Opublikowano: 16.09.2019
Zaktualizowano: 20.07.2021

Naprawdę długo siedziałam nad tą częścią. Starałam się ugryźć temat z każdej strony.. Niektórzy twierdzą, że płeć to bariera, spisek światowy czy nierówne podziały. Jeszcze inni wyszczególniają tylko płeć mózgu jako mit. Płeć istnieje i chciałabym tutaj poruszyć ważne kwestie dotyczą właśnie tego skomplikowanego zagadnienia.
Jest to często poruszane pytanie: czy są różnice między kobietą a mężczyzną? Nawet w Dniu Kognitywistyki (21.03.2018) w Szczecinie w TRAFO Trafostacji Sztuki program obejmował panel dyskusyjny „Płeć, biologia i kultura" z udziałem m.in. kognitywisty, filozofa, psychologa, pedagoga i kulturoznawcy.
Różne badania wyciągają najbardziej skrajne z możliwych wnioski, które się ze sobą nie pokrywają lub wzajemnie wykluczają.
Tak, jak zapewne widzicie, będzie to bardzo długa przeprawa. Za ścianą tekstu wraz ze zdjęciami kryją się filmy z kanału Ted-Ex.
Z góry przepraszam za powtórzenia.

Kiedyś inne rzeczy były uznawane jako coś nienormalnego, co należało eliminować. Np. bycie leworęcznym czy bycie czarnoskórym, nawet samo urodzenie się kobietą kiedyś dawało nieźle w kość, więc może takie czasy, musimy przez to przejść, kiedyś to się zmieni.

Zacznę od płci w świecie zwierząt. Na zwiększenie zróżnicowania genetycznego wpłynęło powstanie płci, co pozwoliło na szybsze zmiany ewolucyjne (ciekawostka - nawet grzyby mają płeć). Większa różnorodność genetyczna sprawia, że organizmy są bardziej odporne na choroby, gdyż ich populacja przetrwa dłużej dzięki zwiększeniu szans na przeżycie potomstwa. 
- muszki owocówki mają 5 
- orzęski np. Tetrahymena ma 7. Potrafią wymieniać DNA, łącząc się w pary na 21 sposobów, mają więc aż 21 "orientacji seksualnych". Takie łączenie nie jest rozmnażaniem, ale zmienia już istniejące organizmy.

Trwale obojnactwo/hermafrodytyzm - np. ślimaki
Gynandromorf - tego terminu używa się w etymologii i dotyczy on organizmu mającego cechy żeńskie i męskie (motyle, ćmy, owady, pająki, nawet ptaki).

Sekwencyjny hermafrodytyzm - wielokrotna zmiana płci np. błazenki żyjące w ukwiałach w hierarchicznie zorganizowanych grupach po kilka osobników mają na szczycie hierarchii samicę i pozostałe samce. Po śmierci samicy dominujący samiec zamienia się w samicę i przewodzi grupie. - źródło 1

Dymorfizm płciowy np. u pawi czy bażantów. oraz różne zachowanie zwierząt o odmiennej płci. 
Nawet rośliny mogą być obupłciowe (zawierające żeńskie i męskie organy płciowe w tym samym kwiecie) oraz rośliny jednopienne (zawierające kwiaty męskie i żeńskie na tym samym osobniku).

Co chcę przez to pokazać? Że u nas osoby określające się inaczej niż kobieta czy mężczyzna nie są wyjątkiem. Należymy do świata zwierząt, więc nie powinniśmy negować cech, które leżą w naszej naturze od początku. A ta afera z książeczką Kim jest ślimak Sam? Ukazuje ona niegotowość niektórych, aby otwarcie mówić o seksualności, zwłaszcza wśród dzieci. To konieczność, nie zboczenie. Chyba że chcemy wyginąć, to taka propaganda jest w sam raz.

Punkt pierwszy - geneza płci człowieka - genetyka

Źródło zdjęcia https://www.istockphoto.com/pl/zdj%C4%99cie/male-and-female-karyotype-gm838214514-136403059

Źródło zdjęcia http://zanotowane.pl/62/3446/plec,mozgu,psychologia,procesy,poznawcze.php

Wbrew pozorom to od materiału genetycznego pochodzącego od ojca zależy płeć dziecka. Niesłusznie kiedyś zabijano żony niemogące dać męskiego potomka, zwłaszcza w dynastiach królewskich.

