Ik was er niet echt met mijn hoofd bij. In het halfdonker keek ik naar mijn eigen schaduw op de grond, die er als een ineengedeukt blikje frisdrank bijzat. In de gang liep er af en toe een jongen of een meisje voorbij; dan keken ze even sluiks mijn richting op en liepen vervolgens met nerveuze tred verder zonder nog een blik op mij te werpen. Niet dat ik daar behoefte aan had. Iedereen moest mij gewoon met rust laten. Het laatste wat ik wilde was een gesprek.

'Femke.'

Mijn naam werd zacht doch kordaat uitgesproken. Ik herkende de stem meteen. Met tegenzin keek ik op, terwijl ik al wist waaraan ik me kon verwachten.

'We hebben je overal gezocht.'

'Oh, zien jullie dan niet gewoon op jullie scherm waar ik ben?'

De vrouw legde ostentatief een hand op haar borst, terwijl ze met opgetrokken wenkbrauwen aankeek. 'Ik begrijp niet wat je bedoelt.'

'Laat maar.'

De vrouw bukte zich, zodat haar griezelige ogen recht in de mijne keken. Wederom voelde ik niets van menselijkheid. Ik had er absoluut geen moeite mee gehad om Larsson te geloven: er stond niet anders dan een gesofesticeerd staaltje elektronica voor mij. Aan de technologie viel toch nog wat te sleutelen, naar mijn mening. Je kon de smeerolie nog ruiken.

'Weet je hoe laat het is?' vroeg de geoliede machine.

Ik wierp een blik op mijn pols. Het was ondertussen al acht uur in de avond. De testen rond creativiteit waren inmiddels al een uurtje geleden begonnen. Ik stond geprogrammeerd om kwart voor acht.

'Je bent al een kwartier te laat, jongedame.' Het was de eerste keer dat ik dit vrouwmens zo streng hoorde praten. Ik vond het alleszins beter dan die zeemzoete stem van steeds. 'Je brengt heel de planning in de war.'

Ik haalde mijn schouders op. 'Mijn excuses.'

'Als je nog wilt deelnemen, dan moet je nu meteen met mij meekomen.'

Ik bleef onbewogen voor me uitstaren. Op dat moment had ik lak aan alles wat ze zei. Die testen konden me gestolen worden. Mijn lichaam en geest waren te zeer bezoedeld door alles wat ik die dag gezien en gehoord had. Ik zag gewoon het nut niet meer in van alles.

'Femke,' herhaalde ze.

'Laat me gerust.'

'Je mag al blij zijn dat we je nog een tweede kans geven. Voor hetzelfde geld hadden we je hier ook gewoon kunnen laten zitten en waren je kansen om naar de maan te gaan voorgoed verspeeld.'

'Wat kan het jullie nu schelen of ik naar de maan ga of niet? Alsof jullie inzitten met ons! Wij hebben al die valse façades van jullie wel door. Ik ben al die hypocrisie hier zo beu als die vuile Alimenticums die we iedere dag moeten nemen!'

Stond ik nu te schreeuwen tegen een robot? Zij waren waarschijnlijk niet de echte boosdoeners; zij deden enkel wat hen werd voorgeprogrammeerd. Ook zij waren slechts een pion in een veel groter bordspel. Ik kon alleen niet echt uitmaken wat wij dan waren. De kanskaarten?

Waarschijnlijk was de vrouwelijke machine nog niet gesofisticeerd genoeg om mij van een antwoord te voorzien, aangezien ze er nogal onwetend bij stond. Straks bracht ik haar systeem nog op hol.

Nadat ik terug op adem was gekomen, zag ik alles terug wat helderder in mijn hoofd. Ik denk dat die plotse uitbarsting me goed had gedaan. Gewoon even alle remmen los. Misschien was dat wel wat ik al de hele tijd nodig had.

'Dus ik mag melden dat je uit de race stapt?'

Die woorden brachten me toch van mijn stuk, waardoor ik even moeilijk moest slikken. Ik mocht het niet zover laten komen. Ik kon dit Mona en Nel niet aandoen; ik moest bij hen zijn als ze naar de maan zouden vertrekken. Bovendien had ik niet al die moeite gedaan om nu op het laatste nippertje alles in het water te laten vallen. Geen Elias die daaraan iets zou veranderen.

'Nee, ' zei ik. 'Ik wil graag naar mijn volgende proef geleid worden.'

De vrouw knikte. 'Prima.'

-----

Ze hadden me weer in een veel te strak pak gehesen. Ik moest constant de neiging onderdrukken om overal te krabben, maar ik hield me in omdat ik wist dat ik bekeken werd; krabben wordt doorgaans niet als het meest charmante gebaar aanzien. Ondertussen wachtte ik op het eerste signaal dat het begin van de test inluidde. Ik was heel die show al gewoon geworden. Alle testen waren als het ware in een soort routine vervallen, waarbij alles de normaalste zaak van de wereld was geworden. Al luchtte de gedachte dat dit de laatste was me wel op.

