Co mam na myśli przez "planowanie" książki?

Spisanie informacji na temat twojej książki, w tym świata przedstawionego, postaci, wątków, miejsc itp. Na przykład tego, jak wyglądają postacie, jak działa polityka, co planujesz zawrzeć, w jakim rozdziale.

Czy warto planować?

To zależy, co piszesz. Jeśli jest to krótka nowelka albo one shot na kilka tysięcy słów, to nie, moim zdaniem nie trzeba. Możesz, jeśli chcesz, ale pisanie w pełni z głowy nie powinno być problematyczne.

Jeśli chcesz napisać coś na ponad 200 stron, wielowątkowego lub z rozbudowanym światem, wtedy tak. Planowanie jest niezwykle istotne i w tym rozdziale wytłumaczę: czemu warto planować takie książki oraz jak to robić.

Mały błąd, dużo pracy

Wystarczy, że pomylisz jedną małą rzecz i jesteś w dupie. Możesz przekręcić jakąś istotną nazwę, uświadomić sobie, że jakiś detal nie ma sensu, albo źle zapamiętać kolor włosów postaci drugoplanowej i raz określać go jako rudego, a raz jako blondyna. I teraz musisz edytować wszystko, co dotąd napisałeś. Prawdopodobnie czytać każdy rozdział wielokrotnie, aby upewnić się, że znajdziesz każdy raz, kiedy wspominałeś daną rzecz/osobę. To dużo zbędnej pracy, której łatwo da się uniknąć.

Gdy w trakcie pisania masz jakiś cień wątpliwości, po prostu zajrzyj do swoich notatek, upewnij się, że dobrze pamiętasz kolor włosów, a trudną nazwę możesz skopiować. 

Łatwiej uniknąć dziur fabularnych

Każdy z nas wie, jak mniej więcej ma wyglądać fabuła. Jednak jeśli jej nie spiszemy i nie uzupełnimy o szczegóły, łatwo popełnić błąd. Wszystko brzmi cudownie i poukładanie w naszej głowie, ale im więcej wątków dochodzi, tym łatwiej coś pominąć. Jeśli poświęcisz czas, aby ją spisać, jest większa szansa, że zauważysz potencjalne dziury i nieścisłości. Dzięki temu nie będziesz też tak dużo wymyślać na bieżąco, co także prowadzi do nielogiczności. Im większe twoje uniwersum, tym ciężej za nim nadążyć. Masz też pewność, że o niczym przez przypadek nie zapomnisz.

Brak weny

Jak pisałam w poprzednim rozdziale, wena i inspiracja, potrafią nagle zniknąć. Zapisując ogólny zarys tego, co chcesz zrobić, gdy jeszcze je masz, ułatwi ci pisanie bez weny. Dzięki temu będziesz mogła pisać nawet zupełnie pozbawiona inspiracji. Co umożliwi regularne wstawianie rozdziałów i dokończenie książki, zamiast czekać na bardzo randomowe zrywy weny, które mogą nigdy nie nadejść.

Nie utkniesz w trakcie

Dzięki planowaniu znasz wstęp, środek i zakończenie swojej książki, jak i przebieg wszystkich ważnych wątków. Jeśli masz fabułę tylko w głowie, możesz nie zdawać sobie sprawy, że wymyśliłaś jakiś wątek tylko do połowy i nie znajdziesz siebie w sytuacji "ups, co teraz?"

Nie musisz zawsze trzymać się planu

Wiele osób nie lubi planowania, bo wymyślają niektóre wątki w trakcie pisania. To, że masz plan, nie oznacza, iż zawsze musisz się go trzymać, on ma cię tylko nakierunkowywać. Zawsze możesz wprowadzić zmiany albo dodać nowy wątek.

Dobrze przemyślisz pomysł

Kiedy wpadamy na jakiś pomysł na książkę, jest on ekscytujący, nowy. Warto jednak poczekać chwilę, zanim rzucisz się do pisania, aby upewnić się, że na pewno chcesz to pisać, inaczej możesz skończyć z dziesiątkami rozpoczętych projektów, które nigdy nie dotrą nawet do połowy. Jednak bezczynne czekanie jest nudne, przecież chcemy pisać, teraz gdy mamy wenę! Jeśli najpierw weźmiesz się za planowanie i rozpisywanie, zarówno upewnisz się, czy twoje zainteresowanie tym pomysłem się utrzyma, jak i zrobisz coś w kierunku jego realizacji.

Od czego zacząć?

Tak, tak, planowanie jest takie cudowne, ale jak właściwie masz to zrobić? To zależy zupełnie od ciebie i tego, jaka forma przemawia do ciebie najbardziej. Możesz wypisać wszystko w kategoriach i podpunktach, możesz zrobić tabelkę albo chmurę myśli. Może lubisz, kiedy twoje notatki są po prostu spisem wszystkiego, co wpadnie ci do głowy. Możesz pisać w zeszycie, na komputerze, czy na kartkach papieru.

To jak szczegółowo chcesz to napisać też zależy od ciebie. Wolisz pisać tylko kilka zdań, aby zorientować się, o co chodzi? Wolisz szczegółowo rozpisywać każde wydarzenie? To zależy od ciebie.

Aby ułatwić sobie życie, możesz użyć takich kategorii:

Świat przedstawiony: geografia, kultura, polityka, ekosystem itd.

Bohaterowie: wygląd, charakter, przeszłość itd.

Fabuła: wątki, akcja, jak wszystko ma się potoczyć itd.

Istotne relacje: romans, przyjaźń, wrogowie itd.

Możesz też dodać swoje i dostosować je pod swoją historię. 

Mnie osobiście bardzo też pomaga, krótka rozpiska, kilka zdań, co ma się wydarzyć w jakim rozdziale. Dzięki temu, jak tylko kończę rozdział, patrzę na mój plan i już wiem, co mniej więcej ma być w kolejnym. 

Oczywiście nie mówię, że nie da się napisać książki bez planowania, ale będzie to trudniejsze. Ważne jest, abyś znalazła coś, co działa dla ciebie.

Co sądzisz o planowaniu po przeczytaniu tego rozdziału? Zamierzasz go używać?