Cà phê Sài Gòn thường được pha sẵn, ít cà phê và nhiều đá, vị nhạt và bằng ống hút.

Ở Sài Gòn, có một thứ đồ uống xứng đáng được đứng ngôi "vương" trong các loại đồ uống từ góc hẻm nhỏ đến những đại lộ, từ 6h sáng đến 3h khuya đâu đâu cũng có sự hiện diện của thứ đồ uống này. Đó là cà phê. Người ta bảo "gu" cà phê phản ánh văn hóa của từng địa phương. Người sành có thể nhìn vào cách uống, "gu" uống mà nhận ra người đó là dân ở đâu.

Hà Nội đặc trưng với những quán cà phê nhỏ, lãng mạng, trầm lắng. Người Hà Nội có cái tài là mỗi món ăn, thức uống bình thường qua tay họ đều được nâng nên thành một thứ văn hóa. Họ uống cà phê cũng rất cầu kỳ, thiên về thưởng thức chiêm nghiệm. Cái chất trầm mặc, sâu lắng của Hà thành đã ngấm vào vị cà phê đậm đặc đen quánh.

Đến Huế để chìm vào không khí yên tĩnh của những quán cà phê vườn xanh mát, tiếng chim hót thánh thót hòa lẫn trong những bản nhạc trữ tình nhẹ nhàng, với cách bài trí tinh tế và trang nhã tạo cùng với hương cà phê ngào ngạt, vị cà phê thật đậm. Huế và cà phê như càng sâu lắng hơn, dịu dàng đằm thắm thiết tha hơn.

Lên Đà Lạt để cảm cái buồn đến tê tái của vị cà phê cao nguyên. Trong không khí se lạnh bên tách cà phê nóng hổi, đặc sánh và thơm lừng, mỗi người tìm mình một không gian riêng, thả hồn với núi đồi, tận hưởng khí hậu trong lành và thổn thức về những kỷ niệm một thời. Cũng có người muốn thoát khỏi cuộc sống bận rộn, một lần đi tìm góc khuất của bản thân.

Trong khi đó, người Sài Gòn quen thuộc với cà phê vợt, còn gọi là cà phê bít tất hay cà phê kho. Theo truyền thống, bột cà phê được cho vào túi vải mỏng (còn gọi là vợt), đặt vào một chiếc ấm bằng đất nung rồi chế nước sôi như pha trà. Vài phút sau, cà phê được rót ra một ấm nhôm. Nước đầu tiên được gọi là nước cốt, có chất lượng tốt nhất của một lần pha. Ấm chứa cà phê cốt được bắc lên một bếp than trước khi rót cho khách.

Câu nói thường nghe thấy nhất ở Sài Gòn là: "Đi cà phê không?" Sài Gòn luôn vậy, bên cạnh những sôi nổi, tươi mới là sự hối hả lo toan bon chen đến nghẹt thở. Nếu những thành phố khác cà phê thường được pha bằng phin rất đặc, uống chậm rãi và thiên về thưởng thức. Thì cà phê Sài Gòn lại thường được pha sẵn, ít cà phê và nhiều đá, vị nhạt và bằng ống hút, đáp ứng nhu cầu của con người ở đây là tỉnh táo và giải khát. Nhiều người lần đầu tiên đến Sài Gòn, không thích cà phê nơi đây. Bởi cà phê ở đây vì nó mang nét ồn ào, xô bồ của một thứ nước giải khát đại trà.

Nếu các thành phố khác cà phê mang một phong cách đặc trưng của địa phương, thường kén người thưởng thức, thì ở Sài Gòn thành phố có nền văn hóa hợp chủng thì cái gu cà phê của họ cũng có nhiều sắc độ hơn. Trăm ngàn hình hài, chỉ cần bạn thích uống cà phê thì sở thích nào của bạn cũng được đáp ứng. Cà phê ở đây mang phong cách cởi mở, phóng khoáng năng động và tiện nghi đúng chất Sài thành.

Không phải ngẫu nhiên mà câu hát: "Sài gòn cafe sữa đá, vẫn mãi như thế ai uống hay chưa?" lại được người Sài Gòn ngân nga hát mỗi khi ngồi cafe cùng nhau, hàn thuyên đủ chuyện trên trời, dưới bể. Vì văn hóa cafe Sài Gòn từ bao đời nay vẫn mãi như thế! Bắt đầu từ 6h sáng, những quán cafe ghế đẩu trên vỉa hè bắt đầu hoạt động, trước khi vào giờ làm, mọi người lại rủ nhau: "cafe sáng nhé!".

Những hình ảnh rất đỗi quen thuộc mà bạn thường thấy ở Sài Gòn. Vào buổi sáng, những người đàn ông trung niên nhấc ghế ngồi trước nhà của mình, gọi một ly cafe và mua một bao thuốc lá. Sau đó họ sẽ vừa đọc các tin tức trên tờ báo buổi sáng, vừa nhấm nháp từng ngụm cafe đắng - thứ đồ uống mà dân Sài Gòn cho rằng có thể giúp họ tỉnh táo để khởi đầu cho một ngày mới.

Cứ như thế, cà phê trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của họ. Cuộc sống sẽ tẻ nhạt và vô vị biết chừng nào khi hương vị nồng nàn, đậm đà ấy mất đi. Chưa đâu như ở sài Gòn, cà phê lại trở nên thân thuộc và phổ biến trong đời sống con người như vậy. Có trăm ngàn kiểu uống cà phê, cũng có muôn hình vạn trạng các quán cà phê. Dù còn nhiều "hạt sạn" trong khâu buôn bán cà phê cũng như người dùng, nhưng hơn hết, hương thơm từ chính cà phê mới là thứ còn lại sau tất cả, dư vị cuộc sống sau mỗi ngụm cà phê mới là thứ người ta cần giữ lại, cũng giống như đối với một nền văn hóa, thứ còn lại sau nhiều cái đã mất mới thực sự là đáng quý...

Những cà phê vỉa hè (cà phê cóc) có thể bắt gặp ở bất cứ đâu: Hẻm siêu nhỏ, đại lộ thênh thang. Bên cạnh đó, Sài Gòn có hơn 8 triệu con người với đủ mọi thành phần, nghề nghiệp trình độ là muôn vàn những sở thích khác nhau. Vì vậy ở đây có đủ các loại cà phê đáp ứng mọi nhu cầu: Cà phê thiên nhiên, cà phê nghệ thuật, cà phê nhạc, cà phê sách, cà phê chứng khoán, cà phê wifi, cà phê thú cưng, cà phê đồ cổ, còn có cả cà phê ma, cà phê âm phủ...

Bên cạnh cà phê Việt truyền thống còn du nhập đủ cà phê của phương Tây: Anh, Mỹ, Pháp, Ý, Tây Ban Nha. Đa dạng về giá cả có thể bạn chỉ mất 6.000đ cho một ly đen đá ở vỉa hè nhưng cũng có thể bạn phải mất 100 ngàn đồng cũng cho một ly cà phê chồn ở một khách sạn hạng sang. Độc đáo như cà phê trứng, cà phê mật ong, cà phê dừa, bình dân hơn thì có cà phê sữa, bạc sỉu. Cà phê Sài Gòn là một cái gì không thể nắm bắt hay diễn giải được, chỉ biết rằng hàng ngày nó ngấm vào người ta và trở thành một phần không thể thiếu. Là khi ta nhớ về một ai đó, thường gắn với một quán cà phê kỷ niệm.