Đọc truyện ktct 2

Chào các bạn! Vì nhiều lý do từ nay Truyen2U chính thức đổi tên là Truyen247.Pro. Mong các bạn tiếp tục ủng hộ truy cập tên miền mới này nhé! Mãi yêu... ♥

ktct 2

Trước Sau

Màu nền

Font chữ

Font size

Chiều cao dòng

Hái - §¸p kinh tÕ chÝnh trÞ

C©u 33: Quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin vÒ thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH?

C©u 34: TÝnh tÊt yÕu vµ ®Æc ®iÓm cña thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam?

C©u 35: Nh÷ng nhiÖm vô kinh tÕ c¬ b¶n trong thêi kú qóa ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam?

C©u 36: TÝnh tÊt yÕu cña sù ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh së h÷u vµ tån t¹i c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn trong thêi kú qóa ®é ë ViÖt Nam?

C©u 37: §Æc ®iÓm, vai trß c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong thêi kú qóa ®é ë ViÖt Nam?

C©u 38: TÝnh tÊt yÕu vµ t¸c dông cña c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸?

C©u 39: §Æc ®iÓm cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc - c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ vÊn ®Ò CNH - H§H ë ViÖt Nam?

C©u 40: Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña CNH - H§H nÒn kinh tÕ quèc d©n trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam?

C©u 41: Nh÷ng tiÒn ®Ò kh¸ch quan ®Ó CNH - H§H nÒn kinh tÕ quèc d©n trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam?

C©u 42: Kinh tÕ n«ng th«n lµ g×? Vai trß cña kinh tÕ n«ng th«n trong thêi kú qóa ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam?

C©u 43: CNH - H§H, n«ng th«n trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam?

C©u 44: Néi dung ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n vµ x©y dùng n«ng th«n míi theo ®Þnh h¬íng XHCN?

C©u 45: ThÕ nµo lµ kinh tÕ hµng ho¸, kinh tÕ thÞ tr¬êng? Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan cña ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸, kinh tÕ thÞ tr¬êng ë ViÖt Nam?

C©u 46: §Æc ®iÓm kinh tÕ hµng ho¸, kinh tÕ thÞ tr¬êng trong thêi kú qu¸ ®é ë ViÖt Nam?

C©u 47: C¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr¬êng ®Þnh h¬íng XHCN ë ViÖt Nam?

C©u 48: Vai trß cña Nhµ n¬íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng ®Þnh h¬íng XHCN ë ViÖt Nam vµ c¸c c«ng cô qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh tÕ ®ã?

C©u 49: B¶n chÊt, chøc n¨ng vµ vai trß cña tµi chÝnh?

C©u 50: B¶n chÊt, chøc n¨ng vµ vai trß cña tÝn dông?

C©u 51: T¸c dông cña hÖ thèng Ng©n hµng, chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Ng©n hµng Nhµ n¬íc vµ Ng©n hµng th¬¬ng m¹i?

C©u 52: ThÕ nµo lµ l¬u th«ng tiÒn tÖ? Vai trß vµ ®Æc ®iÓm cña l¬u th«ng tiÒn tÖ ë n¬íc ta hiÖn nay?

C©u 53: B¶n chÊt, vai trß cña lîi Ých kinh tÕ? Mèi quan hÖ gi÷a lîi Ých kinh tÕ c¸ nh©n, tËp thÓ vµ x• héi?

C©u 54: C¸c nguªn t¾c ph©n phèi c¬ b¶n trong thêi kú qóa ®é?

C©u 55: C¸c h×nh thøc thu thËp vµ nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó tõng b¬íc thùc hiÖn c«ng b»ng x•

Tr¶ lêi kinh tÕ chÝnh trÞ

C©u 35: Nh÷ng nhiÖm vô kinh tÕ c¬ b¶n trong thêi kú qóa ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam?

Tr¶ lêi: XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm kinh tÕ cña thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë n¬íc ta, nh÷ng nhiÖm vô kinh tÕ c¬ b¶n cÇn ®¬îc thùc hiÖn lµ:

* Ph¸t triÓn LLSX, coi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n¬íc lµ nhiÖm vô trung t©m cña c¶ thêi kú qu¸ ®é nh»m x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho CNXH.

Ngµy nay, c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña CNXH ph¶i thÓ hiÖn ®¬îc nh÷ng thµnh tùu tiªn tiÕn nhÊt vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng nghÖ sinh häc, c«ng nghÖ vËt liÖu míi... NhËn thøc ®óng ®¾n tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nµy, chóng ta ®• tËp trung mäi lç lùc cè g¾ng cho sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt n¬íc, nh»m kh¾c phôc sù tôt hËu xa h¬n vÒ kinh tÕ so víi c¸c n-íc vµ khu vùc. V× vËy, trong nh÷ng n¨m tr¬íc m¾t, thùc hiÖn CNH-H§H, n«ng th«n lµ nhiÖm vô träng t©m. TËp trung ph¸t triÓn nguån lùc con ng¬êi - LLSX c¬ b¶n nhÊt cña ®Êt n¬íc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ.

* X©y dùng tõng b¬íc quan hÖ s¶n xuÊt míi theo ®Þnh h¬íng XHCN:

X©y dùng hÖ thèng QHSX XHCN lu«n lµ mét nguyªn t¾c cña sù nghiÖp x©y dùng XHCN. §ång thêi, ph¶i tu©n thñ quy luËt QHSX ph¶i phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña LLSX trong thêi kú qóa ®é. V× vËy, x©y dùng QHSX míi ®Þnh h¬íng CNXH ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu c©ï sau:

+ QHSX míi ®¬îc x©y dùng ph¶i dùa trªn kÕt qu¶ cña sù ph¸t triÓn LLSX.

+ QHSX biÓu hiÖn trªn 3 mÆt: së h÷u TLSX; tæ chøc; qu¶n lý vµ ph©n phèi s¶n phÈm. V× vËy, QHSX ph¶i ®¬îc x©y dùng ®ång bé trªn c¶ 3 mÆt.

+ QHSX míi ph¶i thÓ hiÖn ®¬îc viÖc thóc ®Èy LLSX ph¸t triÓn, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n vµ thùc hiÖn c«ng b»ng x• héi.

* Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ:

Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ vµ cuéc c¸ch m¹ng khoa häc - c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®ang ®Æt ra cho chóng ta nh÷ng thêi c¬ vµ nh÷ng th¸ch thøc míi. §ã lµ, th©m nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®Ó tranh thñ ®¬îc nguån vèn, c«ng nghÖ vµ kinh nghiÖm qu¶n lý tiªn tiÕn cña c¸c n¬íc. Muèn vËy, ph¶i tõng b¬íc n©ng cao søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ, tÝch cùc khai th¸c thÞ tr¬êng, tham gia vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, xö ký ®óng ®¾n mèi quan hÖ gi÷a më réng kinh tÕ ®èi ngo¹i víi ®éc lËp, tù chñ, tù lùc c¸nh sinh, b¶o vÖ an ninh kinh tÕ quèc gia.

* Nh÷ng nhiÖm vô kinh tÕ c¬ b¶n trªn lµ mét qu¸ tr×nh l©u dµi, phøc t¹p. Nã ph¶n ¸nh cuéc ®Êu tranh giai cÊp vµ d©n téc trong ®iÒu kiÖn míi. §Ó giµnh thÊng lîi, chóng ta ph¶i cã nh÷ng chiÕn l¬îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x• héi ®óng ®¾n, tõ ®ã míi thùc hiÖn ®¬îc môc tiªu ®¬a ®Êt n¬íc ta v÷ng b¬íc tiÕn lªn con ®¬êng XHCN mµ §¶ng vµ B¸c Hå ®• lùa chän.

C©u 36: TÝnh tÊt yÕu cña sù ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh së h÷u vµ tån t¹i c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn trong thêi kú qóa ®é ë ViÖt Nam?

Tr¶ lêi: 1. TÝnh tÊt yÕu cña sù ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh së h÷u.

* Së h÷u: lµ mét ph¹m trï kinh tÕ biÓu hiÖn c¸c quan hÖ gi÷a ng¬êi víi ng¬êi ®èi víi viÖc chiÕm h÷u cña c¸i vËt chÊt, tr¬íc hÕt lµ ®èi víi nh÷ng t¬ liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu.

* Së h÷u TLSX quy ®Þnh môc ®Ých cña s¶n xuÊt, h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, ph¬¬ng thøc qu¶n lý, ph©n phèi s¶n phÈm vµ c¬ chÕ ®iÒu tiÕt chóng. §Ó lµm râ ®iÒu nµy, cÇn ph©n tÝch nh÷ng lo¹i h×nh vµ h×nh thøc së h÷u ®ang ph¸t sinh, ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ vµ xu h¬íng, triÓn väng cña chóng.

* Trong thêi kú qu¸ ®é ë ViÖt Nam, cã 3 lo¹i h×nh së h÷u c¬ b¶n, ®ã lµ: lo¹i h×nh c«ng h÷u, lo¹i h×nh t¬ h÷u vµ lo¹i h×nh së h÷u hçn hîp.

+ Mçi lo¹i h×nh së h÷u cã nhiÒu h×nh thøc tæ chøc kinh tÕ cô thÓ kh¸c nhau.

+ Nh÷ng h×nh thøc tæ chøc kinh tÕ cô thÓ lu«n lu«n biÕn ®éng linh ho¹t vµ ngµy cµng xuÊt hiÖn thªm nh÷ng h×nh thøc tæ chøc kinh tÕ míi, phï hîp h¬n.

2. Sù tån t¹i c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn trong thêi kú qu¸ ®é ë ViÖt Nam .

* ChÝnh sù ®a d¹ng cña c¸c lo¹i h×nh së h÷u vµ c¸c h×nh thøc tæ chøc kinh tÕ tån t¹i ®án xen víi nhau mµ h×nh thµnh nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, nhiÒu tæ chøc liªn doanh, liªn kÕt c¸c h×nh thøc kinh tÕ qu¸ ®é hÕt søc phong phó trong thêi kú qóa ®é lªn CNXH.

* Sù tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ ë n¬íc ta trong thêi kú qóa ®é lµ mét thùc thÓ kh¸ch quan. Bëi v×:

+ Mét sè thµnh phÇn kinh tÕ cña ph¬¬ng thøc s¶n xuÊt cò ®Ó l¹i (nh¬ kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ, kinh tÕ t¬ b¶n t¬ nh©n...) ®ang cã t¸c dông tèt ®èi víi sù ph¸t triÓn cña LLSX.

+ Mét sè thµnh phÇn kinh tÕ míi ®¬îc h×nh thµnh trªn c¬ së c¶i t¹o vµ x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt míi nh¬ kinh tÕ Nhµ n¬íc, kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ t¬ b¶n Nhµ n¬íc; nh÷ng thµnh phÇn kinh tÕ nµy lµ nÒn t¶ng cña kinh tÕ XHCN.

* Sù tån t¹i kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn lµ ®Æc tr¬ng c¬ b¶n cña thêi kú qu¸ ®é vµ lµ ®éng lùc thóc ®Èy kÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña LLSX. Bëi v×:

+ Sù tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, tøc lµ tån t¹i nhiÒu h×nh thøc tæ chøc kinh tÕ, nhiÒu ph¬¬ng thøc qu¶n lý phï hîp víi tr×nh ®é kh¸c nhau cña LLSX.

+ Sù tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ lµ c¬ së ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng ®Þnh h¬íng x• héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam.

+ Sù tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ ®¸p øng ®¬îc lîi Ých kinh tÕ cña c¸c giai cÊp, tÇng líp x• héi, cã t¸c dông khai th¸c c¸c nguån lùc vµ tiÒm n¨ng cña ®Êt n¬íc nh¬: vån, lao ®éng, tµi nguyªn thiªn nhiªn cña ®Êt n¬íc...

C©u 37: §Æc ®iÓm, vai trß c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong thêi kú qóa ®é ë ViÖt Nam?

Tr¶ lêi: ViÖc x¸c ®Þnh c¸c thµnh phÇn kinh tÕ n¬íc ta c¨n cø vµo tÝnh chÊt së h÷u cña QHSX. §¹i héi lÇn thø IX §¶ng ta ®• x¸c ®Þnh c¬ cÊu c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ë n¬íc ta gåm:

+ Kinh tÕ Nhµ n¬íc

+ Kinh tÕ tËp thÓ

+ kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ;

+ Kinh tÕ t¬ b¶n t¬ nh©n

+ Kinh tÕ t¬ b¶n Nhµ n¬íc

+ Kinh tÕ cã vèn ®Çu t¬ n¬íc ngoµi.

* Trong c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, mçi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu cã ®Æc ®iÓm vµ vai trß riªng:

+ Kinh tÕ Nhµ n¬íc dùa trªn h×nh thøc së h÷u c«ng céng vÒ TLSX. Kinh tÕ Nhµ n¬íc bao gåm c¸c doanh nghiÖp Nhµ n¬íc nh¬ ®Êt ®ai, hÇm má, rõng, biÓn, ng©n s¸ch, c¸c quü dù tr÷ quèc gia, hÖ thèng b¶o hiÓm, kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x• héi, phÇn vèn Nhµ n¬íc gãp vµo c¸c doanh nghiÖp thô«c c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c.

Kinh tÕ Nhµ n¬íc ph¶i v¬¬n lªn n¾m vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. NhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n¬íc ph¶i ®i ®Çu trong viÖc ¸p dông tiÕn bé khoa häc - kü thuËt vµ c«ng nghÖ, ®ång thêi lµ chç dùa ®Ó Nhµ n¬íc thùc hiÖn chøc n¨ng ®iÒu tiÕt, qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh tÕ. Kinh tÕ Nhµ n-íc cïng víi kinh tÕ tËp thÓ dÇn dÇn trë thµnh nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.

+ Kinh tÕ tËp thÓ dùa trªn h×nh thøc së h÷u tËp thÓ vÒ t¬ liÖu s¶n xuÊt (trõ ruéng ®Êt thuéc së h÷u Nhµ n¬íc). Kinh tÕ tËp thÓ bao gåm c¸c h×nh thøc hîp t¸c ®a d¹ng trong ®ã hîp t¸c x• lµ nßng cèt, liªn kÕt réng r•i ng¬êi lao ®éng, c¸c hé s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa kh«ng giíi h¹n quy m« linh vùc vµ ®Þa bµn. Kinh tÕ tËp thÓ ®¬îc tæ chøc vµ ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c tù nguyªn, b×nh ®¼ng cïng cã lîi vµ qu¶n lý d©n chñ, thùc hiÖn ®óng luËt hîp t¸c x•.

+ Kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ dùa trªn h×nh thøc tù së h÷u nhá vÒ TLSX vµ ho¹t ®éng dùa vµo søc lao ®éng cña tõng hé lµ chÝnh c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ cã thÓ tån t¹i ®éc l¹p, hoÆc tham gia c¸c lo¹i h×nh kinh tÕ tËp thÓ, hai liªn doanh, liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n¬íc d¬íi nhiÒu h×nh thøc.

+ Kinh tÕ t¬ b¶n t¬ nh©n dùa trªn h×nh thøc së h÷u t¬ nh©n t¬ b¶n chñ nghÜa vÒ TLSX vµ trªn c¬ së bãc lét søc lao ®éng lµm thuª. Kinh tÕ t¬ b¶n t¬ nh©n ®¬îc kinh doanh trong c¸c ngµnh nghÒ cã lîi cho quèc kÕ d©n sinh mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm Nhµ n¬íc t¹o m«i tr¬êng kinh doanh thuËn lîi cho thµnh phÇn kinh tÕ nµy b»ng luËt ph¸p vµ chÝnh s¸ch. XÐt vÒ l©u dµi cã thÓ h¬íng thµnh phÇn nµy ®i vµo kinh tÕ t¬ b¶n Nhµ n¬íc d¬íi nh÷ng h×nh thøc kh¸c nhau.

+ Kinh tÕ t¬ b¶n Nhµ n¬íc dùa trªn h×nh thøc së h÷u hçn hîp vÒ vèn gi÷a kinh tÕ Nhµ n¬íc víi kinh tÕ t¬ b¶n trong n¬íc vµ ngoµi n¬íc d¬íi c¸c h×nh thøc hîp t¸c liªn doanh kinh tÕ t¬ b¶n Nhµ n¬íc cã kh¶ n¨ng to lín trong viÖc huy ®éng vèn c«ng nghÖ, kh¶ n¨ng tæ chøc qu¶n lý cña c¸c nhµ t¬ b¶n v× lîi Ých cña b¶n th©n hä còng nh¬ sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n¬íc .

+ kinh tÕ cã vèn ®Çu t¬ n¬íc ngoµi dùa trªn h×nh thøc së h÷u 100% vèn cña n¬íc ngoµi. Nh¬ng chñ së h÷u kh«ng nhÊt thiÕt lµ nhµ t¬ b¶n. V× vËy, cÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho nã ph¸t triÓn, c¶i thiÖn m«i tr-êng ph¸p lý vµ kinh tÕ ®Ó thu hót m¹nh vèn ®Çu t¬ n¬íc ngoµi, h¬íng vµo xuÊt khÈu, x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ...

*C¸c thµnh phÇn kinh tÕ cã mèi quan hÖ, t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau, ho¹t ®éng ®an xen víi nhau trong c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n thèng nhÊt. Vai trß, tØ lÖ cuÈ mçi thµnh phÇn kinh tÕ phô thuéc vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l¬îng s¶n xuÊt, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ sù ®ãng gãp cña chóng vµo viÖc ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ

C©u 38: TÝnh tÊt yÕu vµ t¸c dông cña c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸?

Tr¶ lêi: 1. Kh¸i niÖm

CNH-H§H ®¬îc §¶ng ta x¸c ®Þnh "lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n, toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ - x• héi, tõ sö dông lao ®éng mét c¸ch phæ biÕn søc lao ®éng víi c«ng nghÖ, ph¬¬ng tiÖn, ph¬¬ng ph¸p tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i, dùa trªn sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp vµ tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ, t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng x• héi cao".

2. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña viÖc tiÕn hµnh CNH-H§H ë n¬íc ta.

* Mét x• héi ®i lªn tõ nÒn kinh tÕ l¹c hËu, muèn x©y dùng CNXH tÊt yÕu ph¶i tiÕn hµnh CNH-H§H ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt - kü thuËt cho chÕ ®é XHCN.

+ c¬ së vËt chÊt - kü thuËt cña mét x• héi lµ toµn bé hÖ thèng c¸c yÕu tè vËt chÊt cña LLSX x• héi, phï hîp víi tr×nh ®é kü thuËt (c«ng nghÖ) t¬¬ng øng mµ lùc l¬îng lao ®éng x• héi sö dông ®Ó s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt ®¸p øng nhu cÇu x• héi.

+ C¬ së vËt chÊt - kü thuËt cña CNXH lµ nÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i, cã c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, cã tr×nh ®é x• héi ho¸ cao, dùa trªn tr×nh ®é khoa häc - c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®¬îc h×nh thµnh mét c¸ch cã kÕ ho¹ch vµ thèng trÞ trong toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n

* TiÕn hµnh CNH-H§H lµ con ®¬êng ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt - kü thuËt cña CNXH. §ã lµ qóa tr×nh mang tÝnh quy luËt, bëi v×: ngay sù qu¸ ®é tõ CNTB lªn CNTB ®• cã c¬ së vËt chÊt - kü thuËt cña CNTB, nh¬ng ®ã míi lµ tiÒn ®Ò vËt chÊt cã s½n. Muèn biÕn nã thµnh c¬ së vËt chÊt - kü thuËt cña CNXH, ph¶i tiÕn hµnh c¸c cuéc c¶i biÕn c¸ch m¹ng vÒ QHSX, tiÕp theo vËn dông vµ ph¸t triÓn cao h¬n nh÷ng thµn tùa khoa häc - c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt, h×nh thµnh c¬ cÊu kinh tÕ míi XHCN cã tr×nh ®é ca, s¾p xÕp l¹i nÒn c«ng nghiÖp TBCN mét c¸ch hîp lý, hiÖu qu¶ h¬n.

* §èi víi n¬íc ta, cã nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn ®i lªn CNXH, kh«ng qua giai ®o¹n ph¸t triÓn TBCN th× viÖc x©y dùng c¬ së vËt chÊt - kü thuËt, tiÕn hµnh CNH-H§H lµ tÊt yÕu vµ cÇn thiÕt. Bëi v×, c¬ së vËt chÊt - kü thuËt lµ ®iÒu kiÖn träng yÕu nhÊt, quyÕt ®Þnh nhÊt cã liªn quan tíi sù ph¸t triÓn vÒ chÊt ®èi víi LLSX vµ n¨ng suÊt lao ®éng x• héi.

3. T¸c dông cña CNH-H§H

CNH-H§H cã t¸c dông rÊt to lín ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x• héi cña ®Êt n¬íc.

* T¹o ®iÒu kiÖn thay ®æi vÒ chÊt nÒn s¶n xuÊt x• héi, t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng, t¨ng søc chÕ ngù cña con ng¬êi ®èi víi thiªn nhiªn, t¨ng tr¬ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ mét c¸ch bÒn v÷ng.

* T¹o ®iÒu kiÖn vËt chÊt cho viÖc cñng cè t¨ng c¬êng vai trß kinh tÕ Nhµ n¬íc, n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý, ®¶m b¶o cho Nhµ n¬íc cã søc m¹nh vËt chÊt cÇn thiÕt ®Ó ®iÒu tiÕt, ®Þnh h¬íng nÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng theo CNXH, b¶o ®¶m c¶i thiÖn vµ n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n.

* T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho khoa häc vµ c«ng nghÖ ph¸t triÓn nhanh, ®¹t tr×nh ®é tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i. T¨ng c¬êng lùc l¬îng vËt chÊt ®Ó ph¸t triÓn c¸c v¨n ho¸ - x• héi, cñng cè quèc phßng, an ninh, t¹o kh¶ n¨ng cho x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp d©n chñ. Trªn cë së ®ã, nÒn kinh tÕ cã thÓ chñ ®éng tham gia vµo sù ph©n c«ng lao ®éng vµ hîp t¸c quèc tÕ.

nh¬ vËy, CNH-H§H lµ qu¸ tr×nh cã t¸c dông nhiÒu mÆt, lµ con ®¬êng ®Ó ph¸t triÓn LLSX, x©y dùng c¬ së vËt chÊt - kü thuËt cho CNXH, lµ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o cho sù th¾ng lîi cña CNXH ë mét n¬íc cã ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp nh¬ ë n¬íc ta. CNH-H§H sÏ tao ra ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó thùc hiÖn th¾ng lîi nhiÖm vô kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, x• héi trong thêi kú qóa ®é.

C©u 39: §Æc ®iÓm cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc - c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ vÊn ®Ò CNH - H§H ë ViÖt Nam?

Tr¶ lêi:

1.§Æc ®iÓm cña cuéc CM khoa häc - c«ng nghÖ hiÖn ®¹i.

* cuéc CM khoa häc - c«ng nghÖ hiÖn ®¹i xuÊt hiÖn vµo nh÷ng n¨m 50 cña thÕ kû XX.Míi mÊy thËp niªn tr«i qua, nhÊt lµ nh÷ng n¨m gÇn ®©y, cuéc CM khoa häc - c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®•lµm lªn sù thay ®æi to lín trªn nhiÒulÜnh vùc, lµm n¶y sinh vµ ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh kinh tÕ mòi nhän hiÖn ®¹i.

+C«ng nghÖ ®iÒu khiÓn tù ®éng: Ngµy cµng ®¬îc ¸p dông réng r•i trong s¶n xuÊt. C¸c c«ng nghÖ øng dông vi ®iÖn tö - tin häc ®¬îc sö dông réng r•i trong viÖc chÕ t¹o ra R«bèt, thiÕt kÕ tù ®éng vµ ®iÒu khiÓn s¶n xuÊt tù ®éng b»ng m¸y tÝnh...

+C«ng nghÖ sinh häc: Cã nhiÒu ph¸t triÓn ®ét biÕn trªn nh÷ng thµnh tùu rùc rì cña sinh häc ph©n tö, vi sinh, c«ng nghÖ gien... nh¬ gi¶i m• b¶n ®å gien, nh©n b¶n v« tÝnh, sö dông c¸c c¬ thÓ sèng ®Ó biÕn ®æi c¸c c©y con, ph¸t triÓn vi sinh vËt... c«ng nghÖ sinh häc míi ®ang t¹o ra nh÷ng b¬íc ngoÆt trong sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh y tÕ,n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp thùc phÈm, sinh th¸i, m«i tr¬êng...

+C«ng nghÖ vËt liÖu míi: VËt liÖu mèi lµ nh÷ng chÊt cã thµnh phÇn cÊu t¹o hay cÊu tróc vi m« míi, cã nh÷ng tÝnh chÊt tiªn tiÕn ¬u viÖt hoÆc chÊt l¬îng cao. §Æc biÖt lµ vËt liÖu p«lime, vËt liÖu gèm, vËt liÖu c«mpsit, vËt liÖu siªu dÉn, thÐp siªu dÎo, vËt liÖu cã cÊu tróc nano.

+C«ng nghÖ n¨ng l¬îng míi:Ngoµi nh÷ng n¨ng l¬îng truyÒn thèng (nhiÖt ®iÖn,thuû ®iÖn) Ngµy nay ®• vµ ®ang chuyÓn sang n¨ng l¬îng nguyªn tö lµ chñ yÕu vµ c¸c d¹ng n¨ng l¬¬ng "s¹ch" nh¬ n¨ng l-îng mÆt trêi.

+C«ng nghÖ hµng kh«ng -vò trô:Loµi ng¬êi ng¬êi ngµy cµng thÊy hµnh tinh cña m×nh lµ chËt hÑp, do ®ã ngµy cµng v¬¬n ra xa trong kho¶ng vò trô bao la ®Ó t×m hiÓu nghiªn cøu, chinh phôc vµ sö dông kho¶ng kh«ng vò trô ®ã.

*Nh÷ng méi dung trªn cã thÓ rót ra nh÷ng ®Æc ®iÓm chñ yÕu cña cuéc CMKH -c«ng nghÖ hiÖn ®¹i:

+ cuéc CM khoa häc - c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, ®Æc biÖt lµ CM c«ng nghÖ ®• cã t¸c ®éng rÊt m¹nh mÏ, s©u s¾c ®Õn nÒn kinh tÕ TG vµ x• héi loµi ng¬êi, t¹o sù nh¶y vät trong LLSX. NÒn kinh tÕ TG b¬íc sang giai ®o¹n ph¸t triÓn míi kinh tÕ tri thøc, trong ®ã tri thøc, th«ng tin trë thµnh nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh ®èi víi sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt, KH c«ng nghÖ trë thµnh LLSX trùc tiÕp vµ quan träg hµng ®Çu.

+Thêi gian tõ kÕt qu¶ nghiªn cøu KH ®Õn c«ng nghÖ vµ ®¬a s¶n phÈm ra thÞ tr¬êng ngµy cµng rót ng¾n. Phßng thÝ nghiÖm, c¬ quan KH ngoµi nghiªn cøu cßn mang c¶ chøc n¨ng s¶n xuÊt vµ kinh doanh, qu¸ tr×nh ®æi míi c«ng nghÖ diÔn ra cßn nhanh h¬n c¶ kh¶ n¨ng thÝch nghi cña con ng¬êi.

2.VÊn ®Ò CNH -H§H ë VN.

*Trong bèi c¶nh quèc tÕ ho¸, toµn cÇu ho¸ gia t¨ng nhanh chãng, KHCN ph¸t triÓn nh¬ vò b•o, nÒn kinh tÕ tri thøc ®ang h×nh thµnh, ®Ó rót ng¾n qu¸ tr×nh CNH -H§H, ®ång thêi kÕt hîp søc m¹nh cña thêi ®¹i vµ søc m¹nh cña d©n téc. Cô thÓ lµ:

+CNH g¾n víi H§H.

+X©y dùng nÒn kinh tÕ më, héi nhËp víi khu vùc vµ TG, h¬íng m¹nh vÒ XK, thay thÕ NK = s¶n phÈm trong n¬íc, s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶;

+CNH, H§H lµ sù nghiÖp cña toµn d©n, cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã KT Nhµ n¬íc lµ chñ ®¹o.

+LÊy viÖc ph¸t huy nguån lùc con ng¬êi lµ yªu tè c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng, t¨ng tr¬ëng kinh tÕ ph¶i g¾n liÒn víi tiÕn bé x• héi.

