LUẬT HÌNH SỰ – "HỌC ĐỂ KHÔNG VÀO TÙ"

Luật Hình sự là cuốn sổ đen ghi lại những điều cấm kỵ tuyệt đối trong xã hội. Nếu bé làm sai, hậu quả có thể từ phạt tiền đến "tạm biệt thế giới bên ngoài".

---

1. TỘI PHẠM LÀ GÌ? AI LÀ TỘI PHẠM?

Tội phạm (Điều 8 BLHS 2015) là hành vi nguy hiểm cho xã hội, bị pháp luật cấm tuyệt đối và phải bị xử lý.

Ai là tội phạm?

Người đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự (từ 16 tuổi trở lên, một số tội từ 14 tuổi đã chịu trách nhiệm).

Người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự (tức là có nhận thức, không phải người mất năng lực hành vi dân sự).

Phân loại tội phạm:

Ít nghiêm trọng: Mức phạt nhẹ, không quá 3 năm tù (VD: trộm vặt, gây rối trật tự công cộng).

Nghiêm trọng: 3 - 7 năm tù (VD: lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cố ý gây thương tích).

Rất nghiêm trọng: 7 - 15 năm tù (VD: cướp tài sản, buôn bán ma túy).

Đặc biệt nghiêm trọng: Từ 15 năm tù đến chung thân hoặc tử hình (VD: giết người, phản quốc).

---

2. KHÔNG PHẢI LÚC NÀO CŨNG LÀ TỘI PHẠM

Phòng vệ chính đáng (Điều 22 BLHS 2015):

Bé bị cướp đánh, bé đánh lại để bảo vệ bản thân → Hợp pháp.

Nhưng nếu bé đánh cướp quá mức cần thiết, gây hậu quả nghiêm trọng → Có thể bị xử lý.

Tình thế cấp thiết (Điều 23 BLHS 2015):

Bé phá cửa nhà hàng xóm vì thấy cháy bên trong → Không bị coi là phạm tội.

Nhưng nếu bé thấy lửa nhỏ mà phá tan cả căn nhà → Có thể bị kiện vì gây thiệt hại quá mức.

Gây thiệt hại do sự kiện bất ngờ (Điều 25 BLHS 2015):

Bé đang đi xe thì chim bay vào mặt làm bé đâm vào xe khác → Không bị xử lý hình sự vì không cố ý.

---

3. HÌNH PHẠT TRONG LUẬT HÌNH SỰ – "LÀM SAI PHẢI CHỊU"

Tùy vào mức độ vi phạm, hình phạt có thể từ nhẹ đến rất nặng:

Cảnh cáo: Nhắc nhở, thường áp dụng với tội nhẹ.

Phạt tiền: Áp dụng cho tội phạm kinh tế, vi phạm nhẹ.

Cải tạo không giam giữ: Được ở ngoài nhưng phải lao động công ích.

Tù có thời hạn: 6 tháng đến 20 năm tùy mức độ nghiêm trọng.

Tù chung thân: Ở tù suốt đời.

Tử hình: "Say goodbye" với cuộc sống, áp dụng cho tội đặc biệt nghiêm trọng.

---

4. NHỮNG TỘI THƯỜNG GẶP – "LỠ DẠI LÀ TOANG"

4.1. Tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự

Giết người (Điều 123 BLHS 2015): Hình phạt cao nhất là tử hình.

Cố ý gây thương tích (Điều 134 BLHS 2015):

Đánh nhau mà làm người khác bị thương → Có thể bị xử lý hình sự.

Nếu tổn hại sức khỏe từ 11% trở lên, có thể bị tù đến 20 năm.

Làm nhục người khác (Điều 155 BLHS 2015):

Đăng ảnh nhạy cảm của người khác lên mạng → Bị xử lý hình sự.

4.2. Tội về tài sản

Trộm cắp tài sản (Điều 173 BLHS 2015):

Lấy đồ của người khác mà không được phép → Từ cảnh cáo đến 20 năm tù.

Lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174 BLHS 2015):

Bán hàng online nhưng nhận tiền rồi lặn mất → Tùy số tiền, có thể bị phạt đến chung thân.

Cướp tài sản (Điều 168 BLHS 2015):

Cướp giật trên đường → Tùy mức độ, có thể bị tù chung thân.

4.3. Tội về ma túy

Mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy (Điều 251 BLHS 2015):

Tàng trữ, buôn bán, vận chuyển ma túy dù ít hay nhiều đều bị xử lý hình sự.

Khối lượng lớn có thể bị tử hình.

4.4. Tội phạm công nghệ cao

Lừa đảo qua mạng: Giả danh công an, ngân hàng để lừa tiền → Có thể bị phạt tù nặng.

Tấn công mạng, hack tài khoản: Dính tội xâm nhập trái phép vào mạng máy tính.

---

5. TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ ĐỐI VỚI NGƯỜI CHƯA THÀNH NIÊN

Người từ 14 - 16 tuổi chỉ bị xử lý với tội đặc biệt nghiêm trọng (VD: giết người, cướp tài sản).

Người từ 16 - 18 tuổi chịu trách nhiệm như người lớn, nhưng được hưởng chính sách khoan hồng.

Ví dụ:

Bé 15 tuổi trộm vặt → Có thể bị phạt hành chính chứ không xử lý hình sự.

Bé 17 tuổi cướp tài sản → Có thể bị tù nhưng sẽ giảm nhẹ hình phạt.

---

6. THỜI HIỆU TRUY CỨU TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ

Sau một thời gian nhất định, nếu không bị khởi tố, bé sẽ không bị xử lý hình sự nữa:

Tội ít nghiêm trọng: 5 năm.

Tội nghiêm trọng: 10 năm.

Tội rất nghiêm trọng: 15 năm.

Tội đặc biệt nghiêm trọng: 20 năm.

Một số tội không có thời hiệu (VD: tội ác chiến tranh, phản quốc).

---

7. KẾT LUẬN – "HỌC LUẬT ĐỂ KHÔNG DÍNH ÁN"

Đừng phạm tội, dù là nhỏ nhất.

Biết tự vệ đúng cách để không thành bị cáo.

Hiểu hình phạt để biết hành vi nào nguy hiểm.

Không dính vào ma túy, lừa đảo, trộm cắp – Đây là những con đường không có lối về.

Bé còn muốn tìm hiểu kỹ phần nào không nè? Anh giảng tiếp cho!