Lược Sử GĐPT VN

Huynh trưởng biên soạn. Minh Trung – Đặng Viên Ngọc Trai

——————-

I. Giới thiệu:

Học lịch sử không chỉ để biết mà là dịp để chúng ta quay về với cội nguồn xưa, thể hiện lòng tri ân đối với tiền nhân, từ đó nhận thấy trách nhiệm kế thừa và duy trì mạng mạch của tổ chức là nhiệm vụ mà người HTr chúng ta cần tiếp nối.

Với tổ chức áo lam GĐPT. Việt Nam, một tổ chức có chiều dài hơn 70 năm hiện diện phụng sự lý tưởng. Chúng không quên những dấu son của tổ chức:

-         GĐPT. Việt Nam ra đời là thành tựu của Phong trào Chấn hưng Phật giáo tại Việt Nam ở những năm đầu thập niên 30 của thế kỷ 20.

-         Dấu ấn được khắc ghi đó là Tuyên ngôn khai sinh tổ chức của bác Tâm Minh – Lê Đình Thám: “Không một thành tựu vững bền nào mà không nhắm đến tầng lớp thanh thiếu nhi vì họ kế thừa chúng ta trong mai hậu”

-         Tổ chức hiện diện trên quê hương Việt Nam với tinh thần góp phần phụng sự đạo pháp và dân tộc qua mục đích cao đẹp.

II. Nội dung:

1. Bối cảnh ra đời của tổ chức GĐPT Việt Nam:

a. Bối cảnh lịch sử đất nước:

-         Năm 1858, Pháp xâm lược Việt Nam. Đất nước bị nô lệ, cuộc sống dân ta trăm chiều vất vả vì chiến lược vơ vét thuộc địa, chính sách ngu dân, . . .

-         Trước cảnh nước mất nhà tan Triều đình nhà Nguyễn bất lực và nhân dân sống trong sự đau khổ vì cảnh “ một cổ hai tròng”.

-         Tầng lớp thanh thiếu niên, tuổi trẻ Việt Nam bị sa vào lưới của chính sách ngu dân nên đắm chìm trong cờ bạc, rượu chè, hút hít, . . . từ đó mất phương hướng, sống thiếu lành mạnh, xã hội tha hóa, đạo đức xuống cấp, không niềm tin.

b. Phong trào chấn hưng Phật giáo:

-         Hưởng ứng phong trào chấn hưng Phật giáo của ngài Thái Hư đại sư, ngài Khánh Hòa ( 1877 – 1947 ) tại Chùa Tuyên Linh – Bến Tre là người đầu tiên tiếp nhận và khởi xướng tại Miền Nam, và tại Miền Trung – Miền Bắc chư tôn đức Tăng Già, hàng Phật tử thâm tín phát tâm chấn hưng Phật giáo.

-         Thành tựu của Phong trào Chấn hưng Phật giáo tại Việt Nam đã ghi đậm những dấu son, những phật sự lớn lao rất đáng ghi nhận đó là:

§  Các hội Phật học ra đời như: Nam Kỳ nghiên cứu Phật học hội, Lưỡng Xuyên Phật học hội, hội Việt Nam Phật giáo, An Nam Phật học hội, Hội Phật học Đà Thành, . . .

§  Các tạp chí truyền bá chánh pháp của các Hội Phật học ra đời như: Viên Âm, Đuốc Tuệ, Từ Bi Âm, Liên Hoa, . . .

§  Xây dựng các trường Phật học, cơ sở đào tạo tăng tài được kiến thiết như: Phật học đường Lưỡng Xuyên (Trà Vinh), Phật học đường Ấn Quang, Liên Hải, Phật học đường Báo Quốc, Phật học đường Quán Sứ, . . .

§  Trong đó, các đoàn thể thanh thiếu niên Phật tử ra đời trên nền tảng lý tưởng: “phụng sự đạo pháp – dân tộc”. Phật sự này chính là thành quả của An Nam Phật học hội.

2. Giai đoạn 1932 – 1951:

a. Năm 1932:

-         Đoàn đồng ấu Phật tử ra đời

-         Tổ chức rước Phật nhân ngày Phật Đản năm 1935

b. Năm 1940:

-         Đoàn thanh niên Phật học Đức Dục ra đời .

-         Đoàn chịu trách nhiệm phụ trách tờ báo Viên Âm.

c. Năm 1940 – 1948:

-         GĐ Phật hóa phổ ra đời dưới sáng kiến của bác Tâm Minh, với các gia đình đầu tiên như: Tâm Minh, Thanh Tịnh……

-         Năm 1945, CM tháng 8 bùng nổ, vua Bảo Đại thoái vị. Do chiến tranh mà phong trào tạm ngưng một thời gian.

