Nguyễn Khoa Điềm là tác giả trưởng thành trong thời kì kháng chiến chống Mĩ. Thơ ông mạng đậm tính chất triết lí và suy tư sâu sắc. Đoạn trích Đất Nước nằm trong chương IV của trường ca "Mặt đường khát vọng" được tác giả viết nhằm khích lệ tinh thần thanh niên vùng đô thị tạm chiếm xuống đường biểu tình, đấu tranh bảo vệ tổ quốc.

Đất nước là một đề tài muôn thuở của văn học Việt Nam. Từ những áng văn chương trung đại cho đến văn học hiện đại, đất nước thường được gọi tên qua các triều đại lịch sử, các ông vua bà chúa, các bậc danh thần tướng sĩ. Các quan điểm và cách gọi tên ấy không hề sai nhưng nó làm cho đất nước trở nên xa vời, không gắn bó với nhân dân. Nhưng trong "Đất Nước", Nguyễn Khoa Điềm đã nêu lên những tư tưởng thật mới mẻ nhưng không kém phần gần gũi với nhân dân về đất nước. Quan điểm ấy được thể hiện rõ nét trong đoạn thơ:

"Em ơi Đất Nước là máu xương của mình

Phải biết gắn bó và san sẻ

Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở

Làm nên Đất Nước muôn đời."

Nguyễn Khoa Điềm đã mang đến một quan điểm thật mới mẻ về đất nước, đó là: "Đất Nước của nhân dân". Đất nước bắt nguồn từ những câu chuyện cổ tích, từ những phong tục tập quán của dân tộc Việt Nam. Đất nước phát triển và "lớn lên" với truyền thống yêu nước, đấu tranh bảo vệ tổ quốc của nhân dân ta, đạo lí uống nước nhớ nguồn. Đất nước vẹn tròn to lớn khi nhân dân biết yêu thương đoàn kết, che chở đùm bọc lẫn nhau. Đất nước là hóa thân của biết bao con người Việt Nam, những anh hùng vô danh nhưng "chính họ đã làm nên đất nước". Tất cả đưa ta đến quan điểm "Đất nước là máu xương của mình", "Đất nước của nhân dân". Đất nước gắn liền và ở trong mỗi con người Việt Nam, đất nước thiêng liêng và cao đẹp nhưng cũng rất gần gũi , thân thuộc, giản đơn. Vì vậy mỗi người Việt Nam phải biết yêu thương đất nước, phải biết gắn bó và san sẻ với nhau, cùng nhau bảo vệ đất nước, giữ gìn tiếp nối bao giá trị văn hóa lịch sử mà thế hệ trước truyền lại để đất nước trường tồn mãi mãi.