Đã từng có thật nhiều sự vô tư ở cái con người mãi không chịu lớn kia. Đã từng có thật nhiều tiếng càu nhàu và chửi bới phát ra từ nơi thư phòng chưởng môn nhân. Đã từng có thật nhiều sự bất lực đến từ những đệ tử Hoa Sơn cả lớn lẫn nhỏ với nhiều những sự bất mãn nữa. Đã từng đã từng đã từng đã từng....thật nhiều những thứ đã từng.

Thời gian là một con quay đầy tàn nhẫn. Bởi những thứ mà ta đau buồn, thậm chí là dứt cả tim gan đều sẽ dần bị nó lu mờ đi. Giống như cái cách mà sự nghĩa hiệp của Hoa sơn bị lu mờ, giống như cái cách mà Thanh Minh vẫn đang tồn tại.

Hoa Sơn vẫn là Hoa Sơn, linh hồn của ngọn núi này và cả những linh hồn già cỗi đã và đang bám trụ vào nó. Thanh Minh cũng vẫn là Thanh Minh, đó là cái cách mà hắn tự dùng chính bản thân làm lá chắn che mình khỏi sự tàn bạo của thời gian.

Kí ức là thứ níu giữ cả linh hồn con người, nhưng đó cũng là thứ sẽ hủy hoại cả tâm hồn của người ấy. Ai có thể dõng dạc bảo rằng ta vẫn sẽ sống mà không bao giờ nuối tiếc hay để tâm quá khứ chứ. Có lẽ là chẳng một ai cả.

Những kỉ niệm đau buồn là thứ một phần xây nên tâm hồn ta. Nhưng với Thanh Minh, thứ kỉ niệm ấy hắn giữ để hủy hoại bản thân. Hắn muốn hủy hoại thứ bất tài chẳng thể làm nên trò trống gì. Hắn muốn hủy hoại, hắn muốn lưu giữ, hắn tự cắn răng dằn vặt, hắn muốn nhớ và hắn muốn...không một sai  lầm nào được phép diễn ra nữa.