-         Năm 1947, các anh chị nung nấu lại phong trào và phát triển GĐPHP tại các tỉnh: Ninh Thuận, Bình Thuận, Lâm Đồng, . . . GĐPTHP thành lập BHD do Anh Võ Đình Cường làm Trưởng ban.

d. Năm 1949:

-         Ngày 8/12 Mậu Tý tức là ngày 6/1/1949, lễ tái sinh hoạt GĐPHP tổ chức tại chùa Từ Đàm dưới sự chứng minh của HT Thích Tịnh Khiết, nhân dịp này huy hiệu hoa sen được công nhận.

3. Giai đoạn 1951 – 1964:

a. Năm 1951:

-         Ngày 24 – 26/4/1951: tại chùa Từ Đàm khai mạc đại hội huynh trưởng lần 1:

Hiện diện của các huynh trưởng ở 11 tỉnh thành

Thống nhất danh xưng GĐPT

Thông qua bản Nội Quy trình với 5 chương và 15 điều

Anh Võ Đình Cường được bầu làm Trưởng ban

v Sau đại hội này, có 2 sự kiện cần ghi nhớ:

-         Phát triển tổ chức vào miền Nam do công của anh Tâm Bửu – Tống Hồ Cầm và Tâm Lạc – Nguyễn Văn Thục.

-         Và sự kiện Hội nghị thống nhất Phật giáo của 3 miền Bắc – Trung – Nam. Nhạc khúc “Phật Giáo Việt Nam” ra đời, tác giả Lê Cao Phan để cúng dường Hội nghị.

b. Đại hội huynh trưởng lần 2: tổ chức ngày 1-3/1/1953: tại chùa Từ Đàm.

Tu chỉnh Nội Quy

Thiết lập chương trình tu học

Bầu anh Võ Đình Cường làm Trưởng ban.

v Năm 1955, anh Phan Duy Trinh bị bắn chết.

c. Đại hội huynh trưởng lần 3: tổ chức ngày 30/7 – 1/8/1955: tại Đà Lạt

Tu chỉnh Nội Quy, thống nhất hình thức

Thiết lập Quy Chế

Quy định quyền hạn của Gia Trưởng – Liên Đoàn Trưởng

Xây dựng mô hình sinh hoạt GĐPT tại nông thôn

Bầu anh Võ Đình Cường làm Trưởng ban.

v Năm 1956, tổ chức xếp cấp và thọ cấp cho Huynh trưởng miền Trung và miền Nam được thực hiện năm 1958.

d. Đại hội huynh trưởng lần 4: tổ chức ngày 26-28/12/1961: tại chùa Xá Lợi

Quy tụ 146 HTr chính thức và 50 HTr dự thính của áo lam tại 03 Miền: Bắc – Trung – Nam.

Tu chỉnh Nội Quy – Quy Chế

HT Thích Thiện Hoa làm Trưởng ban.

Vấn đề sinh hoạt ngành nam, ngành nữ tách biệt.

v Tại đại hội này có ý kiến đổi thành danh xưng thanh niên Phật tử nhưng bất thành.

v Mùa pháp nạn năm 1963, GĐPT cũng góp phần bảo vệ đạo pháp và dân tộc qua hình ảnh những đoàn sinh và huynh trưởng tử vì đạo như: 08 Đoàn sinh bị chết tại Đài Phát thanh Huế, và còn có hình ảnh của Nguyễn Thị Vân, Quách Thị Trang, Đào Thị Yến Phi đã tử vì đạo, hàng ngàn Huynh trưởng – Đoàn sinh phát tâm xả thân vì đạo pháp bằng tinh thần bất bạo động.

v Sau giai đoạn pháp nạn, tâm nguyện người con Phật được viên thành, GHPGVNTN ra đời cuối năm 1963, đầu năm 1964. GHPGVNTN được lãnh đạo và điều hành bởi 02 Viện đó là: Viện Tăng Thống và Viện Hóa Đạo. GĐPT là 1 vụ trong 06 của Tổng Vụ Thanh Niên trực thuộc Viện Hóa Đạo.

4. Giai đoạn 1964 – 1975:

a. Đại hội huynh trưởng lần 5: tổ chức ngày 28 – 30/6/1964: tại trường Gia Long (Sài Gòn), ĐH có sự hiện diện của 200 Đại biểu đại diện cho 42 Tỉnh ( Thị ) trên toàn quốc, tại ĐH đã:

Thống nhất tổ chức  GĐPT Việt Nam trong toàn quốc theo hệ thống ngành dọc.

