Happiness is not the absence of problems,
it's the ability to deal with them.

~~~~~~

Geluk.

Een woord van amper twee lettergrepen. Zo simpel om uit te spreken, zo moeilijk om te zijn.
Er is zoveel onrecht in de wereld. Er zijn mensen die omkomen van de honger, geen dak boven hun hoofd hebben, getroffen zijn door ernstige ziektes, onrechtvaardig behandeld worden; in mensonwaardige omstandigheden leven.
En dan heb je ons: de rijke westerling. We zouden alles moeten hebben wat ons tere hartje maar begeert en onszelf gelukkig mogen prijzen met de luxe en vrijheid waarin we leven. Toch zijn we het niet. We zijn niet gelukkig.
Zijn we dan ondankbaar?
Misschien.
Wel is het belangrijk te weten dat geluk echt niet alleen maar afhangt van materiële dingen. Ieder mens heeft sowieso een basis nodig; iemand die zich constant moet zorgen maken of hij/zij elke dag wel genoeg eten door zijn maag zal krijgen en niet de middelen heeft om in zijn/haar eigen levensonderhoud te kunnen voorzien, kan immers bijna onmogelijk ècht gelukkig zijn. Geluk is hiervan echter maar tot een bepaalde grens afhankelijk en vanaf het moment dat die grens overschreden wordt, gaat geluk eerder afhangen van andere factoren. Die rijke miljardair is echt niet per se gelukkiger dan die verpleegster uit dat middenklassegezin.
We kunnen niet meer genieten van kleine dingen, maar tegelijkertijd bieden ook grootse dingen niet de voldoening die we voor ogen hadden. We vinden alles vanzelfsprekend, zijn verstrengeld in de dagelijkse sleur van de maatschappij. Pas wanneer je in een bepaalde situatie terecht komt waarin bepaalde dingen wegvallen, ga je pas beseffen van welke privileges je al die tijd zonder nadenken had genoten. We horen zo vaak verhalen van mensen met kanker die ondanks alles toch positief in het leven staan en een soort vrolijkheid uitstralen waar de meesten nog wat van kunnen leren. Waarom? Wanneer je iets overkomt waardoor je beseft dat er grote dingen op het spel staan, ga je je veel sneller optrekken aan kleine dingen. Misschien iets dat we allemaal ooit eens hebben meegemaakt, kan je het vergelijken met het volgende: we vinden het doodnormaal om even een door vet en suiker gedomineerde lekkernij te consumeren, maar wegens ziekte word je door een arts verboden deze dingen voor een tijdje te eten. Plots voel je een gemis en besef je pas hoe gelukkig je jezelf mag prijzen met die lekkernij. Je bent dan ook weer heel dankbaar wanneer je geleidelijk aan terug die zoetigheden mag oppeuzelen, tot het weer vanzelfsprekend wordt en je er niets meer bij gaat voelen.
Vandaag de dag leven we in een enorm prestatiegerichte maatschappij met onhaalbare idealen. Er wordt van ons verwacht dat we knap, slim, aardig en grappig zijn. We moeten allemaal ergens in uitblinken, we moeten er allemaal elke dag piekfijn uitzien, we moeten van elke dag een feest maken. Elke dag van ons leven, zo zeggen we, moet nuttig gebruikt worden, want daartoe zijn we verplicht. We denken dat ongelukkig zijn verboden is en we als rijke westerling verplicht zijn om gelukkig te zijn. Wat is echter het resultaat? We zijn zo gefocust op gelukkig zijn, dat we er alleen maar ongelukkig van worden.
Je merkt het misschien niet altijd aan mensen, maar je zou er nog van schrikken hoeveel personen mentaal niet in orde zijn. Een op vijf jongeren in Vlaanderen heeft psychische problemen. Nergens ter wereld zijn de zelfmoordcijfers en het aantal depressies zo hoog als in de westerse samenleving. Wil dat zeggen dat we ondankbare opgevers zijn? Kan je het ons kwalijk nemen dat we niet gelukkig zijn? Zijn we niet gewoon allemaal het slachtoffer van de prestatiegerichte maatschappij die we zelf hebben opgebouwd en de complexiteit van de menselijke psyche?
Wat is geluk in feite? Het eindproduct van bepaalde hormonen? Verbindingen in onze vreemde, mysterieuze hersenen? De menselijke geest is echt iets heel raars; een gevoel is ook helemaal niet iets waar je zelf voor kiest. Je kan wel leren om met dat gevoel om te gaan of het ietwat verkroppen, maar een gevoel uitsluiten gaat niet. Hoe komt het dan dat sommige mensen wel bezwijken onder de druk en andere niet? Sommige mensen hebben nu eenmaal meer aanleg voor een depressie dan anderen. Ik weet van mezelf dat ik daar nogal vatbaar voor ben.
Ook ik heb me een tijdje heel slecht gevoeld en zag het allemaal even niet meer zitten. Het sterkste van al? Ik wist niet eens waarom ik ongelukkig was. Ik werd niet gepest, had alles wat ik maar verlangde, groeide op in een warm nest. Ik heb echter wel een bepaalde eigenschap meegekregen die vaak aan de oorzaak ligt van psychische stoornissen: perfectionisme. Ik leg de lat voor mezelf gigantisch hoog en ben niet snel tevreden met mijn eigen prestaties. Hierdoor wordt onzekerheid in de hand gewerkt, wordt je gevoeliger voor invloeden van buitenaf, heb je constant het gevoel dat je faalt.
De mens is extreem gevoelig voor invloeden uit zijn omgeving. Dat is volgens mij wat ons van dieren onderscheidt. Iedereen wil geliefd zijn, iedereen wil ergens in uitblinken, iedereen wil gewoon het beste van zijn leven maken. Door de sociale media wordt je dan ook nog eens extra met je neus op de feiten gedrukt; andere mensen maken iets van hun leven en jij niet. Wanneer je het gevoel krijgt niet aan het plaatje te voldoen, kom je in een negatieve spiraal terecht.
Al deze elementen zijn veel minder van toepassing in onderontwikkelde landen; zij hebben veel minder last van een prestatiegerichte maatschappij, de druk is daar veel lager. Zij worden niet elke dag geconfronteerd met het perfecte plaatje dat de mens moet zijn en worden niet opgejaagd door de deadlines of de snelheid waarmee het dagelijkse leven in onze contreien voortraast. Zij hebben weliswaar veel minder en het is belangrijk dat we daar bij stil staan, maar het is nogal kort door de bocht om te stellen dat wij daardoor gedwongen zijn wel gelukkig te zijn.
Misschien moeten we gewoon weer leren om ongelukkig te zijn. Het is heel normaal dat je je soms slecht voelt; het hoort bij het leven. Zolang deze emotie maar niet de bovenhand gaat nemen en momenten van geluk en ongeluk elkaar niet in de weg staan.
Als je zelf het gevoel hebt dat het even niet meer gaat in je hoofd, dan wil ik dat je weet dat je mij altijd een berichtje mag sturen, want –hoe cliché het ook klinkt- erover praten helpt echt. 

Om af te sluiten, mijn sleutel tot geluk: de acceptatie dat geluk geen rechtlijnig begrip is dat permanent blijft. Er zijn diepten en dalen en het is de manier hoe je daar mee omgaat, die uiteindelijk tot levensvreugde zal leiden. Om Johan Cruijff te citeren: "Ieder nadeel heb z'n voordeel."