(ta część zostanie usunięta w dogodnym czasie)

Nigdy chyba nie ukrywałam, że gdy zaczynałam pisać Piastównę, mój research nie był tak dobry, jakbym sobie tego życzyła. Nie byłam doświadczona i opierałam się szczególnie (w sumie to jedynie) na źródłach polskich w tym książce Jana Dąbrowskiego "Elżbieta Łokietkówna". Wtedy też nie weryfikowałam tych informacji na podstawie źródeł węgierskich i właśnie przez to byłam zmuszona dodać ten wpis.

Prawda jest taka, że polskie źródła wprowadziły mnie w ogromny błąd. Mam tę świadomość od dłuższego czasu i podobne mankamenty chciałam poprawiać dopiero w korekcie, jednak ten błąd będzie mocno kolidował mi z akcją Piastówny, czyli z przygotowaniami do Zjazdu Wyszehradzkiego, który tuż tuż.

Dobra, przestaję się już usprawiedliwiać i przechodzę do sedna.

Myślę, że niektórzy z Was kojarzą rozdział 12 "Wyszehrad" podczas którego odbywa się przeprowadzka Elżbiety i Karola do nowej siedziby. Cóż, nie ukrywam, byłam z niego bardzo dumna, a bogactwo dworu, opisy mocno pobudzały wyobraźnie i wpasowywały mi się w obraz rosnących w siłę Węgier. 

Ocknięcie jednak przyszło, a raczej zapaliła mi się lampka, gdy podczas jednej z rozmów o Ludwiku wyszło, że to on rozbudował dolny zamek w Wyszehradzie. Jeszcze większe zdziwienie mnie ogarnęło, gdy zaczęłam czytać Złotą Królową od Doroty Pająk-Pudy, bo u niej rezydencja w momencie przeprowadzki Eli i Karola, była o wiele skromniejsza i składała się z kilku budynków, a na samym początku, z tego, co kojarzę, apartamenty mieszkalne ulokowane były w kompleksie wieży Salomona. Po tym już stwierdziłam, że jednak jest coś nie tak z tymi faktami i któreś źródła nie są do końca rzetelne. I jak się okazało, tak właśnie było.

[...] zbudował nową wspaniałą rezydencję, ale i to nie w Budzie, tylko w pobliżu niej, w Wyszehradzie, gdzie z dawna znajdował się na szczycie góry, nad Dunajem, w bardzo malowniczym położeniu, stary, obronny zamek. Tutaj to wzniósł Karol Robert okazały, 350 sal obejmujący pałac, niezmiernie bogato urządzony, który wraz z otaczającymi go siedzibami dostojników tworzył istotnie wspaniałą rezydencję..."

Fragment książki: Jan Dąbrowski "ELŻBIETA ŁOKIETKÓWNA"

Ten właśnie fragment nakierował mnie na wersję, którą przyjęłam w Piastównie. Myślałam, no, dlaczego mam nie wierzyć książce, która naprawdę wydaje się rzetelnie napisana. Owszem, można uznać ją za rzetelną w kwestiach polskich i informacji o Elżbiecie, ale trzeba jednak weryfikować w niej nowinki, które opisują węgierskie realia. Zaczęłam to robić, być może zbyt późno, ale człowiek uczy się na błędach i przekonuje się na własnej skórze, by nie ufać ślepo opisom. Trzeba zostawiać sobie ten margines zaufania.

! WSZYSTKIE ZDJĘCIA WZIĘŁAM ZE STRONY https://studhist.blog.hu/2017/07/12/a_visegradi_var_es_a_kiralyi_palota_tortenete – O DZIEJACH WYSZEHRADU ! Poskreślam jednak, że nie opierałam się jedynie na nich. 

