Sð PHÂN CðC HÓA ION

Quan hÇ liên k¿t trong a sÑ các phân tí thñc t¿ vëa mang tích ch¥t ion vëa mang tính ch¥t cÙng hóa trË

Ñi vÛi tr°Ýng hãp tr¡ng thái liên k¿t g§n vÛi tr¡ng thái liên k¿t cÙng hóa trË , ng°Ýi ta có thà xu¥t phát të mÙt liên k¿t cÙng hóa trË lý t°ßng và gi£i thích sñ hình thành sñ nlieen k¿t cÙng hóa trË có cñc b±ng sñ phân cñc liên k¿t do sñ khác nhau vÁ Ù âm iÇn cça hai nguyên tí liên k¿t . Ñi vÛi tr°Ýng hãp tr¡ng thái liên k¿t g§n vÛi tr¡ng thái liên k¿t ion lý t°ßng và gi£i thích sñ hình thành liên k¿t thñc t¿ trong phân tí b±ng sñ phân cñc hóa ( sñ bi¿n d¡ng ) cça các ion lý t°ßng lý t°ßng xu¥t hiÇn do sñ xu¥t hiÇn do tác dång iÇn tr°Ýng cça các ion khác d¥u .

Ta xét phân tí gÓm hai ion vÛi iÇn tích +e và e cách nhau kho£ng cách r . Khi ch°a chú ý ¿n sñ phân cñc hóa t°¡ng hÕ cça các ion thì momen l°ßng cñc cça phân tí s½ b±ng µ = er . Do hiÇn t°ãng phân cñc hóa t°¡ng hÕ cça các ion mà m×i ion xu¥t hiÇn mÙt momen l°ßng cñc c£m éng µc° = ((E ng°ãc chiÁu vÛi momen µ trên ( µ1 = (1E2 , µ2 = (2E1) trong ó ( là hÇ sÑ phân cñc hóa cça ion t°¡ng éng và E LÀ c°Ýng Ù iÇn tr°Ýng cça ion bên c¡nh ( t¡i tâm m×i ion , c°Ýng Ù iÇn tr°Ýng cça ion kia b±ng e/r2) .

Sñ phân cñc hóa ( sñ bi¿n d¡ng ) cça m×i ion càng lÛn n¿u lÛp vÏ iÇn tí càng kém bÁn ch·t ngh)a là hÇ sÑ phân cñc hóa ( càng lÛn .

M·t khác , tác dång phân cñc hóa ( làm bi¿n d¡ng ion khác ) cça mÙt ion càng lÛn n¿u iÇn tích cça nó càng lÛn và bán kính cça nó càng nhÏ .

Qúa trình phân cñc hóa t°¡ng hÕ nh° v­y là mootjquas trình hai m·t . M×i ion , mÙt m·t có tác dång làm bi¿n d¡ng ion bên c¡nh nh°ng mÙt m¡t nó l¡i bË ion bên c¡nh bi¿n d¡ng . Tuy nhiên , vì anion th°Ýng có kích th°Ûc lÛn , iÇn tích nhÏ và có cáu hình iÇn tí giÑng khí tr¡ nên tác dång phân cñc cça nó lên cation th°Ýng không lÛn và có thà bÏ qua . Do ó , trong tr°Ýng hãp chung , có thà coi sñ phân cñc hóa có tính ch¥t mÙt chiÁu , ngh)a là chÉ xét tác dång phân cñc hóa cça cation anion .

VÛi cách kh£o sát trên , ta th¥y sñ phân cñc hóa ion d«n ¿n sñ giãm momen l°áng cñc cça phân tí hay sñ gi£m méc Ù phân chia iÇn tích và të ó d«n ¿n sñ tng tính cÙng hóa trË cça liên k¿t .

Ta dÅ dàng th¥y r±ng trong mÙt dãy hãp ch¥t nh° HCl , HBr , HI, hay LiCl , BeCl2 , BCl3, CCl4 tính ion cça ion cça liên k¿t gi£m d§n . Cing vì sñ phân cñc hóa cça ion nên trong các hãp ch¥t d¡ng A2+B2-, A21+B2- , A3+B31- quan hÇ liên k¿t thñc t¿ có sñ khác biÇt lÛn so vÛi liên k¿t ion lý t°ßng .

