Chương VI: Các Công Cụ Quản Lý Công Chủ Yếu Của Nhà NC

1. Công cụ qlc của nhà nc: là các ptiện vô hình hoặc hữu hình trong phạm vi khống chế của nhà nc đc nhà nc sử dụng để biến các mục tiêu, hình thức qlc thành kết quả thực tế để phục vụ xh và hoàn thành các chức năng qlc đặt ra

Các ptiện vô hình: thông tin; quyết định; kế hoạch quản lý…

Các ptiện hữu hình: các nguồn lực vật chất, bộ máy qlý…

* Đặc điểm: - Các công cụ qlý có thể đc sử dụng có hiệu quả hoặc ngược lại tùy thuộc bản lĩnh của nhà nc

- Các công cụ qlý là các tài sản mà nhà nc có thể chiếm giữ và sử dụng

- Có những loại công cụ chỉ có giới hạn nhất định cho bởi quỹ đạo vòng đời của nó, cũng có những công cụ mà tác dụng của nó là vô hạn

- Có loại muốn sử dụng phải có điều kiện nhưng cũng  có ko cần có điều kiện

* Vai trò: các công cụ có vai trò rất quyết định đối vs các thành quả của hđộng qlý. Nhờ có các công cụ qlý tiền bạc mà việc đáp ứng các nhu cầu về dvc và hhcc sẽ ngày 1 đầy đủ, nhanh chóng kịp thời; nhờ qđiểm, đường lối đúng đắn về DVC và hhcc nhà nc sẽ tạo ra môi trường tốt cho con người làm việc và sinh sống; nhờ các cơ chế thực hiện việc qlý khoa học sẽ giúp cho xã hội góp phần pt đất nc, hạn chế các tệ nạn vốn có của nhà nc

* Ntắc sử dụng các công cụ qlc:

- kêt hợp lợi ích trước mắt và lâu dài: vs các nhà lãnh đạo theo kiểu văn hóa nhiệm kì, tầm nhìn hạn hẹp dễ lãng phí đất đai nông nghiệp vào việc pt công nghiệp ko theo quy hoạch  dẫn đến sự hủy hoại tài nguyên mà thế hệ tương lai sửa chửa cũng rất khó

- Nhân tố con người là ntố quyết định

- Sử dung kết hợp các loại công cụ

2. Thông tin trong qlc: là các tín hiệu mới đc truyền đi từ các thực thể xh này đến các thực thể xh khác của kvc, nhờ đó các thực thể khác có thể tiếp nhận, hiểu đc và thấy là có ích cho việc lựa chọn hành vi ứng xử của mình

* Vai trò: thông tin là công cụ của qlý, qtrình qlc là quá trình mà nhà nc phải tổ chức và xử lý hệ thống thông tin trong kvc

* Yêu cầu của thông tin trong qlc

- Tính công khai: đòi hỏi thông tin phải tuân thủ nghiêm túc ntắc công bằng trong qlc, đây là 1 biểu hiện rõ nét của 1 nhà nc dân chủ, tôn trọng công dân

- Tính minh bạch: đòi hỏi thông tin trao đổi giữa các thực thể xh phải chính xác, rõ ràng tránh các cách hiểu đa nghĩa trước các tín hiệu thông tin

- Tính kịp thời: thông tin từ thực thể xh này đến thực thể xh kia phải dúng  lúc, đúng địa chỉ và ko bị nhiễu gây ra sai lệch

- Tính có thẩm quyền: thông tin của mọi thực thể bất kì  phải có sự đảm nảo nhất định theo hướng góp phần bảo vệ và pt xh

3. Quyết định trong qlc: là phương án hành động của nhà nc đã đc cân nhắc, tính toán kĩ lương trong số các phương án có thể để đưa ra thực hiện nhằm đạt tới các kết quả nào đó