Tu chỉnh Nội Quy – Quy Chế

Bầu anh Võ Đình Cường làm Trưởng ban.

b. Đại hội huynh trưởng lần 6: tổ chức ngày 29/7 – 1/8/1967: tại Trung Tâm Văn Hóa Phật Giáo số 294 Công Lý hiện nay là 294 Nam Kỳ Khởi Nghĩa:

Tu chỉnh Nội Quy và Quy Chế

Duyệt lại chương trình tu học và đường hướng hoạt động.

Bầu anh Võ Đình Cường làm Trưởng ban

Sau ĐH, năm 1968 nội san Sen trắng ra đời, năm 1969 Anh Lương Hoàng Chuẩn làm Quyền Trưởng Ban Hướng Dẫn Trung Ương. Và trong năm 1969 Đại hội ngành Nữ toàn quốc được tổ chức tại Tỉnh Khánh Hòa.

c. Đại hội huynh trưởng lần 7: tổ chức ngày 25 – 28/7/1970; tại Quy Nhơn với 246 Đại biểu của 36 phái đoàn:

Duyệt lại tài liệu tu học

Kiểm điểm đường hướng hoạt động, vạch chương trình sinh hoạt.

Không tu chỉnh Nội Quy và Quy Chế

Bầu anh Võ Đình Cường làm trưởng ban

Song hành với đại hội là đại hội ban bảo trợ và Đạo hữu Thái Tường được bầu làm Trưởng Ban Bảo trợ GĐPT. Việt Nam.

d. Đại hội huynh trưởng lần 8: tổ chức ngày 29 – 31/7/1973 tại Đà Nẵng với 42 phái Đoàn, hiện diện là 228 ĐB chính thức, 142 ĐB dự thính. Tại ĐH:

San định chương trình tu học

Cải tổ đường hướng hoạt động

Bầu anh Võ Đình Cường làm Trưởng ban

Song hành với đại hội Huynh trưởng là Đại Hội Ban Bảo Trợ Và Cựu Huynh Trưởng

Tổ chức hiệp kỵ đầu tiên năm 1973 tại Huế.

v   Ngày 23-25/12/1973: tại trại trường Đà Lạt diễn ra hội nghị huynh trưởng cấp Dũng, cấp Tấn toàn quốc, khánh thành đài Lục Hòa, tổ chức trại Vạn Hạnh 1.

v   Năm 1974, phong cấp Dũng cho 03 Huynh trưởng:

§  Nguyên Tín – Nguyễn Châu

§  Tâm Thiệt – Nguyễn Xuân Quyền

§  Tâm Khuyến – Ngô Văn Mão

5. Giai đoạn 1975 – 1995:

-         Anh Võ Đình Cường từ nhiệm.

-         Một số áo lam phát triển ra hải ngoại

-         Hội đồng huynh trưởng cao niên thành lập ( đây là sự quyền biến: tùy duyên sinh hoạt trước chướng duyên)

-         Thành tựu các Phật sự quan trọng:

Ø  Năm 1980: đại trai đàn chẩn tế GĐPT Gia Định, tổ chức tại Quảng Hương Già Lam, đây là dịp để các nơi phục hoạt.

Ø  Năm 1987: liên trại Lộc Uyển – A Dục – Huyền Trang – Vạn Hạnh 2 được tổ chức tại Quảng Hương Già Lam với 400 trại sinh.

Ø  Năm 1990: trại Vạn Hạnh 3, 4 được tổ chức tại miền Liễu Quán và Vạn Hạnh.

Ø  Xây dựng GĐPT tại các khu kinh tế mới.

6. Giai đoạn 1995 – nay:

-         Ngày 19/2/1995: tại trại trường Đà Lạt, hội nghị huynh trưởng cấp Dũng, cấp Tấn toàn quốc để kiện toàn nhân sự BHD TW GĐPT Việt Nam và đã công cử anh Nguyên Tín – Nguyễn Châu làm Quyền Trưởng Ban.

-         Tổ chức phong trào về nguồn, khôi phục hình thức GĐPT, chọn ngày giổ bác Tâm Minh làm ngày hiệp kỵ (07/03 AL)

-         Năm 1998, tại Quảng Hương Già Lam, hội nghị huynh trưởng cấp Dũng, cấp Tấn toàn quốc được mở ra. Đã quyết định các chức danh không còn chữ “ quyền”, chuẩn bị tổ chức đại hội huynh trưởng toàn quốc.

-         Năm 2000, 2002 tại Tu Viện Quảng Hương Già Lam Hội nghị HTr Cấp Dũng – Cấp Tấn toàn quốc được tiến hành nhằm tổng kết hoạt động Phật sự và vạch chương trình sinh hoạt, san định tài liệu tu học, thiết lập dự án tổ chức ĐH HT toàn quốc, kiện toàn nhân sự, Anh Nguyên Tín – Nguyễn Châu được tín nhiệm trong vai trò Trưởng Ban.

