BÀI1:GIỚITHIỆU

CHỦĐỀ:KinhtếMôitrườnglàgì?Nguồn:F&O (2005) and F,O,&F(2002)

Câuhỏi1.Tạisaothuếxăngdầutạokhuyếnkhíchgiảmthảikhítừxeôtônhiềuhơnso vớithuếsởhữu/sửdụngxe hàngnăm?

Giảiđáp:

Câutrảlờituỳthuộcvàomứcthuếxăngdầusovớithuếsởhữuxe.Thuếxăngdầunhắmvàobayếutốcủagiảmphátthải[đólàa)sốxetham giagiao thông;b) quảngđườngmỗixe chạy;vàc)lượngkhí thảimỗi dặmxechạy].

Mặtkhác,thuếhàngnămchỉảnhhưởngquyếtđịnhcónêntăngsốxethamgiagiaothông(baogồmcảmuahoặcthôikhông  thamgiagiaothông).Tuynhiên,nếuthuếxelàđủcaođểrấtítngườiđưa  xethamgiagiaothông,khiđókhíthảisẽgiảmtươngứngvớithuếnhiênliệuthấpvìngườitachỉláixemộtlượngtốiđanàođómỗingày.Bởivìthuếxecaonhưvậylàkhôngkhảthivềmặtchínhtrị(lýdobìnhđẳng),vìvậythuếxăngdầusẽ cóảnhhưởnggiảmthảilớnhơn.

Câuhỏi2.Nhữngyếutốnàoảnhhưởngnhữngđánhđổi  (trade-offs)đượcminhhoạở đường  giớihạncongkhảnăng sảnxuất?Chínhsáchmôitrườngcóthểảnhhưởngnhững đánh đổi nàynhưthế nào?

Giảiđáp:

Cảkhảnăngcôngnghệcủanềnkinhtếvàđiềukiệnsinhtháicóthểảnhhưởngsự  đánh đổidọctheođườngcongkhảnăngsảnxuất.Ảnhhưởngcóhạiđốivớimôitrườngxuấthiệnlàdonềnkinhtế  sử dụngdòngtàinguyênthiênnhiên  vàdochấtthảicủaquátrìnhsảnxuấtvàtiêudùng.  Đổimớicôngnghệlàmgiảmlượngđầuvàohoặcchấtthảichomỗiđơnvịđầuracóthểlàmdịchchuyểnđườngcongkhảnăngsảnxuấtlênphíatrên– nhiềuhànghoáđượcsảnxuấthơnchomỗiđơnvịchấtlượngmôitrường.Điềunàylàđúngtrongtrườnghợptáichếvàtáisửdụngcôngnghệ.

Chínhsáchcũngcóthểảnhhưởngnhữngđánhđổiđóbằngcáchkhuyếnkhíchngườitiêudùngvàcáchãngthựchiệnnghiêncứuvàpháttriển(R&D)vàápdụngcôngnghệcho phépgiảmảnhhưởngmôitrườngchomỗiđơnvịđầura.Chínhphủcũngcóthểthực hiệnR&Dvàcungcấpthôngtinvềcáccôngnghệsẵncóđểnhữngđườngcongkhảnăng sảnxuấttiềmnăngcóthểđượcthựchiện(vídụtiềmnăngtừCơchếPháttriểnsạchchocảnướcpháttriểnvàđangpháttriển).

Cuốicùng,vaitròcủaviệccảithiệnsinhtháiđểgiảmthiểunhữngđánhđổicóthểđược thảoluận.Ý tưởnglàcáccáthểtrong mộtcânbằngsinhtháitạorachấtthảivàsửdụng các đầuvàođể duytrìsự hoạtđộngcủahệsinh thái nhưlàmộttổngthể

Câuhỏi3.Hãychỉrõđổimớicôngnghệchophépcáchãngsảnxuấthànghoávàdịch vụ  vớiônhiễm íthơnnhưthếnào?Sửdụng đồthịđườngcongkhảnăngsảnxuấtđểgiảithích.

Giảiđáp:

Nhiềuhànghoáhơncóthểsảnxuấtvớimỗiđơnvịchấtlượngmôitrườngđểđườngconggiớihạn  khảnăngsảnxuấtdịchchuyển(xemSơđồ1.1trongsáchdoFillandOlewilerbiênsoạn)lênphíatrên,  vớimứcchấtlượngmôitrườngkhôngthayđổi.Chấtlượngmôitrườngtănglênhoặcgiảmxuốngtuỳthuộcvàođườngbàngquancủacộng đồng/xãhội(CIC).Giảsửcôngnghệtănglênchophépngườitacónhiềuconhơn.Mứctiêudùnhbìnhquânđầungườigiảmthấpsẽlàmtănggiátrịcủahànghoásovớivớichấtlượngmôitrườnglàmchođườngbàngquancủacộngđồngtrởnênbẹthơnthểhiện sẵnlòngcậnbiêncaohơntrongđánhđổichấtlượngmôitrườngchohànghoá.Trong trườnghợpnày,chấtlượngmôitrườngbịgiảmthấpsovớitrướcthayđổicôngnghệ.Đólànhữnggìdiễnratrongsuốtlịchsử.Mặtkhác,nếungườitagiàuhơnmứctrungbình, họcóthểcóđượcgiátrị  tănglêntừchấtlượngmôitrườngsovớitiêudùng.TrongtrườnghợpnàyCICsẽtrởnêndốchơn phảnánhsẵnlòngcậnbiênthấphơnđể đánhđổichấtlượngmôitrườngchohànghoá.

Câuhỏi4.Anh/chịhãychobiếtbấtkỳkhuyếnkhíchnàocótácđộngnhấtquánvới  tính bềnvững?Anh/chịhãy chobiếtbấtkỳkhuyếnkhíchnàocótácđộngngượclại?Làmthế nàođểcóthểthayđổinhững khuyếnkhíchcótácđộngngượclạiđó?

