Câu 10: Khái niệm tín dụng ngân hàng. Trình bày phân loại cho vay trong hoạt động tín dụng ngân hàng. Từ đó nêu lên ưu, nhược điểm và vai trò của tín dụng ngân hàng.
1. Khái niệm tín dụng ngân hàng: Tín dụng ngân hàng là quan hệ chuyển nhượng vốn giữa ngân hàng và các chủ thể khác trong nền kinh tế. Trong đó ngân hàng vừa đóng vai trò người đi vay (nhận tiền gửi của các chủ thể khác trong nền kinh tế hoặc phát hành các chứng chỉ tiền gửi: kỳ phiếu, trái phiếu ngân hàng để huy động vốn), vừa đóng vai trò người cho vay (cấp tín dụng cho các chủ thể khác trong nền kinh tế bằng việc thiết lập các hợp đồng tín dụng, khế ước nhận nợ…).
2. Phân loại cho vay của tín dụng ngân hàng:
- Căn cứ vào mục đích sử dụng:
Cho vay bất động sản: là loại cho vay liên quan đến việc mua sắm và hình thành bất động sản.
Cho vay công nghiệp và thương mại: là loại cho vay để bổ sung vốn cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại, dịch vụ.
Cho vay nông nghiệp: là loại cho vay để trang trải các khoản chi phí sản xuất như giống cây trồng, phân bón, thuốc trừ sâu, thức ăn gia súc, lao động, nhiên liệu…
Cho vay tín dụng: là loại cho vay để đáp ứng các nhu cầu tiêu dùng của cá nhân như mua sắm các vật dụng đắt tiền, trang trải các chi phí của đời sống thôg qua phát hành thẻ tín dụng.
Các loại cho vay khác: cho vay giáo dục…
- Căn cứ vào thời hạn tín dụng:
Cho vay ngắn hạn: là loại cho vay có thời hạn tối đa đến 12 tháng, dùng để bù đắp nhu cầu vốn lưu động tạm thời thiếu của các doanh nghiệp và nhu cầu chi tiêu ngắn hạn của các cá nhân.
Cho vay trung hạn: là loại cho vay có thời hạn trên một năm đến 5 năm.
Cho vay dài hạn: là loại cho vay có thời hạn trên 5 năm.
- Căn cứ vào bảo đảm của tín dụng:
Cho vay không đảm bảo:là loại cho vay dựa trên uy tín của khách hàng vay.
Cho vay có đảm bảo: là loại cho vay dựa trên cơ sở phải có tài sản đảm bảo hoặc có sự  bảo lãnh của bên thứ ba (bao gồm bảo đảm đối nhân và bảo đảm đối vật).
- Căn cứ vào phương pháp hoàn trả:
Cho vay trả góp: là loại cho vay mà khách hàng phải hoàn trả vốn gốc và lãi theo định kỳ.
Cho vay phi trả góp: là loại cho vay được hoàn trả toàn bộ vốn một lần khi đáo hạn.
Cho vay hoàn trả theo yêu cầu: là loại cho vay mà người vay có thể hòan trả nhiều lần theo khả năng trong thời hạn hợp đồng.
- Căn cứ vào tính chất hoàn trả:
Cho vay hoàn trả trực tiếp: là loại cho vay mà việc hoàn trả nợ được thực hiện trực tiếp bởi người đi vay.
Cho vay hoàn trả gián tiếp: là việc cho vay mà việc hoàn trả nợ không được thực hiện trực tiếp bởi người đi vay mà được thực hiện gián tiếp thông qua người phụ lệnh của người đi vay.
3. Ưu, nhược điểm:
Ưu điểm:
Về chủ thể rất linh hoạt (doanh nghiệp, hộ gia đình, cá nhân…)
Do là nguồn vốn huy động của xã hội với khối lượng và thời hạn khác nhau, do đó nó có thể thỏa mãn các nhu cầu vốn đa dạng về khối lượng cũng như thời hạn và mục đích sử dụng.
Nhược điểm:
Thủ tục rườn rà, mất nhiều thời gian…
4. Vai trò của tín dụng ngân hàng:
Có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc cung cấp vốn cho nhu cầu kinh doanh của các doanh nghiệp vừa và nhỏ vì những doanh nghiệp này chưa có đủ điều kiện để tham gia vào thị trường vốn trực tiếp.
Góp phần đẩy nhanh nhịp độ tích tụ, tập trung vốn và tăng cường khả năng cạnh tranh giữa các doanh nghiệp.
Còn được sử dụng như là một công cụ quan trọng để phát triển các ngành kinh tế chiến lược theo yêu cầu của Chính phủ.