Suy luận là hình thức của tư duy đi từ phán đoán hay tri thwucs đã biết để rút ra phán đoán, tri thức mới.

Kết cấu cảu suy luận gồm 2 bộ phận tiền dề và kết luận

Điều kiện để suy luận đúng: tiền đề đúng và tuân theo quy tắc logic

Đặc điểm : có mối quan hệ mật thiết với phán đoán: suy luận được xây dựng từ phán đoán, Phán đoán có thể phản ánh suy luận

Căn cứ vào tiến trình tư duy có thể phân loại suy luận thành: suy luận quy nạp, suy luận diễn dịch (suy diễn) và loại suy

1. Suy luận quy nạp

Quy nạp là 1 loại hình suy luận đi từ kết luận về cái riêng để rút ra cái chung, từu trường hợp cụ thể để rút ra nguyên lý

=> tiến trình từ duy quy nap: đi từu quan sát, thí nghiệm, lập bảng dữ liệu thể hiện được những mối quan hệ. Phân tích bảng đữ liệu. Phát hiện ra quy luật nhân quả, tác dụng, điểm chung để tìm ra tri thức mới

Trong quá trình quy nạp thể hiện dưới nhiều hình thức

  - CĂn cứ vào phạm vi bao quát đối tượng: QN hoàn toàn và QN ko hoàn toàn

 QN ko hoàn toàn : kết luận đưa ra là chưa đủ căn cứ nhưng có tác dụng định hướng cho tư duy tiếp theo

  Song song với QN ko hoàn toàn là QN hoàn toàn

Ngoài raconf có QN liệt kê, QN khoa học xuất phát từ thí nghiệm, quan sát khoa học kết hợp với sự giải thích

Phương pháp xác định quan hệ nhân quả

PP1: phần chung

 a, b, c => x

 a, h, k => x

 a, m,n => x

=> a => x

PP2 : khác biệt

 a, b, c, d => x

 b, c, d => 7x

=> a => x

Giữa 2 pp có mối quan hệ mật thiết: pp1 dự kiến quan hệ nhân quả, pp2 kiểm chứng giả thuyết trên

PP3 Biến đổi kèm theo

PP4 phương pháp phần dư

            2. Suy luận diễn dịch là 1 loại suy luận đi từ kết luận về cái chung để đưa ra kết luận về cái riêng (từ cái phổ quát đến cái kém phổ quát hơn)

Phân loại

DD trực tiếp: có 1 tiền đề

DD gián tiếp: có nhiều tiền đề

Suy luận nhất quyết: kết luận rút ra có tính nhất quyết

Suy luận giả định: kết luận rút ra chưa có tính chắc chắn

TRong đo đặc biệt quan trọng là gián tiếp nhất quyết, đặc biệt là tanm đoạn luận nhất quyết ( 2 tiền dề, 1 kết luận)

Điều kiện

Tiền đề được thừa nhận ( đã kiểm tra)

- Quy tắc logic

- Quy tắc thuật ngữ

QT1:3 thuật ngữ

Thuật ngữ lớn p

Thuật ngữ nhỏ s

Thuật ngữ trung gian m

 Nếu lớn hơn 3 thì không có sự gắn kết logic, không thể suy luaanjd được

Nếu nhỏ hơn 3 thì trở về với suy luận trực tiếp

QT2: Thuật ngữ trung gian phải chu diễn ít nhất 1 lần để khẳng định sự hiểu biết đầy đủ về đối tượng để khẳng định mối liên hệ với các thuật ngũ liên quan

QT3 Thuật ngũ không chu diên trong tiền đề thì sẽ không chu diên trong kết luận

- Quy tắc tiền đề:

QT1: từ 2 tiền đề là phán đoán phủ định không thể rút ra kết luận gì

QT2: từ 2 tiền đê là phán đoán riêng không thể rút ra kết luận gì

QT3: từ 2 tiền đề khẳng định không thể rút ra kết luận phủ định

QT4: nếu có 1 tiền đề riêng thì không thể rút ra kết luận chung

QT5:Nếu có 1 tiền đề phủ định thì không cso tiền đề khẳng định

Có 4 loại hình tam đoạn luận nhất quyêt

M P S M

P M S M

M P M S

P M M S