Giảiđáp:

Trướchếtcầnphảitrảlờinhữnghànhvinàothìnhấtquánvớipháttriểnbềnvững.Trongnhiềutrườnghợp,đâylàvấnđềtranhcãi.Vídụ,ngườitatintưởngrằngmọilúcmọinơitáichếnhiềuhơn  làđiềutốtnếumuốnđạtđượcbềnvữngbởivìnógiảmcảlượngchấtthảivàmứckhaitháctàinguyênnguyênthuỷ.Điềunàykhôngphảikhinàocũngđúng.Táichếsửdụngtàinguyênthiênnhiên  vànănglượng.Nhữngchuyếnxehơicủacáccánhânchỉvớimụctiêuduynhấtlàđưachấtthảiđếncácphươngtiệntáichếcóthểgâynênthiệthạimôitrườnglớnhơndođốtcháynhiênliêusovớithiệthạiphòngtránh.Từviễncảnhthayđổikhí hậu,giảmđốtcháy nhiên liệutừlòngđấtchắcchắnluôn luônlàmtăngtriểnvọngbềnvững.Đilạibằngthuyền,tàulửa,hoặcxebuýt,chứkhông phảibằngxehơicánhân,nhìnchunglànhấtquánvớitínhbềnvũnghơn.Cơcấukhuyến khíchchọnlựaphươngtiệngiaothôngthayđổitheotheotừngquốcgiavàđiềukiệnđịa phương.Thayđổikhuyếnkhíchtheohướnggiảmsửdụngxehơicánhânvàmáybaylàmộtvấnđềcủachínhsáchchínhphủ.Xuấtpháttừthựctếphầnlớnngườiởcácnướccôngnghiệppháttriểncóthóiquensửdụngxehơitưnhânvàmáybay,vàhệthốngcai trịcótínhdânchủhiệncóởcácxãhộiđó,triểnvọngthayđổikhuyếnkhíchtheohướngđólàcólẽkhônglớn.Cóthểkểđếnlàviệcthảirác,muasảnphẩmvớinhiềubaobìso vớikhôngbaobì,tốithiểuhoásử dụngnướccủacáchộgiađình.

BÀI2:MỐIQUANHỆGIỮAMÔITRƯỜNGVÀNỀNKINHTẾVÀTỔNGQUANVỀNHỮNGVẤNĐỀTÀINGUYÊN,MÔITRƯỜNG

CHỦĐỀ1:Mốiquanhệ giữamôitrườngvànềnkinhtế

Nguồn:  F&O,  Chương2; vàF,O,&F 2002

Câuhỏi1:TăngtrưởngdânsốảnhhưởngnhưthếnàođếnsựcânbằngcủacácdòngtrongSơ đồ 2.1?

Giảiđáp:

Tăngtrưởngdânsốphávỡquanhệtrựctiếpgiữakhốilượngvậtchấtvànănglượngđượcđưavàohệthốngvàkhốilượngphát  thải.Tăngtrưởngcónghĩamộtphầncủatài nguyêntíchluỹtrongdânsốđangtăng.Điềunàycũngđúngchohệthốngvậtchất,nhusựtíchtụcủatàisảnvậtchất.Chừngnàotăngtrưởngvẫntiếptụcsựkhácnhaugiữađầuvàovàđầuravẫntồn tại.

Câuhỏi2:Nếutấtcảcáchànghoácóthểthayđổingaytứcthì(overnight)đểchúngcóthểtồntạilâugấpđôisovớitrướcđây,điềunàylàmthayđổicácdòngluânchuyểnởtrongSơ đồ2.1nhưthế nào?

Giảiđáp:

Điềunàysẽlàmgiảmrấtlớnlượngchấtthảibởivìnólàmgiảmmộtcáchđángkểlượng tàinguyênđểduytrìcáchoạtđộngkinhtếởmộtmứcnhấtđịnh.Thựcchất,đólàsựgiảmRp,theothuậtngữcủamôhình.Tấtnhiên,điềunàykhôngphávỡcânbằngdài hạncủađầuvàovàchấtthải.Nhưnglượngtàinguyêncầnthiếtphụcvụchomộtmứchoạtđộngkinhtế nhấtđịnhcũngnhưlượngchấtthảisẽ giảmđimột nửa.

Câuhỏi3:  Mộtlượngchấtthảiđượcthảivàomộtthờiđiểmnàođóởmộtnơinàođócóthể  làchấtgâyônhiễm;nếunóđượcthảiởmộtthờiđiểmkháchoặcmộtnơikhác  thì nócóthểkhông tạo thànhchấtgâyônhiễm.Tại sao  điềunàylạiđúng?

Giảiđáp:

Câuhỏinàynhằmnhấnmạnhrằngkhôngchỉcóloạichấtthảilàquantrọng,màcảkhi

nàovàởđâunóđược  thải.Chấtônhiễmlàcáigìđógâythiệthại,vàmứcthiệthạiphụthuộcvàokhảnănghấpphụ/đồnghoácủamôitrườngcũngnhưdânsốvàtàinguyênsinhtháitiếpxúcvớichấtthải.Vídụ:tiếngồntừsânbaygầnthànhphốvàcùngmứctiếngônnhưvậynhưngởsânbayxa;chấtthảidokhôngkhímangtheotrongthờigian hoán nghịchnhiệt độsovớinhữngngàylộnggió.

Câuhỏi4:  Tạisaonhữngchấtgâyônhiễmtíchluỹtồntạilâulạikhóquảnlýhơnchấtgâyônhiễmkhông tích luỹtồntạitrong thờigianngắn?

Giảiđáp:

Chấtgâyô  nhiễmkhôngtíchluỹ,tồntạitrongthờigianngắngâythiệthạivàbiếnmất, chonênnếu  chúngtamuốngiảmthiệthạichúngtachỉcầngiảmmứcthảihiệnthời.Nhưngchấtthảitíchluỹ  tồntạiđóđâygâythiệthạitrongtươnglai,vìvậycầnthấytrướcđểquảnlýthiệthại,vàđiềuđóthườngkhóđạtđược.Điềuđólàhócbúavì  việc nghiêncứutrởnênkhókhănhơn-phảidựbáoảnhhưởnglâudàitrongtươnglai;vànó hócbúavì ngườitathườngthựchiệnchiếtkhấutheothờigian.

Câuhỏi5.Giảsửchúngtaquansátthấyphátthảichấtônhiễmgiảmxuốngnhưngchất lượngmôi trườngkhôngtănglên  –  có thểgiảithíchđiềunàynhư thếnào?

Giảiđáp:

Mộtsốnguyênnhânđượcliệtkê:1)mứcphátthảicóthểgiảmnhưngchấtônhiễmcótínhtíchluỹnênlượngchấtônhiễmtănglên.Đểchấtônhiễmgiảmxuống,tốcđộphân huỷhoặchậpthụcủa  môi  trườngtựnhiênphảilơnhơntốcđộthảichấtônhiễm,2)Trướckhigiảmthảichấtlượngmôitrườngcóthểđãbịsuythoáiđếnnỗi  mứcthảithấpcũnggâythiệthainhưmứcthảicaogâynên,3)Cóthểcósựtrễgiữaphátthảivàthiệt hạimôitrườngdotínhphứctạpcủahệsinhthái.Hệsinhtháicóthểđạtmứcthiệthạingưỡngvàsauđónóhuỷ hoạimộtcáchnhanhchóng.4)Thiệthạimôitrườngcóthểdo ảnhhưởngkếthợptừnhữngchấtgâyônhiễmkhácnhau.Vídụ,cácnhàkhoahọcbáocáorằngmứckhíCO2  caocóthểlàmtăngtốcđộhìnhthànhcáclỗhổngôzôn,5)Mặcdầuphátthảimộtchấtgâyônhiễmlàthấphơn,cáchãngcóthểtìmgiảiphápthaythế, nhữnggiảiphápnày cũnggâythiệt hại.