Ponieważ na ostateczna płeć wpływają także hormony płodowe, są produkowane przez gonady płodu. Dzieje się to później, dlatego przyjmuje się, że na początku wszyscy jesteśmy niezróżnicowani, czyli dwupłciowi, lub bezpłciowi, a bardziej naukowo - bipotencjalni. Mamy potencjał stać się zarówno kobietą lub mężczyzną.  - źródło 19

Cechy płciowe

- pierwszorzędne = płeć gonadalna
- drugorzędne = płeć somatyczna
- trzeciorzędne

Hermafrodytyzm - przyczyna genetyczna albo hormonalna. Narządy płciowe powstają jeszcze przed narodzinami. Częstotliwość 1: 500. W takim przypadku to lekarze decydują zwykle na podstawie badań, czy dane dziecko to chłopiec czy dziewczynka. Jednak czasem zdarzają się pomyłki - potem takie osoby chcą przejść korektę zmiany płci, bo czują się, jakby byli urodzeni w złym ciele. Nie należy tego mylić z transseksualizmem, gdy mężczyzna/kobieta urodzony/urodzona z męskimi/żeńskimi cechami płciowymi mają psychiczne poczucie przynależności do drugiej płci.

XXX - zespół nadkobiety = nadsamicy = supersamicy
Kariotyp 47, XXX 1:1000
Jeśli chodzi o objawy, to są one bardzo zróżnicowane, ów kobieta może rozwijać się prawidłowo oraz  mieć potomstwo. 
- wysoki wzrost
- mała głowa
- szeroko położone oczy
- boczne lub przyśrodkowe skrzywienie palca dłoni lub stopy
- zachodzenie na siebie palców
- płaskostopie
- podwyższone ryzyko zaburzeń uczenia się oraz opóźnienia rozwoju mowy oraz zdolności językowych
- opóźnienie rozwoju funkcji motorycznych
- możliwe trudności emocjonalne
- u niektórych występują też wady nerek: brak jednej nerki (agenezja) lub niedorozwój nerki (hipoplazja)
- możliwe napady padaczki ok. 10%

Źródło zdjęć https://testyprenatalne.pl/tematy/zespol-xxx-zespol-nadkobiety-nadsamicy

Zespół nadnerczowo-płciowy - nadczynność kory nadnerczy, która produkuje hormony płciowe
* obojnactwo rzekome - początek w życiu płodowym. Osoba wówczas nie ma jednoznacznie zdeterminowanej płci np. u osobnika mającego jądra, a więc gruczoły płciowe męskie (zazwyczaj jeszcze w jamie brzusznej lub w kanałach pachwinowych), obserwuje się dominowanie w wyglądzie ogólnym drugorzędowych cech płciowych typu kobiecego (nie ma zarostu, owłosienie miejsc typowo kobiecych, nadmierny rozwój gruczołów sutkowych, itd.).
* Dojrzewanie przedwczesne - początek choroby przed okresem dojrzewania płciowego. Objawy to nadmierny rozwój fizyczny dziecka i dojrzałość płciową ponad wiek, przy stosownym do wieku rozwoju umysłowym.
* Wirylizm u kobiet - początek choroby w okresie dojrzałości płciowej
Objawy to nieregularne miesiączkowanie, postępująca otyłość, nadmierne owłosienie typu męskiego, zmiana psychiki oraz barwy głosu w kierunku męskim, rozwój męskiej budowy ciała
* Feminizm u mężczyzn - początek choroby w okresie dojrzałości płciowej
Objawem jest rozwój drugorzędnych cech płciowych żeńskich (owłosienie typu kobiecego, rozrost gruczołów sutkowych oraz psychika żeńska), zanik popędu płciowego do kobiet, zmniejszanie się narządów płciowych oraz postępująca otyłość.

