Kiedy słyszymy hasło „Złe traktowanie kobiet" większość z nas kojarzy je z kręgiem kultury arabskiej, hinduskiej czy islamem i są to trafne skojarzenia, lecz na świecie istnieje wiele innych krajów i kręgów kulturowych, w którym kobiety traktowane są jak ludzie drugiej kategorii. W tym artykule postaram się przybliżyć zachowania, obrzędy i ukazać ich przyczyny oraz skutki. Na końcu znajdziecie kilka filmów związanych z tym tematem, które polecam obejrzeć, aby zyskać jeszcze większy punkt widzenia na tę sprawę.

Kręg kultury islamskiej.

Zanim zaczniemy, dowiedzmy się co kobietach mówi Koran?

• Mężczyzna pod każdym względem przewyższa kobietę: ...niewiasty postępować powinny ze wszelką, przystojnością, a mężowie tak samo z niemi, ale mężowie mają stopień wyżej nad niewiastami.

• Kobieta jest istotą pustą i bezmyślną: Czyż powiedzą, że Przedwieczny jest ojcem tak wymyślnego stworzenia jako jest córka, której młodość przebiega na ubieraniu się i przyozdabianiu i która zawsze spiera się bezzasadnie?

• Kobieta nie jest zdolna do samodzielnego życia bez pomocy mężczyzny: Mężczyźni mają pierwszeństwo nad kobietami, ponieważ Bóg dał im wyższość nad niemi i wyposaża je przez mężczyzn.

• Kobieta musi być posłuszna mężczyźnie i może być zmuszona do tego biciem, jeśli inne środki okażą się niewystarczające: Żony powinny być posłuszne, zachowywać tajemnice mężów swoich, gdyż pod ich straż niebo je oddało; mężowie doznający ich nieposłuszeństwa, mogą je karać, zostawić w osobnych lożach, a nawet bić je; uległość niewiast powinna dla nich być ochroną od złego z niemi obchodzenia się.

• Kobiety muszą zakrywać ciała, a według niektórych interpretacji także twarze (jednak w samym Koranie nie ma dosłownego nakazu zakrywania twarzy ani włosów).

• Muzułmanka nie może poślubić „niewiernego", podczas gdy muzułmanin może pojąć za żonę żydówkę lub chrześcijankę.

• Mężczyzna zawsze (poza okresem menstruacji i okołoporodowym) może wymagać od żony współżycia seksualnego: Wasze żony są to wasze pola, uprawiajcie je, ilekroć wam podobać się będzie.

• Kobieta dziedziczy znacznie mniej majątku, niż mężczyzna: Bóg ci zaleca abyś podzielając majątek swój między swe dzieci, synom dwa razy tyle dawał, co dajesz córkom.

• Kobieta ma przed sądami mniej praw, niż mężczyzna: Niech wezmą dwóch ludzi za świadków, albo w niedostatku jednego lub dwie niewiasty, wybrane według waszej woli; jeżeli by jedna z nich pomyliła się przez zapomnienie, druga jej przypomni prawdę.

• Koran podkreśla, że kobieta jest istotą ludzką, stworzoną przez Allaha.

• W przeciwieństwie do Biblii, Koran nie wspomina imiennie Ewy i całą winą za grzech pierworodny obciąża Adama.

• Koran, obok negatywnych postaci kobiet przedstawia pozytywne.

• Potępia zabijanie noworodków płci żeńskiej.

• Gwarantowane jest kobietom minimum praw majątkowych i okresowe zabezpieczenie zamieszkania i wyżywienia po rozwodzie, a także utrzymanie przez męża w czasie trwania małżeństwa. Wdowy powinny mieć zabezpieczone mieszkanie i utrzymanie przez rok po śmierci męża.

• Nie ma różnic między mężczyzną i kobietą na płaszczyźnie czysto religijnej.

Iran i Irak.