Het werd steeds lichter in de ruimte.

Nadat mijn ogen zich hadden aangepast aan de nieuwe lichtsterkte, bemerkte ik dat ik me in een lege, spierwitte kamer bevond. Geen spatje kleur. Geen voorwerp, geen raam, zelfs geen deur. Ik was het enige driedimensionale object in de kamer.

Toen was daar die stem.

Goedenavond, Femke. Welkom in de creativiteitskamer. Zoals je gemerkt hebt, heb je hier niets tot je beschikking buiten je eigen hersens en een paar ledematen. Het is aan jou om de uitgang te vinden. Ondertussen geven we je een stelling, of beter een vraag om over na te denken: wat zouden we kunnen doen om de aarde nieuw leven in te blazen? Tip: de meest logische oplossing is niet altijd de juiste. Succes.

En weer lieten ze me verweesd achter.

Goed, rustig blijven. Ik heb al bewezen dat ik het kan.

Wat zou ik kunnen doen om de aarde weer nieuw leven in te blazen? Interessant vraagstuk. Ik was er lange tijd van uitgegaan dat de aarde simpelweg niet meer te redden was, maar misschien was ik daarin verkeerd geweest. Ik baseerde me alleen maar op wat iedereen vertelde, wat ik dagelijks op straat hoorde. Ik hoorde de pessimistische woorden van Porter Johnson, die de wereld in rep en roer zette bij zijn aankondiging van de maanselecties. Natuurlijk zag ik ook met mijn eigen ogen dat het niet goed ging met de aarde, maar misschien was de situatie niet hopeloos. Misschien was het nog niet verloren voor al die miljarden achterblijvers.

Mijn vader, als de idealist die hij was, vertelde me vroeger altijd dat je een probleem bij haar wortels moet aanpakken. Hij zei dan dat de politiek alleen maar aan de korte termijn dacht; in elke populaire beslissing zagen zij kiesvee, werd hun electorale postje verzekerd. Zelfs wanneer iedereen besefte dat er een probleem was, wanneer er in wetenschappelijke kringen overal consensus was, dan nog was elke beslissing, elke wet slechts een mager beestje, om toch maar niet die impopulaire beslissing te moeten nemen: met een simpele brandblusser blus je geen heidebrand.

Natuurlijk vertelde hij het niet exact zo. Ik was toen nog te jong om het te begrijpen.

Terwijl ik zo nadacht, bekroop me nog steeds het akelige gevoel dat ik bekeken werd. Ik voelde mijn kaken verstijven, mijn spieren opspannen. Ik meende zelfs een licht blosje te voelen op mijn wangen. Ik sprak mezelf echter steeds toe dat ik er niet aan mocht denken. Eerst de proef afwerken, daarna zien we wel weer.

Ik begreep echter nog steeds het doel van de proef niet helemaal. Ja, ik moest de uitgang zoeken. Er was echter helemaal geen deur. Moest ik er soms eentje tekenen? En wat had dat in hemelsnaam met dat vraagstuk te maken?

Voor de zoveelste keer zonk de moed weer in mijn schoenen. Wat als ik het antwoord nooit zou vinden? Hoe lang zouden ze me bovendien de tijd geven? Ze konden me toch onmogelijk vier uur aan een stuk in deze kamer houden.

Ik besloot gewoon verder te redeneren. Wie weet kwam er dan toch plots, als een lampje dat boven je hoofd begint te gloeien, een idee dat een heel ander licht op de zaak schijnt. Dat noemt men creativiteit, toch?

De oorzaak van de grote wereldproblemen. Het was misschien nogal simpel om alles af te schuiven op de politici. Dat waren tenslotte ook maar gewoon mensen zoals jij en ik, die misschien in eerste instantie goede idealen koesterden, maar die zagen vervagen zodra ze in een systeem terechtkwamen waarin alles rond macht draait. Misschien was dat wel het grootste probleem: dat verlangen naar macht, controle. Macht is een aanlokkelijk beestje, maar het heeft al veel staten ten onder doen gaan.

Er was zoveel wat we niet wisten. Er gebeurde binnenskamers volgens mij veel meer dan men naar de buitenwereld deed uitschijnen. Zij wisten meer, daar was ik zeker van, maar het volk werd op strategische wijze dom gehouden.

Ondertussen verwelkte de aarde als een jonge bloem die te weinig water kreeg.

Het ecologisch evenwicht was verstoord, het klimaat ontregeld. In slechts enkele decennia tijd, hoewel de zaadjes al veel vroeger geplant waren, veranderde de aarde in een slecht apocalyptisch sciencefictionverhaal waarin mens noch dier werd gespaard. De flora en fauna waren gereduceerd tot een louter goed klinkende alliteratie. Zelfs toen ik geboren werd, zestien jaar geleden, was het al te laat.

Althans, dat dacht ik.