Câuhỏi6:  “Việcnghiêncứucácvấnđềtàinguyênthiênnhiêncầnphảithừanhậntầm quantrọngvềkỹthuật/khoahọc,kinhtế,vàchínhtrịxãhội”.Hãygiảithích(TríchdẫntừPerman, Ma,McGilvray,and Common,2003)

Giảiđáp:

Tríchdẫnnày gợiýrằngđểcóđượclờigiảiđápđầyđủvàchặtchẽvềvấnđềtàinguyênthiênnhiêncầnápdụngphươngphápđangành.Tuynhiên,trongnghiêncứuvấnđềmôitrường,nhàkinhtếsẽsớmpháthiệnrarằngsựtácđộngqualạigiữahệthốngkinhtếvàmôitrườngđòihỏicầnphảiđưavàocácnộidung,phươngphápcủakhoahọctựnhiên,tráiđấtvàsựsống.Hơnthếnữa,vấnđềphânphốithunhậpvàcủacảitrongnướcvà quốctếvàquathờigian,vàvấnđềthiếtlậpvàthựchiệnchínhsáchđảmbảochắcchắnrằngnhữngquantâmvềxãhộichính trịsẽluônluôn làcóýnghĩa.

BÀI 3:NGUYÊNNHÂNCỦACÁC VẤNĐỀMÔITRƯỜNGCHỦĐỀ:Nguyên nhânchủyếucủacác vấnđềmôitrườngtrên thếgiớilàgì?

6

Bàitập1.Dướiđâylàmộtphầnđườngcầucủabacánhânvềchấtlượngkhôngkhícủa vùnglân  cận.  Chấtlượngkhôngkhí(chỉmanggiátrịnguyên)đượcđobằngµg/m3(microgramskhíSO2  cótrongmộtmétkhốikhí).Nếuchiphícậnbiênđểgiảmkhí  SO2ởvùngxungquanhlà40$cho  mỗiµg/m3,mứcchấtlượngkhôngkhíhiệuquảxãhộilàgì,giảsửrằng“xãhội”trongtrường hợpnày chỉbaogồmbangười này.

ChiphíxửlýkhíSO2

(đôla/microgram/m3)

Lượngcầu

A

B

C

60

50

40

30

20

10

0

1.400

1.300

1.200

1.100

1.000

900

800

1.200

1.100

1.000

900

800

700

600

1.500

1.400

1.300

1.200

1.100

1.000

900

Giảiđáp:

Đâylàcâuhỏiđểsinhviênthựchànhtìmđườngcầutổngcủahàngcôngcộng.Trụchoànhđomứcchấtlượngkhôngkhítănglêntheochiềusangphải,cónghĩagiảmkhí SO2   trongkhôngkhí.  Trongtrườnghợpnàyđườngtổngcầuđượcxácđịnhtổngtheochiềudọcsẵnlòngchitrảcủacá nhân:

µg/m3

Tổnggiásẵnlòngchitrảcậnbiên(MWTP)

1200

1100

1000

900

800

700

600

130

100

70

40

20

10

0

Đườngtổngcầu  khôngđượcxácđịnhrõràngtạimức  caohơn1200µg/m3   đườngcầucá nhânBchỉđượcbiếtđếnmứcđó.  Hiệuquảđạtđượcởmức900µg/m3.

Bàitập2:  Đốivớibàitập1,hãychứngmingrằngmứcchấtlượngkhôngkhíhiệuquả

xãhội  sẽtốiđahoálợiíchròng xãhội.

Giảiđáp:

Sinhviêncóthểchứngminhtheohaicáchrằngmứcchấtlượngkhôngkhíhiệuquảxã hộisẽtốiđahoálợiíchròngxãhội.Sửdụngphươngpháp1,đốivớimứcchấtlượngkhôngkhítrên900,MWTP  (lợiíchcậnbiênxãhội) để giảmkhíSO2   vượtquáchiphíxửlýcậnbiênxãhội.Vìvậy,nếuchấtlượngkhôngkhíđượccảithiện,mứcgiảmthiệthạiphảivượtquáchiphíđểcóđượclợiíchròng  xã  hộităngthêm.Ngượclại,nếuchất

lượngkhôngkhídướimức900,giásẵnlòngchitrảcậnbiênnhỏhơnchiphíxửlýcậnbiên(MAC).  Bằngcáchgiảmchấtlượngkhôngkhimộtđơnvị,chiphíxửlýtiếtkiệm đượcsẽlớnhơnthiệthạigiảmxuốngđểlợiíchròngtăngthêm.Thặngdưxãhộikhôngthể  tăngthêmởđâynếuMAC=MD(thiệthạicậnbiên).  Phươngphápthứhaivẽđồthị đườngMWTPvàMACvàsửdụngdiệntíchphíadướinhững  đườngnàyđểtínhtoánlợiíchròngxãhội.Giảsửchỉsốchấtlượngkhôngkhíbanđầulà1200,giátrịròngtăngthêm dolàmsạchđến mứcchấtlượngmôitrườngdướiđâyđượcminhhoạsauđây.

Chỉsốchấtlượng

khôngkhí

TổngWTP

Tổngchiphí

Giátrịròngxãhội

7500

1000

900

800

700

600

500

400

300

11500

20000

25500

27500

29000

29500

29500

29500

29500

4000

8000

12000

16000

20000

24000

28000

32000

36000

7500

12000

13500(MAX)

11500

9000

5500

1500

-2500

-6500

Nguồn:Perman,Ma,McGilvray,và Common,2003

Câuhỏi 1.Quanhệgiữahànghoácôngcộng vàtàinguyêntựdo tiếpcậnlàgì?

Giảiđáp:

Khiconngườisửdụngquámứctàinguyêntựdotiếpcận,  sựgìngiữtàinguyêncủamột ngườisửdụngsẽđemlạilợiíchchotấtcảcácngườisửdụngkhác;sựgìngiữcủamộtcánhân,nóicáchkhác,làmộthànghoácôngcộng,cunghànghoácôngcộngkhôngđủ(vìăntheo) dẫnđếnsửdụngtài nguyênquámức.