VÛi khái niÇm phân cñc hóa t°¡ng hÕ giïa các ion trong phân tí , ng°Ýi ta xác Ënh °ãc các tính ch¥t cça phân tí và liên k¿t nh° Ù bÁn cça liên k¿t , tính hòa tan , tính d«n iÇn , nhiÇt Ù nóng ch£y , m¡ng l°Ûi tinh thà &

LIÊN K¾T ION

T°¡ng tác hóa hÍc x£y ra gÓm hai giai o¡n:

Nguyên tí truyÁn electron cho nhau t¡o thành ion

Các ion trái d¥u hút nhau theo lñc hút t)nh iÇn

NaCl( Na+ + Cl (Na + Cl

2s22p63s1 3s23p5 2s22p6 3s23p6

Thuy¿t t)nh iÇn vÁ liên k¿t ion

MÙt sÑ c¡ c¥u bÁn cça ion

ns2np6 F- , Cl- , O2- , Na+ , Mg2+, Al3+

ns2np6nd10 Ag(øúÐ

Ì Î Ð ¢¤¦¨®°²'¶äæöøú

øðøðèÙÎ迲¥�èŒ{pgZgZOg="hÔQlhÔQl5�CJOJQJ\�aJ hÔQlCJH*\�aJhÔQlCJOJQJ\�aJhÔQlCJ\�aJ hÔQl5�CJ\�aJ jahÔQlhÔQl5�CJ\�aJ j hÔQlhÔQl5�CJ\�aJ hD-ÿCJ(aJ(hD-ÿCJ(H*aJ(mH*sH*hD-ÿCJ(H*OJQJaJ(hD-ÿhD-ÿCJ(OJQJaJ( hD-ÿh!f²CJ$aJ$hD-ÿhD-ÿCJ$OJQJaJ$ hD-ÿCJaJ h!f²CJaJ hèd CJaJ(út

zŽ²-&ˆX^'bà3î3 4$5d5"5˜5œ5ýýýøóóóóóóóøøîîîÜ×Ŷ¶ „h„˜þ¤x^„h'„˜þgdï5ä$„h„˜þ¤x^„h'„˜þa$gdï5ägdï5ä$„Є˜þ¤x^„Ð'„˜þa$gdï5ägdÔQlgd gdZµž>¾>ýý

"$&(*.@BDpr¤ëÛÌÛ½°£"°oÌo°fUJf?f hZµCJH*\�aJ hZµ5�CJ\�aJ jahZµhZµ5�CJ\�aJhZµCJ\�aJ-hZµ5�CJH*OJQJ\�aJ( jahZµhZµ5�CJOJQJ\�aJhZµCJH*OJQJ\�aJhZµCJOJQJ\�aJhZµCJOJQJ\�aJhZµ5�CJOJQJ\�aJhZµ5�CJOJQJ\�aJ-hZµ5�CJH*OJQJ\�aJ( jahÔQlhÔQl5�CJOJQJ\�aJ ¤tvx

ÒÔàâìî¼ÀÂÆÌÎÒÔØàäæèìX\^b¢¤º¼î-*,öåÚöÑÆÑÆÑÆѻѻ²§œ²œ²œ²§œ²Ñ�„ykykyiyU j®ðh''-h

-"CJaJ h''-h

-"CJaJhZµhZµCJ\�aJh h CJ\�aJ hNA¼CJH*\�aJ hNA¼CJH*\�aJhNA¼CJ\�aJ h›{VCJH*\�aJ h›{VCJH*\�aJh›{VCJ\�aJ h 5�CJ\�aJ jah h 5�CJ\�aJh CJ\�aJ#+ , Cu+ , Zn2+

(n-1)s2 (n-1)p6 (n-1)d10ns2 Pb2+, Bi3+, Tl+..

