CHƯƠNG 1: KHẢO THÀNH HOÀNG

THI THÀNH HOÀNG

Nhân Sinh Bách Hạnh Hiếu Vi Tiên
Minh Nghĩa Khai Tông Đệ Nhất Thiên
Khấp Thế Trần Tình Dữ Giả Nhật
Hoan Thừa Huyên Thảo Hỉ Diên Niên

Dịch:

Người Trăm Nết Tốt Hiếu Lên Trên
Minh Nghĩa Thiên Đầu Đã Nói Nên
Đẫm Lệ Trần Tình Xin Gia Hạn
Được Thừa Hoan Mẹ Tuổi Cao Niên

•

Ông tổ của anh rễ tôi, Tống công là một sinh viên ăn học bổng của ấp. Một hôm nằm bệnh, thấy có viên lại cầm văn thư, dắt một con ngựa trán có đốm trắng đến nói rằng:

-Xin mời ông đi thi.

Ông nói:

-Quan giám khảo chưa đến, sao vội thi được?

Viên lại không nói gì, chỉ thúc đi. Ông bèn cố gượng cưỡi ngựa đi theo, thấy một con đường rất xa lạ. Đến một tòa thành quách như nơi kinh đô. Một lát vào giải vũ, cung điện tráng lệ, ngồi trên có hơn mười vị quan, đều không biết là ai, chỉ biết có một vị là Quan Vũ. Dưới thềm bày hai đôn hai kỷ, trước mình đã có một vị tú tài ngồi trên một đôn. Ông bèn ngồi bên cạnh. Trên kỷ có đặt bút và giấy. Giây lát có đề thi đưa xuống, nhìn xem thì có tám chữ:"Nhất Nhân, Nhị Nhân, Hữu Tâm, Vô Tâm".

Hai ông làm bài xong, trình lên điện, trong bài văn của ông có câu:

"Hữu tâm vi thiện, tuy thiện bất thưởng. Vô tâm vi ác, tuy ác bất phạt".

Nghĩa là:

(Làm việc thiện mà có chủ ý thì không được thưởng. Làm việc ác mà không có chủ ý thì không bị phạt).

Các thần đưa nhau xem, khen mãi không thôi, gọi ông lên bảo rằng:

-Ở Hà Nam thiếu một chức Thành Hoàng, ông đáng giữ chức ấy.

Ông hiểu ra, đập đầu khóc mà thưa rằng:

-Được ân ban sủng đâu dám từ nan, chỉ hiềm một nỗi còn mẹ già bảy mươi tuổi không ai phụng dưỡng. Xin được đến hết tuổi trời lúc ấy lục dụng sẽ vâng theo.

Trên tòa có một vị vương giả truyền rằng:

-Tra sổ xem người mẹ thọ bao nhiêu?

Có một viên quan lại râu dài, lấy sổ ra xem, rồi bẩm:

-Theo sổ, còn được ở dương gian chín năm nữa.

Trong lúc các quan còn giùng giằng thì Quan Đế nói:

-Không hề gì, cho Trương sinh thay giữ chức ấy chín năm cũng được.

Một ông nói rằng:

-Đáng lẽ phải đi nhậm chức ngay. Nay xét có lòng hiếu, cho nghỉ chín năm. Đến kỳ hạn phải nghe vâng lệnh triệu.

Đoạn cũng phủ dụ ông tú tài kia vài lời. Hai ông cúi đầu chào lui xuống. Tú tài cầm tay Tống đưa đến cánh đồng ngoài ấp, tự giới thiệu là Trương mỗ ở Trường Sơn, lấy thơ tặng, bài thơ quên cả chỉ nhớ có câu:

"Hữu hoa hữu tửu xuân thường tại. Vô nguyệt vô đăng dạ tự sinh".

Nghĩa là:

(Sẵn hoa sẵn rượu, còn xuân mãi. Không trăng không đèn vẫn sáng trưng).

Ông lên ngựa, từ biệt mà về, tới làng chợt như tỉnh mộng. Ông chết đã ba ngày rồi, người mẹ bỗng nghe trong quan tài có tiếng rên rỉ bèn mở ra, nửa ngày thì nói được. Hỏi đến Trường Sơn thì có Trương sinh chết vào ngày hôm đó thật.