* Vai trò: là công cụ qtrọng nhât để nhà nc hoàn thành nhiệm vụ qlý của mình trước xh. Mỗi qđịnh qlý của nhà nc đều liên quan đến mọi người dân trong xh góp phần thúc đây hoặc kìm hãm xh pt

* Phân loại:

- Theo tầm qtrọng:

 + Quyết định chiến lược là các qđịnh phải thực hiện  trong 1 time dài, có ý nghĩa to lớn đến vận mệnh đất nc, có tác động cả trước mắt cũng như tương lai của dtộc

  + Quyết định ít chiến lược: là các qđịnh trung hạn, có ý nghĩa khu vực, bộ phận để tạo sự thay đổi nhah chóng trong xh

 + Qđịnh tác nghiệp mang tính kĩ thuật vận hành cụ thể xh

- Theo thời hạn thực hiện: qđịnh dài hạn, trung hạn và ngắn hạn

- Theo thông tin có để ra qđịnh: qđịnh có đầy đủ thông tin, ít thông tin và ko có hoặc quá ít thông tin

- Theo mức độ bảo mật: qđịnh bí mật và qđịnh thông thường phải công khai minh bạch trước xh

* Các ntắc ra quyết định:

- Lý lẽ đầy đủ: ntắc cơ bản mang tính khoa học, nhằm giải đáp thỏa đáng các câu hỏi phải trả lời mỗi khi ra qđịnh

- Đúng luật định: đòi hỏi việc đưa ra các qđịnh phải tuân thủ các ntắc qlc của nhà nc và luật pháp ra qđịnh của nhà nc

- Phương pháp khoa học: việc đưa ra các qđịnh phải biêt tận dụng các thành tựu của khoa học công nghệ

- Kịp thời

- Đúng độ: mọi qđịnh phải cân nhắc nặng nhẹ để đưa ra các mức cần đạt của qđịnh, tránh chủ quan duy ý, tránh bỏ sót vấn đề

* Yêu cầu đối vs các qđịnh:

- Tính khách quan và khoa học: các qđịnh là cơ sở qtrọng đảm bảo cho tính hiện thực và hiệu quả của việc thực hiện chúng. Vì qđịnh là sản phẩmchủ quan sáng tạo của con người do đó đảm bảo tính khách quan ko phải là dễ, tính khoa học của qđ là sự thể hiện những cơ sở, căn cứ, thông tin, nhận thức, kinh nghiệm của nhà nc trong việc xử lý các tình huống

- Tính có định hướng: 1 qđ trong kvc bao h cũng phải nhắm vào các đối tượng nhất định, có mục đích, mục tiêu, tiểu chuẩn nhất định

- Tính hệ thống: mỗi qđ đưa ra phải đạt đc 1 nhiệm vụ nhất định, nằm trong tổng thể các qđịnh đã có và sẽ nhắm tới 1 mục đích chung

- Tính tối ưu: qđ đưa ra phải là qđ tốt hơn những phương án qđ khác

- Tính cô đọng dễ hiểu:

- Tính pháp lý

- Tính có độ đa dạng hợp lý

- Tính cụ thể về thời gian thực hiện

* các bước ra qđịnh:

- Sơ bộ đề ra nhiệm vụ

- Chọn tiêu chuẩn đánh giá các phương án và các mô hình xử lý

- Thu thập thông tin để làm rõ nhiệm vụ đề ra

- Chính thức đề ra nhiệm vụ

- Dự kiến các phương án quyết định

- Đề ra qđịnh

- Truyền đạt qđ đến cơ quan hoặc người thi hành và lập kế hoạch tổ chức

- Kiểm tra việc thực hiện qđ

- Điều chỉnh qđ

- Tổng kết thực hiện qđ

* Phương pháp ra qđ:

- Trường hợp có đủ thông tin: việc ra qđ phải sử dụng các mô hình toán và phương tiện tính toán khoa học hiện đại

- Trường hợp có ít thông tin: ngoài các mô hình toán lượng hóa đc, nhà nc còn phải thực hiện các phương pháp chuyên gia khác