+KH -CN lµ ®éng lùc cña CNH, H§H, kÕt hîp CN trruyÒn thèng víi CN hiÖn ®¹i, tranh thñ ®i nhanh vµo hiÖn ®¹i ë nh÷ng kh©u quyÕt ®Þnh, cÇn cã thÓ rót ng¾n thêi gian võa cã nh÷ng b¬íc ®i tuÇn tù, võa cã b¬íc nh¶y vät.

+LÊy hiÖu qu¶ KTXH lµm tiªu chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh ph¬¬ng ¸n ph¸t triÓn,l¬aj chän dù ¸n ®Çu t¬ vµo c«ng nghÖ.

+KÕt hîp KT víi quèc phßng, an ninh.

*§Ó lµm ®¬îc viÖc ®ã, chóng ta cÇn cã ®ñ n¨ng lùc trÝ tuÖ, cã kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, n¾m b¾t vµ lµm chñ c¸c tri thøc cña thêi ®¹i, chñ ®éng héi nhËp quèc tÕ.Ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh cña m×nh ®Ó rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ tri thøc, thùc hiÖn th¾ng lîi sù nghiÖp CNH, H§H ë n¬íc ta.

C©u 40: Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña CNH - H§H nÒn kinh tÕ quèc d©n trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam?

Tr¶lêi:

CNH -H§H nÒn KT quèc d©n ë n¬íc ta trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH cã nh÷ng néi dung chñ yÕu sau ®©y:

*Thùc hiÖn c«ng cuéc CM KH -CN ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt - kü thuËt cho CNXH, ph¸t triÓn m¹nh mÏ LLSX:

Sau khi ®• kh¼ng ®Þnh CNH -H§H lµ nhiÖm vô trung t©m, §¶ng ta ®• chØ râ: Con ®¬êng CNH -H§H cña n¬íc ta cÇn vµ cã thÓ rót ng¾n thêi gian, võa cã nh÷g b¬íc tuÇn tù, võa cã b¬íc nh¶y vät. Ph¸t huy ®¬îc lîi thÕ cña ®Êt n¬íc, tËn dông mäi kh¶ n¨ng ®Ó ®¹t tr×nh ®é c«ng nghÖ tiªn tiÕn, ®Æc biÖt lµ CN th«ng tin vµ CN sinh häc, tranh thñ øng dông ngµy cµng nhiÒu h¬n vµ phæ biÕn h¬n nh÷ng thµnh tùu KH vµ CN.

Do vËy,CNH, H§H ph¶i g¾n víi cuéc CMKH -CN ®Ó XD c¬ së vËt chÊt -Kü thuËt cho CNXH, nh»m ph¸t triÓn m¹nh mÏ LLSX.

+øng dông nh÷ng thµnh tùu míi, tiÕn tiÕn vÒ KH -KT, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng nghÖ sinh häc, c«ng nghÖ vËt liÖu...phôc vô ®¾c lùc cho viÖc CNH, H§H ®Êt n¬íc.

+Sö dông CN míi ph¶i g¾n víi gi¶i quyÕt viÖc lµm kÕt hîp c«ng nghÖ truyÒn thèng víi CN hiÖn ®¹i.

+T¨ng c¬êng ®Çu t¬ cho ho¹t ®éng nghiªn c¬ó KH vµ CN.

+CÇn cã chÝnh s¸ch ¬u tiªn c¸c doanh nghiÖp quy m« võa vµ nhá, CN tiªn tiÕn, thu håi vèn nhanh, ®ång thêi chØ XD nh÷ng c«ng tr×nh cã quy m« lín khi thËt cÇn thiÕt vµ cã hiÖu qu¶.

*XD c¬ cÊu KT hîp lý vµ ph©n c«ng l¹i cã L§ x• héi:

+XD c¬ cÊu KT hîp lý:

+C¬ cÊu KT bao gåm c¬ cÊu ngµnh, c¬ cÊu vïng vµ cã cÊu thµnh phÇn. C¬ cÊu KT lµ tæng thÓ c¸c quan hÖ KT gi÷a c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc KT, gi÷a c¸c vïng KT. Trong hÖ thèng c¸c c¬ cÊu ®ã, c¬ cÊu ngµnh lµ quan träng nhÊt, bao gåm nh÷ng ngµnh giao th«ng vËn t¶i, XD c¬ b¶n vµ c¸c ngµnh trong lÜnh vùc ph©n phèi l¬u th«ng.

+C¬ cÊu KT hîp lý ph¶i ph¶n ¸nh ®óng yªu cÇu cña quy luËt kh¸ch quan, cho phÐp khai thøc cã hiÖu qu¶ mäi tiÒm n¨ng cña ®Êt n¬íc, tham gia vµo ph©n c«ng L§ vµ hîp t¸c quèc tÕ.

+ë n¬íc ta hiÖn nay, viÖc bè trÝ c¬ cÊu KT hîp lý lµ mét néi dung quan träng cña chiÕn l¬îc ph¸t triÓn KT -XH. Trong nh÷ng n¨m tr¬íc m¾t, cÇn tËp trung x©y dùng mét c¬ cÊu KT hîp lý theo h-íng ph¸t triÓn N«ng -L©m -Ng¬ nghiÖp g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn. ®©y lµ nhiÖm vô träng t©m hµng ®Çu ®Ó æn ®Þnh t×nh h×nh KT -XH. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®i ®«i víi më réng KTdÞch vô, më réng s¶n xuÊt hµng tiªu dïng vµ hµng XK, th¨m dß,khai th¸c, chÕ biÕn dÇu khÝ...x©y dùng vµ ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng, trong ®ã ¬u tiªn ph¸t triÓn ®iÖn, giao th«ng, thuû lîi, th«ng tin liªn l¹c. Coi träng x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng c¶ ë n«ng th«n vµ thµnh thÞ. Thùc hiÖn chuyªn m«n ho¸ vµ liªn kÕt gi÷a c¸c vïng, c¸c ®Þa ph¬¬ng, x©y dùng c¸c trung t©m KT cña c¸c vïng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¬ cÊu KT nhiÒu thµnh phÇn.

TiÕn hµnh ph©n c«ng l¹i L§ XH:

+Trong qu¸ tr×nh CNH, H§H tÊt yÕu ph¶i ph©n c«ng l¹i L§XH.

+Ph©n c«ng L§ lµ sù chuyªn m«n ho¸ L§, chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt gi÷a c¸c ngµnh, trong néi bé tõng ngµnh vµ gi÷a c¸c vïng trong nÒn KT quèc d©n.

+Ph©n c«ng L§ x• héi cã t¸c dông rÊt to lín trong viÖc sö dông c¸c thµnh tùu cña cña cuéc CM KH-kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, gãp phÇn h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý.

C©u 41: Nh÷ng tiÒn ®Ò kh¸ch quan ®Ó CNH - H§H nÒn kinh tÕ quèc d©n trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam?

Tr¶ lêi: §Ó tiÕn hµnh CNH, H§H nÒn KT quèc d©n cã hiÖu qu¶ ph¶i cã nh÷ng tiÒn ®Ò sau:

*T¹o vèn cho CNH, H§H.

+®©y lµ ®iÒu kiÖn quan träng nhÊt. Cã hai nguån ®Ó tÝch luü vèn, ®ã lµ tÝch luü vèn tõ néi bé nÒn KT quèc d©n vµ tÝch luü vèn dùa vµo viÖn trî, vay nî n¬íc ngoµi vµ c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ. Trong 2 nguån vèn,nguån vèn tÝch luü tõ néi bé nÒn KT quèc d©n, xÐt vÒ l©u dµi lµ nguån chñ yÕu, cã vai trß quyÕt ®Þnh.Nguån vèn tõ bªn ngoµi còng rÊt quan träng.

+TÝch luü vèn tõ néi bé nÒn KT ®¬îc thùc hiÖn trªn c¬ së hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Con ®¬êng co b¶n ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò tÝch luü vèn trong n¬íc lµ n¨ng suÊt L§XH trªn c¬ së øng dông tiÕn bé KH c«ng nghÖ.

+Nguån vèn bªn ngoµi ®¬îc huy ®éng tõ c¸c n¬íc trªn TG d¬íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau: Vèn viÖn trî cña c¸c n¬íc, c¸c tæ chøc KT -XH; vèn vay ng¾n h¹n, dµi h¹n... biÖn ph¸p c¬ b¶n ®Ó tËn dông, thu hót vèn bªn ngoµi lµ: ®Èy m¹nh më réng c¸c h×nh thøc quèc tÕ t¹o m«i tr¬êng ®Çu t¬ thuËn lîi cho c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh n¬íc ngoµi, tranh thñ sù gióp ®ì cña c¸c tæ chøc quèc tÕ.

*®µo t¹o nguån nh©n lùc cho CNH, H§H,

+Nguån nh©n lùc cho CNH, H§H ®ßi hái ph¶i cã nguån nh©n lùc vÒ sè l¬îng, ®¶m b¶o vÒ chÊt l-îng vµ cã tr×nh ®é cao. Do vËy, viÖc ®Çu t¬ cho gi¸o dôc vµ ®µo t¹olµ mét trong nh÷ng h¬íng chÝnh cña ®Çu t¬ ph¸t triÓn.

+§i ®«i víi viÖc ®µo t¹o, båi d¬ìng nguån nh©n lùc ph¶i cã kÕ ho¹ch bè trÝ, sö dông tèt nguån nh©n lùc ®• qua ®µo t¹o, ph¸t huy ®Çy ®ñ kh¶ n¨ng, së tr¬êng vµ nhiÖt t×nh lao ®éng s¸ng t¹o cña hä, ®Ó t¹o ra n¨ng suÊt, chÊt l¬îng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, gãp phÇn xøng ®¸ng vµo sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt n¬íc.

* X©y dùng tiÒm lùc khoa häc, c«ng nghÖ theo yªu cÇu cña CNH-H§H:

+ Khoa häc- c«ng nghÖ ®¬îc x¸c ®Þnh lµ ®éng lùc cña CNH-H§H. V× thÕ, c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc-c«ng nghÖ cÇn ®¬îc xóc tiÕn m¹nh mÏ nh»m v¹ch ra nh÷ng ph¬¬ng h¬íng chÝnh x¸c cho viÖc lùa chän nh÷ng thµnh tùu cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc- c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµo viÖc x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho CNXH.

+ Trong viÖc ph¸t triÓn nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ hiÖn nay, cÇn nghiªn cøu nh÷ng c«ng nghÖ thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn cña n¬íc ta; ®ång thêi nghiªn cøu øng dông cã träng ®iÓm mét sè c«ng nghÖ hiÖn ®¹i thµnh nh÷ng ngµnh míi víi c«ng nghÖ cao h¬n c«ng nghÖ d©ï khÝ, ho¸ dÇu, ®iÖn tö, tin häc, sinh häc, vËt liÖu míi,...

* Më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i:

Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc - c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ xu h¬íng toµn cÇu ho¸ kinh tÕ ngµy cµng sau réng ®• vµ ®ang t¹o ra mèi liªn hÖ vµ sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ d©n téc; ®ång thêi còng t¹o ra kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c n¬íc tham gia vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Nh¬ng ®©y míi chØ lµ kh¶ n¨ng, ®Ó kh¶ n¨ng nµy trë thµnh hiÖn thùc, chóng ta ph¶i cã mét ®¬êng lèi ®èi ngo¹i ®óng ®¾n, võa ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, kÕt hîp ®¬îc søc m¹nh cña d©n téc víi søc m¹nh cña thêi ®¹i, võa ph¶i gi÷ v÷ng ®éc lËp chñ quyÒn d©n téc.

* T¨ng c¬êng sù l•nh ®¹o cña §¶ng vµ sù qu¶n lý cña Nhµ n¬íc.

CNH-H§H ë n¬íc ta lµ mét qu¸ tr×nh ®Êu tranh gian khæ, phøc t¹p vµ l©u dµi. Song nh©n d©n ta, d¬íi sù l•nh ®¹o cña §¶ng , ®ang ®æi míi hÖ thèng chÝnh trÞ nh»m cñng cè Nhµ n¬íc cña d©n, do d©n vµ vÞ d©n, thùc hiÖn d©n chñ réng r•i, n©ng cao n¨ng lùc l•nh ®¹o cña §¶ng, x©y dùng c¬¬ng lÜnh, chiÕn l¬îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x• héi. §©y lµ tiÒn ®Ò vµ còng lµ ®iÒu kiÖn hÕt søc quan träng cho sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt n¬íc.

C©u 42: Kinh tÕ n«ng th«n lµ g×? Vai trß cña kinh tÕ n«ng th«n trong thêi kú qóa ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam?

Tr¶ lêi: 1. Kinh tÕ n«ng th«n.

* Kinh tÕ n«ng th«n bao gåm: n«ng, l©m, ng¬ nghiÖp, cïng víi c¸c ngµnh nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng, c¸c ngµnh tiÓu thñ c«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp chÕ biÕn, c«ng nghiÖp phôc vô n«ng nghiÖp, c¸c ngµnh th¬¬ng nghiÖp vµ dÞch vô.

* Kinh tÕ n«ng th«n cã néi dung rÊt réng, bao gåm c¸c ngµnh, lÜnh vùc vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. C¸c bé phËn nµy cã quan hÖ vµ t¸c ®éng nhau. Cô thÓ lµ:

+ C¬ cÊu ngµnh nghÒ kinh tÕ n«ng th«n: n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, ng¬ nghiÖp ®¶m b¶o nhu cÇu vÒ l¬îng thùc, thùc phÈm; c«ng nghiÖp g¾n víi n«ng, l©m, ng¬ nghiÖp vµ tr¬íc hÕt lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn , c«ng nghiÖp phôc vô n«ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp kh¸c c¸c lo¹i h×nh dÞch vô th¬¬ng nghiÖp.