Plots moest ik weer glimlachen. Ik hoorde de woorden van Yona weer door mijn hoofd weerklinken: wees toch niet zo zeurderig, Fem, je klinkt net als mijn bejaarde opa. Dat zei ze me vroeger altijd als ik weer eens pessimistisch of somber deed. Yona, mijn lieve oude jeugdvriendin, was altijd het zonnetje zelve.

Alleen was zij nu dood, en ik niet.

Wat zou Yona nu gezegd hebben? Ik wreef over mijn kin terwijl ik me haar gezicht probeerde voor te stellen, haar grote ogen en haar krullerige lach recht voor me. Yona zou zeggen dat ik het waarschijnlijk weer veel complexer maakte dan het eigenlijk was. Volgens haar was de wereld heel simpel. Ze zou zeggen: doe niet zo stom, Fem, en bláás gewoon.

Dat was het!

Gewoon blazen! Hoe kan de wereld nieuw leven in geblazen worden? Gewoon door te blazen!

Krachtig blazen, zonder aarzeling. Alle lucht uit je longen pompen, alles laten ontsnappen uit dat kleine gaatje tussen je lippen. In één adem, zonder tussenpozen.

Het stond voor actie ondernemen zonder omwegen. Geen excuses zoeken, de verantwoordelijkheid niet doorschuiven naar iemand anders, desnoods naar een volgende generatie: meteen de daad bij het waard voegen.

Al die tijd ging ik op zoek naar veel te complexe oorzaken voor veel te complexe problemen. Met alleen redeneren zou ik er echter niet komen. Yona had gelijk: het antwoord is soms gewoon kinderlijk simpel.

Misschien ontbrak het ons gewoon al die tijd aan daadkracht. Wat vandaag niet kan, dat kan morgen ook nog altijd, zo redeneerde men. En zo werd morgen overmorgen, overmorgen werd het jaar daarop, en het jaar daarop werd nooit. Geduld is een mooie deugd in het leven, maar niet als het gaat om een prangend wereldprobleem. We waren te laks geworden; we gingen er allemaal te veel van uit dat het ooit nog wel goed zou komen, want het was voorheen tenslotte toch ook altijd goedgekomen. De mensheid waande zich onaantastbaar, alsof niets hen nog aan het wankelen kon brengen.

Een ademstoot is echter genoeg.

Om iemand aan het wankelen te brengen, maar ook om nieuw leven te blazen in iets. En misschien was dat wel wat we nodig hadden: een nieuw begin, alle fundamenten opnieuw plaatsen. Een radicale omslag.

Ingewikkelde strategische plannen zorgen alleen maar voor oponthoud, maken de zaken onnodig complex. Daarom zeg ik blazen. Blázen.

Toen ik daar zo stond, in de spierwitte ruimte zonder ook maar enig object, rechtte ik mijn schouders en keek nog een paar seconden om me heen, kijkend of ik niet ergens een camera kon ontdekken. Dit keer was het echter niet meer de blik van Femke, het bange hertje, dat niemand recht in de ogen durfde aan te kijken en nooit actie durfde te ondernemen. Het was de blik van Femke, het vastberaden meisje met een overtuiging waar ze voor wilde vechten.

En dus blies ik.

Ik ademde diep in, verzamelde alle lucht in mijn longen voor een paar seconden, en toen, met alle levenskracht die ik in me had, liet ik de lucht met één enkele, stevige stoot uit mijn mond ontsnappen.

Plots was ik me weer heel bewust van de stilte in de kamer. Geen decibelletje. Ik wachtte enkele seconden en staarde in de tussentijd voor me uit, terwijl de krachtige ademstoot nog even in mijn lichaam bleef nazinderen.

Toen verscheen daar plots een deur in de muur.

Gefeliciteerd. U mag nu de kamer verlaten.

----

Oef, hier zijn we weer. Dit was de laatste test van de maanselecties, en persoonlijk vond ik dit één van de moeilijkste hoofdstukken van Maanvlucht. Eenmaal ik begon te schrijven ging het wel vlot, maar ik heb me maandenlang het hoofd gebroken over deze test. Het was zelfs zo erg dat ik het hoofdstuk had overgeslagen zodat ik aan de andere hoofdstukken kon verder werken, want mijn inspiratie voor dit stuk lag onder het vriespunt. Uiteindelijk kon ik niet langer uitstellen en ben ik gewoon beginnen schrijven. Dit is het resultaat.

Ik hoop dat het toch nog een beetje meevalt. Het hoofdstuk is ook iets korter dan gemiddeld, maar ik vond niet dat ik het langer moest maken dan nodig was (en 2K is nog steeds niet zo enorm weinig, vind ik).

Terwijl ik dit schrijf, is Maanvlucht al twee dagen volledig afgeschreven! HOERA. Er komen hierna nog drie hoofdstukken en een epiloog, en ik zal voortaan twee keer per week updaten. Dus het einde is nu echt heel dichtbij! (Mag ook wel, na meer dan drie jaar)