Câuhỏi2.Mộtsốhànghóacóvẻlàhàngcôngcộng,nhưsóngradio,dịchvụnhàđèn, vàthậmchídịchvụcônganvàvệsinh,cóthểđượccungcấpbởicáchãngtưnhân.Tạisaolạinhưvậy?Cónhữngkhácnhaugiữanhữnghànghoácôngcộngnàyvớidịchvụ môi trườngkhông?Nếucó,nhữngkhácnhauđó làgì?

Giải

Hãngtưnhâncóthểkhôngcungcấphànghoácôngcộngdẫnđếncầncóhànhđộngtậpthể.Chínhphủhànhđộngnhưlàngườiphụcvụcôngchúng.Trongmộtsốtrườnghợp,chínhphủcóthểhợpđồngcungcấpdịchvụhànghoácôngcộngchocáchãngtưnhân.Tạisaonhànướccó thểhợpđồngmộtsốdịchvụnàymàkhônghợpđồngđốivớidịchvụ khác?Lờigiảiđápphụthuộcvàobảnchấtcủahànghoáhoặcdịchvụcôngcộng.Nếunó cóthểsảnxuấtvàhợplýđể  tưnhâncóthểcungcấp.Chínhphủcóthểtrảtiềnvàgiámsátviệccungcấpdịchvụ.  Vídụ,mộtnhàthầutưnhânđượcchínhquềnthànhphốthuêcungcấpdịchvụmôitrườngnhưthugomrácthảivàdịchvụvệsinh.  Mặtkhác,quy địnhmôitrườnglàcầnthiếtđểđảmbảorằngmụctiêuchấtlượngmôitrườngđượcđápứngđốivớiphầnlớncáchànghoácôngcộngnhưchấtlượngkhôngkhí.Cáchãngtưnhânkhôngcóquyềnlựcđiều tiếtcác hãngkhácvàhànhđộngcủangườitiêudùng.

Câuhỏi3:Tạisaochúng ta phảiquantâmđểđạt được hiệuquảxã hội?

Giảiđáp:

Hiệuquảxãhội(SE)cungcấpphươngphápđểđánhgiáxãhộihoạtđộngtốtnhưthế nàovàliệuthayđổivềchínhsáchcóđạtđượcnhững“cảithiện”haykhông.SE  làthực sựphùhợptrongkinhtếmôitrườngbởivìnóxácđánhgiátrịcủacáctiệnnghimôitrườngkhôngcógiáthịtrường.Làmnhưvậy,nóthuhútsựchúýđốivớinhữngthấtbạithịtrườngtolớnvàquantrọng.  Trongtrườnghợpphânphốicủacảikhôngbấtbình đẳngnhiều,SEcóthểđượcđiềuchỉnhbằngcáchgántrọngsốchonhữngnhómngườicóthunhậpkhácnhau(xemdướiđây).   Cầnnhấnmạnhrằngmặcdầu  nhữngngườiraquyếtđịnhcóthểchọnlựathựchiệnphânphốiđó,thịtrườngkhônglàmđượcđiềuđó.Mặcdầu,hàmhữuíchchỉthểhiệntrậttựchọnlựavềmặtlýthuyếtkhôngthểgộplại,cólẽtừgiácđộbìnhđẳngđiềutốtnhấtchúngtacóthểlàmlàtínhtoánhữuíchcủamôi ngườinhưnhau.

Câuhỏi4:Cáckếtqủahiệuquảxãhộicónhấtthiếtcôngbằngkhông?Chúngcócần phảinhưvậykhông?

Giảiđáp:

Phânphốiđạthiệuquảxãhộikhôngnhấtthiếtphảicôngbằng.Nếunhưngườitacó độngcơvìlợiíchcánhânvàtận  tuỵ  làmviệctíchcựchơndựatrênnhữngđềnbùkhác nhau,khiđótổngsản  lượngcóthểcaohơn.Mứcsản  xuấtcaohơncóthểdẫnđếnthươngmạinhiềuhơnchonêncó nhiềucơhội hơnđểchuyênmônhoávàvìvậycónhiều việclàmtrongnềnkinhtế.Vìvậy,trongmộtxãhộikhôngbìnhđẳngnhững  ngườinghèo nhấtcóthểcócuộcsốngvậtchấttốthơntrongmộtxãhộibìnhđẳng.Độngcơlợinhuân (đềnbùkhôngcôngbằng)cóthểkhuyếnkhíchnghiêncứuvàpháttriểncôngnghệmới.Độngcơgiảmthấpchiphícóthểlàmgiảmảnhhưởngmôitrườngbấtlợivìsửdụngđầuvàoíthơnđểsảnxuấtmỗiđơnvịsảnphẩm.Mặcdùmỗiđơnvịsảnphẩmsảnxuấttạoraítchấtthảihơn,sảnlượngnhiềuhơnlàmtăngchiphíngoạiviđốivớimôitrường(vídụHoaKỳlàquốcgiathảinhiềukhíCO2  trênthếgiới).Nếungườinghèokhôngkhálênvềmặttuyệtđốivì“cái bánh”lớnhơn,bồithườngcóthểđượcthựchiệnvềmặtnguyêntắc.Vídụ,thuếsuấtcaocóthểdẫnđếnthayđổivịtríkinhdoanh.Hiệuquảxãhộicóthể đượcđiềuchỉnhđểxemxétbìnhđẳngbằngcáchgántrọngsốphúclợichocácnhómthu nhậpkhácnhau.Dođó,hữuíchcậnbiêncủamộtđôlađốivớingườinghèolàcaohơnsovớingườigiàu,điềunàyphảnánhMWTPkhôngchỉphụthuộcvàolợiíchmàcònphụthuộc vàokhảnăngthanhtoán.

Câuhỏi5.  Thảoluậnsựthíchhợpvàsựvậndụngkháiniệmảnhhưởngngoạivitrong kinhtếmôi trường.

Giảiđáp:

Họcthuyếtảnhhưởngngoạivilàmộttrongnhữngnềntảngquantrọngcủakinhtếmôitrường.Chẳnghạnphầnlớncáchọcthuyếtkinhtếvềônhiễmđượcxâydựngtheokhuônkhổảnhhưởngngoạivi.Kinhtếmôitrườngnhắmtớinộihoáảnhhưởngngoạivi.Và điềunàyquánxuyếntoànbộchủđềcôngcụkiểmsoátônhiễm.Khái  niệmnàycũngrấtquantrọngtrongkhácchủđềkháctrongkinhtếmôitrườngvàcóthểxemnó“trungtâm” củanhữngthảoluậnvềkinhtếmôitrường.