XYY - Zespół Jacoba = nadmężczyzny = supersamca
Częstotliwość - dane amerykańskie 1:1000 lub dane europejskie zakres od 26 do 375 na 100 000
Diagnoza zwykle zostaje postawiona w pierwszej dekadzie życia, jednak możliwe jest niezdiagnozowanie aż do 85% przypadków. Wbrew pozorom supersamiec nie jest zawsze bardziej agresywny od mężczyzn z kariotypem XY, nie ma też wyższego poziomu testosteronu. Jest wyższy, opóźniony w rozwoju -> wycofany posiadający stany depresyjne + deficyty uwagi.

Źródło zdjęcia https://testyprenatalne.pl/tematy/zespol-xyy-zespol-jacobsa-zespol-nadmezczyzny-zespol-supersamca

XXY/XXXY/XXXXY - Zespół Klinefertera
No tu chyba każdy zauważył, co jest nie tak. Spowodowana przez dodatkowy lub rzadziej dodatkowe chromosom/chromosomy płci.
Kariotyp 47, XXY lub 46, XY - bardzo rzadki obejmuje tylko 10% wszystkich przypadków
47, XXY lub 46, XX - do 2016 opisano jedynie 7 przypadków w piśmiennictwie medycznym
48, XXYY lub 48, XXXY- 1:17 000 - 1:50 000
49, XXXXY - 1:85 000 - 1: 100 000
Zwykle rozpoznaje się je dopiero u dorosłych mężczyzn, który sprawdzają, czy są niepłodni. Częstotliwość 1:1000 lub 1:500 lub 1:1500-1:5000 (podręcznik podaje jedno ale źródła 9 oraz 11 twierdzą inaczej)
- niższe stężenie testosteronu we krwi = słabo zaznaczone cechy płciowe
- ginekomastia = nadmierny rozwój sutków
- niektóre przypadki = osteoporoza czy rozedma płuc
- kobieca sylwetka =szeroka miednica i wąska klatka piersiowa
- skąpy zarost
- kłopoty z mówieniem, koordynacją ruchową oraz gęstością kości
Terapia testosteronem stymuluje rozwój wtórnych cech płciowych, ale nie przywraca płodności.

Źródło zdjęcia http://www.edziecko.pl/zdrowie_dziecka/7,79364,24639615,zespol-klinefeltera-czym-jest-przyczyny-objawy-i-leczenie.html

X - Zespół Turnera
Ktoś by powiedział, ale mega, tylko kobiecy chromosom płci, toż to 100% kobieta! Też tak bym chciała... o na pewno nie. Kariotyp chorej = 45, X dotyczy wyłącznie kobiet. Częstotliwość występowania: 1 na 5000 . U noworodków widać obrzęki kończyn dolnych, przyczyną jest niedrożność naczyń limfatycznych.
Objawy dostrzega się już we wczesnym dzieciństwie lub od razu po urodzeniu.
- niski wzrost (osiągają 145 cm bez leczenia)
- krepa budowa ciała
- zaokrąglenie bioder
- brak talii
- nadmiar skóry na szyi
- niedorozwój wewnętrznych i zewnętrznych cech płciowych = niepłodność
- czasem występują także wrodzone wady serca, nerek itp.
- trudności w uczeniu się
Terapia hormonalna (płciowe + wzrostu) pomaga zwiększyć wzrost oraz doprowadza do wykształcenia się wtórnych cech płciowych.

Źródło zdjęcia http://dev.cambler.pl/zespol-turnera

Cechy zewnętrzne nie zawsze decydują o tożsamości płciowej! Tego ludzie, szczególnie Polacy, muszą się nauczyć. Poza tym brak pociągu do przeciwnej płci nie determinuje homoseksualizmu, jak pokazał nam zespół nadnerczowo-płciowy.

Punkt drugi - geneza płci mózgu - życie płodowe

Źródło zdjęcia http://zanotowane.pl/62/3446/plec,mozgu,psychologia,procesy,poznawcze.php

Czy urodzi się dziewczynka, czy chłopiec? Na to pytanie dostajemy odpowiedź już w szóstym tygodniu rozwoju embrionalnego. Nie znalazłam żadnych rzetelnych badań stwierdzających, co kobieta ciąży ma jeść, aby urodzić osobnika danej płci (to nie Simsy).

Naturalny mózg na początku to mózg kobiecy. Dopiero męskie hormony np. testosteron mogą zmienić płeć mózgu (testosteron zamienia się w estrogen, który doprowadza do formowania się mózgu męskiego).