(n-1)d5 Fe3+

Kh£ nng t¡o lk ion phå thuÙc vào kh£ nng t¡o ion cça các ngtÑ:

Các ngtÑ có I "! '! dÅ t¡o cation (IA,IIA )

Các ngtÑ có F m¡nh '! dÅ t¡o anion

(F- ,Cl-, ClO4-, NO3- , SO42-)

Ç '! '! Ù ion '!(

Kh£ nng t¡o liên k¿t ion cça các nguyên tÑ

Tính ch¥t cça liên k¿t ion

Không Ënh h°Ûng

Không bão hòa

Phân cñc r¥t m¡nh

M¡ng tinh thà ion

Nguyên t¯c s¯p x¿p các ion ·c khít nh¥t

M×i ion °ãc bao quanh sÑ cñc ¡i các ion trái d¥u (sÑ phÑi trí).

Các ion cùng d¥u ß cách xa nhau càng nhiÁu càng tÑt.

Quy¿t Ënh kiÃu c¥u trúc tinh thà là

KiÃu l­p ph°¡ng tâm khÑi

sÑ phÑi trí là 8

CsCl, CsBr, CsI

KiÃu l­p ph°¡ng tâm diÇn

SÑ phÑi trí là 6

NaCl, CsF, MgO

KiÃu ZnS kiÃu blende k½m- Wutzite

SÑ phÑi trí là 4

BeO, ZnO, AgI

Nng l°ãng m¡ng tinh thà ion

MX (tinh thà ion ) '!M+(khí) + X- H=UMX((khí)

Công théc Kapustinski (lk ion thu§n túy)

Khi lk có ph§n cÙng hóa trË t°¡ng Ñi lÛn thì công théc này không còn chính xác.

Nng l°ãng m¡ng tinh thÃ

"!

Ù bÁn m¡ng tinh thÃ

Kh£ nng hòa tan

NhiÇt Ù sôi

NhiÇt Ù nóng ch£y

Nng l°ãng m¡ng tinh thÃ

Ù bÁn m¡ng tinh thÃ

Kh£ nng hòa tan

NhiÇt Ù sôi

NhiÇt Ù nóng ch£yhttp ://giaoan.violet.vn/present/showprint/entry_id/1348703

Ënh ngh)a: Sñ phân cñc ion là sñ chuyÃn dËch ám mây e ngoài cùng so vÛi h¡t nhân cça mÙt ion d°Ûi tác dång cça iÇn tr°Ýng cça ion khác.

SHAPE \* MERGEFORMAT

TÍNH CH¤T LIÊN K¾T ION

Kh£ nng t¡o liên k¿t ion cça các nguyên tÑ

·ð Kh£ nng t¡o liên k¿t ion phå thuÙc vào kh£ nng t¡o ion cça các nguyên tÑ:

o Các nguyên tÑ có nng l°ãng ion hóa càng nhÏ (kim lo¡i kiÁm, kiÁm thÕ) càng dÅ t¡o cation

o Các nguyên tÑ có ái lñc e càng lÛn (halogen) càng dÅ t¡o anion

·ð Chênh lÇch Ù âm iÇn cça các nguyên tí càng lÛn liên k¿t t¡o thành có Ù ion càng lÛn:

Dðcð Ù ion, % Dðcð Ù ion, % Dðcð Ù ion, % 0.2 1 1.4 39 2.6 82 0.6 9 1.8 55 3.0 89 1.0 22 2.2 70 3.2 92

Tính ch¥t cça liên k¿t ion:

Do các ion °ãc xem nh° các qu£ c§u tích iÇn có tr°Ýng iÇn phân bÑ Óng Áu vÁ mÍi h°Ûng nên có các tính ch¥t là:

·ð Không bão hòa

·ð Không Ënh h°Ûng

·ð Phân cñc r¥t m¡nh

Liên k¾t ion

Thuy¿t t)nh iÇn vÁ liên k¿t ion

T°¡ng tác hóa hÍc x£y ra gÓm hai giai o¡n:

·ð Nguyên tí truyÁn e cho nhau t¡o thành ion

·ð Các ion trái d¥u hút nhau theo lñc hút t)nh iÇn

Na + Cl ®ð Na+ + Cl ®ð NaCl

1s22s22p63s1 1s22s22p63s13p5 1s22s22p6 1s22s22p63s13p6

Hình 4.9. Liên k¿t ion