vẻ đẹp Dương Vân Nga và lòng đố kị hoa quỳnh
      dương vân nga (?-1000) là con gái của ông Dương Thế Hiển quê ở Nho Quan, Ninh Bình. Vân Nga là tên ghép của hai làng , quê mẹ là ở làng Vân Lung ( gia vân gia viễn) và quê cha là Nga My ( gia thủy nho quan và cung là quê ngoại của ĐINH BỘ LĨNH) . nhắc đến dương vân nga không it mg biết tới giai thoại khi bà mới sinh thường khóc dạ đề. một hôm có người đạo sĩ đi ngang qua ngẫu hứng đọc hai câu thơ khiến cô bé nín bặt
            " nín đi thôi, nín đi thôi!
               một vai gánh cả đôi sơn hà".
lời tiên tri của ông đạo sĩ ứng nghiệm vào việc lớn lên bà lấy hai vua là ĐINH BỘ LĨNH và LÊ ĐẠI HÀNH. còn một giai thoại nữa ở ninh bình kể về mối tình thời trẻ của lê hoàn và dương thị , tumgwf có trước khi bà được đón vào kinh làm vợ Đinh Bộ Lĩnh . Dân gian thông cảm biện minh cho quan hệ của hai người về sau này trong cung đình nên đã hợp pháp hóa cho mối tình của họ từ tuổi thanh xuân để đến khi vào cung và khi vua đinh Tiên Hoàng băng hà làm giảm nhẹ tình tiết mà các nhà nho xưa gọi là lê hoàn đã thông dâm với vợ vua khi bà đã trao ngôi báu nhà Đinh  cho người tình và trở thành hoàng hậu của nhà tiền lê
    theo truyền thuyết dân gian sinh thời dương vân nga rất xinh đẹp. Bà có khuôn mặt bầu bĩnh như khuôn trăng song vẫn có nét thanh tú cao sang như áng mây bồng bềnh . Cái tên Vân Nga (mây trăng) của bà cũng hàm ý đc điều đó. Nước da của bà trắng hồng và cặp mắt phượng mày ngài lúc nào cũng long lanh đầy tình tứ. Các nhà nghiên cứu cho rằng dương vân nga là người đàn bà đẹp nhất trong lịch sử việt nam . Nhan sắc bà đc mô tả trong cuốn " hoàn vương ca tích" ( tìm thấy ở hà nam) .ba kô chỉ đẹp mà còn tràn đầy sinh lực
             " môi son rừng rực , mặt hoa rờn rờn
               mắt kia sao mọc cờn cờn
               cổ kia đã trắng lại còn hân hân"
vẻ đẹp quyến rũ đến nỗi mỗi bước đi cũng làm cả vùng thiên nhiên cây cỏ xao động bừng sáng:
    " Đồi đông ngọc điểm đồi tây mây vàng
      suối trong tựa ánh nguyệt tràn
      mây ngồi xổm cá lượn đàn lên mây
      chim kề mỏ bướm xỏ mày
      bao nhiêu suối chảy thành cây đàn cầm..."