Zbyt niski poziom hormonów męskich może zmodyfikować typowe cechy mózgu: chłopiec rodzi się z mózgiem kobiety lub odwrotnie. - źródło 1

I teraz myśl... skoro naturalny mózg to mózg kobiecy, to mężczyźni nie powinni być traktowani jako błąd rozwojowy. Piszę to, ponieważ prawdopodobnie niektóre osoby pomyślą sobie, że skoro zbyt mała ilość hormonów męskich powoduje, że chłopiec ma mózg kobiecy, to jest to właśnie jakiś błąd na etapie rozwoju embrionalnego. To nieprawda. Nie wolno także podczas ciąży, mając te wiedzę, bez wiedzy lekarza brać dane hormony, aby urodzić np. dziewczynkę. To tak nie działa. Jeśli powiem, że maksymalny poziom testosteronu w rozwoju płodowym może być 4 razy wyższy niż po urodzeniu, to ilu z was pomyśli, że takie (...) (bo nie chce tego nazywać dzieckiem, płodem czy czymś), jest bardziej męskie od osobnika dorosłego. Nie. 

Po urodzeniu tym bardziej nie da się tego zmienić. Mózg jest plastyczny, ale nie w takim stopniu. Korekta zmiany płci obejmuje podawanie hormonów, aby zmienić narządy płciowe lub wygląd zewnętrzny, nie zmieni to mózgu. Piszę to kursywą, ponieważ mogę się w tej kwestii mylić.

Punkt trzeci - geneza płci ciała - narządy płciowe - życie płodowe
Dopiero, gdy wiadomo, jakiej płci osobnik się urodzi, ciało formuje jego narządy płciowe. W ok. 8 tygodniu powstają zalążki moszny lub łechtaczki. W 12 tygodniu przyszli rodzice mogą się dowiedzieć o płci dziecka, gdyż wykształcone zewnętrzne narządy płciowe są widoczne. Oczywiście w tym czasie kora nadnerczy zaczyna wydzielać hormony płciowe.

Punkt czwarty - dzieciństwo
Przyszłe matki czy przyszli ojcowie kupują potrzebne rzeczy dla dziecka. Stereotypy ujawniają się już na tym etapie. Nikt z tym nie walczy.

Źródło zdjęcia - moja własna tabelka z informacjami z książki Płeć mózgu oraz własnymi doświadczeniami.
Na szczęście moi rodzice pozwalali mi bawić się dinozaurami czy w chłopięce zabawy np. wojsko. Z czasem zaczęłam nienawidzić różowego, więc ubierałam się na czarno. Jakoś z tego powodu nie wyrosłam na homoseksualistkę. Co nie zmienia faktu, że mogłabym nią być. 

Punkt piąty - dalszy rozwój - kultura

Dzieci chłoną wiedzę jak gąbka wodę. Także należy je uczyć nie tylko radykalnych postaw np. należy nienawidzić i unicestwiać osoby ubierające się na czarno, gdyż zagrażają naszemu zdrowiu psychicznemu (oczywiście ten przykład wymyśliłam, ale rozumiecie aluzję). Przede wszystkim powinno uczyć tolerancji wobec inności, nie bać się chorób psychicznych, ale naj najważniejsze... uczyć je samodzielnie myśleć, stawiać tezy na podstawie rzetelnych argumentów, zawsze analizować autorytet (czy dobrze gada, czy plecie głupoty?). Niestety kiedyś wpojono ludziom, że autorytetu trzeba się BEZWZGLĘDNIE I POSŁUSZNIE słuchać. Te czasy minęły, powinny na zawsze zostać wytępione. Oczywiście w takich sytuacjach np. w wojsku czy na polu bitwy to co innego.

Nawet obecnie wmawia się, że to mężczyzna jest panem, nieomylnym szefem, jedynym słusznym sędzią, a kobieta tylko głupią posłuszną panią domu. To mężczyźni mają być liderami, obejmują wyższe stanowiska. Są też bardziej agresywni, skłonni do przestępstw. A należy tu pamiętać, że nasze myśli kreują rzeczywistość!

