QUAN ĐIỂM CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VỀ DÂN TỘC VÀ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ DÂN TỘC TRONG TIẾN TRÌNH XÂY DỰNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA.
___

   - Dân tộc là một hình thức tổ chức cộng đồng ngừơi có tính chất ổn định được hình thành trong lịch sử, là sản phẩm của quá trình phát triển lâu dài của lịch sử xã hội.

   - Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, trong tiến trình cách mạng xã hội chủ nghĩa, các vấn đề dân tộc cần phải được giải quyết trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản sau đây:

   Thứ nhất, các dân tộc hoàn toàn bình đẳng. Quyền bình đẳng giữa các dân tộc cần phải được coi là quyền thiêng liêng bất khả xâm phạm cho dù đó là cộng đồng có đông người hay ít người; có trình độ phát triển cao hay thấp,... cũng đều có quyền lợi và nghĩa vụ như nhau; không thể có đặc quyền đặc lợi cho riêng một dân tộc nào về các mặt: kinh tế, chính trị, văn hoá, ngôn ngữ....

     Trong phạm vi một quốc gia có nhiều dân tộc, quyền bình đẳng giữa các dân tộc cần phải được nhà nước bảo vệ bằng pháp luật; đồng thời nhà nước cần phải có chính sách phù hợp trong việc khắc phục sự chênh lệch về trình độ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội giữa các dân tộc, tạo nên sự phát triển hài hoà giữa các dân tộc.

     Quyền bình đẳng dân tộc cần phải được gắn kết với cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc; chống sự áp bức, bóc lột của các nước tư bản phát triển đối với các nước lạc hậu, chậm phát triển về kinh tế nhằm đạt được sự bình đẳng giữa các quốc gia - dân tộc trên phạm vi quốc tế.

   Thứ hai, các dân tộc được quyền tự quyết: là nói đến quyền làm chủ của mỗi dân tộc mà trước hết và cơ bản là quyền các dân tộc có thể tự mình quyết định con đường phát triển kinh tế, chính trị - xã hội của dân tộc mình, không chịu sự ràng buộc, cưỡng bức của dân tộc. Bao gồm: quyền tự do phân tách, hình thành nên cộng đồng quốc gia - dân tộc độc lập vì lợi ích chính đáng của các dân tộc và quyền liên hiệp các dân tộc trên cơ sở tự nguyện và bình đẳng của các dân tộc.

   Thứ ba, liên hiệp công nhân tất cả các dân tộc: là một nội dung cơ bản trong cương lĩnh dân tộc của V.I. Lênin; nó thể hiện bản chất quốc tế của giai cấp công nhân và phản ánh mối quan hệ chặt chẽ giữa sự nghiệp giải phóng dân tộc với giải phóng giai cấp; phản ánh tính thống nhất biện chứng giữa chủ nghĩa yêu nước chân chính và chủ nghĩa quốc tế vô sản trong sáng. Một quan điểm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với việc giải quyết các vấn đề thuộc quyền bình đẳng giữa các dân tộc và quyền tự quyết của các dân tộc.

=> Ý nghĩa: quyền dân tộc tự quyết phản ánh quyền bình đẳng đầu tiên là cơ sở đoàn kết công nhân và nhân dân các dân tộc khác. Liên hiệp công nhân tất cả các dân tộc. Giai cấp công nhân thuộc các dân tộc khác nhau đều thống nhất, đoàn kết, hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc đấu tranh chống kẻ thù chung vì sự nghiệp giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc.

   - Chính sách giải quyết cụ thể: có chính sách phát triển kinh tế hàng hóa ở các vùng dân tộc ít người phù hợp với điều kiện và đặc điểm từng vùng, từng dân tộc. Tôn trọng lợi ích truyền thống văn hóa, ngôn ngữ, tín ngưỡng của đồng bào dân tộc. Tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết và đấu tranh kiên cường của các dân tộc vì sự nghiệp giàu nước mạnh, chống tư tưởng dân tộc lớn và dân tộc hẹp hòi,  nghiêm cấm mọi hành vi miệt thị, chia rẽ dân tộc.