CÂU 5: Trình bày nội dung cơ bản của quy luật quan hệ sản xuất phải phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất, vận dụng quy luật này vào thực tiễn cách mạng nước ta hiện nay?

Vị trí của quy luật: là quy luật cơ bản nhất, quan trọng nhất của toàn bộ lịch sử loài người, quy định sự vận động và phát triển của lịch sử.

LLSX và QHSX là 2 mặt của PTSX. Mối quan hệ biện chứng giữa QHSX và LLSX hình thành quy luật phổ biến nhất của XH. Quy luật QHSX phù hợp với tính chất và trình độ của LLSX , khẳng định vai trò quyết định của LLSX với QHSX và đồng thời cũng chỉ ra sự tác động trở lại của QHSX đối với LLSX.

1.      Các khái niệm phản ánh trong quy luật:

Ø  PTSX: là cách thức SX ra của cải vật chất trong từng giai đoạn lịch sử nhất định.

Ø  LLSX: biểu hiện mối quan hệ giữa con người với giới tự nhiên diễn ra trong quá trình SX vật chất, thể hiện trình độ chinh phục tự nhiên của con người.

Ø  QHSX: biểu hiện mối quan hệ giữa người với người diễn ra trong quá trình SX vật chất.

Ø  Tính chất của LLSX: thể hiện mức độ XH hóa của tư liệu SX và của người lao động. (Người lao động có thể là cả XH hoặc là 1 cá thể riêng biệt)

Ø  Trình độ LLSX bao gồm người lao động, công cụ lao động, đối tượng lao động.

2.      Sự vận động của quy luật: 

a.      Vai trò quyết định của LLSX đối với QHSX:

Trong sự vận động của PTSX, lúc đầu LLSX và QHSX là phù hợp với nhau nghĩa là LLSX đến đâu thì QHSX đến đó. Càng về sau, LLSX càng vận động nhanh hơn, QHSX càng vận động chậm hơn. Từ đó hình thành mâu thuẫn giữa LLSX mới với QHSX cũ lỗi thời. Khi mâu thuẫn này lên đến đỉnh cao, LLSX mới sẽ gạt bỏ QHSX cũ lỗi thời và hình thành QHSX mới phù hợp với LLSX mới. Điều đó nghĩa là 1 PTSX cũ mất đi, 1 PTSX mới được hình thành và cứ như thế dưới tác động quyết định của LLSX, lịch sử XH loài người tuần tự trải qua 5 PTSX  từ thấp tới cao đó là:

1. Công xã nguyên thủy.

2. Chiếm hữu nô lệ.

3. Phong kiến.

4. Tư bản chủ nghĩa.

5. Cộng sản chủ nghĩa.

Trên thực tế, không phải tất cả các quốc gia đều lần lượt trải qua 5 PTSX từ thấp tới cao, mà một số quốc gia có thể bỏ qua 1 vài PTSX để đi lên những PTSX mới cao hơn.

b.      Sự tác động trở lại của QHSX đối với LLSX:

Sự tác của QHSX đối với LLSX theo 2 khuynh hướng chung đó là: có thể thúc đẩy sự phát triển của LLSX và cũng có thể kìm hãm sự phát triển của LLSX.

·         QHSX lỗi thời không phù hợp với tính chất và trình độ phát triển của LLSX thì nó kìm hãm sự phát triển của LLSX. Nhưng cuối cùng thì QHSX cũ cũng bị thay thế bởi một QHSX cao hơn, tiến bộ hơn, phù hợp với tính chất và trình độ phát triển của LLSX.

·         QHSX đối với LLSX có ít nhiều phụ thuộc vào giai cấp thống trị. Nếu như lợi ích của giai cấp thống trị về cơ bản phù hợp với lợi ích chung của toàn bộ XH thì giai cấp thống trị có sự tác động tích cực thúc đẩy sự phát triển của LLSX. Còn lợi ích của giai cấp thống trị về cơ bản mâu thuẫn có tính chất đối kháng với lợi ích chung của toàn bộ XH, thì giai cấp thống trị tác động kìm hãm sự phát triển của LLSX.

3. Vận dụng quy luật này vào thực tiễn cách mạng nước ta hiện nay:

Nước ta lựa chọn con đường XHCN bỏ qua PTSX TBCN với ý nghĩa bỏ qua chế độ chính trị của CNTB. Về kinh tế, Đảng ta chủ trương 1 nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần với cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà Nước theo định hướng XHCN. Nhằm phát huy mọi tiềm năng của các thành phần kinh tế, phát triển mạnh mẽ LLSX để xây dựng cơ sở kinh tế XHCN, từng bước XH hóa XHCN. Trong đó kinh tế quốc doanh bao giờ cũng giữ vai trò chủ đạo, có ý nghĩa quyết định đối với sự phát triển của nền kinh tế nước ta hiện nay.