Jeżeli dziewczynka widzi mamę, która tylko zajmuje się domem, ciągle wymaga żeby było w pokoju posprzątane a lekcje odrobione, tata zaś jest od zadań specjalnych, czyli od zabawy i psot, może nabrać przekonania, że fajniej być mężczyzną niż kobietą. Że kobietą jest być nudno. Podobnie chłopiec - jeśli mama jest dobra, czuła, łagodna a tata agresywny, krzykliwy, wymagający, może nie chcieć być w przyszłości jak on. W ten sposób może się rozwinąć dysforia płciowa. W okresie dojrzewania niezadowolenie z własnej płci też może być kształtowane pod wpływem oddziaływania kultury oraz społeczeństwa. Pomyślmy nieszablonowo. Co zrobi pulchna i mało urodziwa dziewczyna, gdy ideał jest szczupły, ponadto atrakcyjny? Odpowiedzieliśmy, że pewnie zacznie nad sobą pracować. Makijaż, ćwiczenia, dieta, zmiana stylu, może nawet operacja plastyczna. A co jeśli nabierze przekonania, że lepiej jej będzie na świecie, jeśli zmieni płeć? Lub będzie się przebierać za mężczyznę? Też jest taka opcja.
Przejdźmy do chłopców. Ci mają gorzej pod względem seksualnym. Mogą dojrzewać szybciej od rówieśników, przez co staną si obiektem sprośnych żartów. Jeśli nie dojrzeli szybciej lub będą spokojni czy łagodni, zostaną obrzuceni różnymi wyzwiskami np. pedał. Często ich zachowania wydają się niedojrzałe, impulsywne. Chcą rywalizować, objąć pozycję lidera, mogą mieć chęć rysowania penisów/eksponowania narządów płciowych (ich obsesja na męskich jest szkolną zmorą). Typowe są dla nich eksperymenty (zabawki erotyczne oraz pisemka, zachowania homoseksualne). 

Ważne jest uświadomienie sobie, że takie eksperymenty w ramach swojej płci nie muszą oznaczać orientacji homoseksualnej. Jest to rodzaj zachowań zastępczych spowodowanych brakiem innego obiektu seksualnego. - źródło 22
Presja otoczenia jest kolejnym czynnikiem warunkującym orientację seksualną.
U zwierząt jeśli w stadzie jest mało samic lub są kontrolowane przez silnego dominującego samca alfa, młodym samcom pozostaje homoseksualizm dla rozładowania napięcia i dla treningu, potrzebnego by wykorzystać rzadką okazję do zapłodnienia samicy. To zwiększa ich szansę na przekazanie swoich genów. - źródło 1

Punkt szósty - starość

Źródło zdjęcia - moja własna tabelka z informacjami z książki Płeć mózgu oraz własnych doświadczeń.
Wszyscy to znamy, obraz namolnej, starszej pani, która zaczepia wszystkich na dworze. Można powiedzieć, że obie płcie upodabniają się do siebie. Mężczyźni łagodnieją a kobiety.... cóż, tu się nie wypowiem, macie tabelkę. Nie jest to reguła a pewne uproszczenie.

Punkt siódmy - zachowania seksualne
Odpowiada za nie podwzgórze. Zauważa się różnice na poziomie komórkowym.

Zachowania udokumentowano dobrze u ponad 500 gatunków, a obserwowano u około 1500, muszą więc mieć jakąś wartość ewolucyjną.
Z pewnością nie jest to kwestia wolnego wyboru, indywidualnych decyzji, tylko jeden z biologicznie uwarunkowanych fenotypów organizmu. Nie można więc twierdzić, że jest pociąg niezgodny z naturą, chyba że uznamy, że wszystko co odbiega od przeciętnej jest z naturą niezgodne - to jednak zupełnie błędny pogląd. - źródło 1 Może zdarzyć się pociąg szczura do kota. Powoduje to toksoplazmoza. Nie znaleziono natomiast korelacji pomiędzy środowiskiem a preferencjami seksualnymi. Homoseksualizm nie jest zaraźliwy, ani nie powstaje w wyniku wychowania dzieci w środowiskach homoseksualnych. Takie wychowanie ma jedynie wpływ na zrozumienie, że jest to naturalna - chociaż nie typowa, w sensie "najczęściej spotykana" - preferencja w danej populacji. - źródło 1