Câuhỏi6:  Cácnhàkinhtếmôitrườngxemvấnđềônhiễmnhưlàmộtloạihiệntượngảnhhưởng ngoạivibấtlợi.Ảnhhưởngngoạivixuấthiệnkhiquyếtđịnhcủamộtchủthể ảnhhưởngchủthểkhácmộtcáchkhôngcốý,vàkhôngcóbồithường.Cóphảiđiềunày cónghĩalà  nếumộtnguồnônhiễm,chẳnghạnnhàmáynănglượngbồithườngnhữngngười bịảnhhưởng bởichấtthải,thìkhi đókhôngcó vấnđềônhiễm?

Giảiđáp:

Điềunàyphụthuộcvào“vấnđềônhiễm”cónghĩalàgì.Nóichung,thậmchíkhicóbồi thường,phát  thảivẫndiễnravàônhiễmvẫntiếptục.Tuynhiên,cácnhàkinhtếcókhuynhhướngsửdụngthuậtngữ“vấnđềônhiễm”khôngphảiđểhàmýrằngcótồntạiônhiễmmôitrườngmàđểmôtảmứcônhiễmmôitrườngkhônghiệuquảxãhội.Nếuthựchiệnbồithườngchotấtcảnhữngngườibịảnhhưởngbấtlợivàbồithườngđượcthựchiệnđúngđắnchonhữngcánhânbịthiệthạivànhàmáytrảbồithườngđiềuchỉnh hànhvicủamìnhmộtcáchtốiưuxemxétcáckhoảnbồithườngphảitrả,khi  đótìnhtrạngsaubồithườngsẽ đạthiệuquảkinhtế, vànhư vậykhôngphảilàvấnđềônhiễm.

Câuhỏi 6:  Trongkhimộtsốnhàkinhtếtranhluậncầnthiếtlậpquyềntàisản tưnhânđể bảovệmôi  trường,nhiềungườiquantâmvềmôitrườngchorằngphươngphápnàykhôngphùhợp.Vấnđềcốtyếutrong tranh luậnlàgì?

Giảiđáp:

Thiếtlậpquyềntàisảntưnhâncóthểcảithiệnhiệuquảphânphốitàinguyêntĩnhvà động.Chủ  sở  hữutàinguyênsẽtínhđếnchiphícơhộicảuviệctiếpcận,hoặckhaithác/thuhoạch,tài  nguyên.Nhữngkhoảnchiphínàysẽđượctínhvàogiábởinhữngngườisửdụngtàinguyên.Đâylàbốicảnhmàdườngnhưởđóxuhướngsửdụngtài nguyêntheothờigiancó  thểđúngvớitốiưuxãhộikhácvớinhữnggìcóthểxẩyrakhikhôngcóquyềntàisản.Nócũngcóthểdẫnđếnphânphốitàinguyêngầnvớimôhình bềnvững(mặcdầumộtkết quảhiệuquảkhôngnhấtthiếtphảilàmộtkết quảbềnvững).

Tuynhiên,dễcónhữngphảnđốivềmặtđạođứcđốiviệcthiếtlậpquyềntàisảntưnhân. Ởnhữngnềnkinhtếgiàucó,nhiềungườitranhluận–phầnlớntừgiảthuyếtchorằngvùngnúivànhữngvùnghoangdãkhácđangvànênđượcquảnlýbởitậpthểcộngđồng đượcphânđịnhkhárộng.Ởnhiềunơitrênthếgiới,cótồntạiquyềnsởhữutậpthểhoặccôngcộnglâuđờivềtàinguyênnước,bãichănthảgiasúc,nhữngloàicóthểthuhoạch hoặcnhữnggìtươngtự.Dễthấyrằngcónhữngmâuthuẩntiềmẩngiữaduytrìtruyềnthốngvănhoávàmụctiêuhiệuquảkinhtế. Ngườitađãnóikhôngcólýdotạisaoquyềntàisảntưnhâncầnthiếtlàdựavàocá nhân.  Tấtcảnhữnggìcầncólàmộttậphợpđượcđịnhnghĩarõrànggồmnhữngngườiđượcgiaoquyềntàisảnvàtậphợpđólàđủbéđểnhữngquyềnđóđượccưỡngchếvớichi phíhợplý.

Câuhỏi8:“Môitrườngtronglànhlàmộthànghoácôngcộng,lợiíchcủanókhôngthể bịmộtaichiếmđoạtlàmtàisảnriêng.Vìvậy,nghànhcôngnghiệptưnhântìmkiếmlợiíchcánhânsẽluônluônlàkẻthùcủamôitrườngtronglành.”Hãybìnhluậnvềtuyênbố này.

Giảiđáp:

Nếumộthànghoácôngcộngcóhaiđặcđiểmkhôngcạnhtranhvàkhôngloạitrừ(nhưvậynólàhànghoácôngcộngthuầntuý),khiđóthịtrườngkhôngthểcungcấphànghoá nàyvớimứcchophépđạthiệuquảphânphối.Điềunàygợiýrằngnếumôitrườngtronglànhlàmộthànghoácôngcộngthuầntuý,nósẽkhôngđượccungứngđầyđủtrênthịtrườngmàquyếtđịnhcungdocáchãngtốiđahoálợinhuậnthựchiện.Thựcchất,việcxemxétvấnđềăntheogợiýrằngcóthểcóthiếucung  tổngthể.Tuynhiên,mộtmôitrườngtronglànhđượcmôtảđúngđắnnhưlàmộthànghoácông  cộngthuầntuýlàkhôngrõràng. Cũngnhưvậykhôngthểtưởngtượngrằngcáckếhoạchcầnđược thiếtkế

–  mặcdầuchúngkhônghoànhảo–màởđócáchãngtưnhânđượcđềnbùchoviệccungcấphànghoácôngcộngởmứctốiưuxãhội.Nhữngkếhoạch/chươngtrìnhnàycó thểđòihỏi,mộttrongnhiềuviệc,thayđổihìnhthứcquyềnsởhữutàisản.Cóthểcólợi nhuậntừnhữnghànhvikinhdoanhthânthiệnvớimôitrường.Tuynhiên,giảđịnhrằnghànhvicủa  thịtrườngkhôngbịđiềukhiểndườngnhưlàthùđịchđốivớimôitrườngtronglànhlàhợplý.

BÀI4:TÓMLƯỢCCÁCKHÁINIỆMCƠBẢNTRONGKINHTẾ

HỌCPHÚC LỢI

CHỦĐỀ1:  Hiệuquảthịtrường:Lợiích (cầu)vàChiphí(cung)Nguồn:Field&Olewiler(2002)

Câu1:Điềugìxảyrađốivớiđườngtổngcầukhingườitiêudùngchorằnggiáhànghóa sẽtăng(hoặcgiảm)trongtươnglai?Liệutìnhhuốngnàycóphủnhậnlýthuyếtđãtrình bàyở chủđềnày?

