Nón lá là một loại nón đội đầu truyền thống của các dân tộc Đông Á và Đông Nam Á như Nhật Bản, Lào, Trung Quốc, Thái Lan, Việt Nam...

Lịch sử

Nón lá đã được chạm khắc trên trống đồng Ngọc Lũ, trên thạp đồng Đào Thịnh từ 2500-3000 năm về trước.Ông cha ta từ xưa đã biết lấy lá chụm vào làm vật che mưa, nắng. Có lẽ vì vậy mà bây giờ chiếc nón lá được sử dụng rộng rãi.

Cấu tạo

Nón thường được đan bằng các loại lá khác nhau như lá cọ, lá buông, rơm, tre, lá cối, lá hồ, lá du quy diệp chuyên làm nón v.v. Có hoặc không có dây đeo làm bằng vải mềm hoặc nhung,lụa để giữ trên cổ.

Nón thường có hình chóp nhọn hay hơi tù, tuy vẫn có một số loại nón rộng bản và làm phẳng đỉnh. Lá nón được xếp trên một cái khung gồm các nan tre nhỏ uốn thành hình vòng cung.

Công dụng

Che nắng, mưa, gắn liền với hình ảnh người nông dân ra đồng. Là một món trang sức hết sức mộc mạc ,giản dị mang đậm bản sắc Việt Nam.

Nón lá là mang đậm nét bản sắc dân tọc Việt Nam . Nón là thường chỉ dùng để che nắng che mưa nhưng với người Việt Nam, nón lá còn dùng như một vật đựng thức ăn, đồ dùng đối với những bà nội trợ; còn người nông dân thường dùng vành nón để ngồi lên nền đất để không dơ, là cái quạt tiện lợi khi trời nắng nóng. Ngoài ra, nón lá còn được in những bài thơ, dòng chữ bên trong những lớp nón mỏng .tuỗi học trò thường dùng hình thức này để truyền thư tình cho nhau còn trong thời chiến chiếc nón lại là một công cụ truyền thư bí mật của quân Việt

Thơ

Ai ra xứ Huế mộng mơ
Về đem chiếc nón bài thơ làm quà
Vành vạnh vầng trăng chiếc nón ngửa anh cầm
Trên mặt lá mịn màng hương tóc ấy
Có ai đề câu thơ nào chưa vậy ?
Mà bên cầu em cứ đứng vân vê

Buổi quen nhau anh định nói câu gì
(Mà không dám)
Mai em về ngoài nớ
Dòng sông Hương dịu dàng con sóng nhỏ
Đừng quên miền Nam ngọn sóng biển ầm ì
Giờ chia tay em vội vội vàng vàng
Như chàng trai trong ca dao anh chẳng chịu
Quai nón lụa thơm lừng anh khẽ níu
Chứ ai đi níu vạt áo bao giờ

Ôi chiến nón bài thơ mà chưa có bài thơ
Xui anh nhẩm trong lòng câu hát mãi
Vầng trăng kia đến rằm chưa có phải
Nên em cầm vành nón cứ nghiêng nghiêng
Năm năm rồi anh chẳng kịp trao duyên
Phút tiễn biệt mới hay mình nhát thế
Cô gái Huế chừ lại về với Huế
Biển lặng rồi anh gởi sóng lòng theo
Cuồn cuộn những vòng tròn thân yêu
Trên mái tóc những vầng trăng đang trốn
Vầng trăng chưa rằm, vầng trăng đang mười bốn
Nắng chưa phai sắc lá quê nhà
Tà áo dài đôi lúc có thể xa
Chứ chiếc nón cách gì em rời bỏ
Chỉ tiếc những ngày cùng chung nhiệm sở
Biển giục anh, anh chẳng dám tỏ tình
Câu thơ tình thành thử vẫn còn nguyên
Trong trái tim thầy giáo người Nam Bộ
Phút tiễn biệt đã thành bài thơ nhỏ
Anh muốn đề, biết chiếc nón chịu không ?

Nhớ sao xứ Huế mộng mơ
Tóc thề nghiêng nón bài thơ qua đò

Ba trăm nón Nghệ đội đầu
Mỗi người một chiếc quạt Tàu thật xinh.

Ai qua xứ Huế mộng mơ
Mua vài chiếc nón bài thơ làm quà...