Kobieta może otrzymać rozwód tylko w trzech przypadkach: jeżeli mąż całkowicie ją porzucił, jest narkomanem lub impotentem. Każdy taki przypadek trzeba dokładnie udokumentować, a w sądzie panie mogą zeznawać tylko we dwie, gdyż słowo pojedynczej kobiety się nie liczy. Ten czynnik, jak i aranżacje małżeństw dziewczynek w młodym wieku (w Iraku legalnie za mąż może wyjść już dziewięciolatka) sprawiają, że wiele kobiet zdradza swoich mężów mimo tego, iż jest to surowo zabronione i karane. Kobieta, gdy udowodni się jej niewierność jest kamienowana. Proceder ten polega na zakopaniu ofiary do piersi w ziemię oraz rzucaniu w nią kamieniami przez mieszkańców jej miejscowości. Jedyną formą oczyszczania z zarzutu jest uwolnienie się z ziemi.
Zdrada w wykonaniu mężczyzn teoretycznie również powinna być karana, zdarza się to jednak rzadko, a konsekwencje są niewielkie. Irakijczycy mogą jednak korzystać z wybiegu prawnego, tak zwanych „małżeństw czasowych". Mężczyzna może zawrzeć związek małżeński z kobietą na parę godzin, aby móc odbywać z nią stosunki płciowe zgodne z prawem.

Pakistan i Afganistan.

W niektórych rejonach tego państwa karą za przestępstwa popełnione przez mężczyzn jest gwałt zbiorowy wykonany na ich kobietach (żonach czy córkach). Bardzo popularne jest tam „zabijanie honorowe", przez które rocznie traci życie około 1000 kobiet. Nie istnieje prawo przeciwko przemocy domowej, której doświadcza 90% kobiet. W Pakistanie kobieta, która pracuje, zarabia 82% mniej niż mężczyzna.
Sytuacja Pakistanek jest świetnie ukazana w dokumencie „Pakistanki odsłaniają twarz". Skupia się on głównie na kobietach, które zostały oblane kwasem.

Przeciętnie kobieta w Afganistanie żyje 45 lat, dla porównania Europejka około 80 lat. Bardzo dużo kobiet to analfabetki, na co mają wpływ działania wojenne i okupacja.
Jeśli kobieta w tym państwie zostanie zgwałcona, zgodnie z prawem może być zmuszona do poślubienia gwałciciela. Afganki muszą usługiwać mężowi, mają też obowiązek zaspokajać go seksualnie co najmniej raz na cztery dni. Mogą co prawda odmówić współżycia, jednak w takim przypadku mężczyzna ma prawo nie dawać im jedzenia.

W Afganistanie za panowania Talibów kobieta mogła wyjść jedynie w towarzystwie męża lub innego mężczyzny z rodziny, po obaleniu ich rządu los kobiet w Afganistanie trochę się poprawił. Wiele z nich chodzi do szkoły, a nawet zakłada firmy, czy jest posłanką w parlamencie.

Turcja.

Sytuacja kobiet w Turcji jest o wiele lepsza niż w innych muzułmańskich krajach, które wcześniej przedstawiłam. Wraz z szybkim rozwojem gospodarczym kraju i wzrostem zamożności społeczeństwa, jego mieszkańcy coraz częściej przyjmują zachodnie wzorce kulturowe, co korzystnie wpływa na wiele kwestii, takich jak chęć przyjmowania kobiet do pracy, restrykcyjny ubiór i przemoc. Niestety takie zmiany zachodzą głównie w dużych miastach, na terenach wiejskich, w szczególności zajmowanych przez Kurdów, kobiety nadal są ofiarami ciągłej przemocy, czy zabójstw honorowych.  W Turcji kobiety nie mają obowiązku chodzić w burkach, czy chustach i coraz częściej podejmują zatrudnienie.

Somalia i Mali.

Obrzezanie dziewczynek w islamie jest głęboko zakorzenioną tradycją, która pierwotnie   odgrywała rolę rytuału inicjującego dorosłość i była związana ze świętem. W większości rejonów takie podłoże dawno zanikło, ale praktyka pozostała. Inicjowanie dorosłości dziewczynek następuje w dniu ich pierwszej menstruacji oznaczającej wkroczenie w dorosłe życie. Obrzezanie u mężczyzn w ciepłym klimacie, może być korzystne ze względów higienicznych, w przypadku kobiet jest to jedynie kwestia kulturowa. Dokonuje się go bez znieczulenia, przy użyciu ostrego przedmiotu, czasem kawałka szkła lub zardzewiałej żyletki. Z powodu tragicznych warunków sanitarnych i braku jakiejkolwiek kontroli lekarskiej wiele dziewcząt umiera w wyniku zakażenia. Liczbę obrzezanych kobiet w Afryce szacuje się na 130 milionów.

