đắng cay như Lừa !

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Gạt người - Người gạt

Ðứng trên cây, một con Gà Trống 

Có trách nhiệm trông ngóng, canh chừng 

Ðánh hơi, Chồn đến chào mừng, 

"Chúng ta cương quyết phải ngừng hại nhau. 

Mối thù xưa hôm nay chấm dứt, 

Anh em ta hợp lực đắp xây, 

Hạnh phúc miên viễn từ đây, 

Thái bình chung hưởng, vui vầy đệ huynh 

Hãy bước xuống, đôi ta đàm đạo, 

Bạn và tôi cố tạo tình thương. 

Mặt mừng, tay bắt, hỗ tương, 

Xoá bỏ oán cũ, đừng vương nghi ngờ"

Gà mừng rỡ, gáy to, vỗ cánh, 

"Tin vui này quý sánh hơn vàng, 

Bỏ đi dĩ vãng phũ phàng, 

Ðồng tâm hiệp lực, hưởng màn vinh quang. 

Kìa tôi thấy có hai bạn mới, 

Cặp chó săn chạy tới nhập đoàn. 

Trẻ trung quắc thước lẹ làng, 

Chỉ trong giây phút đôi đàng gặp nhau."

Chồn nghe qua, giựt mình sợ hãi 

"Giã từ anh, tôi phải gấp đi, 

Thu xếp vài việc li ti 

Hẹn anh hôm khác, cần chi sẽ bàn"

Chồn cút mất, Gà cười khoái chí, 

Sung sướng vừa đấu trí, giải khuây. 

"Mi tưởng gạt được ta đây, 

Không ngờ bị gạt, vác thây chạy dài. 

Cặp chó săn do ta tưởng tượng, 

Ðánh lừa mi, lạc hướng cười chơi, 

Việc đời chìm nổi,chơi vơi, 

Gạt người, người gạt, trò đời trả vay!"

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Già kén kẹn hom 

Quốc gia Ếch bấy lâu dân chủ, 

Nay chán chê bèn rủ nhau xin 

Thượng Ðế là Ðấng Cao Minh, 

Thay đổi quy chế, hiện tình bất an.

Ðấng Tối Cao chuẩn phê lời khấn, 

Ban cho chúng một đấng Quân Vương, 

Thông minh , bác ái, hiền lương, 

Lễ độ, khiêm tốn, trăm đường từ bi.  

Vị Tân Vương từ cao giáng xuống, 

Gây tiếng động, đồng ruộng chuyển lay, 

Giới Ếch hồn phách tung bay, 

Quá ư sợ hãi, chui ngay vô hầm. 

Ðứa run rẩy, co đầu rút cổ, 

Kẻ kinh hoàng, tìm chỗ ẩn thân. 

Ðầu làng, cuối ngõ, xa gần, 

Im lặng phăng phắc, quỷ thần sợ luôn. 

Sau thời gian lặng yên trông ngóng, 

Bọn Ếch bèn xuất bóng lộ hình 

Nhè nhẹ mỗi đứa lén rình 

Núp xem cảnh huống, sự tình ra sao? 

Chúng nhìn thấy Nhà Vua nghiêm nghị 

Ngồi lặng thinh, mắt chỉ ngó ngay 

Biếng cười, ít nói, trọn ngày 

Giống như nhập định, Bồng Lai du hồn.  

Thoạt tiên chúng đứng xa lén ngó, 

Dùng ngón tay chỉ chỏ thì thào, 

Ít lâu thấy chẳng có sao, 

Bạo dạn bước tới, vái chào, tung hô. 

Tân Quốc Vương vui mừng rối rít, 

Khẻ gật đầu, miệng nhếch mép cười, 

An tâm, bọn Ếch dễ ngươi, 

Lần hồi tụ họp, vui tuơi chuyện trò.

Trước lấm lét đứng xa nhìn Chúa, 

Nay thân mật nhảy múa trước Ngài. 

Liều lĩnh , đứa lén nắm tay, 

Ðứa đeo lấy cổ, nằm dài trên lưng

Quốc Vương chỉ tươi cười, chấp nhận, 

Không rầy la, chẳng bận tâm phiền. 

Quần thần một số không yên, 

Trách Ngài nhu nhược, quá hiền: hoạ to.

Họ tích cực kêu gào chống đối, 

Hội họp nhau kể tội nhà vua: 

Mềm yếu, chẳng dám tranh đua, 

Gặp phải biến cố sẽ thua, chạy dài.  

Chúng viết sớ tâu lên Thượng Ðế 

Cầu xin Ngài truất phế Quân Vương, 

Ban vị vua khác can cường, 

Hùng dũng, bất khuất chẳng nhường một ai.  

Ơn Trên bèn phong ngay vua mới: 

Một con Diệc bay tới nắm quyền, 

Nó làm khắp nước đảo điên, 

Mỗi lần gặp Ếch, ăn liền, chẳng tha!  

Toàn quốc đều đồng thanh báo động, 

Xin Thượng Ðế mở rộng lòng thương, 

Ban cho một vị Tân Vương, 

Ðừng quá hung bạo, tránh đường diệt vong.  

Ðấng Tối Cao phừng phừng nổi giận, 

Nạt lớn rằng:"Chớ bận lòng ta, 

Bọn ngươi chỉ biết rên la, 

Không tìm lẽ sống dung hoà, an vui.

Ðáng lý nên giữ nền dân chủ, 

Là tốt nhứt, hội đủ công bình. 

Nhưng các ngươi lại cầu xin 

Một vì vua để công minh trị vì.

Xưa vua hiền, ngươi than hiền quá! 

Nay vua dữ,xin trả lại ta. 

Bao giờ mới dứt kêu ca ? 

Chấp nhận hiện tại, đó là khôn ngoan !

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Hạnh Khiêm Tốn

Hai con lừa đi trên đường lộ, 

Một con chở bao bố bột mì, 

Thong dong chậm rãi bước đi, 

Không ai chú ý những gì nó mang 

Con thứ hai chở đầy bạc nén, 

Tiền thu thuế đúng hẹn nộp quan, 

Ðựng đầy hai túi kềnh càng 

Nặng quằn, khó nhọc, trên đàng ruổi rong. 

Nó khước từ không ưng chia sớt 

Với đồng bọn cho bớt nặng nề, 

Mặc dầu kiệt sức, kéo lên 

Hãnh diện trọng trách trăm bề cao sang. 

Ðể khoe khoang món hàng quý báu, 

Cố bước mạnh để tạo tiếng vang, 

Khiến cho hành khách đi đàng, 

Thẩy đều chú ý món hàng trên lưng. 

Rủi thay, gặp bọn bất lương gian ác, 

Ra chận đường, cưỡng đoạt số tiền. 

Chống lại, lừa đá liên miên, 

Bọn cướp nổi giận, chúng liền ra tay. 

Ghì hàm khớp chúng kềm lừa lại, 

Dùng gậy sắt đập đại vào đùi 

Trọng thương, lừa hết tớilui 

Té qụy, đẳm máu sụt sùi khóc than. 

"Hỡi Trời Cao! Tại sao tai hoạ 

Chỉ nhằm thôi hành hạ mọi bề: 

Xương rơi, thịt nát tái tê, 

Còn bạn đồng hành lại để bình an?" 

Con lừa bạn vội vàng đáp lại: 

"Tai nạn ấy chính tại nơi anh: 

Gián tiếp mời bọn lưu manh 

Ðón đường cướp của xô anh xuống đường. 

Anh chuyên chở món hàng quí giá, 

Vì chủ gia giàu cả ức muôn, 

Khiến người dòm ngó, thèm thuồng, 

Tánh thích khoe của là nguồn hiểm nguy ! 