Chín năm sau, quả nhiên người mẹ mất. Chôn cất mẹ xong, ông tắm gội vào nhà trong cũng mất luôn.

Bên nhà vợ, ở trong cửa thành phía tây chợt thấy ông cưỡi ngựa choàng ngù đỏ, rất đông xe ngựa đi theo, lên nhà trên làm lễ rồi ra đi. Cả nhà lạ lùng, kinh ngạc không biết rằng ông đã thành thần rồi. Chạy đi hỏi thăm tin tức trong làng thì ông đã mất. Chính tay ông có ghi lại chuyện mình, tiếc rằng sau cơn biến loạn không còn nữa, đây chỉ là tóm lược mà thôi.

___________________________

CHƯƠNG 2: ĐỒNG NHÂN NGỮ

TIẾNG NGƯỜI TRONG CON NGƯƠI

Mục Dâm Nguyên Tự Ý Dâm Lai
Mâu Tử Manh Thời Vạn Niệm Hôi
Thiên Thị Vị Dao Tòng Ngã Thị
Chuyển Di Tiệp Kính Tại Linh Đài

Dịch:

Mục Dâm Nguyên Ý Tự Dâm Xui
Khi Mắt Mù Rồi Vạn Biện Thôi
Trời Ngó Chẳng Xa Ta Ngó Thấy
Chuyển Dời Mau Lẹ Ở Linh Đài

•

Phương Đống là học trò đất Trường An, khá nổi tiếng là có tài nhưng điêu bạc không giữ lễ. Mỗi khi đi đường gặp con gái là đi theo riết, giờ trò bỉ ổi.

Một hôm, trước tiết Thanh minh, tình cờ đi bộ ngoài thành thấy một chiếc xe nhỏ, cửa son, màn gấm, có mấy nữ tỳ mặc áo xanh cưỡi ngựa thong thả theo hầu. Trong đám có một ả cưỡi con ngựa nhỏ, nhan sắc rất đẹp. Hắn chạy lại gần ngắm, thấy màn xe mở, bên trong có một người con gái mặc áo đỏ, nhan sắc tuyệt trần, đẹp chưa từng thấy. Hắn tâm thần mê mẩn, bèn theo ngắm không rời, khi đi trước, lúc đi sau, lẽo đẽo hàng mấy dặm. Chợt nghe người con gái đó gọi thị tỳ lại gần bảo:

-Buông cái rèm xe xuống cho ta! Sao lại để tên điên khùng dòm trộm mãi?

Đứa thị tỳ liền buông rèm, giận dữ quay lại bảo hắn:

-Đây là vợ mới cưới của cậu Bảy ở thành Phù Dung về thăm nhà, không phải là hạng gái quê mùa đâu mà để tên tú tài như ngươi dòm ngó bậy bạ.

Nói xong liền bốc một nắm đất dưới bánh xe ném vào hắn, hắn díp mắt không mở được. Vừa lau xong, nhìn ra thì ngựa xe đã đi đâu mất, kinh ngạc mà về. Về nhà thấy mắt không được dễ chịu, nhờ người bạn vạch mí mắt ra xem thì thấy trên con ngươi có một màng nhỏ, qua đêm càng kịch liệt, nước mắt chảy ra không ngừng.

Cái màng ngày càng lớn dần, vài ngày thì lớn như đồng tiền, mắt bên phải nổi lên một cái nhài quạt, dùng hàng trăm thứ thuốc đều vô hiệu, phiền muộn vô cùng, nhưng nghĩ cũng hối hận.

Hắn nghe nói Kinh Quang Minh có thể giải ách được, bèn lấy một cuốn nhờ người dạy tụng, trước còn bực tức nóng nảy, sau cũng yên. Sớm chiều không có việc gì, chỉ ngồi xếp bằng lần tràng hạt, như thế được hơn một năm, mọi duyên đều lắng.

Chợt nghe thấy trong mắt trái có tiếng nói rất nhỏ như tiếng ruồi bay:

-Tối như mực không chịu nổi.

