Ipinatong ko ang kumot sa natutulog na si Corazon bago ako lumabas ng silid. Nung nahimatay si Corazon ay agad siyang binuhat ni Emilio papunta sa sala. Nang kumalma siya ay inilipat siya sa silid ni Lola Adelina upang makapagpahinga. Sobra akong nag-alala sa kanya. Sumabay sa pag-aalala ko kay Santiago. Ang Corazon na halos walang emosyon nitong mga nakaraang linggo, ang Corazon na halos walang imik sa tuwing pinag-uusapan si Santiago, ang maskarang suot niya ay biglang binasag ng pagkakadakip nito. I was still wondering why he was arrested. For what reason? Sa pagkakakilala ko kay Santiago, he was a good man. Could it be that it has something to do with the Katipunan?

Habang naglalakad pabalik sa sala ay nakasalubong ko si Aling Lucia— siya ang katulong ni Lola Adelina rito sa bahay, na may dala-dalang baso ng tubig.

"Aling Lucia, ako na po," I voluntered.

"Naku, hija. Ako na."

I shook my head, "Ako na po. Alam kong pagod na kayo." Dahan-dahan kong kinuha sa kanyang kamay ang baso ng tubig.

"Maraming salamat, hija. Mauna ka na doon at may gagawin pa ako sa kusina."

Tumango ako saka naglakad pabalik ng sala. Pagdating ay napansin kong nakaupo na si Matias— the guy who told us about Santiago's arrest, sa armchair sa gilid kaharap ng armchair na kinauupuan ni Lola Adelina. Nakaupo si Emilio sa pahabang sofa habang tinatapik ang balikat ni Matias habang si Antonio naman ay nasa likuran niya at nakatayo.

Lumapit ako sa kanila saka ibinigay kay Matias ang baso ng tubig. Tinanggap niya ito saka dali-daling ininom.

"Maraming salamat," sabi nito saka ipinatong sa mesa ang baso.

"Walang anuman," sagot ko saka naglakad papunta sa kinatatayuan ni Antonio. I was about to talk to him but he looked like he was immersed in a deep thought. Seryoso ang mukha nito at nakakrus ang mga braso habang nakatingin sa sahig na para bang ito na ang pinakainteresanteng bagay sa mundo. I decided not to disturb and turned my attention to Emilio who was now talking to Matias.

"Matias, maaari mo bang ikuwento sa amin ang nangyari?"

He gulped. At kahit na nanginginig ay tumango ito, "H-habang ako'y naglilinis sa sala ng bahay ng mga Iglesias ay biglang dumating ang tinyente Vasquez kasama ang dalawang guwardiya. H-hinahanap nila ang ang señor Santiago dahil nagkasala raw ito. Bago pa man ako makapagsalita ay lumabas na ang señor kasama ang kanyang ama't ina. Doon ay puwersaham nilang inaresto ang señor. Pumalag ang mga magulang nito at.. at.." Matias' face turned pale. Napahilamos siya ng mukha na para bang hindi na alam ang gagawin. "Doon na nag-umpisang magkagulo. Sa bilis ng pangyayari ay nakita ko na lamang na nakahandusay na sahig ang ama ng señor Santiago h-habng ang.. ang señor ay sugatang inilabas ng mga guwardiya ng bahay."

Napakunot ang noo ni Emilio, "Anong kasalanan ang kanyang nagawa?"

"Ang pagtulong raw sa mga bandido. At sa tingin ko'y ang tinutukoy nila ay ang samahan."

Emilio ran his fingers through his hair in frustration, "Pipilitin nilang magsalita si Iglesias. At sa oras na magsalita siya ay mailalagay sa panganib ang samahan dito sa Kalookan."

I looked at Antonio when he removed his gaze from the floor and it landed on Emilio. His hands balled into a fist. "Mawalang galang na, heneral. Ngunit hindi magagawang pagtaksilan ni Santiago ang samahan."

"Antonio," I muttered.

"Tapat at maaasahan si Santiago. Mahal niya ang Katipunan lalong-lalo na ang bayan. Wala sa pagkatao niya ang ipagkalulong ito."

Tumayo si Emilio saka hinarap si Antonio, "Hindi ko nais na pagsabihan ng masama si Iglesias ngunit maaari itong mangyari. Iba ang pamamaraan ng mga taong iyon sa pagpapahirap upang mapaamin ito."