Chủ tôi nghèo, làm nghề lam lũ, 

Tìm ra tiền vừa đủ nuôi thân, 

Khiến tôi cũng sống thanh-bần, 

Quanh năm, suốt tháng, tảo tần, thảnh thơi!" 

Thật chẳng khác Bướm kia cùng Dế 

Bướm nhởn nhơ cốt để khoe khoang, 

Trẻ đùa: cánh rã, thân tan, 

Dế thì ẩn núp dưới hang, thanh nhàn

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Hãy giản dị

Con Cò Hương tướng đi lỏng khỏng, 

Hai giò dài, cổ ngóng thêm cao. 

Thung dung bách bộ bờ ao, 

Bầu trời quang đãng, xiết bao thanh nhàn. 

Nước trong veo, mắt nhìn tận đáy, 

Thấy Cá đùa rong chạy nhởn nhơ. 

Nào Chày, nào Chép lờ đờ, (*) 

Món ăn lý tưởng đang chờ Cò đây. 

Nhưng, Nàng Cò tỏ ra không vội, 

Bụng còn no, cơ hội thiếu chi. 

Uống ăn đúng lúc, đúng khi, 

Nếp nhà quý phái, còn gì sang hơn ? 

Chập lâu sau, Cò nghe bụng đói, 

Cạnh bờ ao, mệt mỏi ngóng trông. 

Còn đâu Chày, Chép lội rong, 

Chỉ toàn hủng hỉnh, ròng ròng lưa thưa (*) 

Gặp nghịch cảnh Chị Cò thất vọng, 

Quyết chờ, dù bụng trống thèm ăn. 

Kìa bầy cá bé lăn tăn, 

Nhưng chúng chưa đúng thức ăn của Cò. 

Lòng buồn bã, nó thầm suy nghĩ: 

"Ta hãy chờ, bền chí, vững lòng. 

Ăn chi hủng hỉnh, lòng tong, 

Còn gì tư cách, giống dòng cao sang ? 

Nó bèn đợi, đợi thêm chút nữa, 

Vầng Thái Dương lên giữa vòm trời, 

Cò nghe bụng đói tơi bời, 

Không một con vật lội bơi trong hồ. 

Bỗng đâu một Cá Chày xuất hiện, 

Thân mập tròn, sắc diện tốt tươi. 

Ðắc chí , Cò cất tiếng cười, 

"Con mồi thích hợp, chớ lười, nhanh lên." 

Nhậm lẹ nó phóng mình vồ cá, 

Lòng hân hoan, hỉ hả, hăng say. 

"Ðáng công trông đợi suốt ngày, 

Mồi này xứng với biệt tài của ta." 

Nhưng bất ngờ Cá Chày lanh lẹ, 

Chui mau vào một kẽ đá gành. 

Căm hờn, Cò ngó quẩn quanh, 

Thấy toàn nước bạc, rêu xanh mập mờ. 

Nó cố gắng đứng chờ thêm nữa, 

Bụng đói khô, xót tựa như cào. 

"Ước gì bắt được cá nào, 

Ta sẽ mau lẹ nuốt vào, chẳng tha." 

Cò chờ mãi, đợi lâu ủ rũ, 

Bỗng bò ra một chú Ốc Len, 

Cò mừng, chẳng kịp chê khen, 

Vội vàng nuốt trọn, sang hèn sá chi ? 

Lắm người sống như Cò, kiêu hãnh, 

Thiếu giản dị, ưa cảnh xa hoa. 

Dịp may thường dể trôi qua, 

Kết cuộc: tiếc rẻ, xót xa, ưu phiền.

(*) 

Cá chày, Cá Chép: loài cá quý 

Hủng hỉnh, ròng ròng, lòng tong: loài cá bé, thịt không ngon.

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Khó làm vừa lòng người

Một bô lão đem lừa đi bán 

Cùng đứa con tuổi khoảng mười lăm 

Nhà ở đồng bái xa xăm, 

"Làm sao đến chợ?", âm thầm âu lo. 

Hai cha con cùng nhau thảo luận, 

Nếu để lừa lửng thửng bước đi, 

Sợ e đến chợ một khi, 

Lừa không còn vẻ phương phi lúc đầu. 

Cha con trói bốn chân lừa lại, 

Dùng đòn ngang vận tải nó đi. 

Khiêng lừa như ngọc lưu ly, 

Như võng qua lớn thời kỳ xa xưa! 

Ðược một đỗi, gặp người hành giả, 

Nhào lăn cười, xỉ vả nặng nề: 

"Ai đâu quá sức vụng về, 

Trong ba nhân vật, u mê là người!" 

Vừa nghe qua lão ông tỉnh ngộ, 

Liền để lừa thả bộ thung dung, 

Bên cạnh ông lão tháp tùng, 

Nhịp nhàng rão bước qua vùng đồng xanh 

Nhưng lừa thích được khiêng như truớc, 

Khỏi mất công cất bước nhọc nhằn, 

Phải đối một cách cọc cằn, 

Lớn tiếng kêu rống, dùng dằng rão chân.

Ông cụ bảo đứa con lên cỡi, 

Còn phần ông hồ hỡi theo sau, 

Cố gắng nhanh nhẹn phần nào, 

Lanh chân lẹ bước để mau tới thành. 

Gặp ba chàng thương gia quen biết, 

Nhìn cậu trai lẫm liệt cỡi lừa, 

Mặc cha đầu bạc, răng thưa, 

Nhọc nhằn đi bộ, trời trưa nắng nhiều. 

Người cao niên đột nhiên cảnh cáo: 

"Nầy gã kia, kính lão đắc tràng, 

Tại sao lại quá ngỗ ngang 

Chễm chệ ngồi nghỉ, dưới đàng cha đi ?"

Cậu trai trẻ nghe qua xấu hổ, 

Liền mời cha ngồi chỗ của y, 

Ðể rồi tiếp tục thẳng đi 

Mong kịp đến sớm kinh kỳ chợ đông.

Kế lại gặp ba nàng thiếu nữ 

Không bằng lòng lối xử bất công, 

Cả kêu:"Nầy bớ lão ông, 

Sao cha ngồi nghỉ, con rong dưới đường ?" 

"Sao lại để con trai khổ sở ? 

Chạy theo sau, cụ nỡ ngồi trông 

Phong cảnh, gió mát, thong dong, 

An nhiên, tự tại như không có gì ?" 

Cụ già giận tía tai cãi vã, 

Cùng ba cô rộn rã phân bua, 

Kết cuộc ông lão chịu thua, 

Cha con đồng cỡi như vua đi chầu.

Đi được hơn ba mươi bước, 

Gặp nhóm người đi ngược trên đường, 

Thấy lừa trong cảnh đáng thương, 

Một thân phải chở thịt xương hai người. 

Bèn lớn tiếng trách sao tàn ác, 

Chẳng xót thương phận bạc thú cầm, 

Giết chóc, hành hạ, nhẫn tâm, 

Giờ đây chở nặng, như bằm xác thân ! 

Nếu chẳng khéo tới khi đến chợ, 

Chỉ xác lừa hết thở, khổ thay! 

Lão ông nghe nói, u hoài, 

Giựt mình, dừng bước, châu mày âu lo. 

"Quả thật khó vừa lòng thiên hạ, 

Làm thế nào hoà cả mọi người ? 

Dù cho phải khóc hay cười, 

Cũng chẳng vừa ý con người thế gian ! 

"Vậy ta thử tìm phương hỗ trợ 

Ðem lừa đi đến chợ an toàn, 

Tươi tắn, khỏe mạnh, bình an, 

Ðể bán được giá, chẳng màng công lao." 

Vừa nói xong, cha con leo xuống, 

Ðể lừa theo ý muốn nó đi, 

Cha con đi bộ nghĩ suy: 

"Cách nầy tốt nhất, có gì hay hơn ?" 

