Data opublikowania: 14:37 21-06-2020
Ostatnia aktualizacja: 12:48 15-09-2020

Czy wiedzieliście, że jeśli wpiszecie w pole wyszukiwania Google następujące frazy:
1) dzień urodzin w postaci dwucyfrowej = 06 a nie 6
2) miesiąc urodzin w takiej samej postaci co powyżej
3) ostatnie dwie cyfry rok
4) zrobicie spację = odstęp
5) oraz dodacie colour

To poznacie kolor na palecie w jeden z chyba dwóch sposób definiowania kolorów czyli HEX?

Mi wyszedł coś w stylu ciemnego bordowo-brązowego, a co się wam ukazało?

A teraz przejdźmy do faktycznej zawartości, myśleliście, że zostawię was z czymś takim?

1) Achromatopsja

2) Anomia barw
3) Agnozja barw

4) Synestezja typu  grafem-kolor

Wszystkie powyżej wymienione zaburzenia mają jedną wyraźną cechę wspólną: upośledzone funkcjonowanie rozpoznawania kolorów w otoczeniu. Różnią je patomechanizmy i dysfunkcje konkretnej fazy czynności rozpoznawania barw.

Achromatopsja
Cecha charakterystyczna = utrata percepcji barw (Pąchalska - 2012). Inne parametry widzenia funkcjonują normalnie.
Literatura wiąże ją z uszkodzeniem obszaru potyliczno-skroniowego oraz zakrętu wrzecionowatego (Zawadzka, Domańska w: Domańska, Borkowska, 2011).
Diagnoza:wpierw wyklucza się wrodzone wady w zakresie widzenia
- daltonizm (Pąchalska, 2012).
Potem odnajduje się defekt podstawowy. Tutaj nie może nim być:
- upośledzenie w zakresie nazywania
- rozumienia nazw kolorów
- trudność w rozpoznawaniu przedmiotów
- deficyt pamięci np. anomia barw.
Jest wynikiem:
- uszkodzenia pola wzrokowego V4 lub przyległych do niego obszarów
- niedokrwienia
Czasem może być odwracalne.

Anomia barw
Osoba z tym zaburzeniem gorzej funkcjonuje w życiu codziennym = uboższe słownictwo w zakresie nazw kolorów. Widzi kolory, ale nie potrafi ich nazwać.
Problemem jest deficyt pamięci (Zawadzka, Domańska w: Domańska, Borkowska, 2011).
Odbieranie sygnałów wzrokowych = poprawne
Przetwarzanie ich = poprawne
Znalezienie desygnatu = problem w odnalezieniu (Skowronek-Bała, Budziszewska, 2009).

Agnozja barw
Jest to utrata funkcji rozpoznaniawania i\lub nazywania kolorów (Zawadzka, Domańska w: Domańska, Borkowska, 2011).
Umiejętność odróżniania kolorów = tak
Prawidłowa percepcja otoczenia = tak
Przyczyną nie jest deficyt pamięciowy ani językowy. 
Defekt podstawowy = dyskoneksja wzrokowo-werbalna (Zawadzka, Domańska w: Domańska, Borkowska, 2011). Czyli rozłączenie prawej półkuli (percepcja barw) od lewej (zazwyczaj tu mieszczą się funkcje werbalne). Przykładowe miejsca uszkodzeń powodujące to zaburzenie:
- ciało modzelowate/spoidło wielkie
- przyśrodkowa lub brzuszno- -boczna część obszarów potylicznych lewej półkuli (Zawadzka, Domańska w: Domańska, Borkowska, 2011). 

Synestezja typu grafem-kolor
ang. grapheme-color synesthesia
Zapewne wiecie już, co to synestezja . Synestetykiem był wspominany już tutaj Salomon Szerieszewki opisany przez Łuriję z pamięcią doskonałą. Nie mógł zjeść lodów, gdyż sama ich nazwa powodowała, że czuł smak a ich kolor przypominał mu węgiel.
[Chyba tak to było, przepraszam, dawno czytałam tamtą książkę, obiecuję poprawę ;) ]
W tym przypadku będzie to powiązanie przez pacjenta percepcji liczb lub liter z odczuwaniem kolorów. 
Trwała = tak
Wbrew woli = tak
Niezapomniana = tak
Rozwija się w dzieciństwie podczas nauki czytania.
Może opierać się na bazie procesów językowych. Czy będzie błędem, jeśli napiszę, że jej deficytem podstawowym będą zaburzone procesy językowe? Tego nie wiem.
W źródle 3 możecie przeczytać sobie o badaniu z wykorzystaniem odmiennej wersji testu Stroopa.

Spokojnie, nie zapomniałam o was, ale robię porządki, gdyż przymierzam się do wrzucenia części dotyczących neurobiologii, więc wyszukiwanie trochę zajmuje, a nie chcę pisać jedną część przez parę dni czy tygodni, także może będę wrzucać takie mniejsze przeplatane obszerniejszymi. 

Do przeczytania

W przyszłości

Źródła:
1) http://neuropsychologia.org/achromatopsja - Poziom trudności 4/5 Magdalena Sabiniewicz
1. Pąchalska, M. (2007). Neuropsychologia kliniczna. Urazy mózgu, 1, 142-143.
2. Domańska, Ł, Borkowska, A.R. (2011).Podstawy neuropsychologii klinicznej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
3. Skowronek - Bała, B., Budziszewska, B. Zaburzenia percepcji wzrokowej pochodzenia korowego. Przegląd Lekarski 2009 / 66 / 11
4. Łuria, A. R. (1976). Podstawy neuropsychologii. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
2) https://www.is.umk.pl/~duch/Wyklady/KogP/12-Neuropsycho.htm
3) http://neuropsychologia.org/lateralizacja-synestezji-typu-grafem-kolor
1. Ruiz MJ, Hupé JM (2015) Assessment of the Hemispheric Lateralization of Grapheme-Color Synesthesia with Stroop-Type Tests. PLoS ONE 10 (3): e0119377. doi:10.1371/journal.pone.0119377