-         Năm 2004, tại Chùa Viên Thông, đại hội huynh trưởng GĐPT toàn quốc thu hẹp được tổ chức với thành quả:

Công cử anh Nguyên Tín – Nguyễn Châu làm Trưởng ban.

Ban hành các văn bản dưới Nội Quy

Tu chỉnh chương trình tu học và huấn luyện.

Trong giai đoạn này, GĐPT vẫn tổ chức trại Vạn Hạnh 5, 6 và các hội thảo chuyên đề.

-         Năm 2006, tại Như Thị Thất Hội nghị HT Cấp Dũng – Cấp Tấn toàn quốc được tiến hành nhằm xác định lập trường lý tưởng của tổ chức GĐPT. Việt Nam.

-         Năm 2008, tại Chùa Pháp Vân Hội thảo Trần Nhân Tông lần 1 được tiến hành, và đã thống nhất lưu nhiệm thành phần BHD. Trung Ương do Anh Nguyên Tín – Nguyễn Châu làm Trưởng Ban.

-         Trong giai đoạn này, các trại huấn luyện được tổ chức với quy mô lớn cả về chất lượng và số lượng như: các trại Vạn Hạnh 5, 6, trại Huyền Trang 4 Trung Ương, trại Phú Lâu Na 1, 2, 3 các hội thảo chuyên ngành được tổ chức như: Ngành Đồng – Ngành Thiếu – Ngành Thanh – Ngành Nữ – Nghiên Huấn – Nội Vụ – Tổng Thư Ký và tổ chức chúng ta  phát triển rộng về các tỉnh miền Tây Nam phần.

-         Năm 2004, đánh dấu sự phát triển của tổ chức thông qua Đại hội gia đình Phật tử VN trên toàn thế giới tại Ấn Độ.

-         Năm 2008, Đại hội Huynh Trưởng GĐPT. Việt Nam trên toàn Thế giới kỳ 2 được tổ chức tại Thái Lan, Đại hội Quy tụ 54 Đại biểu trên toàn Thế giới đại diện cho GĐPT các Quốc gia, Châu Lục. Đại hội đã:

§  Tổng kết công tác Phật sự trong  NK 1 và vạch kế hoạch Phật sự nhiệm kỳ 2.

§  Xây dựng cương yếu tổ chức và  điều hành.

§  Bầu BHD. GĐPT. VN trên Thế giới do Anh Nguyên Tín – Nguyễn Châu làm Trưởng ban.

-         Năm 2010, chúng ta đã tổ chức thành tựu Hội thảo Huynh trưởng cấp Tín toàn quốc để xây dựng lực lượng kế thừa.

-         Dù trong hoàn cảnh nhiều chông gai và thử thách, nhiều chướng duyên, nhưng tổ chức áo lam GĐPT. Việt Nam vẫn luôn nỗ lực tu học và thực hiện Phật sự, trong những năm 2000 – 2009, chúng ta đã thực hiện các Phật sự như:

§  Xây dựng và tu chỉnh tài liệu tu học Huấn luyện

§  Các trại trường Huấn luyện Huynh trưởng – Đoàn sinh các cấp được tổ chức trên khắp các Tỉnh / Thị.

§  Tu học trường kỳ của Huynh trưởng – Đoàn sinh được thực hiện nề nếp, ổn định, thống nhất chung.

§  Tổ chức các sinh hoạt truyền thống Dũng – Hiếu – Hạnh – Hiệp Kỵ, . . với nhiều hình thức phong phú, đa dạng.

§  Thực hiện các Hội thảo chuyên ngành. Hội thảo cho Đoàn sinh như: Oanh – Thanh – Thiếu thông qua các mô hình hội thảo – hội thi.

§  Đặc biệt các tờ báo lam được đầu tư công phu tại các Tỉnh, các Đơn vị Gia đình với 02 hình thức là báo tập và trang báo điện tử.

§  Thực hiện bản tin sen trắng

§  Xây dựng trang nhà www.gdptthegioi.org

III. Kết luận:

70 năm là chiều dài lịch sử, thế hệ chúng ta hôm nay phải tiếp nối dấn thân để duy trì mạng mạch nhà lam.

Tâm thành tri ân Chư vị tiền nhân, chư vị Ân sư, chư Thánh tử đạo đã tài bồi cho tổ chức hôm nay.

Hãy tâm nguyện tri ân bằng tinh thần: “ dù bao nhiêu gian khổ, dù gặp nhiều nguy khó lý tưởng chúng con vẫn tôn thờ”.

HT Minh Trung