Nhưng đột nhiên có người hành giả 

Nhìn cả ba bươn bả nhanh chân, 

Hỏi:" Sao chẳng biết thương thân ? 

Có lừa không cỡi, đi chân thế nầy ? 

Trước mệt nhọc, sau giày mòn đế, 

Ðem sức già bảo vệ lừa tơ ! 

Rõ ràng người quá ngu ngơ, 

Lấy thân che của, dại khờ nào hơn ?"

Bị chê mãi, cụ già phát cáu, 

"Dại hay không, rốt ráo mặc ta, 

Từ đây, quyết giữ ý nhà, 

Hơn là tìm cách dung hoà thế gian. 

"Dù người có chê khen đủ cách, 

Ðường ta đi một mạch thẳng xông. 

Chớ nghe ý kiến bông lông, 

Chỉ làm thêm rối, quả không ích gì ! 

"Hãy cương quyết lập trường giữ vững, 

Ðừng xoay chiều, chập chững từng cơn, 

Ðừng sợ kẻ giận, người hờn, 

Chê khen thương ghét chẳng sờn lòng đây ! 

Tiếng thị phi lúc nào chẳng có ? 

Ðể ngoài tai, nghe nó làm chi ? 

Vừa ý thiên hạ ích gì ? 

Tìm ra Chân Lý, thị phi chẳng còn !

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Khôn sống dại chết

Một buổi chiều, Chồn kề miệng giếng, 

Nhìn đáy sâu, chẳng tiếng động nào. 

Trên trời, trăng đã lên cao, 

Soi thấu đáy nước, trắng phau , chập chờn 

Nhìn bóng trăng, Chồn ta lầm tưởng 

Một bánh sữa to tướng, ngon lành. 

Rõ ràng, của quý Trời dành, 

Kíp mau nhận lãnh, chẳng đành bỏ qua. 

Giếng đặc biệt có hai thùng gỗ, 

Thay phiên múc nước đổ lên bờ, 

Thùng lên, thùng xuống, khỏi chờ, 

Chỉ cần người đứng, chực hờ kéo dây. 

Sợ mất bánh, Chồn ngồi thùng gỗ, 

Trong nháy mắt, đi xuống đáy sâu. 

Tìm mãi, bánh sữa núp đâu ? 

Chỉ toàn là nước, dạ sầu, âu lo. 

Nhưng giờ đây, làm sao thoát khỏi ? 

Giếng quá sâu, bụng đói bơ phờ. 

Chẳng lẽ cứ mải đợi chờ 

Khi có ai xuống , bấy giờ mới lên ? 

Hai ngày tròn chẳng ai lai vãng, 

Chồn mãi chời, buồn nãn xiết bao. 

Ðành cam chịu chết hay sao ? 

Lạy Trời tế độ, ơn nào dám quên.

Bỗng nhiên có Sói đi tìm nước, 

Dừng chân đứng ở giếng sâu. 

Trông thấy Chồn đang âu sầu, 

Cất tiếng kêu lớn: "Anh rầu việc chi ?" 

Chồn cười mơn: "Tôi đang suy nghĩ 

Tìm phương cách cất kỹ bánh ngon. 

Vị thần cai quản Núi Non 

Vừa cho tôi hưởng, ăn mòn một bên. 

Bánh sữa ngon thật là đáo để, 

Khi ăn xong, toàn thể chuyển xây, 

Cảnh vật: rừng, núi, cỏ cây, 

Bỗng nhiên sáng tỏ, vui vầy, líu lo. 

Mắt thấy được các vì Tiên, Thánh, 

Tai nghe tiếng lanh lảnh hát ca 

Của các tiên nữ Hằng Nga, 

Thật là kỳ diệu, khác xa thế trần ! 

Vốn tánh tham, Sói nghe thích chí, 

Muốn chia bánh, nài nỉ van xin 

Ðược phép dùng thử bánh linh, 

Sẵn đang đói khát, nghĩa tình rộng sâu. 

Sau một chập đắn đo , do dự, 

Chồn chịu cho nếm thử bánh tiên. 

Ðây là báu vật, của riêng, 

Chỉ Chồn cất giữ, chẳng chuyên ra ngoài. 

Sói lẹ hỏi: "Làm sao đến đó ? 

Tận nơi ấy để thọ lãnh quà ? 

Bạo gan nhảy đại, ắt là 

Chết chẳng kịp trối, thôi thà đừng ăn!" 

Chồn trấn an: "Khỏi lo việc ấy, 

Ta lẽ nào bỏ lấy ngươi sao ? 

Miệng giếng có sẵn thùng cao, 

Hãy ngồi vào đó, sẽ mau xuống liền." 

Sói mừng rỡ, chắp tay vái lạy, 

Bước vô thùng, thùng chạy xuống sâu, 

Ðồng thời, Chồn vọt lên đầu, 

Ra khỏi miệng giếng, thoát sầu, tự do ! 

Ở thế gian, lúc nào cũng vậy: 

Ðứa dại chết, che đậy đứa khôn.. 

Lanh lẹ , xảo quyệt như Chồn 

Chỉ để gạt gẫm, ép dồn kẻ ngu !

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Mạnh hiếp yếu

Cạnh dòng suối, cừu con giải khát, 

Bỗng xuất hiện một bác sói già 

Ðói lòng bạo dạn lân la, 

Thân hình gầy yếu thật là thảm thương 

Sói vội nạt "Sao ngươi vô lễ 

Làm nước đục, chẳng để ta dùng ?" 

Cừu đáp:"Mong ngài khoan dung, 

Tôi ở phía dưới, Ngài dùng dòng trên. 

Hai vị trí cách nhau chục thước, 

Khó mà gây ô trược dễ dàng" 

-"Im mồm, mi chớ ngỗ ngang, 

Ðã gây ô nhiễm còn toan lắm lời." 

"À, chính ngươi tháng này, năm trước 

Nói xấu ta: bạo ngược,dã tâm." 

-"Thưa Ngài, quả thật Ngài lầm, 

Tháng nầy, năm trước, con nằm trong nôi". 

"Vậy, chắc chắn là anh ngươi đó" 

-"Thưa Ngài, tôi chẳng có chị, anh, 

Mẹ tôi từ trước chỉ sanh 

Tôi là con trưởng, trâm anh giống nòi." 

-"Ðừng lẻo mép, ta đây biết rõ: 

Cả bọn người: trừu, chó, lẫn người 

Thù ta, tìm bắt, ăn tươi, 

Ðánh bẫy, săn bắn, thịt xười, mạng vong! 

"Gặp ngươi đây là cơ hội tốt, 

Lẽ nào ta dại dột bỏ qua? 

Không cần tìm hiểu gần xa, 

Giết ngươi ,báo oán, đúng là quả nhân." 

Nói xong, sói vồ ngay con thịt 

Tha về động, thoả thích no say, 

Khỏi phải ly luận dong dài: 

Lý của kẻ mạnh, chẳng sai, chẳng lầm! 

Ðiều ấy đúng với loài thú vật, 

Ðối với người, chẳng trật bao giờ. 

Mạnh thì hiếp yếu, chớ ngờ, 

Nghèo bị giàu hiếp, đừng chờ khác hơn! 

Riêng những người tiến cao, mến Ðạo, 

Mở lòng nhân, luôn tạo tình thương, 

Ban rải, ấp ủ bốn phương, 

Cỏ cây, người, thú, mến thương tận tình.

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Người quan trọng

Trời nóng bức như thiêu, như đốt, 

Ðường dốc nâng cơn sốt thêm cao, 

Cỗ xe hì hục lao chao, 

Cố tiến từng bước, biết bao nhọc nhằn. 

Sáu con ngựa mồ hôi như tắm, 

Sôi bọt mồm, chơn dẫm cát trơn. 