„Rodziny czują presję poddania dziewczynki zabiegowi, ponieważ wpływa to na pozycję społeczną kobiety i jej atrakcyjność małżeńską. Gdy rodzina zaniecha tej praktyki, ich córka zostanie napiętnowana i wykluczona ze społeczeństwa." – Raporty UNICEF z 2005 roku.

Rytualne obrzezanie jest szczególnie popularne w Mali i Somali. W innych krajach nie jest wcale praktykowana lub w niewielkim stopniu.

Demokratyczna Republika Konga, Czad.

Kongo jest miejscem gdzie toczą się ciągłe walki. Kobiety są stale atakowane przez bojowników i uzbrojone patrole milicji. Codziennie ponad tysiąc kobiet jest gwałconych, a około 57% kobiet w ciąży cierpi na niedożywienie. Kobiety nie mają również zbyt wiele praw, nie mogą nawet podpisywać żadnych dokumentów prawnych bez zgody i bez obecności męża.

W Czadzie kobiety są w podobnej sytuacji. Gwałty stały się tam bronią używaną podczas walki. Publicznie, na oczach mężów kobiety są gwałcone przez żołnierzy i partyzantów. Gwałcą również małe dziewczynki i kobiety w ciąży. Zgwałcone kobiety są odsuwane od życia społeczeństwa i pogardzane. Jeśli kobieta zostanie zgwałcona gdzieś w polu, to nie przyznaje się do tego, aby uniknąć ostracyzmu i nie denerwować męża. Aranżacja małżeństw jest tu standardem, tak jak wydawanie za mąż dziewczynek w wieku 10 - 12 lat.

Indie.

Nawet w wielkich miastach małżeństwa są przeważnie aranżowane, a kobieta nie ma prawie żadnego wpływu na wybór przyszłego partnera.  Z badań przeprowadzonych przez Lancet wynika, że w ciągu ostatnich trzydziestu lat aż 12 milionów kobiet zostało poddanych aborcji tylko dlatego, że miały urodzić dziewczynkę, bo społeczeństwo preferuje chłopców.
Do niedawna w Indiach obowiązywał brutalny rytuał sati. Polegał na tym, że gdy mężczyzna umierał i jego ciało było palone na stosie, żona musiała rzucić się za nim w płomienie. Choć oficjalnie zakazano tego procederu, nadal zdarzają się przypadki kultywowania sati, poza tym wciąż nieprzychylnym okiem patrzy się na wdowy.

Japonia.

Japonka jest zawsze „pod opieką" jakiegoś mężczyzny, męża lub ojca. Z punktu widzenia prawnego nie przysługuje jej nawet prawo do dzieci, gdyż one są zawsze tylko i wyłącznie własnością ojca.
Pracujące kobiety są zatrudniane na niższych stanowiskach, otrzymują też niższą płacę. I nic nie zmienia fakt, iż często są o wiele lepiej wykształcone od swoich szefów.
Japońskie firmy dają mężom „zasiłek na żonę" (wife allowance) jeśli wybiera ona nieodpłatną pracę w domu, zamiast kariery zawodowej – system podatkowy też to promuje.

Jakie złe traktowanie kobiet może na nas wpłynąć?

Wielu z nas wydaje się, że to jak traktowane są kobiety w odległych zakątkach świata nie ma na nas najmniejszego wpływu. W kwestiach gospodarczych czy politycznych oczywiście nie ma żadnego, ale inaczej sprawa wygląda jeżeli mówimy o turystyce i zagrożeniu osób podróżujących do tych krajów. W tych aspektach ma ogromny wpływ.