"Po wygaśnięciu domu Arpadów w 1301 roku w XIV. Na początku XIX w. Wyszehrad przeszedł we władanie Máté Csáka, drobnego króla Wyżyny i oligarchy z Trenczyna, a w 1317 r. żołnierzy króla Karola I (1308-1342), który stacjonował w Timisoarze i oblegał zamek. W 1323 r. władca przeniósł siedzibę królestwa do Wyszehradu. Wieża ciśnień Alsóvár została przebudowana na rezydencję królewską, wschodnie okno drugiego piętra przekształcono w wejście, a wewnątrz pomieszczenia podzielono poprzecznymi ścianami. Drewnianą podłogę pokrywającą piąty poziom zastąpiono sklepieniami żebrowymi, co umożliwiło ustawienie większych maszyn do rzucania na górnym tarasie wieży, a także zbudowano wewnętrzny drewniany łuk Alsóvár."

Tłumaczenie fragmentu z podanej strony.

A więc?

To właśnie kompleks wieży Salomona Alsóvár (na zdjęciu powyżej) stanowił pierwszą siedzibę Karola i Elżbiety. Budowa wyszehradzkiego pałacu królewskiego zaczęła się dopiero od zbudowania w mieście pod rezydencją kilku budynków mieszkalnych i przestrzeni odpowiedniej do zorganizowania turnieju rycerskiego. Ciekawe jest, że w sypialniach było ogrzewanie podłogowe. Pierwsza wzmianka o kompleksie pochodzi z czasów ataku Zacha na rodzinę królewską. Ponoć po tej tragedii Karol zarządził przeprowadzkę do Cytadeli, która paradoksalnie po oblężeniu samego Karola w 1317 roku i zniszczeniu przez niego głównej wieży, rozbudowana została o trzy skrzydła pałacowe i zewnętrzny pas zamkowy. 

Po opracowaniu tych szczegółów reszta ułożyła się w logiczną całość. Stąd wzięło powszechne przekonanie, że Zjazd Wyszehradzki odbył się w Cytadeli, gdyż naprawdę pełniła ona funkcję dworu. Dolny zamek natomiast został rozbudowany o nowe bogate domy, w których zamieszkali przybyli na Zjazd książęta i monarchowie.

Myślę, że przedstawiłam sytuację dość klarownie, a to oznacza, że wprowadzę zmiany w konkretnych rozdziałach, o których oczywiście Was powiadomię.

Nie będą to jednak zmiany horrendalne. Opisy komnat się nie zmienią, dziedzińce nadal będą, ale w innym charakterze i ułożeniu. Stajnie, ptaszarnia oraz ogrody również nie znikną. Kompleks wyszehradzki naprawdę był ogromny, ale złożony z odrębnych budynków mniejszych i większych, zamku górnego, a także kompleksu wieży obronno-mieszkalnej Salomona. Również w rozdziale 45 "Narodziny Diablicy" dodam fragment, jak Karol oznajmia o przeniesieniu głównego dworu do Cytadeli na stałe. Z opisów wynika, że Karol zmarł konkretnie w zachodnim skrzydle zamku górnego, a na zamek dolny tzw. pałac sprowadził się dopiero po jego śmierci Ludwik, znacząco go modernizując.

Chciałam Was z góry przeprosić za te zmiany, ale nadchodzi czas Zjazdu Wyszehradzkiego i obecny stan rzeczy mi z nim nie współgra. Muszę dokonać zmian, żeby miało to ręce i nogi. Na szczęście to jedyny tak duży błąd, a kolejne już od dawna weryfikuję w zgodzie z węgierskimi źródłami. 

Dla zainteresowanych polecam zapoznać się z tym wpisem https://studhist.blog.hu/2017/07/12/a_visegradi_var_es_a_kiralyi_palota_tortenete mega ciekawy i pomocny. 

A dla lepszego zobrazowania sytuacji i zmian, jakie zajdą zachęcam do obejrzenia filmiku o Wyszehradzie, który ma angielskie napisy: &list=LL&index=1&ab_channel=FaimpAvicom