Nặng nề từng bước chập chờn, 

Kéo xe nhưng chẳng tiến hơn chút nào. 

Dừng xe lại, chủ mời khách xuống, 

Tạm nghỉ chơn bờ ruộng bên lề 

Nam phụ lão ấu đề huề, 

Lại thêm tu sĩ cạnh kề thiếu nhi. 

Một con mòng từ đâu bay đến, 

Trước đầu ngựa ra lệnh oai phong, 

Truyền mau nổ lực gắng công, 

Kéo nhanh xe trống khỏi lòng cát sâu. 

Nó chỉ huy như người đoàn trưởng, 

Giữa trận tiền phạt thưởng ba quân, 

Khi thì chích mũi, chích lưng, 

Khi thì gào thét tưng bừng bên tai. 

Cả đoàn ngựa mệt gần ngất xỉu, 

Thêm bực mình dáng điệu lố lăng 

Của con sâu bọ ruồi lằn 

Tác oai tác phước cho rằng mình hay. 

Một chặp lâu xe lên khỏi dốc, 

Khách reo mừng, được ngọc không bằng. 

Hành trình sắp sửa tiến thăng, 

Hân hoan ngắm cảnh đồng bằng xanh tươi 

Nhưng bỗng chốc chú mòng lố dạng, 

Trước đầu ngựa, ngăn cản chận đường, 

Ðòi phải thanh toán tiền lương 

Công chú khó nhọc tìm phương giải nàn. 

"Các người sao quá ư vô nghĩa, 

Chẳng chút nào đếm xỉa công ta ! 

Ðược việc, ngảnh mặt, lánh xa, 

Không tìm tự hỏi, đâu là người ân ? 

"Nếu ta không hét gầm đúng mức, 

Giục đoàn ngựa toàn lực gắng công, 

Lúc thưởng, lúc phạt oai phong, 

Xe làm sao thoát khỏi vòng khó khăn ? 

"Ðành rằng xe đi nhờ ngựa kéo, 

Nhưng nếu ta không khéo chỉ huy, 

Mãi mãi xe vẫn nằm ỳ, 

Ðến khi đêm tối lấy gì thoát thân ? 

"Thử nhìn khách cả đoàn đông đảo, 

Có mấy ai xông xáo như ta ? 

Chỉ thích dạo mát, hát ca, 

Mải chờ thụ hưởng hơn là siêng năng. 

"Kìa nhà sư cứ ngồi niệm Phật, 

Toán thanh niên hợp nhất xướng ca, 

Cụ già ngủ gật ngủ gà, 

Thiếu nhi thơ thẩn hái hoa vệ đường. 

"Thôi hãy sớm ơn đền nghĩa trả, 

Luật công bình Nhân Quả phân minh. 

Ta đòi chớ chẳng nài xin 

Tiền công ta đã tận tình cứu nguy." 

Trong xã hội đôi khi nhìn thấy 

Một số người chẳng mấy khiêm nhường, 

Không ngừng phổ diễn, biểu dương, 

Cho mình quan trọng, mọi đường đều hay. 

Họ tự hào "TA là bậc nhất ! 

Vắng TA e quả đất ngừng quay. 

Nay còn sông núi cỏ cây, 

Ấy công TA đã đắp xây bấy chầy !" 

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Phân biện

Một con Nai bên bờ suối, 

Nước trong veo lầm lủi trôi xuôi, 

Soi bóng mặt nước, Nai vui, 

Hãnh diện cái gạc đang chui trên đầu. 

Nó say mê mãi nhìn gạc ấy, 

Nhưng thất vọng khi thấy bốn chân: 

Dị tướng, lỏng khỏng, cơ bần, 

Bước nhanh sẽ gãy, muôn phần xấu xa. 

Bèn thì thầm tạ ơn Thượng Ðế, 

Ðã ban cho gạc để lấy oai. 

Tiếc thay: Ngài đã tính sai, 

Bốn chân ốm yếu, nạn tai khó lường! 

Bỗng đâu Nai chợt nghe chó sủa, 

Ðoàn thợ săn đang bủa lưới vây. 

Nguy to: Ắt phải bỏ thây, 

Lanh chân chạy trốn, phen nầy mạng vong. 

Liều thân sống, tuôn bờ lướt bụi, 

Bốn chân gầy giong ruổi tung bay. 

Cát gạc mải vướng chông gai, 

Ngăn chận bước tiến, hoạ tai bất ngờ.

Kinh nghiệm ấy giúp Nai thấy rõ: 

Bốn chân ốm chứng tỏ tình thương 

Thượng Ðế âm thầm biểu dương, 

Giúp nó thoát khỏi tai ương sống còn. 

Cái gạc kia quả là vô dụng, 

Chỉ để người ca tụng, khoe khoang. 

Lắm khi trở ngại, chặn đàng, 

Khiến việc đào tẩu muôn ngàn khó khăn. 

Cẩn thận trong phê bình sự việc, 

Nhận định đúng điều thiệt, lẽ hư. 

Xét đóán trung trực , vô tư, 

Giúp ta tránh khỏi ưu tư, buồn phền. 

Người thường lộn "đẹp" và "hữu ích", 

"Ðẹp" mang lại vui thích, mê say, 

- Những nét hào nhoáng bên ngoài - 

Cuộc sống thoải mái, tháng ngày thêm tươi 

Ðiều "hữu ích" giúp người sống khoẻ, 

Rất cần thiết cho trẻ lẫn già. 

Thiếu nó: lià cõi Ta Bà, 

Nhờ nó mới sống, để mà tiến thân!

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Tật người - tật mình

Một hôm kia, Ngọc Hoàng Thượng Ðế 

Ðấng Hoá Sinh - Chúa Tể muôn loài, 

Truyền lệnh tất cả tôi đòi, 

Ðại diện các giống, các nòi sinh linh 

Họp đông đủ cho Ngài dạy việc : 

Mỗi loài phải tính thiệt, tính hơn, 

Về thân xác, lẫn tay chơn 

Có gì bất mãn, đệ đơn kêu nài.  

Rồi Ngài sẽ xét xem, chữa trị 

Giúp mỗi loài phỉ chí, toại nguyền, 

An vui, hạnh phúc triền miên, 

Ðáng công kiếp sống tại miền trần gian.  

Ðược gọi trước là loài Khỉ Ðột, 

Thượng Ðế dạy : « Chớ thốt lời nào, 

Hãy nhìn kỹ các đồng bào 

Ðể rồi so sánh điểm nào ngươi thua »  

Chập lâu sau, nhìn đi ngó lại, 

Khỉ khép nép quỳ lạy Ngọc Hoàng : 

« Con đã nhìn thật rõ ràng, 

Thấy mình toàn vẹn, phàn nàn là sai.  

Tạ ơn Ngài tạo con nhanh nhẹn, 

Di chuyể mau, chẳng thẹn với ai, 

Bốn chân chạy nhảy như bay, 

Trên cây, đưới đất, ai tài hơn con ?  

Chỉ thương hại bạn hiền là Gấu, 

Tướng phục phịch coi xấu lạ kỳ, 

Dị hình, dị tướng ai bì ? 

Cả đời nào dám mấy khi soi hình ! »  

Nghe khỉ chê tưởng chừng Gấu giận, 

Nào ngờ nó không bận buồn phiền, 

Lại còn kiếm cách làm duyên, 

Nhảy múa, nhào lộn, an nhiên vui đùa. 

Gấu hãnh diện thân hình khoẻ đẹp, 

Tội nghiệp Voi đầu dẹp, tai to 

Ðuôi thật quá nhỏ, ốm o, 

Tướng đi chậm chạp, khiến cho tức cười ! 

Voi nói không buồn bàn cãi, 

Nó được tiếng khôn dại nhất đoàn 

Ðang tâm trào phúng sỗ sàng, 

Chê Cá Voi lớn, kềng càng khó coi !  

