Skłamałabym, gdybym powiedziała, iż po „Inny świat" Gustawa Herlinga-Grudzińskiego sięgnęłam z własnej woli, bez najmniejszego przymusu. Otóż nie tym razem.

TO LEKTURA SZKOLNA.

Napisałam to specjalnie wielkimi literami, ponieważ samo brzmienie „lektura szkolna" działa na wieli ludzi, a już w szczególności na młodzież, jak strach na wróble. Z jednej strony doskonale rozumiem to podejście, gdyż sama nieraz musiałam męczyć się przy przymusowym czytaniu (chociażby „Nie-Boskiej Komedii"), jednakże dla niektórych tekstów trzeba czasu oraz zrozumienia, dlaczego znajdują się w kanonie. (Nie zamierzam rozwodzić się na temat listy lektur, mam na ten temat swoje zdanie — sama część dzieł bym pozamieniała np. „Potop" na „Bartka zwycięzcę", ale nie jestem ministrem edukacji, więc nic na to nie poradzę).

„Inny świat" jest spisem wszystkich osobistych doświadczeń autora w trakcie życia w radzieckim obozie pracy przymusowej w Jercewie. Herling-Grudziński opowiada również historię innych więźniów, ich losy przed, a czasami nawet po odbyciu kary.

Jako miłośnik historii, a w szczególności tej z ubiegłego wieku, od razu doceniłam walor tej książki. Właśnie czegoś takiego w kanonie mi brakowało — prawdziwego, niefikcyjnego, nie jedynie inspirowanego, a w całości opartego na rzeczywistych wydarzeniach. Osobiście odczuwam dużą nieświadomość społeczną na temat przeszłości, nie mówiąc o wydarzeniach w czasie drugiej wojny światowej i właśnie „Inny świat" dał mi (trochę złudną) nadzieję, iż ten stan może się zmienić.

Pomimo swojej okrutności, autor wszystko sprawnie i prosto opisuje. Nieocenionym plusem tego dzieła jest fakt, iż nie jest to jedynie kanciasty opis życia obozowego — Herling-Grudziński ukończył bowiem filologię polską, a pisaniem do czasopism zajmował się jeszcze przed wojną. Dlatego jego wspomnieniami, nie licząc tematyki, czyta się względnie lekko.

Lekturę „Innego świata" polecam każdemu. Niemniej osobiście uważam, że potrzebna jest do tego dojrzałość emocjonalna jak i ogólna znajomość realiów panujących z ZSRR. Co prawda bez tego też da się radę coś wyciągnąć, lecz nie „dotknie" to tak bardzo.

fruziapo, 13.08.2022 r.