14. Nhiệt độ? có bao nhiêu loại thiết bị đo nhiệt độ.

4.1.1. PHÂN LOẠI THIẾT BỊ ĐO NHIỆT ĐỘ

Quá trình trao đổi nhiệt giữa các vật có thể diễn ra dưới nhiều hình thức như đối lưu, dẫn nhiệt và bức xạ nhiệt. Hiện tượng đối lưu và dẫn nhiệt xảy ra khi các vật tiếp xúc với nhau còn bức xạ nhiệt thì không cần các vật đó trực tiếp tiếp xúc với nhau.

Ta đã biết bức xạ nhiệt chính là sự truyền nội năng của vật bức xạ đi bằng sóng điện từ. Khi một vật khác hấp thụ sóng điện từ của vật bức xạ thì sóng điện từ đó lại được chuyển thành nhiệt năng. Bất kỳ một vật nào sau khi nhận nhiệt thì cũng có một phần nhiệt năng chuyển đổi thành năng lượng bức xạ, số lượng được chuyển đổi đó có quan hệ với nhiệt độ, vậy là từ năng lượng bức xạ người ta sẽ biết được nhiệt độ của vật. Dụng cụ dựa vào tác dụng bức xạ nhiệt để đo nhiệt độ của vật gọi là hỏa kế bức xạ, nó thường được dùng đo nhiệt độ trên 500oC. Hỏa kế bức xạ không dùng bộ nhạy cảm tiếp xúc với vật cần đo nhiệt độ, do đó không làm biến đổi trường nhiệt độ của vật cần đo, tránh được chậm trễ do quán tính nhiệt của bộ nhạy cảm và cho phép đo được các nhiệt độ rất cao.

Khi vật có nhiệt độ dưới 500oC thì bức xạ nhiệt của vật rất yếu nên không dùng được cách đo nói trên. Khi nhiệt độ thấp dưới 700oK  800oK thì cường độ bức xạ của các sóng có   0,7m nhỏ quá mức nên thực tế không thể đo độ sáng tia bức xạ trong phần trông thấy của quang phổ. Tuy nhiên trong vùng hồng ngoại thì cường độ bức xạ lớn hơn nhiều nên người ta cũng chế tạo các hỏa kế làm việc trong vùng tia hồng ngoại của quang phổ để đo nhiệt độ thấp hơn.

Các thiết bị đo nhiệt độ không dựa trên hiện tượng bức xạ và có giới hạn đo nhiệt độ dưới 500oC thì đều được gọi là nhiệt kế.

Sau đây là một số loại thiết bị đo nhiệt độ cơ bản và giới hạn thang đo của chúng:

- Nhiệt kế giãn nở : -190 oC  500 oC;

- Nhiệt kế điện trở : - 200 oC  650 oC;

- Nhiệt kế nhiệt điện: - 50 oC  1800 oC;

- Nhiệt kế bức xạ : 100 oC  6000 oC;

- Nhiệt kế áp suất : -160 oC  500 oC.