Kiến chê Mọt thân hình quá nhỏ 

Tưởng mình to thật khó ai bằng, 

Tất cả lộn xộn lăng xăng, 

Thảy chê người xấu, mình hằng đẹp xinh !  

Thấy tất cả tỏ ra mãn nguyện 

Thượng Ðế bỏ qua chuyện sửa sai, 

Các loài sinh vật trần ai, 

Ðều một chứng bệnh : thấy ngay lỗi người.  

Toàn chúng sinh bệnh trầm trọng nhất : 

Rất bén nhạy ý thức tật người, 

Ðể khinh bỉ, hoặc chê cười, 

Tật mình không thấy, nên lười ném đi.  

Người lầm lỗi : hăng say trị tội, 

Mình lỗi lầm: cơ hội thứ tha 

Nhìn mình với mắt hiền hoà, 

Nhìn người với mắt quan toà khắt khe!  

Thượng Ðế tạo ra muôn vật, 

Thảy giống hệt một tật như nhau, 

Ðều có túi trước, túi sau, 

Từ thời Thượng cổ, lúc nào khác hơn ?  

Túi trước chứa lỗi lầm người khác, 

Nên dễ thấy,chốc lát đã đầy! 

Túi sau lưng, khó trở xây, 

Vì thế quên lửng, năm nầy tháng kia.

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Tha lực

Một cỗ xe chở đầy rơm rạ, 

Do ngựa kéo bươn bả trên đường, 

Bỗng đâu gặp phải tai ương, 

Sụp lầy lún bánh hết phương vẫy vùng. 

Là một nơi hoang vui hẻo lánh, 

Xa xóm làng phong cảnh tiêu điều, 

Vi vu gió thổi sáng chiều, 

Suốt này lạnh lẽo, quạnh hiu thảm buồn. 

Khó trông mong gặp người giúp sức, 

Kéo chiếc xe khỏi vực hố sâu, 

Khiến cho khổ chủ thêm rầu, 

Thô lỗ trách cứ cả bầu thế gian. 

Trước sỉ vả đường đầy hầm hố, 

Khiến chuyến đi kham khổ bất an, 

Không quên rủa các ông làng 

Thu thuế mà chẳng sửa đàng dân đi. 

Anh không ngớt căm hờn con ngựa, 

Có mắt mà không lựa lối đi, 

Ðợi khi sụp lỗ sầu bi, 

Dặm chân reo hí ích chi, bực mình. 

Rồi đế phiên cá nhân anh nữa, 

Biết làm sao sửa chữa, cứu nguy? 

Chẳng lẽ xe mải nằm ỳ ? 

Ðêm tối gió lạnh lấy gì uống ăn ? 

Ấy chưa kể tại gia hiền nội 

Mải đợi chờ sẽ nổi xung thiên, 

Chẳng màng tìm hiểu căn duyên, 

Lớn tiếng thịnh nộ gây phiền cho nhau ! 

Sau một chặp trách người, trách vật, 

Anh nghe lòng ngây ngất u buồn, 

Âm thầm giọt lệ nhẹ tuôn, 

Cõi lòng mở rộng hướng nguồn Trời cao. 

Anh nhận thức: Nếu người bất lực 

Chắc chắn Trời thừa sức giúp ta. 

Sao chẳng cầu khẩn Cha Già 

Ra tay tế độ ta bà trầm luân ? 

Chợt nghĩ qua, lòng mừng khấp khởi, 

Vòng tay tròn hồ hởi khần nguyền. 

Cầu xin Trời Phật Chư Thiên, 

Hộ trì con sớm lìa miền tai ương. 

Khấn vái xong, trầm ngâm lẳng lặng, 

Từ không trung văng vẳng mấy lời, 

Thì thầm các Vị Phật Trời 

Dạy anh hãy kíp tức thời làm theo. 

"Ta chắc chắn giúp người đúng mức, 

Nhưng ngươi phải tận lực giúp ngươi. 

Nghe ta, người sẽ reo cười, 

Nhớ thực hành đúng, chớ lười, chớ khinh. 

"Hãy ghi dấu chỗ nào bị lún, 

Xới bỏ đi đất bủn bùn non, 

Thay vào những mảnh đá con, 

Giúp xe lăn bánh, chẳng còn khó khăn. 

"Kìa phía trước có nhiều hố nhỏ, 

Mau tìm cách lấp bỏ chúng đi. 

Xung quanh đá vụng thiếu chi, 

Cào lấp chúng lại, lối đi vững vàng. 

"Một hòn đá khá to chận lối, 

Xe tiến hành khó nổi lướt ngang 

Hãy dùng búa lớn đập tan, 

Vỡ thành muôn mảnh xây đàng mà đi." 

Anh chủ xe thi hành nghiêm chỉnh 

Lời dạy bảo, huấn lịnh giúp đời, 

Xong rồi khấn vái Phật Trời 

Cầu xin ban tiếp những lời dạy răn. 

Từ thượng tầng, mây ngừng, gió lặng, 

Tiếng Bề Trên căn dặn rõ ràng: 

"Giờ đây mọi việc bình an, 

Con mau cất bước lên đàng ruổi dong." 

Anh lên xe, thét roi thúc dục, 

Ngựa giựt mình, tiếp tục kéo xe. 

Hai bánh lăn nhẹ te te, 

Thung dung bỏ lại cả bè khổ đau. 

Anh chàng ta mừng như được ngọc, 

Thắm thía thay bài học hôm nay: 

"Khi gặp nạn khó, ách tai, 

Hãy cứu mình trước, Trời rày giúp sau"

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Tham thì thâm

Một Chó Sói đói nên liều lĩnh, 

Toan dùng kế để phỉnh thằng chăn.  

Biết chắc gặp nhiều khó khăn  

Nhưng không toan tính, sống bằng gì đây ? 

Thay vì rình con mồi lạc bước  

Nó bạo dạn định lướt vào chuồng.  

Chừng đó mặc sức luông tuồng,  

Tha hồ ẩm thực, chẳng buồn thoát thân.  

Cẩn thận mặc áo tơi đúng điệu,  

Ðầu đội nón hẳng chịu nắng sương.  

Hăng hái nhẹ bước lên đường,  

Tay phải chống gậy, giống phường chăn chiên 

Nó thận trọng tiến gần nông trại,  

Kìa thằng chăn đang ngáy giấc trưa. 

Chó cũng mê ngủ, say sưa,  

Bầy chiên ngoan ngoãn, lưa thưa đứng nằm.  

Cơ hội quả thật là lý tưởng,  

Sói lẹ làng qua ngưỡng cửa rào, 

Không một tiếng động thì thào, 

Phen nầy ăn chắc, dịp nào tốt hơn ?

Khôn đến đây, Sói chưa vừa ý, 

Quá mưu mẹo, thích chí gạt thêm. 

Giả vờ giọng nói ấm êm 

Của thằng chăn hát về đêm giải sầu 

Nhái giọng trầm của tên chăn đó, 

Nó dụng ý dòm ngó đoàn trừu, 

Nào dè bại lộ cơ mưu, 

Cả bọn thức giấc, bầy trừu thoát nguy. 

Giọng nói nó tựa như chuông bể, 

Tiếng ồ ề khó để vào tai. 

Tất cả thức giấc nhảy nai, 

Thằng chăn rượt đánh, chó rày sủa vang.

Sói luộm thuộm áo tơi trở ngại, 

Tìm lối thoát, dù phải máu rơi, 

Hiềm vì tâm trí chơi vơi, 

Bụng đói , kiệt sức, hết thời mạng vong! 

Kẻ bất lương, dù khôn biết mấy, 

Cũng sơ hở để thấy dã tâm. 

Chỉ gặp điểm nhỏ sai lầm, 

Dễ dàng gãy đổ trọn tầm mưu sâu. 