+ C¬ cÊu thµnh phÇn kinh tÕ c«ng th«n: kinh tÕ Nhµ n¬íc hiÓu theo nghÜa réng bao gåm c¶ së h÷u Nhµ n¬íc vÒ tµi nguyªn, ®Êt ®ai, sù t¸c ®éng tµi chÝnh cña Nhµ n¬íc... trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp vÉn lµ thµnh phÇn kinh tÕ cã vai trß chñ ®¹o. Kinh tÕ tËp thÓ sÏ trë lªn ®a d¹ng h¬n, kh«ng nh÷ng chØ ph¸t triÓn trong n«ng nghiÖp, th¬¬ng nghiÖp, tÝn dông... Kinh tÕ hé gia ®×nh ch¬a tham gia hîp t¸c x• thuéc thµnh phÇn kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ cã tû träng kh¸ lín vµ chiÕm gi÷ vai trß quan träng. Kinh tÕ t¬ b¶n t¬ nh©n kinh tÕ Nhµ n¬íc tiÕp tôc tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong nhiÒu ngµnh nghÒ, dÞch vô ë n«ng th«n, ®¬îc nhµ khuyÕn khÝch ph¸t huy t¸c dông.

+ Tr×nh ®é c«ng nghÖ kinh tÕ n«ng th«n: lµ sù kÕt hîp tæng thÓ tõ c«ng nghÖ truyÒn thèng cho ®Õn c«ng nghiÖp nöa hiÖn ®¹i, vÒ quy m« nhá vµ võa lµ thÝch hîp nhÊt.

+ C¬ cÊu x• héi - giai cÊp: qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n lµ qóa tr×nh ph¸t triÓn ph©n c«ng lao ®éng x• héi, dÉn ®Õn sù biÕn ®æi vÒ c©u cÊu x• héi vµ giai cÊp.

2. Vai trß cña kinh tÕ n«ng th«n trong thêi kú qu¸ ®é.

ë n¬íc ta hiÖn nay, kinh tÕ n«ng th«n vÉn gi÷ vÞ trÝ, vai trß quan träng lµ v×:

* Sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ n«ng th«n sÏ gãp phÇn t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò quan träng ®Î tiÕn hµnh th¾ng lîi CNH-H§H.

* Sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ n«ng th«n sÏ gãp phÇn thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ qu¸ tr×nh CNH-H§H ngay t¹i khu vùc n«ng th«n víi trªn 70% d©n c¬ sinh sèng.

* Sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ n«ng th«n sÏ gãp phÇn to lín trong viÖc b¶o vÖ vµ sö dông tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ b¶o vÖ m«i tr¬êng sinh th¸i.

* Sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ n«ng th«n sÏ t¹o ra c¬ së vËt chÊt cho sù ph¸t triÓn v¨n ho¸ ë n«ng th«n.

* Sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ n«ng th«n sÏ gãp phÇn quyÕt ®Þnh sù th¾ng lîi cña CNXH ë n«ng th«n nãi riªng vµ ®Êt n¬íc nãi chung.

* Kinh tÕ n«ng th«n ph¸t triÓn sÏ t¹o ®¬îc c«ng ¨n viÖc lµm cho lao ®éng t¹i n«ng th«n, h¹n chÕ ®¬îc lµn sãng lao ®éng d¬ thõa trµn vµo thµnh phè, gãp phÇn quan träng vµo gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ - x• héi ë n«ng th«n còng nh¬ c¶ n¬íc.

C©u 43: CNH - H§H, n«ng th«n trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam?

Tr¶ lêi: * CNH-H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n: lµ qóa tr×nh x©y dùng c¬ së vËt chÊt - kü thuËt vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n theo ®Þnh h¬íng s¶n xuÊt hµng ho¸ lín, hiÖn ®¹i; g¾n n«ng nghiÖp víi c«ng nghiÖp vµ dÞch vô, cho phÐp ph¸t huy cã hiÖu qu¶ cao mäi nguån lùc vµ lîi thÕ cña nÒn n«ng nghiÖp nhiÖt ®íi, më réng giao l¬u trong n¬íc vµ quèc tÕ, nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng x• héi trong n«ng nghiÖp, n«ng th«n; x©y dùng n«ng th«n míi giµu cã, c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh vµ x• héi chñ nghÜa. Thùc chÊt cña CNH-H§H n«ng nghiÖp n«ng th«n lµ qóa tr×nh ph¸t triÓn n«ng th«n theo h¬íng tiÕn bé vÒ kinh tÕ - x• héi ®¹t tr×nh ®é cña mét n¬íc c«ng nghiÖp.

* CNH-H§H, n«ng nghiÖp, n«ng th«n ë n¬íc ta lµ vÊn ®Ò bøc thiÕt, lµ néi dung cÊp b¸ch hiÖn nay v×:

+ N«ng nghiÖp, n«ng th«n, n«ng d©n lµ vÊn ®Ò cã vÞ trÝ chiÕn l¬îc, cã vai trß to lín trong sù nghiÖp ®æi míi ®Êt n¬íc;

+ Ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n lµ gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng tù cung tù cÊp, ®Èy m¹nh ®¬îc ph©n c«ng lao ®éng, gi¶i quyÕt viÖc lµm, n©ng cao thu nhËp cho ng¬êi lao ®éng.

+ Kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n vÉn cßn nhiÒu mÆt kÐm, g©y khã kh¨n, trë ng¹i lín cho CNH-H§H, ®ßi hái ph¶i ®¬îc kh¾c phôc, gi¶i quyÕt;

+ Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n ®Ó xo¸ dÇn kho¶ng c¸ch gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n, ®¬a n«ng th«n tiÕn lªn con ®¬êng v¨n minh, h¹nh phóc.

VÒ quan ®iÓm vµ môc tiªu cña CNH-H§Hµ Néi n«ng nghiÖp,n«ng th«n, cÇn ®¬îc chØ ®¹o vµ thèng nhÊt nh¬ sau:

* VÒ quan ®iÓm:

+ CNH-H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n ph¶i t¹o ra mét nÒn n«ng nghiÖp hµng ho¸ ®a d¹ng vµ phong phó;

+ CNH-H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n ph¶i ¬u tiªn ph¸t triÓn LLSX; chó träng ph¸t huy nguån lùc con ng¬êi, øng dông réng r•i thµnh tùu khoa häc - c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, thóc ®Èy chuûen dÞch c¬ cÊu kinh tÕ;

+ CNH-H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n ph¶i dùa vµo näi lùc lµ chÝnh, ®ång thêi tranh thñ tèi ®a nguån lùc tõ bªn ngoµi, ph¸t huy tiÒm n¨ng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ;

+ CNH-H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ vµ x• héi nh»m gi¶i quyÕt viÖc lµm, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo;

+ CNH-H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n ph¶i g¾n víi x©y dùng tiÒm lùc quèc phßng toµn d©n vµ thÕ trËn an ninh nh©n d©n.

* VÒ môc tiªu, môc tiªu tæng qu¸t vµ l©u dµi cña CNH-H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n lµ:

+ X©y dùng mét nÒn c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸, hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng, cã n¨ng suÊt, chÊt l-îng, vµ søc c¹nh tranh cao trªn c¬ së øng dông c¸c thµnh t¬u khoa häc - c«ng nghÖ tiªn tiÕn, ®¸p øng nhu cÇu trong n¬íc vµ quèc xuÊt khÈu;

+ X©y dùng n«ng th«n ngµy cµng giµu ®Ñp, d©n chñ, c«ng b»ng v¨n minh, cã c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, QHSX phï hîp, kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x• héi ph¸t triÓn ngµy cµng hiÖn ®¹i.

* N«i dông c¬ b¶n cña CNH-H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n:

+ Ph¸t triÓn nÒn n«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸ ®a d¹ng, x©y dùng c¸c vïng chuyªn canh s¶n xuÊt trªn quy m« lín vµ tõng b¬íc ®¬îc H§H, ®¸p øng ®¬îc yªu cÇu cña thÞ tr¬êng strong n¬íc vµ xuÊt khÈu;

+ Thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh H§H n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n, tr¬íc m¾t cÇn tËp trung vµo thuû lîi ho¸,c¬ giíi hãa, ®iÒu khÝ ho¸, ph¸t triÓn giao th«ng n«ng th«n, ph¸t triÓn y tÕ, gi¸o dôc, v¨n ho¸ vµ khoa häc c«ng nghÖ;

+ Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ ngµnh nghÒ n«ng th«n, t¹o viÖc lµm,t¨ng thu nhËp lµ mét yªu cÇu bøc thiÕt hiÖn nay;

+ Ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh dÞch vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng ë n«ng th«n nh¬: thuû n«ng, thó y,dÞch vô cung øng vËt t¬...

+ X©y dùng n«ng th«n míi v¨n minh, h¹nh phóc vµ tiÕn bé.

C©u 44: Néi dung ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n vµ x©y dùng n«ng th«n míi theo ®Þnh h¬íng XHCN?

Tr¶ lêi: Trong nhiÒu n¨m qua, §¶ng vµ Nhµ n¬íc ta ®• cã nhiÒu chñ tr¬¬ng, chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p nh»m ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n theo h¬íng s¶n xuÊt hµng ho¸.Nh÷ng chñ tr¬¬ng vµ chÝnh s¸ch ®ã ®¬îc thÓ hiÖn nh¬ sau:

* ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh nghÒ kinh tÕ n«ng th«n theo kinh tÕ thÞ tr¬êng ®Þnh h¬íng XHCN:

+ C¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n: lµ quan hÖ tû lÖ gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau lµm tiÒn ®Ò cho nhau ph¸t triÓn.

+ C¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n cã vai trß to lín, ¶nh h¬ëng chi phèi mäi ®êi sèng vËt chÊt vµ t×nh thÇn ë n«ng th«n. C¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n hîp lý sÏ quyÕt ®Þnh viÖc khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ tèi ¬u tµi nguyªn, ®Êt ®ai, søc lao ®éng...

+ C¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n n¬íc ta tuy ®• cã nh÷ng thay ®æi nhÊt ®Þnh , nh¬ng nh×n chung sù chuyÓn dÞch cßn chËm. C¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n vÉn ch¬a tho¸t khái t×nh tr¹ng ®éc canh, tù cÊp, tù tóc. C¸c ngµnh n«ng, l©m, ng¬ nghiÖp vÉn ph¸t triÓn t¸ch rêi, thiÕu sù kÕt hîp chÆt chÏ víi nhau; ch¬a g¾n kÕt c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n víi CNH-H§H. Trong kinh tÕ n«ng th«n, c«ng nghiÖp chÕ biÕn, dÞch vô ch¬a ®¬îc ®Çu t¬ tho¶ ®¸ng.

* Ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ ë n«ng th«n víi c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn:

+ VÒ kinh tÕ Nhµ n¬íc, trong c¬ chÕ cò, bé phËn kinh tÕ nµy ho¹t ®éng mang nÆng tÝnh bao cÊp, kÐm hiÖu qu¶. ChuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr¬êng, mét sè doanh nghiÖp n«ng nghiÖp Nhµ n¬íc ®• ph¸t triÓn kh¸. Do vËy, ®Ó kinh tÕ Nhµ n¬íc ë n«ng th«n ph¸t triÓn cÇn ph¶i cñng cè, s¾p xÕp vµ t¨ng c-êng tÝnh ®éc lËp, tù chñ cña c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ Nhµ n¬íc trong n«ng nghiÖp, n«ng th«n. Quan t©m thÝch ®¸ng ®Õn lîi Ých kinh tÕ cña ng¬êi lao ®éng. X¸c ®Þnh quyÒn tù chñ kinh doanh cña ng¬êi lao ®éng vµ c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu lµm dÞch vô ®Çu vµo, ®Çu ra gióp cho hé gia ®×nh tù chñ s¶n xuÊt kinh doanh.

+ VÒ kinh tÕ tËp thÓ, mµ nßng cèt lµ hîp t¸c x•, ®¬îc tæ chøc theo nguyªn t¾c tù t¾c, tù nguyÖn trong n«ng, l©m, ng¬ nghiÖp vµ c¸c ngµnh nghÒ dÞch vô kh¸c, trªn c¬ së liªn kÕt gãp vèn, gãp søc ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh. Trong m« h×nh hîp t¸c x• kiÓu cò kh«ng cßn phï hîp n÷a, cÇn thóc ®Èy sù ra ®êi cña hîp t¸c x¸c kiÓu míi. Ph¬¬ng thøc ho¹t ®éng cña hîp t¸c x• kiÓu míi chñ yÕu lµm dÞch vô cho kinh tÕ hé gia ®×nh n«ng d©n hoÆc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thùc sù cã hiÖu qu¶.

+ VÒ kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ ë n«ng th«n lµ kinh tÕ hé gia ®×nh kh«ng tham gia hîp t¸c x•, mµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu dùa vµo vèn vµ søc lao ®éng cña b¶n th©n. Xu h¬íng ph¸t triÓn chung cña kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ trong n«ng nghiÖp, n«ng th«n lµ chuyÓn lªn hîp t¸c x• kiÓu míi víi nhiÒu h×nh thøc vµ møc ®é kh¸c nhau, ®Æc biÖt chó träng h×nh thøc ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng tr¹i vµ trang tr¹i.

+ VÒ kinh tÕ t¬ b¶n t¬ nh©n vµ kinh tÕ t¬ b¶n Nhµ n¬íc, víi h×nh thøc nµy míi chØ b¾t ®Çu ph¸t triÓn ë n«ng th«n. V× thÕ, trong thêi gian tíi, cÇn khuyÕn khÝch vµ ®Þnh h¬íng ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh kinh tÕ nµy, ®ång thêi, t¹o ®iÒu kiÖn cho t¬ nh©n trong n¬íc vµ c¸c nhµ ®Çu t¬ n¬íc ngoµi bá vèn vµo ®Çu t¬ kinh doanh trong n«ng nghiÖp.

* Ng¨n chÆn sù xung ®ét lîi Ých trong néi bé n«ng th«n, gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ:

Trong qu¸ tr×nh CNH-H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n vµ x©y dùng n«ng th«n míi, tÊt yÕu c¬ cÊu x• héi - giai cÊp ë n«ng th«n cã sù biÕn ®æi. C¬ cÊu x• héi giai cÊp thuÇn n«ng bÞ ph¸ vì, c¬ cÊu x• héi míi xuÊt hiÖn gåm nhiÒu tÇng líp x• héi kh¸c nhau. Tõ ®ã dÉn ®Õn sù ph©n ho¸ giµu - nghÌo, ph©n ho¸ vÒ lîi Ých kinh tÕ, cïng víi kh¶ n¨ng xung ®ét vÒ lîi Ých kinh tÕ. §Ó th¶o gì kÞp thêi nh÷ng xung ®ét vµ ®èi kh¸ng vÒ lîi Ých trong n«ng th«n, gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ, cÇn ph¶i cã nh÷ng bÞªn ph¸p ®Æc biÖt vÒ kinh tÕ, nhÊt lµ chÝnh s¸ch ph©n phèi, chÝnh s¸ch x• héi n«ng th«n, sao cho mäi ng¬êi ®Òu ®¬îc h¬ëng nh÷ng thµnh tùu cña sù ph¸t triÓn.