- Trường hợp ko có, hoặc quá ít thông tin: phải sử dụng kết hợp 2 phương án: cây đồ thị và tự chịu trách nhiệm để ra qđ

4. Quan điểm qlc: là tầm nhìn, là sự hiểu, là tham vọng là mong muốn của nhà nc trong việc tổ chức, vận hành và pt kvc đem lại lợi ích cho người dân

Quan điểm qlc đc hình thành từ mong muốn của mọi thành viên trong xh mà đại diện là mong muốn, tham vọng và trí tuệ của những người lãnh đạo nhà nc, người có sức chi phối lớn đến xh

Quan điểm qlc vạch rõ mục đích lâu dài, mong muốn lớn lao mà nhà nc hướng tới, nó đòi hỏi phải bền bỉ thực hiện trong thời gian lâu dài

5. Đường lối qlc: là phương thức, biện pháp, nguồn lực, trình tự ntắc mà nhà nc sẽ thực hiện trong khu vực công để đạt đến mục đích, mong muốn của nhà nc

Đường lối là kết tinh trí tuệ và kinh nghiệm của người lãnh đạo trên hành trình hướng tới mục tiêu lâu dài của xh, là phương án hy vọng có tính khả thi nhất của xh hướng tới tương lai. Cốt lõi của đl là phải tìm ra sự khác biệt độc đáo và ưu việt nhất của đất nc để pt sự khác biệt đó lên theo time

6. Chiến lược qlc: là hệ thống các qđiểm, các mục đích và mục tiêu cơ bản về khu vực công, cùng các giải pháp, chính sách mà nhà nc phải thực hiện nhằm sử dụng 1 cách tốt nhất các nguồn lực lợi thế, cơ hội, các mối qhệ của xh để đạt đc các mục tiêu trung hạn đặt ra trong time ngắn nhất

* Nội dung: cl bao hàm 3 nội dung:

- Các quan điểm trung hạn tồn tại và pt kvc

- Các giải pháp, chính sách, thủ đoạn, phương tiện, nguồn lực mà nhà nc phải sử dụng để biến các qđiểm thành hiện thực và đạt đc mục tiêu đã đề ra

- Chiến lược phải cần tới 1 thời hạn tương đối dài mới có thể thực hiện đc

* Chiến thuật: là những giải pháp mang tính mưu lược cụ thể để thực hiện từng mặt, từng phần của các mục tiêu chiến lược, là sự cụ thể hóa chiến lược

7. Mục đích qlc: là động cơ hđộng dài hạn thể hiện bản cchất, mong muốn của nhà nc trong việc qlý kvc

Từ các mục đích qlc, nhà nc sẽ hình thành nên các nhiệm vụ của kvc

* Đặc điểm:

- Mục đích là các quyết định trước khi hành động

- Các mục đích có liên quan tới các hđộng trong tương lai của nhiều con người trong xh

- Các mục đích đều bao hàm sự biến động

8. Các chương trình qlc: là tổ hợp các mục tiêu, các chính sách, các bước tiến hành, các nguồn lực cần sử dụng và các yếu tố cùng các phương tiện cần phải có để thực hiện 1 ý đồ, 1 mục đích nhất định nào đó của kvc

* Vai trò:

- 1 chtrình qlc đc quy định tốt là 1 công cụ vô giá giúp người lãnh đạo cân nhắc, đánh giá các khả năng hiện đang có dành các cố gắng tối đa cho các vấn đề qtrọng nhất, kịp hành động trước khi chúng trở thành cấp bách, chtrình cho phép người lãnh đạo phát hiện trước đc các giải pháp cho vấn đề đó và phối hợp trong mục đích đó các tiềm năng, lợi thế và các cơ hội của kvc

- Việc thành lập các chtrình làm cho sự phối hợp các công việc của nhiều bộ phận khác nhau trong kvc dễ dàng hơn

* Các bước thực hiện chtrình qlc:

