- lực lượng sx là toàn bộ các nhân tố vật chất kỹ thuật của quá trình sx, chúng tồn tại trong mối quan hệ biện chứng với nhau tạo ra sức sx làm cải biến các đối tượng trong quá trình sx tức tạo ra năng lực thực tiễn làm biến đổi các đới tượng vật chất của giới tự nhiên theo nhu cầu nhất định của con người và xh.

          - lực lượng sx là những nhân tố có tính sáng tạo và tính sáng tạo có tính lịch sử, cũng do đó trình đọ phát triển của lực lượng sx phản ánh  trình độ chinh phục giới tự nhiên của con người.

          - lực lượng sx là nhân tố cơ bản tất yếu tạo thành nội dung vật chất của qáu trình sản xuất , ko 1 quá trình hiện thực nào có thể diễn ra nếu thiếu 1 trong2 nhân tố là người lao động và tư liệu sx.

          - quan hệ sx là mqh giữa người với người trong quá trình sx qhsx bao gồm: quan hệ sở hữu đố với tư liệu sxuất, quan hệ trong tổ chức-quản lý quá trình ã và quan hệ phân phối kết quả của quá trình sx dó. Những qhsx này tồn tại trong mqh thống nhất và chi phối, tác động lẫn nnhau trên cơ sở quyết định của quan hệ sở hữu về tư liệu sản xuất.

* mqh biện chứng giữa lực lượng sx và quan hệ sx

          - mối quan hệ giữa lực lượng sx và quan hệ sản xuất là mối quan hệ thống nhất biện chứng trong đó lực lượng sx quyết định quan hệ sx và quan hệ sx tác động lại lực lượng sx.

          - lực lượng sx và quan hệ sx tồn tại trong quy luật lẫn nhau thống nhất với nhau. Đây là yêu cầu tất yếu, phổ biến diễn ra trong mọi quá trình sx hiện thực của xã hội, tương ứng với thực tại phát triển nhất định của lực lượng sx cũng tất yếu đòi hỏi phải có quan hẹ sx phù hợp với thực trạng đó trên cả 3 phương diện : sở hữu tư liệu sx, tổ chức – quản lý, phân phối

          Mối quan hệ thống nhất giữa lực lượng sx và quan hệ sx tuân theo nguyên tắc khách quan: qhsx phải phụ thuộc vào thực trạng phát triển của lực lượng sx trong mỗi giai đoạn lịch sử xác định vì quan hệ sx chỉ là hình thức kt- xh của quá trình sx còn lực lượng sx là nội dung vật chất, kỹ thuậ của quá trình đó.

          Mqh giữa lực lượng sx và quan hệ sx là mối quan hệ thống nhất có bao hàm khả năng chuyển hóa thành các mặt đối lập và phát sinh mâu thuẫn.

          Tính ổn định phù hợp của quan hệ sx đối với lực lượng sx càng có thì lực lượng sx càng có khả năng phát triển nhưng chính sự phát triển của lực lượng sản xuất lại luôn luôn tạo ra khả năng phá vỡ sự thống nhất của những quan hệ

nhất của những quan hẹ sx từ trước tới nay đóng vai trò là hình thức kt- xh cho sự phát triển của nó. Những quan hẹ sx này từ chỗ là những hình thức phù hợp và cần thiết cho sự phát triển của các lực lượng sx đã trở thành những hình thức kĩm hãm sự phát triển nó đã tạo Ra 1 mâu thuẫn giữa lực lượng sx và quan hệ sx từ đó xuất hiện nhu cầ khách quan phải thiết lập lại mối quan hệ thống nhất giữa chúng theo nguyên tắc quan hệ sx phải phù hợp với nhu cầu phát triển của lực lượng sx.

          Như vậy , mqh giữa lực lượng sx và quan hệ sx là mối quan hệ mâu thuẫn biện chứng giữa nội dung vật chất, kỹ thuật với hình thức kt- xh của quá trình sx. Sự tác động của quy luật này tạo ra nguồn gốc và động lực cơ bản nhất đối với sự vận động phát triển của  nền sản xuất vật chất và do đó là sự vận động, phát triển của toàn bộ đời sống xh, sự vận động, phát triển của toàn bộ nhân loại từ phương thức sx thấp lên phương thức sx cao hơn. Nó cũng là cơ sở để giải thích 1 cách khoa học về nguồn gốc sâu sa của toàn bộ các hiện tượng xh và các sự biến trong đời sống chính trị văn hóa của các cộng đồng người trong lịch sử.