C©u 45: ThÕ nµo lµ kinh tÕ hµng ho¸, kinh tÕ thÞ tr¬êng? Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan cña ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸, kinh tÕ thÞ tr¬êng ë ViÖt Nam?

Tr¶ lêi: Kinh tÕ hµng ho¸ vµ kinh tÕ thÞ tr¬êng.

* Kinh tÕ hµng ho¸: lµ mét s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn LLSX cña x• héi loµi ng¬êi khi tÝch chÊt s¶n xuÊt hµng ho¸ cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ phæ biÕn trong x• héi. Nã xuÊt hiÖn vµ tån t¹i trong nhiÒu PTSX x• héi vµ ®Õn tr×nh ®é cao th× trë thµnh kinh tÕ thÞ tr¬êng.

* Kinh tÕ thÞ tr¬êng: lµ m« h×nh kinh tÕ mµ ë ®ã c¸c quan hÖ kinh tÕ ®Òu ®¬îc thùc hiÖn trªn thÞ tr¬êng, th«ng qua qóa tr×nh trao ®æi, mua b¸n. Trong kinh tÕ thÞ tr¬êng, c¸c quy luËt c¬ b¶n cña thÞ tr¬êng ph¸t huy t¸c dông trong c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt x• héi. Quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ ph¸t triÓn ë mét tr×nh ®é cao sÏ ®¹t ®Õn kinh tÕ thÞ tr¬êng. Kinh tÕ thÞ tr¬êng lµ giai ®o¹n ph¸t triÓn cao cña kinh tÕ hµng ho¸, dùa trªn sù ph¸t triÓn cña LLSX ë mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh.

2. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan cña ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸, kinh tÕ thÞ tr¬êng ë ViÖt Nam

* Trong thêi kú qu¸ ®é ë n¬íc ta, nh÷ng ®iÒu kiÖn chung ®Ó kinh tÕ hµng ho¸ xuÊt hiÖn vÉn cßn tån t¹i. Do ®ã, sù tån t¹i kinh tÕ hµng ho¸ ë n¬íc ta lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. Nh÷ng ®iÒu kiÖn chung ®Ó kinh tÕ hµng ho¸ xuÊt hiÖn vµ tån t¹i lµ:

+ Ph©n c«ng lao ®éng x• héi lµ c¬ së tÊt yÕu cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ vÉn tån t¹i vµ ngµy cµng ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÒu réng lÉn vÒ chiÒu s©u.

+ Sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nhiÒu h×nh thøc së h÷u, nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau, t¹o nªn sù t¸ch biÖt kinh tÕ gi÷a c¸c chñ thÓ kinh tÕ ®éc lËp, còng lµ ®iÒu kiÖn tÊt yÕu cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸, kinh tÕ thÞ tr¬êng ë n¬íc ta.

*Trong thêi kú qóa ®é ë n¬íc ta, muèn ph¸t triÓn m¹nh mÏ LLSX th× ph¶i x• héi ho¸, chuyªn m«n ho¸ lao ®éng. Qu¸ tr×nh Êy diÔn ra mét c¸ch thuËn lîi trong mét nÒn kinh tÕ hµng ho¸, kinh tÕ thÞ tr¬êng. Bëi v× :

+ChØ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr¬êng míi lµm cho nÒn kinh tÕ n¬íc ta ph¸t triÓn n¨ng ®éng ;

+Ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng lµ phï hîp víi sù ph¸t triÓn nÒn s¶n xuÊt x• héi, còng cã nghÜa lµ s¶n phÈm x• héi ngµy cµng phong phó, ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña mäi ng¬êi;

+Ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr¬êng ®ßi hái ph¶i ®µo t¹o ngµy cµng nhiÒu c¸n bé qu¶n lý vµ lao ®éng cã tr×nh ®é cao;

+Ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr¬êng ®ßi hái ph¶i cã hÖ thèng luËt ph¸p ®ång bé vµ sù qu¶n lý chÆt chÏ cña nhµ n¬íc.

+Nh¬ vËy, ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr¬êng ®èi víi n¬íc ta lµ mét tÊt yÕu lÞch sö, lµ nhiÖm vô cÊp b¸ch cña qu¸ tr×nh héi nhËp vµ ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ trong giai ®o¹n hiÖn nay. Thùc tÕ trong thêi gian võa qua, viÖc chuyÓn sang m« h×nh kinh tÕ thÞ tr¬êng lµ hoµn toµn ®óng ®¾n vµ hîp quy luËt. Nhê ®ã, kinh tÕ ë n¬íc ta ph¸t triÓn vµ t¨ng tr¬ëng kh¸ cao. B¬íc ®Çu khai th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng trong n¬íc, thu hót nguån vèn ®Çu t¬ n¬íc ngoµi ®Ó x©y dùng hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng kü thuËt vµ x• héi, ®êi sèng cña nh©n d©n ®¬îc c¶i thiÖn.

C©u 46: §Æc ®iÓm kinh tÕ hµng ho¸, kinh tÕ thÞ tr¬êng trong thêi kú qu¸ ®é ë ViÖt Nam?

Tr¶ lêi: §Æc ®iÓm kinh tÕ hµng ho¸, kinh tÕ thÞ tr¬êng trong thêi kú qu¸ ®é ë n¬íc ta hiÖn nay lµ:

* NÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng cßn ë tr×nh ®é kÐm ph¸t triÓn:

§Æc ®iÓm nµy xuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ ë n¬íc ta biÓu hiÖn trªn c¸c mÆt:

+ KÕt cÊu h¹ tÇng kü thuËt vµ x• héi ë tr×nh ®é thÊp, lao ®éng thñ c«ng vÉn chiÕm tû tränglín trong tæng sè lao ®éng x• héi.

+ C¬ cÊu kinh tÕ mÊt c©n ®èi vµ kÐm hiÖu qu¶. C¬ cÊu kinh tÕ ë n¬íc ta mang nÆng ®Æc tr¬ng cña mét c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp.

+ Chóng ta ch¬a cã thÞ tr¬êng theo nghÜa ®Çy ®ñ cña nã.

+ Thu thËp quèc d©n vµ thu thËp ®Çu ng¬êi thÊp, do ®ã søc mua h¹n chÕ , tû suÊt hµng ho¸ ch¬a cao.

+ §éi ngò c¸c nhµ qu¶n lý kinh tÕ cã tr×nh ®é cao Ýt, ch¬a ®¸p øng ®¬îc yªu cÇu to lín cña nÒn kinh tÕ.

+ HÖ thèng luËt ph¸p vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña Nhµ n¬íc cßn h¹n chÕ.

§Æc ®iÓm nªu trªn ®ßi hái chóng ta ph¶i v¬¬n lªn ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ c¶ vÒ sè l¬îng vµ chÊt l¬îng, còng nh¬ ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i s¶n phÈm, ®Ó cã ®ñ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr¬êng trong n-íc vµ thÕ giíi.

* NÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng víi nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã kinh tÕ Nhµ n¬íc gi÷ vai trß chñ ®¹o:

+ C¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia s¶n xuÊt vµ l¬u th«ng hµng ho¸, dùa trªn c¸c h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau vÒ TLSX, c¹nh tranh, hîp t¸c, liªn kÕt vµ ®án xen víi nhau. Mçi ®¬n vÞ kinh tÕ lµ mæt chñ thÓ ®éc lËp, tù chñ vµ tÊt c¶ ®Òu b×nh ®¼ng tr¬íc ph¸p luËt.

+ Trong thêi kú qu¸ ®é, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, tuy cã kh¸c nhau vÒ b¶n chÊt kinh tÕ nh¬ng ®Òu lµ bé phËn cña mét c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n thèng nhÊt. Tuy nhiªn, mçi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ kh¸c nhau nªn cã nh÷ng m©u thuÉn khiÕn cho nÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng ë n¬íc ta cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn theo h¬íng kh¸c nhau. V× vËy, mét mÆt, Nhµ n¬íc ta khuyÕn khÝch sù lµm giµu chÝnh ®¸ng cña c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ; mÆt kh¸c, ph¶i kÕt hîp sö dông nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó ng¨n chÆn vµ h¹n chÕ khuynh h¬íng tù ph¸t tiªu cùc cña hä. §Ó thùc hiÖn tèt vÊn ®Ò nµy, Nhµ n¬íc ph¶i quan t©m t¹o ®iÒu kiÖn cñng cè, ph¸t triÓn kinh tÕ nhµ n-íc, gi÷ v÷ng vai trß chñ ®¹o cña khu vùc kinh tÕ nµy.

* NÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng ph¸t triÓn theo c¬ cÊu kinh tÕ "më":

Më réng quan hÖ kinh tÕ ra thÞ tr¬êng thÕ giíi lµ xu thÕ tÊt yÕu cña thêi ®¹i. ViÖc ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸, kinh tÕ thÞ tr¬êng ë n¬íc ta hiÖn nay cÇn ®¬îc thùc hiÖn theo nh÷ng ®Þnh h¬íng lín nh¬:

+ §a d¹ng ho¸, ®a ph¬¬ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ víi mäi quèc gia, mäi tæ chøc kinh tÕ, kh«ng ph©n biÖt chÕ ®é chÝnh trÞ trªn nguyªn t¾c t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn, b×nh ®¼ng vµ cïng cã lîi.

+ Ph¸t huy cao ®é néi lùc, tranh thñ tèi ®a lîi thÕ so s¸nh trong quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ cho tõng giai ®o¹n lÞch sö, phôc vô ®¾c lùc sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt n¬íc.

* NÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng ph¸t triÓn theo ®Þnh h¬íng XHCN d¬íi sù qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n¬íc.

§©y lµ ®Æc ®iÓm c¬ b¶n nhÊt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng ë n¬íc ta. Nã kh¸c biÖt víi nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ gi¶n ®¬n vµ nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ TBCN. Nã còng kh¸c víi nÒn kinh tÕ hiÖn vËt trong thêi kú thùc hiÖn kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, quan liªu, bao cÊp. Bëi v×:

+ NÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng mµ chóng ta ph¸t triÓn võa chÞu sù ®iÒu tiÕt cña c¬ chÕ thÞ tr¬êng, võa chÞu sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n¬íc XHCN.

+ Sù ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng cña Nhµ n¬íc ta lµ v× lîi Ých cña nh©n d©n lao ®éng, v× môc tiªu ®éc lËp d©n téc vµ CNXH.

C©u 47: C¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr¬êng ®Þnh h¬íng XHCN ë ViÖt Nam?

Tr¶ lêi: §Ó ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr¬êng ®Þnh h¬íng XHCN, chóng ta cÇn ph¶i thùc hiÖn ®ång bé nhiÒu gi¶i ph¸p:

* Thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn:

NhÊt qu¸n chÝnh s¸ch kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn víi sù ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh së h÷u lµ ®iÒu kiÖn tèt nhÊt ®Ó thóc ®Èy kinh tÕ thÞ tr¬êng ph¸t triÓn. V× vËy:

+ CÇn ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ cña kinh tÕ Nhµ n¬íc vµ kinh tÕ tËp thÓ, ®Ó kinh tÕ Nhµ n¬íc v¬¬n lªn ®ãng vai trß chñ ®¹o, cïng víi kinh tÕ tËp thÓ ngµy cµng trë thµnh nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.

+ KhuyÕn khÝch vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c chñ thÓ kinh tÕ ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸, dÞch vô trong c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n.

* Më réng ph©n c«ng lao ®éng x• héi nh»m ph¸t triÓn m¹nh mÏ kinh tÕ hµng ho¸, kinh tÕ thÞ tr¬êng, kh¾c phôc t×nh tr¹ng kinh doanh kh«ng ®óng víi ph¸p luËt. Tr¬íc m¾t, cµn tËp trung më réng quan hÖ hîp t¸c víi n¬íc ngoµi nh»m g¾n ph©n c«ng lao ®éng trong n¬íc víi ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ.

+ TiÕp tôc ph¸t triÓn thÞ tr¬êng hµng ho¸, dÞch vô, thÞ tr¬êng søc lao ®éng, thÞ tr¬êng vèn, thÞ tr¬êng c«ng nghÖ, thÞ tr¬êng chøng kho¸n...

* Ph¸t triÓn c«ng t¸c nghiªn cøu, øng dông khoa häc vµ c«ng nghÖ, ®Èy m¹nh CNH-H§H.

§Ó ®øng v÷ng trong c¹nh tranh, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¸t triÓn c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc vµ øng dông khoa häc - c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Muèn vËy, c¸c c¬ së s¶n xuÊt, c¸c doanh nghiÖp ph¶i th¬êng xuyªn ®æi míi c«ng nghÖ, c¶i tiÕn kü thuËt, øng dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc - c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña thÕ giíi, t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l¬îng tèt, gi¸ thµnh h¹, mÉu m• vµ chñng lo¹i phong phó.

* Gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, hoµn thiÖn hÖ thèng luËt ph¸p, ®æi míi c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÒn tÖ, gi¸ c¶:

+ Gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ lµ gi÷ v÷ng sù l•nh ®¹o cña §¶ng, vai trß qu¶n lý cña Nhµ n¬íc vµ quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n. Nhµ n¬íc cÇn h¹n chÕ tíi møc thÊp nhÊt sù can thiÖp trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, lµm tèt chøc n¨ng t¹o m«i tr¬êng, dÉn d¾t, hç trî nh÷ng yÕu tè cÇn thiÕt ®Ó kÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp.

+ HÖ thèng ph¸t triÓn ®ång bé lµ c«ng cô quan träng ®Ó qu¶n lý nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn.

+ §èi míi chÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÒn tÖ, gi¸ c¶ nh»m thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn.

* X©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ®iÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m«, ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ vµ c¸c nhµ kinh doanh giái:

+HÖ thèng ®iÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m« ph¶i ®¬îc kiÖn toµn phï hîp víi nhu cÇu kinh tÕ thÞ tr¬êng ®Þnh h-íng XHCN.

+ §µo t¹o ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ vµ c¸c nhµ kinh doanh giái ph¶i phï hîp víi môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ trong thêi kú míi. §éi ngò nµy ph¶i cã n¨ng lùc chuyªn m«n giái, ®¸p øng ®¬îc yªu cÇu cña c¬ chÕ thÞ tr¬êng.

* Thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cã lîi Ých cho ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr¬êng ®Þnh h¬íng XHCN:

Thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ lµ ®a ph¬¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i trªn nguyªn t¾c ®«i bªn cïng cã lîi. C¶i tiÕn c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ, thu hót réng r•i nguån vèn vµ ®Çu t¬ n¬íc ngoµi vµo ViÖt Nam ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ.

C©u 48: Vai trß cña Nhµ n¬íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng ®Þnh h¬íng XHCN ë ViÖt Nam vµ c¸c c«ng cô qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh tÕ ®ã?

Tr¶ lêi: 1. Vai trß cña Nhµ n¬íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng XHCN ë ViÖt Nam

Nhµ n¬íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng ®Þnh h¬íng XHCN ë n¬íc ta lµ Nhµ n¬íc cña d©n, do d©n vµ v× d©n, cã nhiÖm vô qu¶n lý ®Êt n¬íc vÒ mÆt kinh tÕ, chÝnh trÞ, x• héi. Vai trß cña Nhµ n¬íc ®¬îc thùc hiÖn chñ yÕu ë nh÷ng ®iÓm sau:

* Th«ng qua t¸c ®éng ®èi víi nÒn kinh tÕ, Nhµ n¬íc, mét mÆt kiÓm so¸t vµ hç trî sù ph¸t triÓn cña b¶n th©n nÒn kinh tÕ, mÆt kh¸c ®iÒu chØnh c¬ cÊu vµ thóc ®Èy tiÕn bé x• héi.

* C¬ chÕ t¸c ®éng cña Nhµ n¬íc vµo nÒn kinh tÕ víi t¬ c¸ch lµ:

+ Ng¬êi lËp kÕ ho¹ch, Nhµ n¬íc t¸c ®éng mét c¸ch trùc tiÕp vµo ph¬¬ng h¬íng ®Çu t¬ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, coi thÞ tr¬êng lµ kÕ ho¹ch ho¸ cÊp vÜ m« cña Nhµ n¬íc.

+Ng¬êi ®iÒu chØnh, Nhµ n¬íc t¸c ®éng vµo c¶ hai lÜnh vùc lµ kinh tÕ vµ x• héi.

+ Ng¬êi ®Çu t¬ kinh doanh, Nhµ n¬íc trùc tiÕp tham gia vµo kinh doanh trong mét sè lÜnh vùc s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ dÞch vô c«ng céng, b¶o ®¶m ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng.

* §Æc ®iÓm vÒ sù qu¶n lý nÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng ë n¬íc ta lµ:

+ VÒ chÝnh trÞ, cã §¶ng l•nh ®¹o vµ Nhµ n¬íc lµ Nhµ n¬íc ph¸p quyÒn XHCN;

+ VÒ kinh tÕ, nÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng cã c¬ cÊu nhiÒu thµnh phÇn, trong ®ã kinh tÕ Nhµ n¬íc gi÷ vai trß chñ ®¹o, kinh tÕ Nhµ n¬íc cïng víi kinh tÕ tËp thÓ lµ nÒn t¶ng cña nÒn kinh tÕ;

+ VÒ môc tiªu, Nhµ n¬íc qu¶n lý nÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng nh»m gi¶i phãng ng¬êi lao ®éng khái ¸p bøc bãc lét, mang l¹i cho hä mét cuéc sèng Êm no, h¹nh phóc.

2. C¸c c«ng cô qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng ®Þnh h¬íng XHCN

* Sö dông c«ng cô kÕ ho¹ch trong khung khæ thÓ chÕ thÞ tr¬êng ®Ó qu¶n lý nÒn kinh tÕ. §©y lµ sù vËn dông quy luËt ph¸t triÓn cã kÕ ho¹ch ®Ó ®iÒu tiÕt t¸c ®éng cña c¸c quy luËt thÞ tr¬êng.

* Sö dông kinh tÕ Nhµ n¬íc vµ kinh tÕ tËp thÓ ®Ó ®Þnh h¬íng, dÉn d¾t nÒn kinh tÕ. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ nµy cã vai trß më ®¬êng vµ hç trî c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn, thóc ®Èy sù t¨ng tr-ëng nhanh vµ l©u dµi cña nÒn kinh tÕ.

* X©y dùng vµ sö dông hÖ thèng ph¸p luËt ®ång bé nh»m ®iÒu tiÕt c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ph¸t triÓn theo nguyªn t¾c thÞ tr¬êng vµ ®Þnh h¬íng XHCN.

* Sö dông c¸c c«ng cô tµi chÝnh, chñ yÕu lµ thu, chi ng©n s¸ch Nhµ n¬íc. ChÝnh s¸ch thuÕ ph¶i phï hîp, t¹o ®iÒu kiÖn vµ kÝch thÝch ®Çu t¬ ph¸t triÓn c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc kinh tÕ. Ng©n s¸ch Nhµ n¬íc lµ c«ng cô rÊt quan träng ®Ó t¸c ®éng vµo nÒn kinh tÕ nh»m thùc hiÖn môc tiªu t¨ng tr¬ëng vµ c«ng b»ng x• héi.

* Sö dông c¸c c«ng cô tiÒn tÖ: b»ng c«ng cô tiÒn tÖ nh¬ l•i suÊt, t¨ng gi¸, dù tr÷ b¾t buéc, mua b¸n tr¸i phiÕu, Nhµ n¬íc cã thÓ th¾t chÆt hay níi láng cung øng tiÒn tÖ, kiÒm chÕ l¹m ph¸t ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ theo c¸c môc tiªu vÜ m« ®• ®Þnh.

* Sö dông c¸c c«ng cô ®iÒu tiÕt kinh tÕ ®èi ngo¹i: Nhµ n¬íc sö dông nhiÒu c«ng cô, trong ®ã chñ yÕu lµ thuÕ xuÊt - nhËp khÈu, h¹n ng¹ch (quota), tû gi¸ hèi ®o¸i, b¶o ®¶m tÝn dông xuÊt khÈu, trî cÊp xuÊt khÈu, v.v... Th«ng qua c¸c c«ng cô nµy, Nhµ n¬íc cã thÓ thùc hiÖn chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, ®ång thêi b¶o hé mét c¸ch hîp lý nÒn s¶n xuÊt néi ®Þa, n©ng cao søc c¹nh tranh cña hµng ViÖt Nam...

C©u 49: B¶n chÊt, chøc n¨ng vµ vai trß cña tµi chÝnh?

Tr¶ lêi: 1. Kh¸i niÖm tµi chÝnh

Tµi chÝnh: lµ hÖ thèng quan hÖ kinh tÕ trong lÜnh vùc ph©n phèi, biÓu hiÖn ë viÖc h×nh thµnh, ph©n phèi vµ sö dông mét c¸ch cã kÕ ho¹ch c¸c quü tiÒn tÖ tËp trung vµ kh«ng tËp trung trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, nh»m ®¶m b¶o ph¸t triÓn kinh tÕ vµ n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n.

2. B¶n chÊt cña tµi chÝnh

B¶n chÊt cña tµi chÝnh trong thêi kú qu¸ ®é ë n¬íc ta ®¬îc biÓu hiÖn th«ng qua c¸c nhãm quan hÖ sau ®©y:

* Nhãm c¸c quan hÖ tµi chÝnh gi÷a c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc x• héi, d©n c¬ víi Nhµ n¬íc. Nhãm quan hÖ nµy ph¶n ¸nh qóa tr×nh tËp trung cña c¶ d¬íi h×nh thøc tiÒn tÖ, ®¶m b¶o cho c¸c ho¹t ®éng cña Nhµ n¬íc.

* Nhãm c¸c quan hÖ tµi chÝnh gi÷a c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc x• héi, d©n c¬ víi hÖ thèng Ng©n hµng. HÖ thèng Ng©n hµng, tæ chøc tÝn dông Nhµ n¬íc trong thêi kú qóa ®é sÏ t¹o ®µ cho viÖc ph¸t triÓn m¹nh mèi quan hÖ tµi chÝnh gi÷a c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc x• héi vµ d©n c¬ víi Ng©n hµng.

* Nhãm c¸c quan hÖ tµi chÝnh gi÷a c¸c chñ thÓ kinh tÕ víi nhau trong nÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng ®Þnh h-íng CHXN. C¸c quan hÖ nµy ngµy cµng ®¬îc sö dông nh»m ph¸t huy tèi ®a mäi nguån lùc tµi chÝnh trong x• héi.

* Nhãm c¸c quan hÖ tµi chÝnh trong néi bé mçi chñ thÓ (doanh nghiÖp, tæ chøc x• héi, d©n c¬...). BiÓu hiÖn cña c¸c quan hÖ nµy lµ sù chuyÓn dÞch gi¸ trÞ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña mçi tæ chøc.

Nh¬ vËy, b¶n chÊt cña tµi chÝnh trong thåi kú qu¸ ®é ë n¬íc ta ®¬îc biÓu hiÖn ë b¶n chÊt cña Nhµ n¬íc vµ nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸.

3. Chøc n¨ng cña tµi chÝnh

* Tµi chÝnh cã hai chøc n¨ng c¬ b¶n lµ ph©n phèi vµ gi¸m ®èc.

+ Chøc n¨ng ph©n phèi cña tµi chÝnh: lµ sù ph©n phèi tæng s¶n phÈm quèc d©n (GNP) theo nh÷ng tû lÖ vµ xu h¬íng nhÊt ®Þnh cho tÝch luü vµ tiªu dïng, nh»m tÝch tô vµ tËp trung vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ vµ tho¶ m•n c¸c nhu cÇu cña Nhµ n¬íc, x• héi vµ c¸ nh©n. Ph©n phèi cña tµi chÝnh kh«ng ®¬n thuÇn lµ qu¸ tr×nh ph©n phèi c¸c kÕt qu¶ ë ®Çu ra cña s¶n xuÊt mµ ®iÒu quan träng h¬n lµ huy ®éng vµ thu hót mäi nguån vèn trong n¬íc vµ ngoµi n¬íc ®Ó ph©n phèi cho ®Çu t¬ ph¸t triÓn kinh tÕ

+ Chøc n¨ng gi¸m ®èc cña tµi chÝnh. BiÓu hiÖn ë chç tµi chÝnh cã vai trß nh¬ ng¬êi gi¸m s¸t, ®«n ®èc t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh tÕ. C¬ së cña chøc n¨ng gi¸m ®èc lµ sù thèng nhÊt gi÷a vËn ®éng cña c¸c qòy tiÒn tÖ, ng¬êi ta cã thÓ biÕt ®¬îc t×nh h×nh ho¹t ®éng ®ã cã ®Ó gi¶i ph¸p ®iÒu chØnh.

* hai chøc n¨ng ph©n phèi chÆt chÏ víi nhau. th«ng qua ph©n phèi ®Ó kiÓm tra, ®ång thêi th«ng qua kiÓm tra ®Ó ph©n phèi ®óng ®èi t¬îng.

4. Vai trß cña tµi chÝnh.

Trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH, tµi chÝnh cã vai trß to lín nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ - x• héi cña ®Êt n¬íc.

* T¹o m«i tr¬êng vµ ®iÒu kiÖn ®Ó huy ®éng, ph©n phèi vèn ®óng ®Þnh h¬íng, thóc ®Èy t¨ng tr¬ëng kinh tÕ nhanh, bÒn v÷ng.

* Tµi chÝnh lµ c«ng cô chñ yÕu huy ®éng vµ ph©n phèi hîp lý cho nÒn kinh tÕ quèc d©n, th«ng qua thuÕ kho¸n, tÝn dông Nhµ n¬íc vµ th«ng qua quü b¶o hiÓm, tÝn dông, Ng©n hµng...

* Tµi chÝnh lµ c«ng cô trô cét ®Ó thùc hiÖn kiÓm kª, kiÓm so¸t nÒn kinh tÕ, ®Ó Nhµ n¬íc gi÷ æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, can thiÖp vµo thÞ tr¬êng, ®Þnh h¬íng ph¸t triÓn cho nÒn kinh tÕ.

Tra lêi: 1. B¶n chÊt cña tÝn dông

* TÝn dông: lµ h×nh thøc vËn ®éng cña vèn cho vay. §ã chÝnh lµ quan hÖ tiÒn tÖ gi÷a ng¬êi ®i vay vµ ng¬êi cho vay, tøc lµ gi÷ chñ thÓ sö dông vèn nhµn rçi vµ chñ thÎ së h÷u vèn. Quan hÖ tÝn dông chØ lµ quan hÖ ph©n phèi l¹i.

* Nguyªn t¾c cña tÝn dông lµ tÝnh hoµn tr¶ vµ cã kú h¹n. Ng¬êi ®i vay khi ®Õn kú h¹n, ph¶i hoµn tr¶ cho ng¬êi vay c¶ vèn gèc vµ lîi tøc vèn.

* Quan hÖ tÝn dông trong thêi kú qóa ®é lªn CNXH ph¶n ¸nh hÖ thèng lîi Ých cña nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. C¸c quan hÖ tÝn dông nµy võa hîp t¸c, võa c¹nh tranh víi nhau trong nÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng, ®Þnh h¬íng XHCN, do vËy, ®ßi hái quan hÖ tÝn dông Nhµ n¬íc ph¶i kh«ng ngõng lín m¹nh ®Ó ®¶m nhiÖm vai trß chñ ®¹o trong quan hÖ tÝn dông toµn x• héi.

* C¸c h×nh thøc cña tÝn dông:

+ TÝn dông th¬¬ng m¹i: lµ viÖc b¸n hµng ho¸ hoÆc cung cÊp dÞch vô b»ng c¸ch cho chÞu tiÒn víi kú h¹n nhÊt ®Þnh vµ lîi tøc nhÊt ®Þnh.

+ Ngoµi h×nh thøc tÝn dông chñ yÕu nãi trªn, cßn cã mét sè h×nh thøc tÝn dông kh¸c nh¬: tÝn dông Nhµ n¬íc, tÝn dông tËp thÓ, tÝn dông tiªu dïng, tÝn dông häc ®¬êng...

2. Chøc n¨ng cña tÝn dông

* Chøc n¨ng ph©n phèi cña tÝn dông ®¬îc thùc hiÖn th«ng qua ph©n phèi l¹i vèn. Chøc n¨ng ph©n phèi cña tÝn dông dùa trªn c¬ së tù nguyÖn theo nguyªn t¾c hoµn tr¶ vµ cã hiÖu qu¶.