Nếu là Sói, sẽ tru như Sói, 

Người hiền lương ăn nói thật thà. 

Ðóng kịch khéo mấy : khó qua, 

Chất phác , giản dị mới là vàng son.

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Tự do

Một con Sói nghe mình kiệt sức, 

Ốm tong teo, khí lực kém suy, 

Ðói khát, tình trạng hiểm nguy, 

Ít khi tìm được thức gì để ăn! 

Nó bạo gan đến gần biệt thự, 

Ðể kiếm chác, gặp trự Chó nhà, 

Oai vệ, mập mạp, nõn nà, 

Sói thấy khiếp sợ, khó mà tranh đua. 

Biết thua trước, Sói bèn đổi giọng, 

Ðến kề bên, trân trọng chào mừng: 

"Khen anh cường-tráng, thanh xuân, 

Sức khoẻ phong phú, trông chừng bắt ham!" 

Chó vui vẻ ân cần đáp lễ, 

"Phong độ ấy rất dễ tạo ra, 

Chỉ cần ngoan ngoãn, hiền hoà, 

Chủ nhà thương mế, thế là ấm no. 

Tùy nơi anh, muốn cho sung sướng, 

Giống như tôi, thụ hưởng mọi bề, 

Hãy lìa rừng thẳm, sơn khê, 

Sống cạnh thành thị, hướng về văn-minh." 

Tôi thương hại những loài sơn dã, 

Sống quạnh hiu, vất vã kiếm ăn. 

Suốt ngày mãi chạy lăng xăng, 

Nhưng vẫn chịu đói, khó khăn đủ điều. 

Sánh với tôi, thức ăn dư giả, 

Sống đế vương, đủ cả thuốc men. 

Bổ gân, bổ cốt, lắm pen 

Bệnh có bác-sĩ, vì quen sang giàu." 

Sói nghe qua, lòng mừng khấp khởi, 

Quyết từ đây đổi mới , lên hương. 

Tạ ơn Chó đã chỉ đường, 

Vứt bỏ đói khó, hướng về ấm no.

Chó dẫn Sói về trình với chủ, 

Ði cạnh nhau, bạn cũ chẳng bằng. 

Bất ngờ, Sói thấy những lằn 

Trầy trên cổ có, da nhăn ửng hồng.

Nó ngạc nhiên, hỏi ngay với Chó:  

"Vết gì đượm màu đỏ cổ anh?" 

Chó đáp: "Ðừng hỏi quẩn quanh 

Những điều nhỏ nhặt dễ sanh ưu phiền". 

Chó muốn dấu, Sói càng muốn biết, 

"Này anh hãy nói thiệt tôi nghe. 

Việc nhỏ sao lại dấu che? 

Ðã là huynh đệ, còn dè dặt sao?" 

Chó gượng cười, thì thầm thú thật: 

"Tại cái vòng làm chật cổ tôi, 

Mỗi khi di chuyển nằm ngồi, 

Khiến lông rơi rụng, để lồi thịt ra". 

Sói bèn hỏi: "Ai gây điều ấy?" 

-"Chính ông chủ, khi thấy tôi cần 

Thừa hành phận sự chỗ gần, 

Thay vì rong chạy bất thần nơi xa" 

Sói kinh ngạc: "Vậy anh không có 

Trọn tự do đi đó đi đây?" 

-"Có chứ, trong những phút giây 

Không đeo vòng cổ, phây phây nô đùa." 

Chó hỏi tiếp: "Có gì quan trọng?" 

Sói đáp lại: "Thất vọng biết bao! 

Tự do: của quý tối cao, 

Thà cam đói khát hơn lao vào tù. 

Vậy tôi xin giã từ anh bạn, 

Quay trở về suối cạn, rừng khô, 

Còn hơn sang trọng nhấp nhô, 

Cổ bị dây cột, tựa hồ tội nhân!"

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Trả đũa

Một con chồn trổ tài lịch duyệt, 

Mời bạn Cò dự tiệc kết thân, 

Nào phải hải vị sơn trân 

Chỉ đãi đơn giản một phần "xúp" thôi . 

Món ăn nước đựng trong dĩa trẹt, 

Cò mỏ nhọn chỉ quẹt ướt mồm. 

Mặc dù xúp toả mùi thơm, 

Chỉ đành ngó miệng,có "chôm" được gì  

Chồn khi ấy ăn lia ăn lịa, 

Trong nháy mắt, trọn dĩa sạch trơn. 

Bụng đói, Cò rất căm hờn, 

Chỉ đành có cách: lơn tơn ra về.  

Ít lâu sau, Cò nguyền rửa hận, 

Kính mời Chồn đến tận tệ gia 

Dự tiệc thân mật gọi là 

Kết tình giao hảo, một nhà chung vui. 

Chồn mừng rỡ, ân cần tuyên bố: 

Chỗ bạn bè làm khổ nhau chi ? 

Anh mời, tôi sẵn sàng đi, 

Dù bận thế mấy, ít khi chối từ." 

Ðúng giờ hẹn, Chồn mon men tới, 

Lương thực sẵn, đang đợi khách thôi. 

Bên chủ, bên khách đồng ngồi, 

Mùi hương ngào ngạt từng hồi xông lên. 

Chồn đoán chắc đó là thịt nướng, 

Món thích nhứt, sung sướng tuyệt vời. 

Mùi thơm làm khách rối bời, 

Mồm đượm nước dãi, hết lời ngợi khen ! 

Nguyên do nào chủ nhà lẩn thẩn ? 

Thức ăn ngon, hấp dẫn biết bao! 

Lại đựng trong bình cổ cao, 

Miệng nhỏ túm lại, làm sao khách dùng ? 

Chồn thất vọng, đành cam đứng ngó, 

Cò thong thả dùng mỏ gắp ăn. 

Chủ nhà mời khách lăng xăng, 

Khách thì chỉ biết mặt nhăn, thở dài!  

Chồn giả từ, trở về hàn xá, 

Lòng ê chề, buồn bã , rụng rời, 

Lại thêm bụng đói tơi bời, 

Chân bước hết nổi, chán đời, căm gan. 

Người ác tâm đương nhiên trả giá, 

Ðừng vô cớ hại phá tha nhân:  

Gạt người bữa trước: gieo nhân,  

Hôm kế, người gạt: quả lần theo sau !

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Tử thần và lão tiều phu

Lão tiều phu già nua, mệt nhọc, 

Thân ốm gầy, da bọc lấy xương, 

Nặng nề lần bước dò đường, 

Trở về lều cỏ bên sườn núi cao. 

Lưng cụ khòm vì nhiều năm tuổi, 

Lại cõng thêm bó củi, băng rừng, 

Mắt nhoà lệ ứa rưng rưng, 

Tủi thân tự hỏi :"Khổ chừng nào vơi ?" 

Quá kiệt sức, cụ dừng chân lại, 

Ném bó cây nằm sải bên đường, 

Tìm phương giải thoát tai ương, 

Trách Trời sao ít xót thương tuổi già ? 

Thử ôn lại quảng đời bạc phước, 

Từ sơ sanh đã được hưởng gì ? 

Bây giờ tuổi cổ lai hi, 

Vẫn nghèo, thường bịnh, ít khi no lòng ! 

Nào vợ yếu, cháu con lúc nhúc, 

Sưu thuế cao gịuc thúc đêm ngày, 

Lại thêm chủ nợ thẳng tay, 

Nhẫn tâm vơ vét hơn loài sói lang.

Lão buồn nghĩ:"Sống chi thêm nữa ? 

Mải nghèo nàn, lắm bữa thiếu ăn, 

Phải chăng bởi nghiệp, do căn, 

Chi bằng chết quách, siêu thăng linh hồn ! 