Đápán:

Kỳvọngvềmứcgiá tươnglaicaohơn(thấphơn)sẽdịchchuyểnđườngcầuquabênphải(bêntrái).Liệusựsuyđoánvềgiácảcóphủnhậnlýthuyếtchorằngthịtrườnghoạtđộngnhằmtốiđahóathặngdưsẽphụthuộcvàosuyđoánđócóđúnghaykhông.Giảsử

niềmtincủanhữngngườidựđoángiálàđúng,họsẽcốgắnglợidụngsựtănggiánày,rằngngườitasẽsẵnlòngtrảnhiềuhơntrongtươnglaisovớhômnay.Dovậy,họsẽ đóngvaitrònnhữngngườitrunggiangiữanhữngngườitiêudùngcógiásẵnlòngtrảcaovànhữngngườicógiásẵnlòngtrảthấp.Donhữnglợiíchđạtđượctừviệcmuabán này,sẽcósựgiatăngtrongđộthỏadụng  ròng.Thứhailàhọsẽđóngvaitrònhững“phongvũbiểu”dựbáonhữngthayđổitrongtươnglai.Mộtsựgiatăngtronggiácảsẽ dẫnđếndoanhnghiệptăngsảnlượng.Hànhviđầucơtíchtrữcóthểlàmtănggiátrongthờikỳđầuvàtừđócácdoanhnghiệpsẽtăngsảnlượngcủahọtrongnhữngnămsau.Cơsởcủasựgiatăngvềmứcgiácóthểlàsựgiatăngtrongnhucầu,dovậyviệcdựbáosẽgiúpnângcaoxácsuấtcânbằngthịtrườngtrongnămsauvớimứcthặngdưtưnhâncaohơn.Sựdựbáodovậycàngđượccủngcố.Mặtkhác,sựdựbáocũngcóthểmấtổn địnhvà làmgiảmthặngsưxãhội.Niềmtinrằnggiácảsẽtăngcóthểkhôngcómộtcơ sởđúngđắnnàovàcóthểchỉlàmộthiệntượngtựnógâyra.Niềmtinsailầmrằnggiácảsẽtăngcóthểdẫnđếnviệc nhữngnhàđầucơmua hànghóavà từđólàmtănggiá...Mứcgiátăngcóthểdẫnđếnsảnlượngtăngvàdovậysẽcóquánhiềuhànghóađượcsảnxuấttrongnămtiếptheo,vànhưvậygiásẽgiảm.Trongtrườnghợpnày,nhữngnhàđầucơsẽlỗvàngườitiêudùngcũngvậytừhiệntượnggiácaovàcungthấp.Dưcungtrong nămtiếptheocóthểdẫnđếnmứcgiáthấpvàgiảmthặngdưsảnxuất,dẫnđếnthiệthạiphúc lợiròng.

Câu2.

Việccânbằnglợiíchvàgiásẵnlòngtrảcóthểdẫnđếnkếtluậnrằngviệclàmsạch

khôngkhímànhữngngườithunhậpthấpđangsốngtrongđósẽtạoraítlợiíchhơnsovớiviệclàmsạchkhôngkhícủa nhữngngườicóthunhậpcao.Liệuđiềunày cóphủnhận ýtưởngcânbằng lợiíchvàgiásẵnlòng trả?Cácnhàkinhtếhọccóthểgiảiquyếtvấnđề nàynhưthếnào?

Đápán:

Nhữngsuyxétvềmặtphânphốikhôngphủnhậnkháiniệmgiásẵnlòngtrảnhưnghàmý rằngnóphảiđượcsửdụngcẩnthận,đặcbiệtlàtrongnhữngtrườnghợpliênquanđến nhữngngườicómứcthunhậpkhácnhau.Trongnhiềutrườnghợpđâykhôngphảilàvấnđềquantrọng.Vídụ,sosánhWTPvới   mộtthứkhác(nhưchấtlượngmôitrường)củamộtnhómcụthể,vàxemxétsựkhácbiệttrongWTPgiữacácnhómkhôngchênhlệch đángkểvềthunhập.Mộtcáchđểgiảiquyếtnhữngvấnđềphânphốiliênquanđếncác nhómthunhậpkhácnhaulàgántrọngsốchoWTPbiên.Trọngsốnàylàmchođộthỏa dụngbiêntừmộtđô-lađốivớingườinghèocaohơnđốivớingườigiàu.TổngMBkhiđó đãcótínhđếnkhảnăngchitrảkhác nhauvàgiásẵnlòng trả.

Câu3.Nhữngnhântốnàoảnhhưởngđếnhìnhdạngcủađườngchiphíbiên?Những nhântốnàycókhác nhauđáng kểgiữacác ngành?

Đápán:

HìnhdạngcủađườngMCvềcơbảnsẽphụthuộcvàocôngnghệđượcsửdụng.Cácyếutốcóthểxemxétlàcácyếutốcốđịnh,dàihạnsovớingắnhạn,lợitứctăng,giảmhay

khôngđổitheoquymô.Mộtsốngànhcóthểcónhiềuyếutốảnhhưởngmàrấtkhótăngtrongngắnhạn,dẫnđếnđườngMCngắnhạntăngrấtnhanh.Khảnăngthaythếcủacácyếutốsảnxuất,khoảngcáchđếnthịtrườngđầuvào,sựthiếulaođộngvàchấtlượnglao động giảmsút đềuảnhhưởngđếnchi phísảnxuất.

Câu4.Hãygiảithíchchomộtngười  khôngcóchuyênmônvềkinhtếtạisaocácgiátrịcậnbiênlạiquantrọngtrongphântíchkinhtế.Bạnsẽphảnứngnhưthếnàovớilậpluậncủa ngườiđórằng họchưa baogiờ dựavàocácgiátrịcậnbiên trong việcra quyếtđịnh?

Đápán:

Cácnhàkinhtếhọcgiảđịnhrằngcáccánhânvàđơnvịtheođuổilợiíchcánhân,mặc dùđiềunàykhônghàmýchủnghĩavịkỷthuầntúy.Họcũnggiảđịnhrằngcáchoạtđộng đềđemlạilợiíchvàchiphí,vàthôngthườnglàcósựđánhđổi.Hãyđềnghịhọcviênthửtưởngtượngmộtngàykhôngcósựđánhđổi.Vídụ,mặcdùviệcthứcdậyđemlạinhiềulợiíchhơnlàviệcngủthêmmộtphút,nhưngnếuhọkhôngtheođuổilợiíchcá nhânthìcóthểhọsẽngủtiếp.Họcóthểsẽkhônguốngcàphê,mặcdùkinhnghiệmcho họbiếtrằngnếukhôngcócàphêhọsẽbịnhứcđầu...Bạncũngcóthểthấyrằngtrongrấtnhiềuviệc,họkhôngtuântheomộtquátrìnhtốiưuhóamộtcáchcóýthức.  Tuy nhiên,nếunhìnlạithìhọsẽnhậnthấyrằngmặcdùkhôngnghĩđến,nhưnghọthườngứngxử theocáchrấtgầnvớiviệccânbằnglợiíchbiênvàchi phí biên.