"Kung ganon ay iligtas natin siya. Itakas natin siya. Mukhang wala ka namang tiwala sa kanya. Itakas natin siya at nang hindi mangyari iyang ipinangangamba mo. Pakilusin mo ang samahan rito sa bayan."

This was a different Antonio I am seeing. The calm and cheerful Antonio was replaced with the Antonio in front of me. His eyes were full of anger, frustration and impatience. His fist were clenched tightly as if it's ready to launch and land on Emilio's face if it wasn't for the wooden couch between them.

"Isang kahibangan ang pakilusin ang puwersang hindi pa tuluyang nabubuo. Mag-isip ka—" Hindi na tuluyang natapos ni Emilio ang sasabihin nito nang inihampas ni Antonio ang dalawang kamay nito sa sandalan ng upuang nakapagitna sa kanilang dalawa.

Napaatras ako dahil sa gulat. This side of Antonio, I've never seen it before.

Lola Adelina stood up, "Antonio! Emilio!" But the two didn't stop. Mas lalo pang kumapal ang tensiyon sa buong silid.

"Paano ako makakapag-isip ng maayos kung ang kaibigan na parang kapatid ko na ay nasa panganib?" nagpupuyos sa galit na sabi ni Antonio.

"Kumalma ka, Hidalgo!" sigaw ni Emilio pero imbes na matinag ay muling inihampas ni Antonio ang kamay sa upuan.

Lumapit ako kay Antonio para pigilan ito pero isang malakas na tabig lang ang nakuha ko. Sa sobrang lakas ng pagkakatabig niya sakin ay natumba ako at napaupo sa sahig. They didn't even notice! They continued with their truce!

"Okay, that's it. I've had enough," I muttered.

Taking in all the courage I can get, I stood up saka muling lumapit kay Antonio. I grabbed his arm and spun him around. Nang makaharap sakin, I cupped his face. Nanlaki ang mga mata nito dahil sa ginawa ko pero 'di niya nagawang makapagsalita.

"Enough," I said, sternly.

I tiptoed, closed my eyes tightly, inhaled—

The bumped my forehead into his, hard. Pareho kaming napaatras at napahawak sa noo. Halos mahilo ako dahil sa impact. It hurts like fuck.

They were surprised with what I did. A la dy acting like a sadistic referee is not something you see in this period everyday. I shook it off, instead, I composed myself af muling tinignan si Antonio.

"Get yourself together, Antonio! Alam kong nag-aalala ka para kay Santiago pero alalahanin mo na 'di lang ikaw ang nag-aalala para sa kanya."

Guilt replaced the surprised expression plastered on his face.

"Hindi natin 'to masusolusyunan kung pareho kayong mainit ang ulo. Habang inuubos niyo ang oras niyo kaaaway ay mas nalalagay naman sa panganib si Santiago sa kamay ng mga kastila. Hindi niyo ba naisip 'yun?"

"Tama si Kristin," napalingon ako kay Lola Adelina. She looked like she recovered from what I did a while ago. She sat back on her chair saka hinilot ang kanyang sentido gamit ang isang kamay. "Mas makabubuti kung pag-uusapan natin ito ng maayos at mahinahon."

I sighed saka muling bumalik sa pwesto ko kanina. Emilio glared at Antonio before sitting back on his chair. Antonio walked beside me habang hinihimas ang noo. From my peripheral view, I could see his little glances towards me as if he wants to tell me something but he was hesitant to do it.

I maintained my expression. Diretso lang ang tingin. I know Antonio's in a lot of pressure right now. Kanina pa siya tahimik at seryoso. He was keeping it in the whole time. Well, so do I, all of us.  We all care for Santiago and we are all worried for him. But he should calm himself. If he can't do it for us, then atleast he should do it for Corazon.

"Heneral Jacinto, maaari ba naming malaman ang dahilan sa pagpunta rito?" Lola Adelina asked.

Emilio sighed, "Nakatanggap kami ng balita tungkol sa pagpapadakip sa mga principales na pinaghihinalaan ng mga kastila na may kaugnayan sa katipunan isang buwan na ang nakakalipas. Nagpadala ako ng mga liham sa bawat probinsiyang nasasakupan bg samahan upang balaan sila. Nakatanggap ako ng sagot mula sa mga probinsiya maliban sa isa."

"At ito ang Kalookan. Ito ba ang dahilan kung bakit ka naparito?" Lola Adelina asked.