Lòng hớn hở tìm ra diệu kế : 

Sớm giúp ông thoát bể hồng trần, 

Nhẹ nhàng lìa bỏ xác thân, 

Thì thầm khấn nguyện Tử Thần cứu nguy. 

Liền khi ấy, Tử Thần xuất hiện, 

Hiên ngang cười, đánh tiếng hỏi ngay: 

"Ðiều chi hãy khá tỏ bày 

Ðể ta tế độ thoát ngoài vòng vây". 

"Xin Ngài hãy vui lòng giúp đỡ 

Gác bó cây ngay ở giữa lưng, 

Ðể lão lẹ bước nhanh chân, 

Chóng về tệ xá, hợp quần thê nhi ! 

Ai cũng bảo: "Chết đi là hết, 

Dứt nợ trần, khỏi mệt, khỏi phiền, 

Nhưng vẫn chịu đựng thản nhiên, 

Thà đau khổ sống, hơn phiền mạng vong !

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Tử thần và người hấp hối

Người hiền triết luôn luôn tính trước 

Không đợi chờ khi cất bước ra đi 

Sang cõi Trung giới Âm ty 

Mà không chuẩn bị kiên trì từ lâu 

Lúc nào cũng sẵn sàng khăn gói, 

Ðể ra đi, bỏ thói khóc than: 

Tử thần xuất hiện hiên ngang 

Khó bề đoán trước, chặn đàng cản ngăn 

Con Vua Chúa lắm khi mở mắt 

Chỉ chào đời mấy khắc rồi đi 

Của cải, quyền lực ích gì? 

Tài cao , sắc đetp cũng đi như thường! 

Tánh tàn nhẫn, Tử Thần cương quyết, 

Lòng lạnh lùng , giả điếc, vô tâm, 

Bất ngờ xuất hiện, âm thầm 

Tàn phá, giết chóc, gieo mầm đau thương 

Một bô lão đã ngoài trăm tuổi 

Nghe ngặt mình thui thủi yếu dần, 

Xin được gặp mặt Tử Thần, 

Mong được cầu khẩn điều gần, điều xa. 

Bóng Tử Thần bỗng đâu xuất hiện, 

Hỏi:"Lão Ông có chuyệng chi cầu? 

Gặp ta không dễ gì đâu, 

Mau mau bày tỏ ngỏ hầu sớm đi." 

Ông lão đáp:"Sao Ngài hối hả, 

Vì cớ nào bươn bả, vội vàng, 

Ðem người về Chốn Diêm-Ðàng, 

Không cho hay trước, chẳng màng báo nguy!" 

"Ngài biết không: tôi còn nhiều việc, 

Thiếu thì giờ giải quyết khó an, 

Vì quá bận rộn đa đoan, 

Không thể thu xếp vẹn toàn được đâu. 

"Kìa chúc ngôn tôi chưa kịp viết, 

Ðể thu xếp mọi việc về lâu, 

Vợ tôi cứ mãi nguyện cầu 

Phu thê một lúc về chầu Diêm Vương 

Tôi hãy còn một thân cháu nhỏ, 

Cần có tôi giúp nó an bài, 

Ðịa vị, nhà cửa, trong ngoài, 

Lập xong gia thất, từ rày mới yên. 

"Nhà đang ở cần thêm một mái, 

Ðể trẻ con rộng rãi chơi rong, 

Ðầu xuân cất , cuối hè xong, 

Chừng đó hy vọng thong dong phần nào. 

"Ðây chỉ mới một vài công việc 

Sau hãy còn có biết bao nhiêu, 

Mong Ngài thông cảm ít nhiều, 

Giúp tôi giải quyết mọi điều an vui." 

Ngươi quá tham, Tử Thần đáp lại, 

Ta đã nhiều dễ dãi với ngươi, 

Ðếm xem trọn xứ mấy người 

Bách niên giai lão, như ngươi bây giờ? 

"Ngươi trách ta sao không báo trước, 

Một ít lâu khi rước người đi 

Quả thật ngươi kém nghĩ suy, 

Ðể kịp đón nhận những gì ta ban. 

"Khi thấy mình mắt lờ, tóc bạc, 

Thêm răng long, thân xác ốm mòn, 

Tay chơn run rẩy, héo hon, 

Ðó lời cảnh cáo chẳng còn bao lâu. 

"Ta đã cho ngươi nhìn tận mặt 

Nhiều bạn bè bệnh ngặt ra đi, 

Ðó là cảnh cáo chớ gì? 

Tại sao không hiểu, cứ ghì lấy thân? 

"Nay ngươi sống có chi lý thú? 

Ăn không ngon, giấc ngủ khó khăn, 

Ðứng đi, cười nói nhọc nhằn, 

Tình cảm, lý trí phải chăng yếu dần? 

"Ngươi tiếc rẻ những điều vô ích, 

Ðối với người chẳng thích, hết tươi, 

Ðâu còn tuổi trẻ đôi mươi, 

Còn đâu phong độ, vui cười như xưa? 

"Thôi hãy mau lập tờ di chúc, 

Ðể tránh điều lục đục sau này, 

Xong rồi, trực chỉ phương tây 

Xuôi tay, rũ áo, lướt mây, băng ngàn !" 

Quả thật vị Tử Thần hữu lý, 

Ðến tuổi già hoan hỉ ra đi, 

Thiết tha, luyến ái làm chi? 

Thân xác tàn tạ, còn gì mà ham? 

Hãy ra đi như tàn bữa tiệc, 

Miệng tươi cười cáo biệt chủ gia, 

Cám ơn chủ đã hào hoa, 

Thâm tình thết đãi, Vương gia chẳng bì. 

Hãy dọn mình sẵn sáng từ trước, 

Tránh ngỡ ngàn khi bước ra đi, 

Ðừng trì huỡn, ích gì? 

Kéo dài thêm được mấy thì, nghĩ xem? 

Ðừng thì thầm, ớ nầy quý Cụ, 

Hãy nhìn xem những lũ thanh niên, 

Nhìn chúng hăng hái, hồn nhiên, 

Thi đua liều chết, lặng yên tươi cười! 

Nhưng chúng đã chết vì tử tiết, 

Chết hiên ngang, oanh liệt, phi thường, 

Hào hùng, nhưng rất đau thương, 

Chết vì chánh nghĩa, nêu gương muôn đời. 

Thôi, nói mãi càng làm người ghét, 

Hãy bình tâm xem xét thật gần, 

Người càng giống hệt Tử Thần 

Lại càng sợ chết hơn phần thanh niên. 

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Tương trợ

Một con lừa thân hình ốm yếu, 

Kéo chiếc xe nặng trĩu món hàng 

Chân bước mệt nhọc, lang thang 

Tưởng chừng sắp ngã theo làn gió bay! 

Một con ngựa đi bên cạnh nó, 

Thân hình khoẻ, tuổi nhỏ ,t ráng niên, 

Trang bị hàm khớp với yên, 

Thong thả bách bộ, hồn nhiên yêu đời. 

Lừa mệt đuối, nhỏ to nài nĩ: 

"Kính mong anh hoan hỉ giúp tôi, 

Gánh nặng hai đứa chia đôi, 

Cùng nhau có thể sớm hồi kinh đô. 

Ðối với anh, tấm thân tráng kiện, 

Công việc ấy là chuyện dễ dàng. 

Phần tôi sức yếu bất an, 

Nghe như sắp chết, ráng càng thêm đau!" 

Ngựa tàn nhẫn, khư khư từ chối, 

Viện cớ thích rảnh rỗi, an nhàn, 

Lại còn cười cợt, hát vang, 

Bỗng lừa ngất xỉu, hồn sang Diêm Ðài. 

Chủ nổi giận kềm cương ngựa lại, 

Thay cho lừa, nó phải kéo xe 

Phần việc đó sẽ nhẹ re, 

Nếu xưa nó nhận phụ xe với lừa. 