- B1: rà soát các mục tiêu của qlc, kvc

- B2: chia thành các giai đoạn chính

- B3: lựa chọn trình tự thực hiện ưu tiên, xác đinh rõ những việc cần phải làm để chi kết quả chính là cái ta mong muốn

- B4: ấn định thời gian thực hiện

- B5: xem và phối hợp các chtrình bộ phận

9. Ngân sách qlc: là 1 bản tường trình về các kết quả mong muốn và các bảo đảm nguồn lực cần có, đc biểu thị bằng các con số

10. Kế hoạch qlc: là bảng kê chi tiết các công việc dự tính phải làm trên cơ sở tính toán lựa chọn cáh thức phải tiến hành, các nguồn lực phải sử dụng, các phí tổn về thời gian, các giải pháp thực hiện để đạt tới các mục đích, mục tiêu nhất định trong 1 time nhất định

Kế hoạch qlc có vai trò rất lớn của đh qlc:

- Kế hoạch là 1 sự tính toán kĩ lưỡng trước khi đem ra thực hiện nên tính khả hiện khá cao

- Nhờ kế hoạch mà các nguồn lực, các cơ hội, các mối qhệ đc tính toán để sử dụng có kết quả nhất

- Kế hoạch vẽ ra bức tranh tương lai về kvc, nhờ đó tạo niềm tin và sự quyết tâm của xh

- Kế hoạch là căn cứ để nhà nc tiến hành các hđ giám sát, kiểm tra, đánh giá, tổng kết các hđ qlc

11. Pháp luật: là hệ tống các quy tắc xử sự mang tính bắt buộc chung do nhà nc đặt ra thực hiện và bảo vệ, nhằm thực hiện qđiểm, định hướng, mục đích, mục tiêu qlý xh theo các đặc trưng đã định

* Vai trò :

- Trách nhiệm của nhà nc trong việc cung ứng cho xh phải đc công khai trước nhân dân

- Pháp luật qlc còn chỉ rõ quy chế và các bộ máy qlý của kvc, trách nhiệm phục vụ của từng cơ quan thuộc kvc

- Pháp luật qlc quy định rõ trách nhiệm, nghĩa vụ, quyền lợi của người dân trong việc đóng góp bảo vệ và hưởng thụ thành quả của qlc

- Pháp luật qlc còn luật định hóa các mối qhệ giữa nhà nc vs các nhà khác trong việc cung ứng

* Các yêu cầu đối vs pháp luật qlc:

- Luật pháp qlc phải thực hiệnđc bản chất của chế độ xh

- Lp qlc phải hiện thức tức trở thành kết quả thực tiễn

- Lp qlc phải nghiêm minh bình đẳng

- Lp qlc phải ổn định và tiến bộ: tránh tình trạng thay đổi tùy tiện theo hướng xấu đi gây khó khăn cho đs người dân

- Lp qlc phải đồng bộ

- Lp qlc phải bảo đảm tính hòa đồng vs luật pháp các nc khác

12. Bộ máy qlc: là tổng hợp các bộ phận khác nhau, có mối liên hệ và qhệ phụ thuộc lẫn nhau, đc chuyên môn hóa và có trách nhiệm quyền hạn nhất đinh, đc bố trí theo những cấp, những khâu khác nhau nhằm bảo đảm thực hiện các chức năng qlc và phục vụ mục đích chung xác định của nhà nc

* Yêu cầu:

- Tính tối ưu: giữa các khâu và các cấp qlý cần thiết lập vs những mối liên hệ hợp lý

- TÍnh linh hoạt: cơ cấu bộ máy qlc phải có khả năng tương thk vs bất kì tình huống nào

- Tính tin cậy: phải đảm bảo tính chính xác của tất cả các thông tin

- Tính ktế: phải sử dụng có hiệu quả nhất các nguồn lực đc huy động

- Tính bảo mật: đòi hỏi mõi phân hệ và cả bộ máy phải chống đc rò rỉ thông tin ra bên ngoài