CHỦĐỀ2:ĐịnhnghĩavàĐolườngnhữngthayđổivề Phúclợi

Câu1.  NhucầucủaAlvinđốivớinướcđóngchaiđượcbiểudiễnquađồthịQdA=8–

0.5P.HàmcầucủaBettylàQdB=6–P.Hãytínhtổnggiásẵnlòng trảvàgiásẵnlòngtrả

cậnbiêncủaAlvinvàBettycho4chainước vàminhhọa bằng đồthị.

Đápán:

Đườngcầucánhânthểhiệnlượngnướctốiđamàmỗicánhânsẵnlòngmuatạimộtmứcgiá.Sắpxếplạiphươngtrìnhtheomứcgiá,tacómộthàmbiểudiễnmứcgiátốiđamàmỗicánhânsẵnlòngtrả(giásẵnlòngtrảbiên;MWTP)chođơnvịthứQ.MWTPA

=16-2QdA   vàMWTPB  =6-QdB.   Vớilượngcầulà4đơnvịchomỗingười,MWTPcủa

Alvinlà$8,trongkhiMWTPcủa Bettylà$2.TổngWTPcủaAlvinlàdiệntíchnằmdưới đườngWTPbiêncủaanhtatừQdA=0đếnQdA=4,vàtươngtựchoBetty.TổngWTPA  =(8x 4) x [(16-8)x4]/2=$48. TổngWTPB  =(2x4) x[(6-2) x4]/2=$16.

MWTP            16

($/đơnvị)

8

MWTP

($/đơnvị)

6

2

0                                                           0

4           8                          Qa                     4  6                           Qa

Câu2.VớicácphươngtrìnhnhưtrongCâu1,hãytínhtổngcầuđốivớinướcđóngchai, giảđịnhrằngAlvinvàBettynhữngngườitiêudùngduynhất.Xácđịnhđườngtổngcầu nếucó5ngườicóđườngcầu nhưAlvinvà5ngườicóđườngcầunhưBetty.

Đápán:

ĐểtínhtổngcầucủaAlvinvàBetty,cộnggộplượngcầutạimỗimứcgiá(cộngtheochiềungang).Đườngcầusẽgấpkhúcởmứcgiá$6,tạiđóAlvinmua5vàBettymua0 đơnvịsảnphẩm.Hệsốcắttrêntrụcgiálà$16vàtrêntrụclượnglà14đơnvị.Vớimứcgiátừ0đến6,cảhaingườitiêudùngsẽcónhucầuvềnướcđóngchai,tínhtổnglượngcầusẽchotahàmtổngcầuQdB&A   =14–3P/2.Vớimứcgiácaohơn$6,chỉcóAlvinlàcó nhucầu,từđócóhàmcầuQdB&A=16–2P.

Với5ngườitiêudùngchomỗihàmcầucánhânởtrên,hàmtổngcầucho5ngườigiốngAlvinvà5  ngườigiốngBettytươngứnglàQdaggA  =                                                                         40–2.5PvàQdaggB    =30–5P. Đườngtổngcầucủa10ngườilàgấpkhúctạimứcgiá$6vàsảnlượng25đơnvị.Ởmứcgiátừ0đến6,cóthểtìmrađườngcầubằngcáchtínhtổnglượngcầucủa10ngườiQdagg=70–7.5P.Vớimứcgiácaohơn$6,chỉcóAlvincónhucầumuanước,vớitổngcầulàQdagg=40–2.5P. Hệsốcắttrêntrục giálà$16vàtrêntrụclượng là55.

MWTP       16 ($/đơnvị)

10

0

5                             14          QdB&A

Câu3.Nếugiácủabóngtennislà$4chomỗicontainer,nhữngnhàsảnxuấtsauđâycóthểtiếptụcsảnxuấthaykhông?Tạisao?Mỗingườisẽsảnxuấtbaonhiêutạimứcgiá này?

Đápán:

Mỗidoanhnghiệpsẽthuđượcthặngdưtưnhândươngnếulợiíchbiênmànónhậnđược (ởđâylà$4  trênmộtđơnvị)caohơnchiphíbiênsảnxuấtrađơnvịsãnphẩmđó.DoanhnghiệpsẽđượclợinếuMC<4.MCgiảmkhisảnlượngtăngdolợitứcgiảmdầntheoquymô,cuốicùngmỗidoanhnghiệpsẽđạtđượcsảnlượngmàtạiđóMC=P. Nếu doanhnghiệpsảnxuấtnhiềuhơn,MC>P,vànósẽlỗ.ChúngtacóthểtìmrasảnlượngcủamỗidoanhnghiệpbằngcáchđặtMC=P=4vàtìmẩnsố.ĐốivớidoanhnghiệpA, kếtquảlà3+0.3Qs=4,từđóQs=3.33(1,000đơnvị).Tươngtự,doanhnghiệpBkhôngthểcungứngđơnvịsảnlượngnào,trongkhidoanhnghiệpCsẽcungcấp30(1,000đơnvị).

Câu4.Đườngcầucủamộtcánhânđốivớinướcuốngđóngchaiđượcbiểudiễnbởi phươngtrình:

Q=6- 0.5p+0.0001I

VớiQlàlượngcầutạimứcgiápkhithunhậncủacánhânlàI.Giảsửbanđầuthunhậpcủa cánhânnàylà$40,000.

a)  Tạimứcgiánàothìlượngcầubằngkhông?Mứcgiánàyđượcgọilàmứcgiátối

đa(chokeprice) bởivì nólàmứcgiátriệttiêunhucầu.

b)  Nếugiáttcủa nước đóngchailà$10, lượng cầu làbaonhiêu?

c)  Tạimứcgiá$10, độcogiãncủacầutheogiálàbaonhiêu?

d)  Tạimứcgiá$10, thặng dưtiêudùng làbaonhiêu?

e)  Nếugiátăng lên$12,thặngdưtiêudùng sẽgiảmbaonhiêu?

f)   Nếuthunhậplà $60,000,thặng dư tiêudùng bịmấtlàbaonhiêunếumứcgiátăngtừ $10lên$12?

