TỨC GIẬN như một hòn than nóng, bạn luôn muốn ném nó vào người khác, nhưng bạn sẽ là người đầu tiên bị cháy

Phật dạy thế giới sau cơn giận là thế giới của niềm đau, của một tâm hồn bị tàn phá. Còn trở lại hình thù của một con quỷ đang ngự trị, một sự dằn vặt dai dẳng đeo bám.

Trong cuộc sống làm sao chúng ta không tránh khỏi những xích mích được chứ.

Chúng ta có thể dễ dàng yêu thương người đã đối xử tốt với mình, nhưng bao dung với người không tốt với ta mới thật khó. Và điều đó không phải ai cũng có thể làm được. Cuộc sống đâu phải lúc nào cũng trôi chảy, đâu chỉ có tình yêu thương hay sự đoàn kết.

Bởi làm sao tránh được những va chạm hay xích mích, hay có thể là lòng thù hận. Chúng ta có thể dễ dàng yêu thương người đã đối xử tốt với mình, nhưng bao dung với người không tốt với ta mới thật khó. Và điều đó không phải ai cũng có thể làm được.

Cuộc sống đâu phải lúc nào cũng trôi chảy, đâu chỉ có tình yêu thương hay sự đoàn kết, bởi làm sao tránh được những va chạm hay xích mích, hay có thể là lòng thù hận. Chính vì thế mà Đức Phật từ bi đã dâng tặng riêng cho con người một lễ vật cao quý, là báu vật của mọi mối quan hệ, tài sản đáng giá nhất trên đời. Đó chính làsự tha thứ, hay còn gọi lại lòng khoan dung.

Vậy sự khoan dung không chỉ mang lại sự hòa bình, cảm hóa được kẻ xấu mà còn giúp bản thân chúng ta được an tĩnh trong tâm hồn.

Trong sự khoan dung cũng ẩn chứa quy luật nhân quả rất sâu sắc. Khi bạn khoan dung với người khác, cũng chính là đang gieo mầm phúc lành cho bản thân sau này.

Người nuôi dưỡng lòng hận thù, chỉ tự chuốc lấy sầu não cho chính mình. Khi người khác đánh bạn một cái, dẫu bạn có đánh trả lại thì liệu vết thương của bạn có thể lành hay không. Chi bằng chúng ta hãy khoan dung, buông xả để tâm nhẹ nhàng thanh tịnh và có được giá trị hạnh phúc vững bền.

Tức giận như một hòn than nóng, bạn luôn muốn ném nó vào người khác, nhưng bạn sẽ là người đầu tiên bị cháy.

Giận là một thứ tập khí thuộc căn bản phiền não lâu đời. Nó là một trong ba thứ có gốc rễ sâu xa trải qua từ vô lượng kiếp. Nó thuộc loại câu sanh hay bản hữu chủng tử. Khi có mặt ta là đã có mặt nó. Ba thứ đó là: "Tham, Sân, Si". Trong kinh thường gọi ba thứ này là "Tam độc".

Càng ức chế đè nén nó chừng nào, thì lòng bực tức sân hận của ta càng tăng trưởng lớn mạnh thêm chừng nấy. Ðến một lúc nào đó, ta không còn ức chế đè nén sức ép của nó nữa, thì chừng đó nó sẽ nổ tung lên dữ dội và tàn phá rất mãnh liệt. Ðây là một hậu quả rất tai hại, mà không ai có thể lường trước được.

Bằng chứng như những thảm cảnh khủng bố giết người gây nên sự tàn sát đẩm máu, không biết bao nhiêu người đã chết và bị thương tích, thật là khiếp đảm hãi hùng!

Ðạo Phật dạy ta cần phải nhận diện và chuyển hóa cơn giận. Khi ta giận ta cũng có thể biểu lộ nói rõ cho đối phương biết là ta đang bực tức buồn giận họ. Ta có nỗi khổ niềm đau riêng của ta. Ta nên bày tỏ nỗi khổ của ta một cách rất chân tình và thật thà với người mà ta đang giận. Ta giận họ có thể vì họ không làm cho ta vừa ý. Ta phải nói rõ lý do để cho họ hiểu và cảm thông cho ta. Hoặc cũng có thể ta có những tri giác sai lầm về họ. Ta cần phải thiết lập truyền thông để tìm hiểu cặn kẽ kỹ càng nhau hơn. Ta không nên nuôi dưỡng chất chứa hận thù trong lòng. Vì đó không phải là thái độ khôn ngoan hành xử của ta. Ta cần phải bắt nhịp cầu cảm thông để ta và họ có cơ hội giải tỏa những khúc mắc nội kết của vấn đề.