Phải chi khôn, nó mau giúp trước, 

Lừa khỏi chết, nó được suy tôn. 

Ðợi khi lừa trút linh hồn, 

Ngựa cõng xác bạn chất dồn trên xe. 

Một bài học cho người trần thế: 

Sớm tích cực đoàn thể giúp nhau! 

Một người gặp khó khăn nào  

Láng giềng chung sức, cùng nhau chia sầu. 

Tục ngữ ta có câu thường nói: 

"Miếng khi đói hơn gói khi no" 

Nếu nguy, hãy lẹ giúp cho, 

Chờ khi hấp hối, còn lo được gì?

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

---------------------------------------- 

Vội tin sẽ mắc

Trời hạn hán, ao hồ khô cạn, 

Các thú cầm tử nạn đầy đường. 

Cảnh vật xơ xác tang thương, 

Tử Thần khủng khiếp vẫn thường vãng lai. 

Một con Chồn chạy rong tìm nước, 

Gặp Dê kia rảo bước kiếm ao. 

Cả hai lo ngại, xôn xao 

Chẳng lẽ chịu chết ? Làm sao bây giờ ? 

May thay! Chúng tìm ra giếng lạng, 

Nước ít oi, sắp cạn nay mai. 

Reo cười, chúng nó mừng thay, 

Ít ra sống tiếp vài ngày, hỉ hoan. 

Muốn uống nước cũng không khó lắm, 

Nhảy đại xuống, chịu lấm bộ lông, 

Uống cho phỉ chí ngóng trông, 

Nhưng thoát khỏi giếng, thật không dễ dàng. 

Dê e ngại, ngập ngừng muốn thoái, 

Chồn lanh lẹ, cứ hối thúc hoài, 

«Sợ gì, có tớ cạnh Ngài, 

Huynh đệ đùm bọc, chẳng nài công lao » 

Nghe bùi tai, Dê bèn chấp nhận, 

Cả hai liền nhảy tận giếng sâu. 

Sẵn nước, uống chẳng bao lâu 

Bụng hết chỗ chứa, bắt đầu muốn lên. 

Dê lo sợ phen nầy không thoát, 

Giếng thì sâu, vách cát khó trèo. 

Hoàn cảnh thật rất hiểm nghèo, 

Chỉ biết than thở, đành theo ý Trời. 

Chồn trấn an : « Có chi đáng ngại, 

Cảnh huống nầy cũng tại nơi em. 

Mời anh uống cho đã thèm, 

Sẵn có diệu kế, anh em thoát nàn.

Anh hãy đứng, dùng hai chân trước 

Chống vào vách, mặt ngước lên trên, 

Em sẽ nhè nhẹ bước lên, 

Nhảy vọt thiệt mạnh đến bên miệng bờ. 

Xong rồi, em sẽ tìm phương cách 

Ðể kéo anh khỏi vách giếng sâu, 

Tội chi mà phải u sầu ? 

Nhanh lên, ta sẽ bắt đầu thoát thân! » 

Nghe Chồn nói, Dê mừng hớn hở, 

Cố khom lưng giúp đở Chồn leo, 

Chỉ trong nháy mắt Chồn trèo 

Thoát khỏi miệng giếng, bèn reo cười dòn 

«Ðến phiên anh », Dê bèn năn nỉ, 

Nhờ em giúp, chớ nghĩ thiệt hơn, 

Công nầy anh sẽ đền ơn, 

Tình sâu, nghĩa nặng, keo sơn vững bền. » 

Nghe Dê nói, Chồn ta cười lớn, 

Giọng mỉa mai : « Ðừng giỡn, Dê ơi . 

Xuống chi giếng lạng, chơi vơi, 

Ðành cam chịu chết, chẳng rời được đâu ! 

Trời sanh ngươi nhiều râu , dài quá, 

Nhưng u mê . Nếu khá thông minh, 

Nhận định sáng suốt tình hình, 

Sẽ không dại dột bỏ mình giếng sâu. 

Ta vì quá đa đoan công việc, 

Chớ chẳng phải tính thiệt hơn đâu. 

Giã từ! Người hãy nguyện cầu, 

May gặp ai rảnh, ngõ hầu giúp cho. » 

Bao nhiêu người như chồn, khôn, dại, 

Miễn có lợi, xúi dại, hứa càn 

Ðến khi công việc dở dang 

Chết ai nấy chịu, chẳng màng cứu nguy. 

Trăm vạn sự, nhớ nhìn kết cuộc, 

Hứa dối gian là thuốc giết người. 

Thận trọng, chớ có dễ ngươi 

Vội tin sẽ mắc, chọn người kết thân.

---------------------------------------- 

---==mai1tyeu==--- 

----------------------------------------

Vụng tính

Một bà lão tính tình keo kiết, 

Sống độc thân ở miệt đồng quê. 

Láng giềng, thân quyến đều chê 

Bản tánh ích kỷ, không hề thương ai. 

Ðể nuôi thân, bà nghề dệt vải, 

Có mướn thêm hai gái cập kê, 

Ðể tránh sớm đến, chiều về, 

Hai thiếu nữ sống cạnh kề chủ nhân. 

Vì bỏn xẻn nên nhiều mưu chước, 

Dù khổ người , miễn được lợi mình, 

Khiến cho lắm kẻ bất bình, 

Nhưng không ai dám sự tình hở môi.

Mỗi buổi sáng , khi gà vừa gáy, 

Bà nhanh chân đến trại công nhân, 

Hai cô an giấc ngủ ngần 

Ðánh thức "Mau dậy, chuyên cần quay tơ" 

Bên ngoài, trời hãy còn mờ tối, 

Không đồng hồ, khó nỗi đoán giờ. 

Hai cô mệt mỏi , bơ phờ, 

Chân bước không vững, mắt mờ như đêm. 

Chợt một cô nêu ra sáng kiến, 

Chủ thức giấc nhờ tiếng gà kêu, 

Nếu gà lặng tiếng trong lều, 

Cả nhà an giấc, thảy đều dậy trưa ! 

Cùng nhau lén thi hành diệu kế, 

Thủ tiêu gà, chẳng để mối manh. 

Dù ai tài mấy cũng đành, 

Không thể tìm thấy ngọn ngành lý do.

Nhưng, từ hôm gà không còn nữa, 

Lòng bà tham, nóng tựa dầu sôi. 

Vào đêm, chợt đứng, chợt ngồi, 

Luôn luôn e ngại, bồi hồi, âu lo! 

Bà cứ sợ ngủ quên, trời sáng, 

Công nhân mải lảng vảng rong chơi. 

Nếu không khởi sự kịp thời, 

Công việc ắt sẽ tời bời hư hao. 

Vừa đầu hôm, bà liền đi ngủ, 

Nửa đêm dậy , nghe đủ lắm rồi, 

Ðể tránh giờ giấc lãng trôi, 

Bà mau đánh thức :"Hãy ngồi quay tơ !" 

Hai thiếu nữ quá ư khổ sở: 

Cảnh trước kia thật đỡ hơn nhiều. 

Giết gà là việc quá liều, 

Trước nhờ nó gáy, ngủ nhiều hơn nay ! 

Một bài học để người suy ngẫm: 

Lắm cảnh huống đang giẫm chông gai. 

Thà kiên nhẩn nhận ách tai, 

Còn hơn tìm cách thoát ngay ưu sầu. 

Tìm tiến thân là điều cao quý, 

Nhưng lắm khi nó chỉ thêm phiền. 

Thà can đảm, chịu đứng yên, 

Ðể khỏi đau khổ đảo điên hơn nhiều !

---------------------------------------- 

---==Hết truyện thơ ngụ ngôn==--- 

---------------------------------------- 

.::[email protected]::.