Mắt bên phải đáp lại:

-Cùng nhau rong chơi một chút cho đỡ buồn.

Rồi thấy trong hai lỗ mũi ngọ nguậy ngứa ngáy như có vật gì chui ra từ lỗ mũi mà đi, một hồi lâu trở về lại theo lỗ mũi chui vào.

Trong con mắt lại có tiếng nói:

-Lâu không ngó đến vườn, hoa lan trân bảo khô héo chết cả.

Hắn vốn thích hoa lan, trong vườn trồng nhiều giống, ngày ngày thường tưới bón. Từ ngày mù mắt, bỏ mặc không hỏi đến, chợt nghe nói thế liền hỏi người vợ:

-Hoa lan sao để khô héo chết cả?

Vợ hỏi lại:

-Tại sao tự nhiên mà biết?

Hắn bèn nói cho vợ rõ tại sao mà biết. Người vợ vội chạy ra xem có đúng không thì quả nhiên hoa đã khô héo thật, rất lấy làm lạ.

Người vợ bèn lẳng lặng nấp trong phòng, thấy hai người trong lỗ mũi hắn chui ra, to chưa bằng hạt đậu, xăm xăm đi ra cửa, xa dần thì không biết ở chỗ nào nữa.

Một lát lại thoát tay cùng về, bay vào mũi hắn, như ong chui vào bộng, cứ như vậy hai ba hôm.

Rồi lại nghe bên trái có tiếng nói:

-Con đường hầm xa quá, đi về không thuận tiện mấy, chi bằng mở lấy cửa mà ra vào.

Bên phải đáp:

-Vách của ta đầy quá, khó mở được.

Bên trái nói:

-Để ta mở thử, nếu được cùng ngươi dùng chung.

Đoạn hắn cảm thấy trong mắt bên trái tựa hồ như có ai cào xé, giây lát mở mắt tự nhiên trông thấy bàn ghế, đồ đạc, mừng rỡ bảo cho vợ biết.

Người vợ xem kỹ thì màng mắt thủng một lỗ nhỏ, con ngươi đen lay láy chỉ bằng hạt hoa tiên tử. Qua một đêm, màng che tan hết, xem kỹ thành ra trùng đồng, nhưng mắt bên phải vẫn còn nhài quạt như cũ, mới biết hai con ngươi nay ở chung một bên mắt.

Hắn tuy mù một mắt nhưng so với người đủ cả hai mắt cũng chẳng kém gì. Từ đó cũng tự kiềm thúc, trong làng mọi người khen là có đức lớn.

______________________________

CHƯƠNG 3: HỌA BÍCH

VẼ TRÊN VÁCH

Vi Tiếu Niêm Hoa Bích Thượng Thù
Nghi Vân Nghi Vũ Lưỡng Mơ Hồ
Trùng Lai Ảo Cảnh Do Tâm Đạo
Thí Vấn Hoàng Lương Mộng Hữu Vô?

Dịch:

Nhoẻn Miệng Cầm Hoa Tựa Vách Tường
Mây Mưa Ngờ Ngợ Luống Mơ Màng
Chính Vì Ảo Cảnh Do Tâm Đạo
Hỏi Giấc Kê Vàng Có Thực Chăng?

•

Mạnh Long Đàm người Giang Tây, cùng với ông hiếu liêm họ Chu đến chơi ở Kinh Đô. Chợt đi qua một ngôi chùa, điện vũ thiền xá đều không lấy gì làm rộng rãi. Duy chỉ có một nhà sư khoác áo ngồi trong, thấy khách vào, bèn xốc áo ngay ngắn ra đón khách mời vào chơi.

Trong điện có đắp tượng Chi Công, hai bên tường tranh vẽ rất khéo léo, người, vật như sống thực. Bên tường phía đông có vẽ Tán Hoa Tiên Nữ. Trong bức vẽ có một cô gái tóc rủ trái đào, cầm hoa mỉm cười, cặp môi anh đào như muốn động đậy, sóng mắt đưa đẩy.