"Tama ho kayo. Ilang liham ang ilang beses kong ipibadala rito ngunit ni isa doon ay wala akong natanggap na sagot. Kaya napagdesisyunan kong pumunta mismo rito."

"Nalaman ko pa lamang ang balitang ito kahapon. Walang nakapagsabi sakin mula sa samahan."

I bit my lower lip. We should've prevented Santiago's arrest if we received the news sooner. Hindi sana ito nangyari. Hindi sana nagkakaganito si Antonio at Corazon.

Napasandal si Emilio saka napabuntong-hininga. "Umaasa ako na kahit na hindi ako nakatanggap ng sagot ay naibalita sa samahan ang laman ng liham."

"May pumigik sa pagpasom ng liham." Lahat kami napalingon kay Antonio maliban kay Emilio.

"O sadyang binalewala ng nakatanggap ang liham," Emilio added.

Pansamantalang binalot ng katahimikan ang buong silid.
The receiver would be a member of the Katipunan.

I hitched my breath when realization dawned upon me. The receiver of the letter would be a member of the Katipunan. And preventing the dissemination of this information would mean... betrayal.

May taksil sa katipunan? But what would be his reason?

"Del Bosque." Lahat kami ay napalingon kay Matias nang magsalita ito. Nakatingin ito sa sahig na parang may naalala.

Del Bosque. That name again.

"Anong ibig mong sabihin, Matias?" kunot-noong tanong ni Lola Adelina.

He raised his head to look at us, "Sa hacienda Del Bosque dinala ang señor Santiago."

"Paano mo nasabing doon nga dinala si Santiago?"

"N-narinig kong sinabi iyon ng tinyente sa kasaa niyang mga guwardiya. At," Matias paused at muling napayuko na para bang may inaalala. "At narinig ko rin ang pangalan ni Padre Torres sa kanilang pag-uusap. Ngunit hindi ko mawari kung ano ang pinaguusapan nila. Ang alam ko lamang ay sa Hacienda ng mga Del Bosque nila dinadala ang mga inaaresto bilang pansamantalang kulungan."

I stepped back. The word Del Bosque kept ringing in my head. Parang bang gusto nitong makawala sa kung saan ko man ito ibinaon sa alaala ko, parang gustong-gusto nitong maalala ko ito.

Antonio looked at me, "Kristin?"

-

I stared at Corazon while caressing her hair. Nakaupo ako sa gilid ng kama habang si Corazon ay wala pa ring malay.

It was obvious that she fainted because of too much worry, and maybe because of overworking. Napapansin kong mas ginugugol niya ang oras kakagawa ng gamot at kakatrabaho ng mga gawaing bahay. I've never seen her rest. She wouldn't even let me help. I think she used it as a diversion. Maybe to get Santiago off her mind or maybe because of other things.

Napalingon ako sa pintuan nang bumukas ito.

"Tandang Sora," I muttered when the old woman entered the room with Aling Lucia. She was just staring at Corazon preventing herself from crying.

I stood up saka inalalayan ang matanda papunta sa kinauupuan ko kanina. Nang makaupo ay hinawakan nito ang aking kamay habang nakatingin kay Corazon.

"Hija, kumusta si Corazon?" she asked.

I smiled, "Maayos na po siya. Nahimatay siya kanina dahil sa sobrang pagod at pag-aalala."

Tabdang Sora let go of may hand. She sroked Corazon's hair like it was something fragile. "Kawawang bata. Napansin ko na nawala ang pagiging masigla nito nitong mga nakaraang linggo. Lubusan akong nag-alala. At nang sinabi sa akin ng katiwala ni Señora Adelina ang nangyari kay Corazon ay agad akong pumunta rito."

Hinimas ko ang likod ng matanda upang pagaanin ang loob nito." 'Wag po kayong mag-alala. Babalik po din ang dating Corazon."

"Sana nga, hija. Ayoko nang makita ang Corazon na nakilala ko nang kupkupin ko ito." Tandang Sora was a loving mother to Corazon. She adopted her after her parent's death. "Kaya ba siya nagkaganito dahil kay Santiago?"

I bit my lower lip, "Nang malaman niya na inaresto si Santiago, doon siya nahimatay."

"Kailangan niya si Santiago. Kailangan nila ni Antonio si Santiago. Silang tatlo ay para nang mga anak para sa akin.Ang makita silang masaktan, ay hindi ko kakayanin." Tandang Sora looked at me. Tears threatened to fall down her cheeks. "Hija, isang mang kahibangan ang gusto kong hilingin sayo ngunit sana'y ibalik niyo samin si Santiago."

