Bài 19: Nhân dân Vn kháng chiến chống pháp xâm lược, <1858 - 1872>

I) Liên quân pháp - Tây ban nha xâm lược Việt Nam. Chiến sư ở đà nẵng năm 1858

1. Tình hình VN giữa thế kỉ XIX

-Chính trị:

+Là 1 nước phong kiến độc lập dưới triều Nguyễn

+Nội bộ, bộ máy chính trị mâu thuẫn lục đục lâm vào khủng hoảng sâu sắc.

-Kinh tế:

+Nông nghiệp sa sút. Công thương nghiệp bị dính đòn. Năng suất lao động thấp kém.

-Quân sự

+Vũ khí thô sơ lạc hậu, binh kính trình độ tác chiến kém cỏi, tinh thần bất mãn/

-Xã hội

+Mâu thuẫn giai cấp ngày càng sâu sắc, khối đoàn kết dântộc bị rạn nứt, đời sống của các tầng lớp nhân dân khó khăn vì vậ nhiều cuộc khởi nghĩa đã nổi lên.

2.Pháp ráo riết chuẩn bị xâm lược VN

a) Nguyên nhân

Do sự đi lên chủ nghĩa tư bản, và vậy Pháp cần thị trường để vơ vét tài nguyên, tiêu thụ hang hóa và nguồn nhân lực lao động... Từ đó dung VN làm bàn đập mở rộng xâm lược ĐNA

b) Chuẩn bị xâm lược

-lợi dụng việc truyền đạo thiên chúa để dò la nắm bắt tình hình.

-1787 Pháp kí hòa ước Vesi với triều Nguyễn để lây cớ xâm lược nước ta.

-1857 hoàng đế Pháp Napoleon III đã thành lập 1 hội đồng Nam kì.

-Kết hợp với Anh và Mĩ, Pháp đẩy mạnh xâm lược Trung Quốc ---> thành lập 1 đội quân để chuẩn bị tiến đánh VN.

3. Chiến sự Đà Nẵng 1858

-31/8/1858, lien quân Pháp và Tây Ban Nha kéo quân vào Đà Nẵng,

1/9/1858 Pháp gửi tối hậu thư cho quan trấn thủ thành Đà Nẵng đồng thời tấn công bán đảo Sơn Trà.

+Quân dân Đà Nẵng đã anh dũng kháng chiến chống Pháp, thực hiện "vườn không nhà trống"

-tại Nam định, Phạm Văn Nghị đã chiêu mộ 200 người xin vào Nam cùng nhân dân Đà Nẵng chống pháp, sau 5 cầm cự chiến đấu, chiến sự Đà Nẵng bất phân thắng bại

II)

1). Kháng chiến ở Gia Định

-Không chiếm được Đầ Nẵng, Pháp chuyển sang đánh Gia Định.

-17/2/1859 Pháp đã tấn công thành Gia định

*Việt nam

-Triều đình nhà Nguyễn không lo chống giặc, chỉ tìm cách thương lượng với Pháp. Vì vậy Nguyễn Tri Phương được cử vào xây dựng đâị đồn Chí Hòa. Nhưng không chủ động đánh Pháp.

-Nhân dân Cn anh dũng kháng chiến đã thành lập các đội quân dan binh. Dưới sự lãnh đạo của Dương Bình Tâm tổ chức tấn công gây cho Pháp 1 số tổn thất.

2)Kháng chiên lan rộng ra các tỉnh miền Đông Nam kì. Hiệp ước 5/6/1862.

-Pháp

+Tăng quân để tấn công Gia định, ồng thời đánh chiếm đại đồn Chí Hòa. Quan quân triều đình chống cự yếu ớt rồi nhanh chóng tan rx, CHí Hòa thất thủ.

+Triều Nguyễn không có tư tưởng chống Pháp mà chỉ có tư tưởng chủ hòa ---> kí hiệp ước với Pháp 5/6/1862.

- Nội dung hiệp ước:

+Chắt cho Pháp 3 tỉnh Đinh Trường, Biên Hòa, Vĩnh Long và đảo Côn Lôn.

+Bồi thường 20 triệu quan

+Mở 3 cửa biển cho Pháp và TBN tự do đi lại buôn bán

+Pháp phải trả lại Vĩnh Long cho triều đình khi nhà Nguyễn đàn áp xong các cuộc khởi nghĩa.

=> Những hiệp ước trên đã khẳng định triều Nguyễn bạc nược không còn ý thức dân tộc và bước đầu bán rẻ nướ ta cho quân xâm lược.

III)

1. Nhân dân Đông Nam kì tiếp tục kháng chiến

-Sau hiệp ước 1862 Nam kì tiếp tục kháng chiến. Dưới sự lãnh dạo của nhưỡng người yêu nước với 1 phong trào: "bất hợp tác với Pháp" đã diễn ra tiêu biểu là cuộc kháng chiến của Trương Định (bình tây đại nguyên soái) đã khiến Pháp tổn thát lớn.

-8/1864 Pháp đã tấn công và chiếm được căn cứ Tân Hòa và Tân Phước, Trương Định tự vẫn để bảo toàn khí tiết.

2) Pháp chiếm 3 tỉnh của Tây Nam Kì

-Sau khi hoàn thành đánh chiếm 3 tỉnh miền Đông, Pháp nhanh chóng cai trị & chuẩn bị tấn công 3 tỉnh miền Tây.

-Pháp chiếm Campuchia, đặt sự bảo hộ lên Campuchia đồng thời vu cáo nhà Nguyễn vi phạm hiệp ước 1862 để lấy cớ tấn công 3 tỉnh miền Tây.Triều Nguyễn không có đỗng thái gì trước hành động của Pháp.

-Trước yêu cầu của Pháp, Phan Thanh Giản đã giao nộp thành Vĩnh long cà gửi thư cho quan trấn thủ An Giang và Hà Niên nộp thành --> Pháp đã hoàn thành chiếm 3 tỉnh miền Tây.

3. Nhân dân 3 tỉnh miền tây Nam kì chóng Pháp

-Tuy triều Nguyễn không có chủ trương chống lại và đã giao 3 tỉnh miền Tây, các cuộc nỏi dạy chống Pháp vẫn không ngừng diễn ra.

-Lãnh đạo và căn cứ:

+Trương Quyền, Phạm Tôn, Phan Liên: Tây Ninh, xây dựng căn cứ ở Bến Tre

+Nguyễn Trung Trực: đã xây dựng căn cứ ở Rạch Giá

+Nguyễn Hữ Huân: xây dựng căn cứ ở Mĩ Tho

-Thực dan Pháp đã tập trung lực lượng đẻ tấn công --> các cuộc khởi nghĩa đều thất bại.

*Nguyên nhân:

-Do tương quan lực lượng quá chênh lệch giữa ta và Pháp

-Do phương tiện & vũ khi thô sơ

-Triều đinh Nguyễn không phát động nhân dân kháng chiến.