Chu hiếu liêm chú mục nhìn lâu, cảm thấy tâm thần dao động, hồn phách như đang thoát đi. Chợt thấy thân thể nhẹ lâng như cưỡi mây, rồi vào trong bức tường. Thấy lầu các trùng điệp, không phải là cõi trần gian. Ở trên tòa có một vị sư già đang thuyết pháp, người mặc áo cà sa vây quanh rất đông. Chu bèn đứng lẫn vào trong đám, chốc lát tựa như có người khẽ kéo vạt áo. Quay đầu lại thì ra là cô gái tóc rủ trái đào, nàng mỉm cười bỏ đi. Chu bèn theo sau, quanh một khúc hàng rào, rẽ vào một căn nhà nhỏ, Chu ngần ngừ không dám tiến lên trước. Cô gái quay đầu lại, giơ bông hoa cầm trong tay vẫy gọi, Chu vội theo vào. Trong nhà vắng không có người, Chu liền ôm chầm lấy cô gái, cô ta cũng không chống cự mấy, bèn cùng nhau ân ái. Xong rồi cô gái đóng cửa đi ra, dặn Chu chớ lên tiếng, tối lại đến. Được như thế hai ngày, bạn cô gái biết, cùng tìm ra được, nói đùa cô gái rằng:

-Bụng có mang to tướng còn để trái đào như gái tơ.

Cùng xúm lại lấy trâm và bông tai cài vào mái tóc mà vắt lên. Cô gái xấu hổ, nín thinh.

Một cô nói:

-Chị em ơi! Chúng ta chớ ở đây lâu kẻo người ta không vui.

Cả bọn cười ồ mà đi, Chu nhìn cô gái, thấy trái đào đã bới cao lên, cánh phượng rũ xuống, so với lúc kết trái đào lại còn đẹp hơn nhiều. Bốn phía không có ai, bèn la cà đến gần đùa nghịch, hương lan thơm phức, ngây ngất trong lòng. Vui thích chưa hết, chợt nghe tiếng quát tháo dữ dội, tiếng xích xiềng loảng xoảng, chung quanh có tiếng người cãi cọ. Cô gái sợ hãi đứng lên, cùng với Chu nhìn ra thấy một sứ giả mặc áo giáp vàng, mặt đen như nhọ nồi, tay cầm xích tay, tay cầm chùy, bọn thiếu nữ vây quanh, sứ giả hỏi:

-Đủ chưa?

Đáp:

-Đủ cả rồi!

Sứ giả lại nói:

-Nếu giấu người hạ giới phải lập tức đưa ra, đừng tự rước vạ vào thân.

Lại đáp:

-Không có!

Sứ giả quay đầu trở lại có vẻ ngạc nhiên, như là có ý tự mình lục soát. Cô gái sợ quá, mặt xám ngoét, hốt hoảng bảo Chu:

-Mau nấp dưới gầm giường.

Rồi cô gái mở một cánh cửa nhỏ ở trên tường trốn mất.

Chu nằm nép mình không dám thở, một lát nghe thấy tiếng ồn ào xa dần cũng yên tâm đôi chút. Bên ngoài cửa có tiếng người nói qua lại. Chu nằm co quắp đã lâu, ù tai hoa mắt, nhức mỏi không chịu nổi, chỉ im lặng đợi cô gái trở về, cũng không nhớ mình ở đâu tới.

Trong lúc ấy, Mạnh Long Đàm trong điện, liếc mắt không thấy Chu đâu, nghi hoặc bèn hỏi nhà sư. Nhà sư nói:

-Đi nghe thuyết pháp.

Hỏi:

-Ở đâu?

Đáp:

-Không xa.

Giây lát lấy ngón tay gõ vào tường gọi to:

-Chu đàn việt, sao đi chơi lâu quá thế chẳng trở về?

Mạnh quay lại thấy trong bức tranh trên tường có hình Chu, đứng lắng tay nghe ngóng, nhà sư lại gọi:

-Ông bạn đợi lâu rồi.

Bèn thấu Chu nhẹ nhàng từ trên tường bay xuống, mắt mở trừng trừng đứng ngây như gỗ. Mạnh sợ quá, lát sau thong thả hỏi:

-Làm sao vậy?

Chu đáp:

-Nằm phục dưới gầm giường, nghe tiếng gõ như sấm, nên ra khỏi phòng nghe ngóng.

