We reden met z'n vieren – mijn vrouw Roelfina, mijn dochters Annabel en Saskia, en ik – naar mijn ouderlijk huis, waar mijn vader opgebaard lag. Het was een zonnige dag. Ik parkeerde de auto en we stapten uit. We liepen richting het huis en hoorden luide muziek uit de open ramen klinken. Atlantis, van Donovan, misschien wel het lied dat geklonken heeft tijdens mijn conceptie, maar in elk geval veel tijdens de zwangerschap.

Binnen waren allemaal mensen die ik in minder dikke en rimpelige vorm vanuit een ver verleden kende. Henk Spijker leek nu op een soort kabouter met een puntbuik. Vroeger was hij gewoon pafferig. Piet groette me stijf en stram, vroeger was hij alleen houterig. Ik probeerde de gesprekjes met hen zo kort mogelijk te houden. Hun blikken waren die van herkenning; verder kon ik de soort van afstand in hun blikken niet goed interpreteren.

Mijn vader lag in een open kist, die diagonaal in de kamer stond. Er lagen bloemen op hem en een enkel bloemstuk, en her en der een briefje of een kindertekening. Een van de briefjes was van mijn moeder, die was blijkbaar ook langsgeweest:

Bedankt voor de mooie (vele!) jaren!

Jamie had een soort van gothic, rode korte jurk met zwart kant aan, en hele hoge hakken. Ze was nu langer dan ik. Ze leek even lang als haar vriend, 1,87 m.

De vader van Othmar en Nicole Schimmel, die een straat verderop woonde, kwam binnen en maakte een praatje met me alsof mijn vader een van zijn allerbeste vrienden uit zijn leven was geweest. Ik had echter nog nooit vernomen dat zij zo dichtbij elkaar hadden gestaan.

Ook Jan de Koning was er en vertelde me uitgebreid hoe mijn vader bij hen thuis was geweest (ook hier kon ik me geen voorstelling van maken, want mijn vader ging nooit bij mensen op bezoek – iedereen kwam bij hem op bezoek) en dat mijn vader gezegd had dat hij het zo erg vond dat hij geen contact meer met me had. Alleen heeft mijn vader nooit een toenaderingspoging gedaan. Wel heeft hij een keer de voordeur voor mijn neus dichtgedaan toen ik bij hem had aangebeld, nadat hij de sloten van het huis had vervangen vanwege mijn onaangekondigde aanwezigheid eerder. Ik moest hem nu vragen om geld, anders kon ik niet van hem worden losgekoppeld voor de studiefinanciering. Ik moest het één keer hebben gevraagd van de advocaat, dan zou de zaak verder goedkomen. Mijn vader zei me dat ik maar bij mijn moeder moest zijn en sloot de deur.

*

De uitvaartmedewerkers kwamen binnen. Ze bogen en knikten nederig in hun zwarte pakken. De Rolling Stones klonken op de achtergrond. Mijn stiefmoeder had mij gevraagd – als muziekliefhebber – om de muziek te verzorgen, maar daar was ik door de drukte rond mijn jonge gezin en werk compleet niet aan toegekomen. Waarschijnlijk had mijn broer een playlist met oude Stones-songs van mijn vader opgezet. Nummers als It's All Over Now, Good Times, Bad Times, The Last Time en I Can't Get No Satisfaction klonken door het rumoer.

De uitvaartmedewerksers sjorden aan de wieltjes van het onderstel van de kist, waarna de kist in beweging kwam. Ze duwden de kist langzaam richting de haldeur. De menigte dromde achter de kist aan.

Mijn vader werd het huis uitgereden. Op de achtergrond klonk nu het nummer Congratulations van de Rolling Stones. De moeder van Jamie sloeg haar hand voor de mond en fluisterde verontwaardigd tegen haar buurvrouw: 'Moet je horen, Congratulations!' Allemaal omdat ik te beroerd was geweest om ook maar een vinger naar de muziek uit te steken.

Congratulations
Congratulations
Well done, my friend
You've done it again
You've gone and broken another heart
Yeah you've... torn it apart

De stijve begrafenisauto was ook nog eens grijs. Het zag er op een bepaalde manier agressief uit. Mijn vader werd in de wagen geschoven. Allerlei verschillende auto's van verschillende groottes – sociale klasses representerend – reden in willekeurige volgorde achter de wagen aan.

We reden naar Moscowa, alwaar ik me niet veel meer van de plechtigheid kan herinneren, behalve dat we met z'n allen in een grote kring stonden, de uitgezochte nummers door mijn broer klonken (Perfect Day van Lou Reed, Waiting On A Friend van de Stones en nog een nummer dat ik me niet meer kan herinneren), veel mensen huilden maar ik niet, ik zijn best vriend Alex nergens kon ontwaren, en mijn neef Jarno en ik – als kortsten van de zes – vooraan de kist werden geplaatst als dragers.

Bij de oven aangekomen, dirigeerde onze stiefmoeder mijn broer en mij om onze vader als laatsten te begeleiden. Met de lift kwamen we aan in een klein vertrek met TL-licht en keken toe hoe de kist de oven in werd geschoven. De deur van de oven werd goed gesloten. We voelden de enorme stralingswarmte van de oven op onze gezichten.