Przebywanie bez dokumentów w krajach arabskich, które są nagminnie kradzione turystom, jest niebezpieczne, a powrót w zasadzie niemożliwy. Konsekwencje nie skontaktowania się z konsulem lub chęci przekroczenia granicy, są tragiczne. O ile mężczyźni, póki nie zechcą przekroczyć granicy, są bezpieczni, to kobiety stoją w o wiele gorszej sytuacji, ponieważ niezależnie od narodowości, w krajach takich jak Egipt czy Arabia Saudyjska, muszą posiadać przy sobie dowód tożsamości. Zatrzymanie przez policję w miejscach publicznych bez dokumentów, w szczególnych przypadkach może grozić nawet tymczasowym więzieniem.

Wizytę w Iranie i kilka zasad, które powinien przestrzegać turysta, szczególnie kobiety, ale też mnóstwo ciekawostek znajdziecie w filmiku świetnej vlogerki tutaj → „Jak jest w Iranie" www.youtube.com/watch?v=r7eqKhBteGM

Moim zdaniem inne kultury i ich wyznawców powinniśmy szanować, lecz nie możemy dopuszczać do obrzędów czy tradycji łamiących prawa człowieka. Zachęcam również do włączania się w akcje pomocy kobietom lub mówienia i edukowania ludzi o traktowaniu kobiet na świecie, wszystkich, którzy się ze mną zgadzają.

Filmy, które warto obejrzeć:

Mustang.

„Wczesne lato w nadmorskim miasteczku kilkaset kilometrów od Stambułu. Lele i jej cztery siostry wracają ze szkoły, spontanicznie świętując koniec roku i niewinnie flirtując z kolegami z klasy. Dla okolicznych mieszkańców ich zabawa okazuje się być jednak zbyt frywolna. Wybucha lokalny skandal, który ma nieoczekiwane konsekwencje. Dom dziewczynek z dnia na dzień zamienia się w więzienie, a rodzina postanawia jak najszybciej „pozbyć się problemu" i wydać je za mąż – decydując o wyborze narzeczonych bez ich wiedzy. Siostry postanawiają jednak za wszelka cenę znaleźć sposób, by pokonać ograniczenia i móc żyć po swojemu." - Filmweb.

Dziewczynka w trampkach.

„Wadjda ma 10 lat i mieszka w Rijadzie. W szkole uchodzi za buntowniczkę, ponieważ chodzi w porysowanych długopisem trampkach i próbuje bawić się z chłopcami. Jej największym marzeniem jest rower. Niestety, w Arabii Saudyjskiej kobiety nie mogą prowadzić samochodów, zaś dziewczynkom nie wypada jeździć na rowerze – ma to jakoby zagrażać ich cnotliwości. Aby zdobyć pieniądze na upragniony rower i przekonać dorosłych o swojej pobożności, Wadjda postanawia wziąć udział w konkursie recytacji Koranu." - Filmweb.

Z pewnością nie jest to film o złym traktowaniu kobiet, ale świetnie odzwierciedla ich sytuację, mówiąc o zwyczajach tłumaczących wiele zachowań, które  nam wydają się absurdalne. Polecam szczególnie za doskonale ukazaną arabską kulturę.

Kwiat pustyni.

„Film jest autobiografią Waris Dirie. Urodzona w Somalii, w jednej z koczowniczych osad, w wieku 5 lat zostaje poddana rytualnemu obrzezaniu, w wieku 13 lat sprzedana mężczyźnie za żonę, by w końcu zostać amerykańską supermodelką. Obecnie ma 44 lata i pracując jako rzeczniczka Organizacji Narodów Zjednoczonych, przeciwdziała praktykom obrzezania na całym świecie." -Filmweb

Pakistanki odsłaniają twarz.

www.eskago.pl/vod/program/5434/najlepsze-dokumenty-fokusa/pakistanki-odslaniaja-twarz

Jaki Wy macie stosunek do traktowania kobiet w różnych miejscach na świecie? Byliście kiedyś wymienionym wyżej kraju? Znacie akcje, w które można się włączyć na rzecz pomocy kobietom na świecie, czy może obejrzeliście ciekawy dokument, film na temat ich sytuacji? Zapraszam do dzielenia się swoim zdaniem w komentarzach.

Następny artykuł zostanie poświęcony krajom skandynawskim. Piszcie o jakich kwestiach najbardziej chcecie przeczytać oraz o tym jakie tematy i kraje Was interesują.