I gulped, and slowly, I nodded. A faint smile appeared on her before she turned to Corazon.

"Mauuna po muna ako sa labas. Sasabihin ko lang kay Antonio na nandito na kayo." I didn't wait for her to answer. I walked out of the room passing by Aling Lucia. Bago ko pa man marating ang sala ay napasandal ako sa pader.

I raised a hand up to my chest. My heart was beating fast like it was joining a horse race. Tandang Sora's eyes tells me that she knows something. Why would she ask a girl like me to bring Santiago back to them? I'm no hero. I can't save people. I want to save Santiago because he was my friend but the problem is I don't know how. If Karlos was here, he would've done something using his divinity. But.. he's not here.

"Doon nakalagay ang kulungan ng Hacienda Del Bosque. Doon ikinukulong ang sumusuway sa gobernadorcillo."

Natigil ako sa pakikipagtalo sa isip ko. My brother's gentle voice echoed in my head.

"Masasama po ba lahat ng kinukulong diyan?"

"Hindi naman."

"Kung ganun, makakalaya din sila?"

Memories of a hacienda came flooding to my head. From the large plantation of the hacienda to its largest mansion. From every corner of the house to the intricate carvings on its furniture. From every room it has to it's hidden rooms. Even its prison cell in the large basement. This was a happy memory with my brother which I tried to repress for years.

I breathed in.

I've been there. I've been to Hacienda Del Bosque. Hacienda Del Bosque was turned into a museum. I've been there a million times.

I stepped forward. One step, two step, three step, and another, and another until I lose count. I ran. Passing the living room, went down the stairs.

I have to talk him.

"Hija, saan ka pupunta?" I stopped when Lola Adelina called.

"N-nasaan po si Emilio?" I asked breathing heavily.

"Kakalabas lamang."

I nodded, "Salamat po."

I continued running. The sun was already setting, painting the sky with a bright scarlet color. Mas binilisan ko pa ang takbo. Time waits for no one. I have no time to waste. I finally found people whom I can call friends and I won't let time or fate take them away from me. Not anymore.

Nang makalabas sa gate ng hacienda ay huminto ako. I looked around to search for him. My eyes landed on a guy who was about to get inside the carriage.

"Emilio!" I shouted with all my might.

He turned his head to look for the source of the voice until his eyes landed on me. Quickly, I ran towards him. Nang makalapit ay agad kong hinawakan ang magkabilang balikat nito. Nagulat ito sa ginawa ko.

"Tulungan mo ako."

Nanlalaki ang mata nito habang pilit na inilalayo ang mukha sakin, "M-m-maari bang ayusin muna natin ang ating pagkakatayo bago tayo mag-usap?"

Well, we were inches apart at sa sobrang pagmamadali ay di ko na ito napansin. Binitawan ko ang balikat nito saka umatras. Para naman siyang nakahinga ng maluwag.

"Anong tulong?" he asked. He wasn't looking at me. His was roaming in different direction.

I inhaled, "Oplan Bawiin si Santiago Mula sa Hacienda Del Bosque."

-

Humanities Music Video filming, Upcoming Marketing Festival, and Office Management Office Pratice. Sa sobrang dami ng mga gawain sa school maski pagpindot ng 'Publish' Button ay hindi ko na mapaglaanan ng oras. Paguwi sa bahay ay bagsak sa kama dahil sa pagod. Paggising ay diretso ligo. Ang hirap ng buhay estudyante.

Anyways, ang gusto ko lang sabihin ay SORRY MIANHAE PASENSYA NA GOMENASAI FORM THE KAIBUTURAN OF MY KOKORO DAHIL HINDI AKO NAKAPAGUPDATE SA SINABI KONG DAY.

-
Ano nga ba ang mangyayari sa Oplan Rescue ni Kristin? Bakit kaya wala si Karlos? May pumigil ba sa liham na ipinadala ni Emilio Jacinto o sadyang binalewala ito ng nakatanggap? May taksil nga ba? Ano nang mangyayari kay Santiago? Kay Corazon? Kay Antonio? Kay Kristin?

Abangan na lamang natin ang susunod na kabanata ng...

Dun dun dun dun

My Handsome

Dun dun dun dun

Katipunero

Dun dun!

-

Hi. Did you like this chapter? I hope you did. Smashing that vote button and sharing your thoughts about the chapter would really motivate this lazy fart (me). Thank you. ^o^