Đápán:

a)  Q=6–0.5p+0.0001I

Q=6–0.5p+0.0001(40,000)Q = 10–0.5p

TạiQ=0   P=20

b)  Q=10–0.5(10)=5

c)  Độcogiãncủacầutheogiálà(∆q/∆p)(p/q).Vớiđườngcầutuyếntínhnhưphươngtrìnhtrongbàinày,(∆q/∆p)bằngđộdốccủađườngcầu,vàtrongbàitậpnàylà0.5.Dođóđộcogiãncủacầutheogiálà(-0.5) (10/5)=-1.Lưuýrằngvớiđườngcầutuyếntính,độcogiãncủacầutheogiálàkhôngcốđịnh,giátrịtuyệtđốicủanótăngkhimứcgiá tăng.

d)  Thặngdưtiêudùnglàtamgiácnằmdướiđườngcầu(ngược)vàởtrênmứcgiácân bằng.Đườngcaocủa tamgiáclàmứcgiátốiđachokepricetrừgiátt(20-10

=10) vàđáylàlượngcầu(5).Diệntíchtamgiáclà(10)(5)/2=$25.

e)  Mứcgiátănglên$12làmlượngcầugiảmxuống4chai.Thặngdưtiêudùngmới là(20-12)(4)/2=$16. Phầngiảmtrongthặngdưtiêudùnglà$25-$16=$9.

f)   Khithunhậplà$60,000,nhưcầuđốivớinướcđóngchailàQ=6-0.5p+(0.0001)(60,000)=12–0.5p.Vớip=10,q=7,vàp=12,q=6,sựthayđổitrongthặngdưtiêudùnglà(12-10)(6)+(2)(1)/2=13.Sựthayđổitrongthặngdưtiêudùngtănglêntheo thunhậpchothấysựphụthuộccủagiásẵnlòngtrảvàothu nhập.

Câu5.  GiảsửmộtnhàmáyxaybộtgỗđượcđặtởbờsôngMekong.Chiphítưnhân biên(MC)của việcsảnxuất bộtgỗ($/tấn) được biểudiễnqua phương trình:

MC=10+0.5Y

VớiYlàtấnbộtgỗđượcsảnxuất.Bêncạnhchiphítưnhânbiêncòncómộtchiphíngoạitác.Mỗitấnbộtgỗsẽtạoramộtluồngônhiễmchoconsông,tạoramộtthiệthại

$10.Đâylàmộtchi phíngoạitácdocộng đồnggánhchịuchứkhông phải dongườigâyô nhiễm.Lợiíchbiên(MB)đốivớixã hộicủamỗitấnbột, tínhtheo$,là:

MB=30–0.5Y

a)  Hãyvẽđồthịminhhọachiphíbiên(MC),lợiíchbiên(MB),chiphíngoạitác biên(EMC),vàhàm chiphíxã hội biên.

SMC=20+0.5Y

MC =10+0.5Y

MB=30-0.5Y

EMC=10

Y*=10

b)  Tìmmứcsảnlượngbộtgỗtốiđahóalợinhuận,giảsửrằngngườibáncóthểđạt

được doanhthubiênbằng lợiíchbiêncủaxã hộitừbộtgỗ.

MC=10+0.5Y MR=30–0.5Y

MC=MRđểtốiđahóa lợinhuận:

10+0.5Y=30- 0.5Y-    tacó Y*=20.

c)  Tìmmứcsản lượng bộtgỗtối đa hóalợiíchxã hộiròng

VớiMEC=10

SMC=MC+MEC=10+0.5Y+10=20+0.5Yvàtốiđahóalợiíchxãhộiròng

đòihỏi: SMC=MB

Suyra:20+0.5Y=30–0.5Y=>Y*=10.

d)  Chiphíngoạitácbiênphảilàbaonhiêuđểviệcsảnxuấtbộtgỗkhôngcònđángmongmuốnđối vớixã hội?

MC+MEC=MB

10+0.5Y+MEC=30–0.5Y-    Y=20–MEC.Do đó,vớiY=0,MEC=20.

Câu6.Giảsửmột cá nhâncóhàmthỏa dụng:U =E0.25+Y0.75

VớiElàchỉsốchấtlượngmôitrườngvàYlàthunhập.TừtìnhhuốngbanđầuvớiE=1và Y=100,tínhCSvà ES đểtìm rasựthayđổidoElên2vàEgiảmxuống 0.5.

Đápán:

Vớisự cảithiệnchấtlượngmôitrườngE,tacó:U0=10.25+1000.75=32.6228

U1=20.25+1000.75=32.8120

CSlàWTPchosựcảithiện, dođóchúng taphảigiảiphươngtrình:

32.6228=20.25+Y0.75N

đểtìmraYN, nhưsau:

N

32.6228=1.1892+ Y0.75

Y0.75N=31.4336

0.75ln(YN)=ln(31.4336)=3.4479ln(YN)=4.5972

YN  =99.2032

Khiđó,

CS=Y0-YN  =100–99.2032=0.7968

ES làWTAchosựcảithiệnbịmấtđi, dođótaphảigiải:

32.8120=10.25+Y0.75N

đểtìmraYN, kếtquảlà YN  =100.7928

DođóES= YN  –Y0  =0.7928.

Vớisự giảmsútchấtlượngmôitrườngE,tacó:U0  =10.25+1000.75=32.6228U1  =0.50.25+1000.75=32.4637

CSlàWTAchosựthayđổi.Tagiảiphươngtrình:

32.6228=0.50.25+Y0.75N

đểtìmraYN  =100.6815kếtquảlàCS= YN  –Y0=100.6715–100=0.6715

ES làWTPđểkhôngxảyrasựthay đổi,tagiải:32.4637=10.25+Y0.75N

đểtìmraYN  =99.3298,kết quảlàES= Y0  –YN  =100–99.3298=0.6702

Câu7.‘Chỉcónhữngtiêuchuẩnmôitrườngcaonhấtmớicóthểtốiđahóaphúclợixã hội.” Hãybìnhluận.

Đápán:

Phátbiểunàynóilênrằngcầnphảihuyđộngmộtcáchkhônggiớihạncácnguồnlựcđể

xử  lý(hayphòngchống)ônhiễmhaysuythoáimôitrường,bấtkểquymôcủalợiích

màviệclàmnàyđemlại.Hiệuquảkinhtếđòihỏisựcânbằnggiữalợiíchvàchiphí biên.Tuynhiên,phátbiểunàylàphùhợpvớivấnđềhiệuquảkinhtếnếuchiphílàmsạch/ngănngừaônhiễmluônbằngkhông,haycácthiệthạilàlớnvôcùng,haynóimộtcáchtổngquáthơn,nếulợiíchbiêndàihạnluônlớnhơnchiphíxửlýbiêndàihạncho đếnkhiônhiễmđượcxửlýhoàntoàn.