* Chøc n¨ng gi¸m ®èc thÓ hiÖn ë chç th«ng qua quan hÖ tÝn dông, cã thÓ kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. Chøc n¨ng nµy cã liªn quan ®Õn ®Æc ®iÓm cña tÝn dông lµ quyÒn së h÷u t¸ch rêi quyÒn sö dông vèn.

3. Vai trß cña tÝn dông

* Gèp phÇn quan träng trong viÖc huy ®éng vµ ph©n phèi l¹i vèn nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ, ®iÒu hoµ l¬u th«ng tiÒn tÖ nh»m ph¸t triÓn s¶n xuÊt, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n vµ gãp phÇn kh¾c phôc l¹m ph¸t tiÒn tÖ.

* Gãp phÇn cung cÊp l¬îng vèn cho c¸c doanh nghiÖp,tõ ®ã t¨ng quy m« s¶n xuÊt kinh doanh, ®æi míi thiÕt bÞ, ¸p dông tiÕn bé khoa häc - kü thuËt vµ c«ng nghÖ míi, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ chÊt l¬îng s¶n phÈm, t¹o kh¶ n¨ng ®Çu t¬ vµo c¸c c«ng tr×nh lín, thóc ®Èy LLSX ph¸t triÓn.

* Gãp phÇn h×nh thµnh, ®iÒu chØnh vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h¬íng CNH-H§H.

* Gãp phÇn thóc ®Èy më réng mèi quan hÖ giao l¬u tiÒn tÖ n¬íc ta víi c¸c n¬íc trªn thÕ giíi.

* Trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH, th«ng qua ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr¬êng , hÖ thèng Ng©n hµng cã vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ - x• héi.

+ §iÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m«, th«ng qua viÖc n¾m tÝnh h×nh kinh tÕ nãi chung, ph¸t hiÖn nh÷ng biÓu hiÖn mÊt c©n ®èi trong nÒn kinh tÕ quèc d©n ®Ó ®iÒu tiÕt quy m« tÝn dông vµ l¬îng cung cÊp tiÒn tÖ;

+ Gi¸m ®èc cña Ng©n hµng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu th«ng qua viÖc cho vay vèn, më réng tÝn dông Ng©n hµng;

+ Qu¶n lý ngo¹i hèi (thu hót tiÒn göi ngo¹i tÖ, tËp trung ngo¹i hèi, gi÷ v÷ng sù c©n ®èi thu - chi ngo¹i hèi, sö dông tèt ngo¹i hèi...)

+ Ng©n hµng Nhµ n¬íc ViÖt Nam hay Ng©n hµng trung ¬¬ng cã nhiÖm vô qu¶n lý Nhµ n¬íc vÒ tiÒn tÖ vµ ho¹t ®éng Ng©n hµng nh»m æn ®Þnh tiÒn tÖ, ®Ò xuÊt chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ hÖ th«ng tiÒn tÖ cña ®Êt n¬íc, hç trî cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ quèc d©n.

+ Ng©n hµng th¬¬ng m¹i: lµ Ng©n hµng chñ yÕu thu hót tiÒn vèn ng¾n h¹n, trung h¹n vµ cung cÊp c¸c dÞch vô Ng©n hµng cho c¸c doanh nghiÖp vµ d©n c¬. Ng©n hµng th¬¬ng m¹i ë n¬íc ta bao gåm: Ng©n hµng th¬¬ng m¹i së h÷u Nhµ n¬íc, Ng©n hµng th¬¬ng m¹i cæ phÇn, Ng©n hµng th¬¬ng m¹i t¬ nhan vµ Ng©n hµng th¬¬ng m¹i n¬íc ngoµi.

* Chøc n¨ng:

+ Ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Nhµ n¬íc cã môc tiªu nh»m æn ®Þnh søc mua cña ®ång tiÒn, gãp phÇn ®¶m b¶o an toµn ho¹t ®éng cña hÖ thèng c¸c tæ chøc tÝn dông vµ cuèi cïng gãp phÇn thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ vÜ m«.

* NhiÖm vô:

+ X©y dùng c¸c dù ¸n luËt, c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ tiÒn tÖ, tÝn dông, ngo¹i hèi ®Ó tr×nh c¸c cÊp cã thÈm quyÒn phª chuÈn. Tæ chøc thùc hiÖn vµ kiÓm tra thùc hiÖn c¸c hÖ thèng v¨n b¶n ®ã;

+ Tæ chøc in, ®óc vµ b¶o qu¶n tiÒn dù tr÷ ph¸t hµnh. Qu¶n lý l¬u th«ng tiÒn tÖ va thùc hiÖn nghiÖp vô ph¸t hµnh tiÒn tÖ;

+ Thùc hiÖn vai trß Ng©n hµng cña c¸c Ng©n hµng kinh doanh vµ c¸c tæ chøc tÝn dông. NhËn göi cho vay ®èi víi kho b¹c Nhµ n¬íc;

+ C«ng bè l•i suÊt tiÒn göi vµ tiÒn vay (khung l•i suÊt), tû gi¸ hèi ®o¸i ®ång ViÖt Nam víi c¸c ngo¹i tÖ m¹nh;

+ Tæ chøc ®µo t¹o nghiÖp vô kü thuËt cho c¸n bé, c«ng chøc cña ngµnh;

+ Thùc hiÖn lµ vai trß Ng©n hµng quèc gia, Ng©n hµng Nhµ n¬íc ®¹i diÖn cho quèc gia t¹i c¸c tæ chøc tiÒn tÖ, tÝn dông quèc tÕ, ký kÕt c¸c ®iÒu ¬íc quèc tÕ vÒ tiÒn tÖ, tÝn dông, thµnh to¸n ngo¹i hèi, thùc hiÖn nghiÖp vô hèi ®o¸i, kinh doanh ngo¹i hèi trªn thÞ tr¬êng quèc tÕ.

* Ng©n hµng th¬¬ng m¹i cã chøc n¨ng kinh doanh tiÒn tÖ, ®ã lµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh vµ lµm dÞch vô tiÒn tÖ. C¸c Ng©n hµng th¬¬ng m¹i ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c tù chñ tµi chÝnh, h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp.

*Ho¹t ®éng cña Ng©n hµng th¬¬ng m¹i th«ng qua ba nghiÖp vô chñ yÕu lµ: huy ®éng vèn, cho vay vèn, dÞch vô thanh to¸n ng©n quü.

+ NghiÖp vô huy ®éng vèn lµ nghiÖp vô t¹o lËp nguån vèn ®Ó cho vay. Vèn huy ®éng Ng©n hµng bao gåm: vèn tiÒn tÖ, vèn huy ®éng, vèn tiÕp nhËn, vèn ®i vay.

+ NghiÖp vô cho vay vèn ®¬îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc xem xÐt ®iÒu kiÖn vay, môc ®Ých sö dông tiÒn vay, h×nh thøc vay, sè tiÒn vay, thêi h¹n vay, l•i suÊt, h×nh thøc b¶o ®¶m, gi¸ trÞ tµi s¶n b¶o ®¶m, ph¬¬ng thøc tr¶ nî.

+ NghiÖp vô thanh to¸n ®¬îc thùc hiÖn trªn c¬ së uû nhiÖm cña kh¸ch hµng trong c¸c kh©u thanh to¸n, gi÷ hé, ®ßi nî... th«ng qua c¸c ho¹t ®éng chuyÓn tiÒn, thanh to¸n chøng tõ vµ ph¸t hµnh chøng kho¸n.

Tr¶ lêi: 1. Kh¸i niÖm l¬u th«ng tiÒn tÖ

TiÒn tÖ lµ s¶n phÈm cña sù ph¸t triÓn l©u dµi s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸. TiÒn tÖ lµ hµng ho¸ ®Æc biÖt ®ãng vai trß vËt ngang gi¸ chung cho tÊt c¶ c¸c hµng ho¸. Trao ®æi hµng ho¸ lÊy tiÒn lµm m«i giíi lµ sù thèng nhÊt lµm qu¸ tr×nh l¬u th«ng hµng ho¸ vµ l¬u th«ng tiÒn tÖ. L¬u th«ng tiÒn tÖ kh«ng chØ phôc vô l¬u th«ng hµng ho¸ vµ thanh to¸n c¸c dÞch vô, mµ cßn ph¶i ®¸p øng nhu cÇu l¬u th«ng c¸c chøng kho¸n, trong viÖc mua - b¸n c¸c hîp ®ång tû gi¸ hèi ®o¸i. V× vËy, viÖc x¸c ®Þnh khèi l¬îng tiÒn tÖ cÇn thiÕt cho viÖc l¬u th«ng ®¬îc tÝnh to¸n mét c¸ch kü l¬ìng.

2. Vai trß cña l¬u th«ng tiÒn tÖ ë n¬íc ta hiÖn nay.

*L¬u th«ng tiÒn tÖ lµ ®iÒu kiÖn quan träng b¶o ®¶m cho t¸i s¶n xuÊt x• héi ®¬îc thuËn lîi.

3.§Æc ®iÓm cña l¬u th«ng tiÒn tÖ ë n¬íc ta hiÖn nay.

.§Æc ®iÓm cña l¬u th«ng tiÒn tÖ ë n¬íc ta hiÖn nay lµ nh÷ng quan hÖ Êy ®ang n»m trong qu¸ tr×nh chuyÓn tõ nÒn KT mang nÆng tÝnh chÊt hiÖn vËt, vËn hµnh theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch tËp trung sang nÒn KT thÞ tr¬êng ®Þnh h¬íng XHCN. Cô thÓ lµ:

*Quan hÖ tiÒn tÖ vµ l¬u th«ng tiÒn tÖ tõ chç mang tÝnh cÊp ph¸t, kh«ng æn ®Þnh,l¹m ph¸t cao chuyÓn sang vèn kinh doanh tiÒn tÖ, gi¶m møc l¹m ph¸t, cñng cè søc m¹nh cña ®ång tiÒn VN, tõng b¬íc trë thµnh ®ång tiÒn cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi.

*Quan hÖ tiÒn tÖ vµ l¬u th«ng tiÒn tÖ tõ chç hÇu nh¬ chØ lµ ho¹t ®éng th«ng qua ®ång tiÒn cña hÖ thèng ng©n hµng Nhµ n¬íc chuyÓn sang nhiÒu h×nh thøc tæ chøc ng©n hµng thuéc c¸c thµnh phµn KT kh¸c nhau.

*Ng©n hµng tõ chç lµ Ng©n hµng mét cÊp vµ t«Ng©n hµng t¹i nh¬ mét c¬ quan cÊp ph¸t quèc gia chuyÓn thµnh hÖ thèng ng©n hµng hai cÊp lµ ng©n hµng TW g¾n víi chøc n¨ng qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n¬íc lµ ng©n hµng kinh doanh, g¾n víi chøc n¨ng cña lý vi m« cña c¸c doanh nghiÖp.

*Quan hÖ tiÒn tÖ vµ l¬u th«ng tiÒn tÖ tõ chç mang tÝnh "khÐp kÝn" trong n¬íc chuyÓn sang ho¹t ®éng theo c¬ chÕ "më", héi nhËp khu vùc vµ TG.

Tr¶ lêi:1.B¶n chÊt cña vai trß lîi Ých KT

*B¶n chÊt cña lîi Ých KT

+Mçi mét h×nh th¸i KT -XH ®Òu bao gåm c¶ hÖ thèng lîi Ých phøc t¹p. Trong hÖ thèng lîi Ých phøc t¹p ®ã, lîi Ých KT cã ý nghi÷a quyÕt ®Þnh nhÊt.

+C¸c lîi Ých KT ®¬îc quy ®Þnh bëi QHSX cña mçi chÕ ®é x• héi, trong ®ã QH s¬ h÷u ®èi víi TLSX cã vai trß chi phèi hÖ thèng lîi Ých KT

Nh¬ vËy,lîi Ých KT lµ nh÷ng quan hÖ KT ph¶n ¸nh nh÷ng nhu cÇu, nh÷ng ®éng c¬ kh¸ch quan vÒ ho¹t ®éng cña c¸c giai cÊp,nh÷ng nhãm x• héi hay tõng ng¬êi L§ riªng biÖt, do QHSX quyÕt ®Þnh.

*Vai trß cña lîi Ých KT

+Lîi Ých KT cã vai trß hÕt søc quan träng nã lµ ®éng lùc thóc ®Èy ho¹t ®éng KT cña con ng¬êi, bëi v×, nã g¾n liÒn víi nhu cÇu vËt chÊt, nh»m ®¸p øng nhu cÇu vËt chÊt, lµ nhu cÇu ®Çu tiªn cho sù tån t¹i ph¸t triÓn cña con ng¬êi vµ x• héi. Lîi Ých KT ®¬îc ®¸p øng sÏ t¹o tiÒn ®Ò ®Ó cho c¸c lîi Ých kh¸c dÔ thùc hiÖn.

+Cã thÓ nãi,mäi nguyªn nh©n suy cho ®Õn cïng ®Òu do ®éng lùc KT.Song kh«ng cã nghÜa lµ chóng ta h¹ thÊp vai trß cña c¸clîi Ých kh¸c nh¬: ChÝnh trÞ, t¬ t¬ëng, v¨n ho¸ - x• héi vµ cÇn ph¶i chó träng ®Õn c¶ lîi Ých nãi trªn.

*Trong hÖ thèng lîi Ých KT ( lîi Ých c¸ nh©n, tËp thÓ vµ x• héi), lîi Ých c¸ nh©n lµ ®éng lùc trùc tiÕp, m¹nh mÏ nhÊt thóc ®Èy c¸c chñ thÓ tham gia tÝch cùc vµo c¸c ho¹t ®éng KT -XH. Bëi v×, lîi Ých c¸ nh©n ¶nh h¬ëng trùc tiÕp tíi tr¸ch nhiÖm, nhiÖt t×nh, tÝch cùc vµ s¸ng t¹o cña ng¬êi L§. Lîi Ých x• héi cã tÝnh chÊt bao trïm, xÐt vÒ l©u dµi, lîi Ých nµy ®ãng vai trß chñ ®¹o, thÓ hiÖn râ nh÷ng môc ®Ých vµ sù tiÕn bé cña XH. ®ång thêi nã còng bao qu¸t nh÷ng lîi Ých KT c¨n b¶n cña tËp thÓ ng¬êi L§ vµ cña mçi thµnh viªn trong x• héi. NÕu kh«ng cã lîi Ých toµn d©n th× còng kh«ng cã ®¬îc lîi Ých c¨n b¶n cña c¸ nh©n vµ tËp thÓ. NÕu kh«ng chó ý ®Õn lîi Ých c¸ nh©n th× kh«ng thÓ thùc hiÖn ®Çy ®ñ nhÊt lîi Ých KT cña x• héi nãi chung hay tËp thÓ nh÷ng ng¬êi L§ nãi riªng.