Là Phật tử, Phật dạy ta không nên nuôi dưỡng hạt giống thù hận ganh ghét với bất cứ một ai. Ðôi khi ta sai lầm mà ta vẫn cứ khư khư cố chấp bảo thủ cái định kiến của ta. Lòng tự ái của ta lúc nào cũng muốn ta phải lấn lướt hơn người. Muốn hạ nhục người mà ta căm tức thù ghét đến tận cùng đau khổ thì ta mới hả dạ. Tâm trạng đó, thật là quá ác độc! Dù cho ta có thỏa mãn vị ngọt của sân hận, nhưng lòng ta luôn luôn bất an và đau khổ. Ðó là điều mà ta tự chuốc quả khổ cho ta và làm tan nát đổ vỡ tình thân thuộc, bạn bè thân yêu của ta mà thôi.

Ta nên biết rằng, khi người nào đó nói hoặc hành động làm cho ta đau khổ, thì trước tiên người đó đã chuốc lấy đau khổ trước rồi. Do đó, ta nên cảm thông thương xót họ hơn. Vì họ cũng có nổi đau khổ riêng. Có thể họ chất chứa nội kết sâu dầy nhiều hơn ta. Bởi họ là người chưa từng biết chăm sóc cơn giận. Hạt giống giận hờn của họ luôn ẩn tàng sâu kín trong tâm thức.

Muốn nhận diện bản chất của nó thật không phải dễ dàng. Vì nó vốn không có nơi trú ngụ. Nhưng ta nên biết rằng, muốn vô hiệu hóa cơn giận tức trước khi nó bộc phát, Phật dạy ta nên thường xuyên quán chiếu sâu vào nội tâm và phải luôn thực tập chánh niệm. Có mặt trời ý thức chánh niệm soi sáng, thì sự nhận diện để chuyển hóa cơn giận sẽ không còn là vấn đề khó khăn nan giải nữa. Giận tức không phải là kẻ thù của ta. Mà nó chính là một phần tử của tâm thức ta. Ta và nó không phải là hai kẻ thù đối nghịch. Mà ta và nó là đôi bạn tri kỷ thân thiết với nhau. Vậy ta cần phải luôn quan tâm để ý chăm sóc vỗ về an ủi nó nhiều hơn.

Nếu ta vùng vẫy những lời nói cay cú độc ác làm tổn thương cho người ta đau khổ, thì chính ta đã rước lấy nỗi khổ đau trước rồi. Ta nên ý thức rằng, ngậm máu phun người tất phải dơ miệng mình trước. Như thế, thì mình và người đều đau khổ như nhau. Chỉ cần ta khéo biết vỗ về an ủi chăm sóc khi cơn giận nổi lên, thì cường độ của sự giận tức sẽ không còn cơ hội bộc phát mạnh mẽ.

Nguồn tuệ giác của đạo Phật giúp cho ta tháo gỡ thoát qua những cơn si mê giận tức này. Ta chỉ cần quán chiếu thật sâu và thật kỹ ở nơi chính mình và ở nơi tha nhân. Cần lấy gương soi lại gương mặt mình khi cơn giận tức nổi lên. Nhìn thấy chắc là ta sẽ phải ghê tởm cho ta lắm! Một gương mặt hình thù thật quái dị hung tợn rất là khó coi. Cái nhân như thế, thì cái quả đời sau chắc chắn là ta sẽ trở nên xấu xí vô cùng. Nhận thức rõ điều đó, cũng giúp cho ta bớt đi cơn giận dữ. Vì không ai muốn mình trở thành một kẻ xấu xí như quỷ Dạ Xoa, La Sát bao giờ!

Tóm lại, muốn chữa trị cơn giận tức cho có hiệu quả, theo tôi, thì ta có thể ứng dụng thực tập 4 nguyên tắc căn bản sau đây:

1. Phải thường xuyên thực tập chánh niệm bằng cách theo dõi hơi thở.

2. Lời nói và hành động phải luôn có mặt trời ý thức soi sáng.

3. Phải quán niệm thật hành lòng từ bi trải rộng tấm lòng yêu thương. Hãy mở rộng trái tim yêu thương cư xử, bao dung, tha thứ và hài hòa trong nếp sống giữa tình người với nhau.

4. Hãy quán chiếu thật sâu vào tâm thức để nhận diện thấy rõ hạt giống sân hận và nên chuyển hóa nó ngay từ trong trứng nước.