Cả hai cùng nhìn lại cô gái cầm hoa mỉm cười lúc nãy, bây giờ tóc vấn lên cao, không còn rủ trái đào như trước.

Chu kinh hãi, vái nhà sư hỏi duyên cớ, sư trả lời:

-Duyên là ở người, lão nạp làm sao mà giảng giải được?

Chu thấy lòng dạ buồn bã, Mạnh thì sợ hãi hoang mang, lập tức đứng lên, xuống thềm ra về.

____________________________

CHƯƠNG 4: CHỦNG LỆ

TRỒNG LÊ

Nhẫm Giao Khanh Lận Biến Nhân Hoàn
Thiên Đạo Nguyên Lai Thị Vãng Hoàn
Khoảnh Khắc Hoa Khai Khoảnh Khắc Thực
Thần Tiên Tương Hí Cảnh Tham Ngoan

Dịch:

Mặc Cho Keo Kiệt Khắp Nhân Gian
Mà Đạo Trời Xưa Vốn Vãng Hoàn
Liền Lúc Ra Hoa Liền Kết Quả
Thần Tiên Cảnh Giới Kẻ Tham Ngoan

•

Có một người nhà quê bán lê ở chợ, lệ ngọt và thơm, rất quý giá. Một đạo sĩ khăn rách, áo nát, ăn xin ở trước xe. Người nhà quê quát đuổi vẫn không chịu đi, người ấy giận, nặng lời mắng nhiếc.

Đạo sĩ nói:

-Một xe có đến mấy trăm quả, lão nạp chỉ xin có một quả, đối với ông cũng chẳng tổn hại bao nhiêu sao lại giận dữ như vậy làm gì?

Người đứng xem khuyên lấy một quả xấu cho đạo sĩ để lão đi cho rảnh, người nhà quê vẫn không chịu.

Có một người làm mướn trong cửa hàng thấy cãi nhau ầm ĩ không chịu nổi bèn bỏ tiền túi ra mua một quả đưa cho đạo sĩ. Đạo sĩ vái tạ, rồi nói với mọi người:

-Kẻ xuất gia không được biển lận, ta có lê ngon xin đem biếu mọi người.

Có người nói:

-Đã có sao không lấy của mình mà ăn?

Đạo sĩ nói:

-Ta cần cái hạt này để làm giống.

Nói xong, cầm quả lê ăn đến hết, cầm hạt ở trong tay.

Lấy một cái mai ở trên vai ra, đào một hố đất sâu vài tấc, đặt hạt lê vào, lấy đất lấp kín rồi quay về phía người ở chợ xin nước tưới. Có người hiếu sự, đi vào cửa hàng bên đường xin nước sôi mang ra. Đạo sĩ tiếp lấy, tưới nước vào chỗ đất đã đào.

Hàng ngàn con mắt vây quanh nhìn xem thì thấy có một cái mầm nhú lên, lớn dần, cành lá lơ thơ. Chợt ra hoa, chợt kết quả, to lớn, thơm phưng phức, chi chít đầy cây. Đạo sĩ tới gần ngọn cây, hái quả đưa cho những người đứng xem, trong khoảnh khắc hết nhẵn. Rồi lấy cái mai ra chặt cây, chan chát hồi lâu cây gãy, buộc lá vác lên đầu vai, thong thả cất bước mà đi.

Lúc đạo sĩ bắt đầu làm phép, người bán lê cũng đứng lẫn lộn trong bọn người xem, nghểnh cổ chú mục nhìn, quên cả hàng họ.

Khi đạo sĩ đã đi rồi, mới quay lại nhìn trong xe thì lê đã hết cả. Bấy giờ mới hiểu bao nhiêu lê đem biếu khắp cả là lê của mình. Lại xem kỹ trên xe, thấy một bên càng xe vừa mới bẻ gãy, giận lắm, vội vã đi tìm. Đi qua góc tường, thấy cái càng xe gãy vứt ở chân tường, mới biết là cái thân cây lê mới chặt đức chính là cái càng xe của mình vậy.

Không biết đạo sĩ ở đâu, cả chợ đều cười!