Punkt ósmy - różnice w budowie anatomicznej mózgu

Poniższe detale to różnice między średnimi wynikami kobiet i mężczyzn. Nie należy brać ich zbyt poważnie. A wynik zależy od kontekstu oraz tzw. zagrożenia stereotypem. Kolejnym problemem są zadawanie pytania lub nazwy testów. Mogą one niechcący wpłynąć na wyniki. Jeśli znajdziemy jakieś różnice w budowie mózgu, nie powinniśmy od razu przypisywać ich do płci. Ponadto badania, w których nie znaleziono różnicy, nie są publikowane, bo nie przyciągają uwagi. To wprowadza nieporozumienia. Kiedy mierzymy małe struktury w ciasno wyznaczonej przestrzeni w mózgu, może wkraść się fałszywa różnica. - Więcej o tym można przeczytać w źródle 2.

W podwzgórzu występują różnice w gęstości (kobiety mają większą gęstość istoty białej), schemacie połączeń czy wielkości neuronów.
U samic hipokamp jest większy, być może dlatego, że kobiety łączą wydarzenia z danymi emocjami, przez co zapamiętują je głębiej. Ale to nie jedyne różnice.
BSTc/jądro łożyskowe prążka krańcowego/bed nucleus of the stria terminales u mężczyzn jest prawie o połowę większe niż u kobiet, u osób transseksualnych ma rozmiary typowe dla płci przeciwnej. - źródło https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18980961

Często podawana różnica: mężczyźni mają więcej połączeń wewnatrzpółkulowych a kobiety międzypółkulowych. Był rok 2014, zmierzono połączenia w mózgach 949 młody ludzi w wieku od ośmiu do dwudziestu dwóch lat. Wyniki średnio przedstawiały fakt, który podałam na wstępie tego akapitu. Wnioski przedstawiły się następująco: męskie mózgi są zoptymalizowane do wykonywania wyspecjalizowanych zada np. matematyka, natomiast kobiecy pozwala na dogłębną analizę oraz intuicję. Połączenia nie wynikają z budowy anatomicznej mózgu tylko z doświadczenia życiowego np. chłopcy grają w piłkę (czyli skupiają się na jednym celu). Wynikają także jak się przekonaliśmy powyżej, że wpływa na nie też sposób traktowania nas przez społeczeństwo oraz sugestię treści zadania, polecenia czy wreszcie własnych przekonań. Więc wyniki badań nie są rzetelne, nie należy ich podawać jako dowód na różnice między płciami.

Mamy podobne mózgi, ale podobne nie znaczy takie same. Ten sam ośrodek podobnie wyglądający może jednak nieco inaczej funkcjonować. Na każdą osobę trzeba patrzeć indywidualnie, a nie jakiej jest płci. Jest więcej różnic wśród osób tej samej płci aniżeli między kobietami i mężczyznami.

Gdyby komuś znającemu się na anatomii ludzkiego mózgu dać do porównania mózgi obu płci, wyłącznie przy użyciu oczu, nie byłby w stanie powiedzieć, który to który. (Tak sobie przypuszczam, bo nic nie znalazłam na ten temat. Wiem tylko, że różnicy nie widać gołym okiem). Ale jeśli byśmy dali mu czaszki, to już by wiedział.

Źródło nieznane - podesłała mi je kiedyś siostra przez wzgląd na moje zainteresowania, więc jeśli znacie je, możecie mi podesłać. Prawdopodobnie wzięte ze strony besty.pl

Rozróżniamy także wiele rodzajów płci
- genetyczną na podstawie kariotypu
- gonadalną na podstawie obecności chromosomu Y
- genitalna na podstawie wydzielanych przez gonady hormonów
- somatyczna na podstawie wyglądu ciała
- psychiczna

Podsumowując, kobiety są z Wenus, a mężczyźni z Marsa. Różnice są i nie znikną. Musimy postarać się je akceptować, naginać zasady, zmieniać światopogląd. Nie ma nic całkowicie czarnego ani białego, są różne odcienie szarości. P. S internetowy test na płeć mózgu nie zawsze powie nam prawdę o nas samych.

