Data opublikowania: 20:29 24-05-2020
Ostatnia aktualizacja: 23:50 06-09-2020

Opisuje on celowe próby tłumienia myśli czy zachowań, które zwiększają prawdopodobieństwo ich wystąpienia.

I właśnie tu mogłabym skończyć, ale... Usłyszałam hasło, trzyskładnikowe.

Teoria procesów ironicznych

Wpisanie w wyszukiwanie zaawansowane w języku polski nie pomogło. Albo nadal nie umiem szukać.

A skąd nazwa efektu białego niedźwiedzia? Według źródła 1 to istnieje pewna anegdota o Fiodorze Dostojewskim, który jeśli chciał komuś zaleźć za skórę, rzucał wyzwanie <<Przez minutę spróbuj nie myśleć o białym niedźwiedziu>>.

Daniel Wegner, profesor psychologii z Harvardu, prowadził Labolatorium Kontroli Psychicznej (ciekawa nazwa, co nie?). Obiektem badawczym byli studenci, mieli nie myśleć albo nie robić zakazanych rzeczy.
Skutki były do przewidzenia, czyli:
- lepiej zapamiętali to, co mieli zapomnieć
- mieli odpocząć, byli pobudzeni

Autorem wspominanej już teorii ma być Wegner. Nazwa to Teoria paradoksalnych procesów kontroli umysłowej.
Według niej, gdy gdy próbujemy wprowadzić nasz umysł w pożądany stan (np. zasnąć) używamy dwóch równoległych procesów. Pierwszy z nich jest świadomy i możemy nim sterować. Ma on za zadanie szukać treści psychicznych zgodnych z naszą intencją (w przykładzie z zasypianiem będą to oznaki zmęczenia). Drugi proces jest nieuświadomiony i pełni funkcję pomocniczą – monitoruje naszą psychikę szukając elementów sprzecznych z naszym celem (np. oznak pobudzenia) i automatycznie sygnalizuje konieczność ich usunięcia.
(Źródło 2)

Panująca pomiędzy nimi równowaga może zostać łatwo zachwiana. Np. gdy umysł jest
- przeciążony
- rozkojarzony
- działa pod presją czasu
- pod wpływem stresu
- pod wpływem alkoholu/używek

Gdy równowaga zostanie zachwiana, zaczyna działać drugi, nieświadomy proces. Skutki jego działań trafiają do świadomości.

Mechanizm ten wyjaśniałby:
- obsesję
- ponoszenie porażek
- problem z odstawieniem używek lub destrukcyjnych zwyczajów
- sytuacje, gdy coś na czym najbardziej się skupiamy, najczęściej nam nie wychodzi, kiedy ma nam wyjść (w tekście jest podany przykład z wylewaniem wody ze szklanki)

Poniżej znajdziecie moją inspirację.

Efekt białego niedźwiedzia | OD ZERA #127 z kanału OD ZERA project
https://youtu.be/eMzNVuLqc7E

Źródła:
1) https://sukcespisanyszminka.pl/biale-niedzwiedzie-pozytywne-myslenie/
2) https://www.granicenauki.pl/gdy-sad-mysli-o-bialych-niedzwiedziach-26052
3) https://www.psychologytoday.com/intl/blog/mental-mishaps/201009/dont-think-about-it
4) https://en.wikipedia.org/wiki/Ironic_process_theory