*ë n¬íc ta hiÖn nay, viÖc vËn dông ®óng ®¾n c¸c lîi Ých KT lµ nh»m khai th¸c tiÒm n¨ng to lín cña c¸c thµnh viªn trong x• héi, t¹o thµnh ®éng lùc m¹nh mÏ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn KT Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn sù kÕt hîp c¸c lîi Ých KT, cÇn nhËn thøc râ c¸c lîi Ých c¸ nh©n lµ ®éng lùc trùc tiÕp, m¹nh mÏ nhÊt ®Ó cã chÝnh s¸ch ®óng ®¾n nh»m l«i cuèn mäi ng¬êi tham gia x©y dùng KT.

*Trong c¸c lîi Ých KT c¬ b¶n, chóng ta kh«ng lo¹i trõ nh÷ng m©u thuÉn cña chóng, còng nh¬ nh÷ng m©u thuÉn trong ph¹m vi mçi nhãm lîi Ých. Nhµ n¬íc cÇn ph¸t hiÖn kÞp thêi,kh¾c phôc, gi¶i quyÕt m©u thuÉn ®ã th«ng qua viÖc ®Ò ra chÝnh s¸ch cã c¨n cø KH ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt x• héi.

Tr¶ lêi: Trong thêi kú qu¸ ®é, quan hÖ ph©n phèi cã tÝnh chÊt ®a d¹ng. Do ®ã, c¸c nguyªn t¾c ph©n phèi chñ yÕu hiÖn nay ë n¬íc ta lµ:

+ Ph©n phèi theo lao ®éng: lµ nguyªn t¾c ph©n phèi thu nhËp cho ng¬êi lao ®éng dùa vµo sè l¬îng vµ chÊt l¬îng lao ®éng mµ mçi ng¬êi ®• ®ãng gãp cho x• héi, kh«ng ph©n biÖt giíi tÝnh, t«n gi¸o, d©n téc vµ tuæi t¸c.

+ §èi vÝ n¬íc ta hiÖn nay, h×nh thøc ph©n phèi theo lao ®éng lµ nguyªn t¾c chñ yÕu, thÝch hîp nhÊt ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t¬ liÖu s¶n xuÊt. Ph©n phèi theo lao ®éng lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan trong thêi kú qóa ®é bëi v×:

Do dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u vÒ TLSX, nªn tÊt c¶ mäi ng¬êi ®Òu cã quyÒn vµ nghÜa vô lao ®éng nh¬ nhau:

+ Yªu cÇu cña nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng: viÖc tr¶ c«ng theo lao ®éng ph¶i c¨n cø vµo sè l¬îng vµ chÊt l¬îng lao ®éng cña mèi ng¬êi, ph¶i tr¶ c«ng b»ng cho lao ®éng ngang nhau, tr¶ c«ng kh¸c nhau cho lao ®éng kh¸c nhau. Trong ®iÒu kiÖn kh¸c nhau, lao ®éng nh¬ nhau cã thÓ ph¶i tr¶ c«ng kh¸c nhau, hoÆc lao ®éng kh¸c nhau cã thÓ tr¶ c«ng b»ng nhau.

+ T¸c dông cña nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng: ®¸p øng ®¬îc nh÷ng ®ßi hái cÊp b¸ch cña sù c«ng b»ng x• héi; ®ång thêi khuyÕn khÝch ng¬êi lao ®éng ®i s©u vµo chyªn m«n, lµm cho ®éi ngò nh÷ng ng¬êi lao ®éng lµnh nghÒ ngµy cµng ®«ng ®¶o. Nã t¹o ®iÒu kiÖn æn ®Þnh trong c¶ n¬íc viÖc ph©n bè vµ sö dông nguån lùc lao ®éng ®¬îc æn ®Þnh trong c¶ n¬íc, gãp phÇn gi¸o dôc quan ®iÓm vÒ th¸i ®é vµ kû luËt lao ®éng ®èi víi mçi thµnh viªn x• héi, lµm cho ng¬êi lao ®éng ra søc s¶n xuÊt vµ quan t©m ®Õn kÕt qu¶ lao ®éng cña m×nh.

H×nh thøc nµy ®¬îc ¸p dông lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu nh»m kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh cña nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. Thùc hiÖn nguyªn t¾c nµy cã t¸c dông:

+ Gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn con ng¬êi toµn diÖn trong CNXH, v× ®ã lµ nh÷n ®iÒu kiÖn vËt chÊt,tinh thÇn nh»m tho¶ m•n nhu cÇu ®a d¹ng, phong phó cña con ng¬êi.

Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, ph©n phèi theo lao ®éng lµ c¬ b¶n, chñ yÕu, cßn ph©n phèi qua quü phóc lîi chØ cã t¸c dông bæ sung.

+ Ph©n phèi theo vèn: lµ nguyªn t¾c ph©n phèi thu nhËp dùa trªn c¬ së së h÷u gi¸ trÞ tµi s¶n hay vèn ®ãng gãp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.

+ Víi c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, cßn nhiÒu h×nh thøc së h÷u vÒ TLSX vµ nhiÒu h×nh thøc s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau (doanh nghiÖp Nhµ n¬íc, doanh nghiÖp t¬ nh©n, c«ng ty TNHH, c«ng ty cæ phÇn, hîp t¸c x•...) nªn tÊt yÕu ph¶i ph©n phèi theo vèn.

+ §Ó sö dông c¸c nguån vèn nhµn rçi trong d©n vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, cÇn t¹o nªn mäi ®iÒu kiÖn cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ yªn t©m m¹nh d¹n bá vèn vµo ®Çu t¬ s¶n xuÊt kinh doanh. Víi quan ®iÓm ®ã, ph¶i xem xÐt viÖc ph©n phèi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ theo tµi s¶n cña mçi c¸ nh©n ®ãng gãp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x• héi d¬íi h×nh thøc "lîi tøc", "lîi nhuËn" lµ mét h×nh thøc ph©n phèi hîp lý vµ ®¬îc ph¸p luËt b¶o vÖ thu nhËp hîp ph¸p ®ã.

C©u 55: C¸c h×nh thøc thu thËp vµ nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó tõng b¬íc thùc hiÖn c«ng b»ng x• héi trong ph©n phèi thu nhËp ë n¬íc ta hiÖn nay?

Tr¶ lêi: 1.C¸c h×nh thøc thu thËp.

* TiÒn l¬¬ng, tiÒn c«ng:

+ TiÒn l¬¬ng: lµ h×nh thøc biÓu hiÖn chñ yÕu cña nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. Thùc chÊt cña tiÒn l¬¬ng lµ phÇn thu nhËp quèc d©n dïng ®Ó ph©n phèi cho ng¬êi lao ®éng d¬íi h×nh thøc tiÒn tÖ, c¨n cø vµo sè l¬îng vµ chÊt l¬îng lao ®éng cña tõng ng¬êi.

+ TiÒn l¬¬ng cã hai h×nh thøc chñ yÕu lµ tiÒn l¬¬ng theo thêi gian va tiÒn l¬¬ng theo s¶n phÈm. Song cÇn ph©n biÖt gi÷a tiÒn l¬¬ng danh nghÜa vµ tiÒn l¬¬ng thùc tÕ. TiÒn l¬¬ng danh nghÜa lµ tiÒn l¬¬ng mµ ng¬êi lao ®éng nhËn ®¬îc d¬íi h×nh thøc tiÒn tÖ. Nã ®¬îc biÓu hiÖn b»ng sè tiÒn nhÊt ®Þnh trong bé phËn thu nhËp quèc d©n dµnh cho tiªu dïng c¸ nh©n, phï hîp víi sè l¬îng vµ chÊt l¬îng lao ®éng mµ hä ®• hao phÝ. Nh¬ng tiÒn l¬¬ng danh nghÜa ch¬a ph¶n ¸nh chÝnh x¸c møc sèng cña ng¬êi lao ®éng. ChØ cã tiÒn l¬¬ng thùc tÕ, tiÒn l¬¬ng ®¬îc biÓu hiÖn b»ng sè l¬îng t¬ liÖu sinh ho¹t vµ dÞch vô mµ ng¬êi lao ®éng ®¬îc sö dông, míi ph¶n ¸nh chÝnh x¸c møc sèng cña ng¬êi lao ®éng. Møc tiÒn l¬¬ng thùc tÕ chØ râ sè l¬îng vËt phÈm tiªu dïng vµ dÞch vô mµ ng¬êi lao ®éng cã thÓ mua ®¬îc b»ng tiÒn l¬¬ng danh nghÜa cña m×nh.

+ Ngoµi tiÒn l¬¬ng, ng¬êi lao ®éng cßn nh©n ®¬îc tiÒn th¬ëng, ®ã lµ phÇn bæ sung tiÒn l¬¬ng ®èi víi ng-êi lµm viÖc cã kÕt qu¶.

+ TiÒn c«ng: lµ h×nh thøc tr¶ c«ng cho ng¬êi lao ®éng trong c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸c ®¬n vÞ t¬ nh©n, c¸ thÓ... ngoµi hÖ thèng do nhµ n¬íc tr¶ l¬¬ng.

* Thu nhËp c¸c quü tiªu dïng c«ng céng:

Ngoµi lao ®éng ngoµi tiÒn l¬¬ng nhËn ®¬îc tõ ph©n phèi theo lao ®éng, cßn ®¬îc nhËn tõ c¸c quü tiªu dïng chung cña x• héi, nh÷ng kho¶n ¬u ®•i nhÊt ®Þnh nh¬: tiÒn trî cÊp, tiÒn b¶o hiÓm vµ c¸c kho¶n chi tr¶ ¬u ®•i kh¸c (häc hµnh, ch÷a bÖnh, th¬ëng thøc v¨n ho¸, nghÖ thuËt...) H×nh thøc thu nhËp nµy lµ mét sù bæ sung cÇn thiÕt vµo tæng thu nhËp cña ng¬êi lao ®éng, trong ®iÒu kiÖn thu nhËp thùc tÕ b»ng lao ®éng cßn ë møc h¹n hÑp vµ khã kh¨n.

* Lîi nhuËn, lîi tøc, lîi tøc cæ phÇn:

§èi víi vèn tù cã cña c¸c doanh nghiÖp còng nh¬ cæ phÇn cña c¸c cæ ®«ng trong c¸c c«ng ty cæ phÇn, sau tõng chu kú s¶n xuÊt kinh doanh, ng¬êi së h÷u nã nhËn ®¬îc thu nhËp d¬íi h×nh thøc lîi nhuËn hay lîi tøc cæ phÇn.

+ §èi víi vèn vay, thu nhËp tõ nguån vèn nµy gäi lµ lîi tøc hay lîi tøc cho vay.

* Thu nhËp tõ kinh tÕ gia ®×nh:

Kinh tÕ gia ®×nh cã vai trß rÊt quan träng, nã lµ lo¹i tæ chøc kinh tÕ ®Æc biÖt. Ho¹t ®éng cña nã dùa vµo sö dông lao ®éng ngoµi giê lµm viÖc ë xÝ nghiÖp, c¬ quan, hîp t¸c x•... V× vËy, thu nhËp tõ kinh tÕ gia ®×nh võa g¾n víi ph©n phèi theo lao ®éng võa g¾n víi ph©n phèi theo tµi s¶n hoÆc vèn.

§Ó tõng b¬íc thùc hiÖn c«ng b»ng x• héi trong ph©n phèi thu nhËp ë n¬íc ta hiÖn nay, cÇn ph¶i thùc hiÖn nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n sau:

*Ph¸t triÓn m¹nh mÏ lùc l¬îng s¶n xuÊt.

Ph¸t triÓn m¹nh mÏ lùc l¬îng s¶n xuÊt ®Ó ph¸t huy mäi tiÒm n¨ng vËt chÊt, tinh thÇn cña ®Êt n¬íc, thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp CNH -H§H ®Êt n¬íc,lµm ra nhiÒu s¶n phÈm chÊt l¬îng cao, chñng lo¹i phong phó. §ã lµ ®iÒu kiÖn vËt chÊt ®Ó thùc hiÖn c«ng b»ng x• héi trong ph©n phèi.

§Ó thùc hiÖn ph©n phèi c«ng b»ng,hîp lý, cÇn cã chÝnh s¸ch ph©n phèi ®¶m b¶o thu nhËp cña ng¬êi L§. G¾n chÆt tiÒn c«ng, tiÒn l¬¬ng víi n¨ng suÊt, chÊt l¬îng vµ hiÖu qu¶ sÏ ®¶m b¶o quan hÖ hîp lý vÒ thu nhËp c¸ nh©n gi÷a c¸c ngµnh nghÒ.

Trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë n¬íc ta,mét mÆt,ph¶i thõa nhËn vÒ sù chªnh lÖch vÒmøc thu nhËp c¸ nh©n, tr¸nh sù ph©n ho¸ x• héi thµnh giai cÊp ®èi lËp,b»ng c¸ch tiÒu tiÕt thu nhËp vµ gi¶i ph¸p qu¶n lý.

*KhuyÕn khÝch lµm giµu hîp ph¸p ®i ®èi víi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.

Nhµ n¬íc khuyÕn khÝch lµ giµu hîp h¸p b»ng c¸ch t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó mäi thµnh phÇn kinh tÕ, mäi c«ng d©n vµ c¸c nhµ ®Çu t¬ më réng ngµnh nghÒ, t¹o viÖc lµm,t¨ng thu nhËp cho ng¬êi L§. §ång thêi, thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ chñ tr¬¬ng, chÝnh s¸ch cña ®¶ng, Nhµ n¬íc ®èi víi vïng s©u, vïng xa, vïng c¨n cø CM...

Bạn đang đọc truyện trên: Truyen247.Pro

Trước Sau

Tags: #alo