W części środkowej macie filmiki dotyczące płci i nie tylko, przepraszam za pomieszanie. Nie jestem pewna, czy posiadają polskie napisy, ale angielskie na pewno. Zakładam, że moi czytelnicy znają podstawy, a w razie potrzeby jest Google Tłumacz. Naprawdę warto zobaczyć. Chociażby jeden dziennie. Ze mną jest taki problem, że jeśli zacznę, to na jednym się nie skończy.

Na początek coś śmiesznego, co rozrusza humor.

https://youtu.be/8UOHotuOFyc

Cóż, nie wiem, co miał na celu pokazanie, ale może był to sarkastyczny przekaz, którego nie bierze się na poważnie. Mówię serio.

https://youtu.be/A2klTfzyf-w

Film z kanału G. F. Darwin

https://youtu.be/z_oasTe39U8

https://youtu.be/Wl7gep9f16M

https://youtu.be/Q3WDw-DBKLA

https://youtu.be/xuM7ZS7nodk

https://youtu.be/Cetg4gu0oQQ

https://youtu.be/iJ8Np5EST3A

https://youtu.be/lrYx7HaUlMY

https://youtu.be/paBsyBY_-dA

https://youtu.be/HJqtUUDhaxA

https://youtu.be/9LTaBGDrw4M

https://youtu.be/bylg_ZB0WPI

https://youtu.be/rP01bH9Ljf4

https://youtu.be/y5rita8a9_E

https://youtu.be/A_xXC37CDSw

https://youtu.be/SkB4gG8ke7Q

https://youtu.be/JKS7HWy2TRU

https://youtu.be/Bg7hbA6IwBM

https://youtu.be/V6yixyiJcos

https://youtu.be/0oAJsPFH2wk

https://youtu.be/36m1o-tM05g

https://youtu.be/WWRXOqYwRkM

Źródła
1. http://www.is.umk.pl/~duch/Wyklady/Kog1/B03-najprostsze2.htm
2. https://www.mindful.org/pink-brains-blue-brains/
3. http://www.national-geographic.pl/ludzie/plec-mozgu-to-mit-anatomicznie-jestesmy-tacy-sami
4. https://prezi.com/hjtsri9sn5oc/pec-mozgu/
5. http://www.szczecin.eu/zycie_w_miescie/miasto_poleca/inne/55453-dzien_kognitywistyki_plec_mozgu.html
6.
7. https://pl.wikipedia.org/wiki/Tetrahymena
8. https://en.wikipedia.org/wiki/Sex_change
9. http://www.edziecko.pl/zdrowie_dziecka/7,79364,24639615,zespol-klinefeltera-czym-jest-przyczyny-objawy-i-leczenie.html
10. http://zanotowane.pl/62/3446/plec,mozgu,psychologia,procesy,poznawcze.php
11. https://testyprenatalne.pl/tematy/zespol-xxy-zespol-klinefeltera
12. https://www.medme.pl/artykuly/hermafrodyta-co-to-jest-obojnactwo-narzady-plciowe,69403.html
13. https://testyprenatalne.pl/tematy/zespol-xxx-zespol-nadkobiety-nadsamicy
14. http://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-narzadow-wewnetrznych,zespol-nadnerczowo-plciowy,artykul,1580071.html
15. https://testyprenatalne.pl/tematy/zespol-xyy-zespol-jacobsa-zespol-nadmezczyzny-zespol-supersamca
16. https://parenting.pl/rozwoj-plodu-ludzkiego
17. https://parenting.pl/12-tydzien-ciazy
18. https://pl.wikipedia.org/wiki/Okres_prenatalny
19. https://bajszczak.pl/tak-powstaje-plec/
20. https://bajszczak.pl/bez-kategorii/plec-nie-tylko-to-co-widac/
21. https://bajszczak.pl/bez-kategorii/plec-najwazniejsze-rozni-ludzi/
22. https://bajszczak.pl/bez-kategorii/zachowania-homoseksualne-u-nastolatkow/
23. https://www.focus.pl/artykul/kobiety-i-mezczyzni-rozni-ale-rowni
24. http://wyborcza.pl/1,75400,15121444,Neuroseksizm_uczonych__czyli_draka_o_plec_mozgu.html?disableRedirects=true
25. http://healthfully.org/medicalscience/id8.html